بیوگرافی آیت‌الله طالقانی

در زمستان سال ۱۳۲۹ قمری صدای نوزادی در فضای خانه ساده آیت الله سید ابوالحسن طالقانی پیچید که نامش را محمود گذاشتند و پدرش پشت جلد قرآن نوشت:

((سید محمود روز شنبه، چهارم ربیع الاول ۱۳۲۹ قمری به دنیا آمد))

سید محمود دوران کودکی را تا ده سالگی در روستای گلیرد طالقان بود و همانجا خواندن، نوشتن و مقدمات علوم اسلامی را فراگرفت و در مکتب پدر - که عالمی سیاستمدار بود - مبارزه با استبداد در ذهن او نقش بست.

10 سال بعد  سید محمود همراه خانواده اش روستای گلیرد طالقان به تهران آمد.

ورود به حوزه علمیه قم

سید محمود در نوزده سالگی برای فراگیری علوم اسلامی به قم رفت و از درس استادانی بزرگ چون آیت الله حجت و آیت الله خوانساری بهره فراوان برد.

آیت الله طالقانی پس از سالها تحصیل در قم، از آیت الله جائری یزدی، بنیانگذار حوزه علمیه قم ، اجازه اجتهاد گرفت و با عزمی راسخ و گامی استوار، راهی تهران شد و در مدرسه عالی شهید مطهری (سپهسالار سابق ) به آموزش علوم اسلامی پرداخت.

ماجرای در گیری سید محمود با مامور در چهار راه گلوبندک

روزی در چهار راه گلوبندک  تهران، بین  یک زن چادری و پاسبان ( مأمورپلیس )  درگیری در گرفت و مامور سعی داشت چادر را از سر زن  بردارد ؛ ولی او مقاومت می کرد. سید محمود با دیدن این صحنه بسیار ناراحت شد و با آن مامورگلاویز و زن را فراری داد.

به دنبال این درگیری،طالقانی به جرم اهانت به شاه  بازداشت و به شش ماه زندان محکوم کردند.

به دنبال تشکیل نهضت ملی به رهبری آیت الله کاشانی سید محمود از زندان آزاد شد.  او همگام با قهرمان مبارزه، علیه استعمار به قیام پیوست و یکی از یاران نزدیک آیت الله کاشانی در این راه شد .

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژیم به انتقام جویی از فدائیان اسلام پرداخت، در چنین زمان حساسی، طالقانی اعضای فدائیان اسلام  از جمله نواب صفوی را در خانه اش پناه داد: ولی با مشکوک شدن ماءموران به منزل وی، شهید نواب و یارانش، آنجا را ترک کردند. از این رو وقتی ساواک به آن خانه هجوم برد، کسی از فدائیان را در آن نیافت. با این حال طالقانی را دستگیر و بازداشت کرد. اما چون مدرکی علیه وی بدست نیاورد، پس از مدتی آزادش نمود.

او در سالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ وقتی شهید نواب، مورد تعقیب قرار گرفت، وی نیز به روستاهای اطراف طالقان پناه داد.

آیت الله طالقانی با انگیزه مذهبی و ملی، برای ادامه دادن مبارزه، با نهضت مقاومت ملی را بنیان نهادند.

تا این که در سال ۱۳۳۶ شمسی. ساواک عده ای از جمله طالقانی را دستگیر کرد . اوبیش از یک سال در زندان بسر برد. طالقانی پس از آزاد شدن نهضت آزادی  را تاسیس کرد.

دستگیری امام راحل در شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲

به دنبال دستگیری امام در شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ (شب دوازدهم محرم ) و قتل عام مردم در روز پانزده خرداد، اعلامیه ای با عنوان ((دیکتاتور خون می ریزد)) در سرتاسر ایران منتشر شد که شاه را بیش از پیش رسوا کرد.

ساواک، طالقانی را سبب انتشار اعلامیه دانست و در تعقیب او به لواسانات هجوم برد و مجاهد نستوه برای در امان ماندن مردم از اعمال جنون آمیز ساواک، از اختفا بیرون آمد و خودش را تسلیم کرد و به این ترتیب دوباره در ۲۳ خرداد ۱۳۴۲ دستگیر شد و بعد از چهار ماه بازداشت. در ۳۰ / ۷ / ۱۳۴۲ در بی دادگاه نظامی محاکمه گردید و پس از بارها محاکمه در ۱۶/۱۰/۱۳۴۲ به ده سال زندان محکوم شد.

او در زندان با وجود شکنجه های بی رحمانه، به برقراری جلسات تفسیر قرآن، نهج البلاغه و تاریخ اسلام برای زندانیان مسلمان همت گماشت و برای ایجاد وحدت بین مبارزیان مسلمان نخستین نماز جماعت را در زندان برپا نمود و استقامت وصف ناپذیرش در برابر شکنجه های خون آشامان ساواک، مایه قوت قلب دیگر زندانیان بود.

سرانجام رژیم پهلوی بر اثر فشار افکار عمومی و واکنشهای بین المللی به ناچار او را در سال ۱۳۴۶ آزاد کرد.

سپس او بار دیگر در سال ۱۳۵۰ دستگیر و به مدت سه سال در شهر زابل تبعید شد و سپس به بافت اعزام و پس از مدتی آزاد شد.

طالقانی برای آخرین بار توسط ساواک به دلیل فعالیت های ضد رژیم شاه و همکاری با گروه های مذهبی بازداشت شد و دو سال بدون محاکمه، سخت ترین شکنجه روحی و جسمی را در زندان تحمل نمود و سرانجام  در سال ۱۳۵۶ به ده سال زندان محکوم شد.

او سه سال را با بدترین شرایط در زندان گذارند. در پاییز ۱۳۵۷ به دنبال موج اعتراضات مردمی بسیاری از زندانیان سیاسی از جمله آیت الله طالقانی  آزادی شدند.

طالقانی بازوی توانای امام راحل

پس از ورود امام به ایران و پیروزی انقلاب اسلامی  ایشان (طالقانی ) بازوی توانابی امام راحل محسوب می شد.

به دستور امام پیش نویس قانون اساسی جدید فراهم گردید و انتخابات مجلس خبرگان به منظور بررسی نهایی آن برگزار شد و آیت الله طالقانی به عنوان نماینده اول مردم تهران در مجلس خبرگان تعیین گردید.

او با وجود تمام مشکلات و بیماری، این مسئولیت سنگین از پذیرفت و در سنگر مجلس به پاسداری از ارزشهای انقلاب و خون شهیدان پرداخت.

با بر پایی حکومت جمهوری اسلامی، او به واسطه یکی از شخصیتهای، برگزاری نماز جمعه در سرتاسر ایران را به امام پیشنهاد کرد که با موافقت وی، این مراسم وحدت بخش در سرتاسر میهن اسلامی برگزار گردید.

به این ترتیب نخستین نماز جمعه تهران به امامت آیت الله طالقانی در پنجم مرداد ۱۳۵۸ در دانشگاه تهران برپا شد و بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت کردند.

او هفت نماز جمعه را اقامه کرد که آخرین آن در بهشت زهرا، در شانزدهم شهریور سال ۱۳۵۸ بود.

آثار آیت الله طالقانی

اگر چه زندگانی آیت الله طالقانی سراسر مبارزه بود و بارها زندانی و تبعید گردید، اما با این حال آثار ارزشمندی از خود بجا گذاشت:

۱. ((پرتوی از قرآن )) که شامل تفسیر سوره های فاتحه، بقره، آل عمران، ۲۲ آیه ابتدای سوره نساء و تمامی سوره های جزء سی ام قرآن است و در شش جلد منتشر گردید.

۲. مقدمه، توضیح و تعلیق برکتاب ((تنبیه الامة و تنزیه الملة )) آیة الله نائینی

۳. اسلام و مالکیت.

۴. ترجمه جلد اول کتاب ((امام علی بن ابی طالب ))، نوشته عبدالفتاح عبدالمقصود.

۵. ((به سوی خدا می رویم )) که سفر نامه حج است.

۶. پرتوی از نهج البلاغه.

۷. آینده بشریت از نظر مکتب ما.

۸. آزادی و استبداد.

۹. آیة حجاب.

۱۰. مرجعیت و فتوا.

۱۱. درسی از قرآن.

۱۲. درس وحدت.

وفات آیت الله طالقانی

او پس از سالها مبارزه، در ساعت ۱:۴۵ بامداد روز دوشنبه ۱۹/۶/۱۳۵۸ به سوی حق شتافت .