اقتصادی

اقتصادی

موضوع اقتصاد یا ترازمان به یک نظام اقتصادی در یک یا چند منطقه جغرافیایی یا سیاسی خاص اطلاق می‌شود و در برگیرنده تولید، توزیع یا تجارت ، مصرف کالاها و خدمات در آن منطقه یا کشور می‌باشد. یک اقتصاد مجموع کل ارزش معاملات میان فعالان اقتصادی نظیر افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و حتی ملت‌ هاست.

اقتصاد برآیندِ کلیه فرایندهایی است که فرهنگ، ارزش، آموزش، تکامل تکنولوژیکی، تاریخ، سازمان اجتماعی، ساختار سیاسی، سیستم‌های قانونی، جغرافیا و همین‌طور مواهبِ طبیعی را دربر می‌گیرد. این عوامل زمینه، محتوا و شرایطی را تعیین می‌کند که یک اقتصاد در آن عمل می‌کند. برخی فرهنگ‌ها اقتصادهای مولدتری را به وجود می‌آورند و لذا ارزش یا تولید ناخالص داخلی بیشتری را تولید می‌کنند.

در واقع واژه اقتصاد در دنیای امروز معانی متعددی دارد که بیان کننده رویکردهای متفاوت در بیان محتوای اصلی اقتصاد است.

در یک تعریف کامل اقتصاد، علم تخصیص بهینه منابع محدود به خواسته‌های نامحدود است.

تعاریف

فرهنگِ لغتِ آکسفورد اقتصاد را این گونه تعریف کرده‌است: اقتصاد ارتباط میانِ تولید، تجارت و عرضه پول، در یک کشور یا منطقه مشخص می باشد. در تعریفی دیگر اقتصاد، مجموعه بزرگی از فعالیت‌های به هم پیوسته تولیدی و مصرفی دانسته شده که به تعیینِ چگونگی تخصیصِ منابع کمیاب کمک می‌رسانَند. اقتصاد همچنین به صورت «شبکه‌ای از تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات در یک مکان، منطقه یا کشور» تعریف شده‌است

دانش‌های مرتبط

امروزه، طیفی وسیعی از حوزه‌هایِ مختلف علوم اجتماعی از جامعه‌شناسی (جامعه‌شناسی اقتصادی) و تاریخ (تاریخ اقتصادی) گرفته تا انسان‌شناسی (انسان‌شناسی اقتصادی) و جغرافیا (جغرافیای اقتصادی) به بررّسی و تجزیه و تحلیلِ جنبه‌هایِ مختلفِ اقتصادیِ حیاتِ جمعیِ انسان‌ها می‌پردازد.

اقتصاد واقعی

با توجه به اهمیت رو به رشدِ بخشِ مالی اقتصاد، در عصرِ حاضر، تحلیلگران اصطلاح اقتصادِ واقعی را به کار می‌گیرند تا بخش واقعی اقتصاد را که واقعاً با تولید کالاها و خدمات ارتباط دارد، از بخشِ مالیِ اقتصادی (یا اقتصاد کاغذی) تفکیک کند که مرتبط با خرید و فروش در بازارهای مالی است.

معیارهای اندازه‌گیری یک اقتصاد

با استفاده از مفهوم‌های زیر می‌توان معیارها و شاخص‌هایی را برایِ شناخت و اندازه‌گیریِ اقتصاد به دست آورد:

مخارج مصرفی

نرخ ارز

تولید ناخالص داخلی

GDP سرانه

GNP

بازار سهام

نرخ بهره

بدهی ملی

نرخ تورم

بیکاری

تراز تجاری

مقادیر واقعی و اسمی

از آنجا که در طولِ زمان قیمت‌ها تغییر می‌کنند، برای این که نگاه واقعی‌تر به اقتصاد داشته باشیم، اقتصاددانان و آمارگران برخی از معیارهای اندازه‌گیری اقتصاد را بر اساسِ میزان متورم تعدیل و مقادیراسمی را به مقادیر واقعی تبدیل می‌کنند. مثلاً، GDP اسمی معمولاً به GDP واقعی تبدیل می‌شود تا میزان رشد یک اقتصاد محاسبه شود.

جایگاه اقتصادِ ایران در دنیا و منطقه

در حال حاضر، ایران بر اساسِ فهرست صندوق بین‌المللی پول با توجه به GDP اسمی بیست و یکمین و بر اساسِ GDP تعدیل شده با شاخص برابری قدرت خرید هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیاست. در این رتبه‌بندی، و بر اساسِ معیار اولی به ترتیب کشورهایِ ترکیه و عربستان سعودی و بر اساسِ معیارِ دوّم کشورِ ترکیه بالاتر از ایران قرار می‌گیرند.

اقتصاد غیررسمی

اقتصادِ غیررسمی فعالیت‌هایِ اقتصادی را شامل می‌شود که برخلافِ اقتصاد رسمی، نه مالیاتی می‌پردازد و نه تحتِ نظارت دولت انجام می‌گیرد؛ از این رو، اقتصادِ غیررسمی در محاسباتِ مربوط به تولید ناخالص ملی نمی‌آیند. اگرچه غالباً اقتصاد غیررسمی با مباحث مربوط به کشورهای در حال توسعه پیوند خورده‌است، تمامی نظام‌هایِ اقتصادی درجاتی از اقتصادِ غیررسمی را شامل می‌شوند.