دامنه نوسان بورس تا پایان سال به 10 درصد می رسد/ احتمال فساد در بازار دوم و بازار پایه وجود دارد

به گزارش رکنا اقتصادی، شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی اقدامی دامنه نوسان روزانه نمادهای معاملاتی را در بازار اول و فرابورس از روز دوشنبه 29 فروردین ماه 1401، به 6 درصد افزایش داد. شرکت بورس تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: براساس بند یک هفتصد و نود و دومین صورتجلسه هیأت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار مورخ 1401/1/24، دامنه نوسان روزانه قیمت در بازار اول ( تابلو اصلی و فرعی) بورس تهران از روز دوشنبه (29 فروردین) مثبت و منفی 6 درصد می شود.

این اطلاعیه می‌ افزاید: پس از بررسی پیشنهادات بورس اوراق بهادار تهران مستند به ماده 213 دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران و گزارش تحلیلی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس در جهت افزایش کارایی و نقدشوندگی در بازار سرمایه، افزایش یک درصدی دامنه نوسان به صورت متقارن در بازار اول ( تابلو اصلی و فرعی) بورس تهران مقرر شد و به مثبت و منفی 6 درصد افزایش یافت.

اگر چه به گفته کارشناسان افزایش یک درصدی دامنه نوسان تاثیر چشمگیری در بازار نخواهد داشت، اما در نهایت حذف تدریجی آن به نفع بازار سرمایه کشور خواهد بود.

در این خصوص گفتگوی رکنا با پیام الیاس کُردی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه را بخوانید:

تا پایان سال 1401 دامنه نوسان به 10 درصد می رسد

پیام الیاس کُردی در ابتدا با بیان این که حذف دامنه نوسان اتفاق خوبی است، گفت: هر اقدام و تصمیمی که باعث حذف صف خرید و صف فروش در بازار سرمایه شود، حتما به پویایی، نقدشوندگی و کاهش دستکاری در بازار سرمایه منجر خواهد شد. هرچقدر دامنه نوسان بازتر شود و در نهایت به طور کلی حذف شود، معاملات واقعی تر و هیجانات بازار کم می شود.

آنچه مشخص است این است که سازمان بورس قصد دارد به طور جدی با یک برنامه فصلی به سمت حذف دامنه نوسان حرکت کند. بدین ترتیب که در هر فصل یک درصد به دامنه نوسان اضافه می شود و تا پایان سال 1401 به 10 درصد افزایش می یابد.

این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر این که با اضافه کردن یک درصدی دامنه نوسان اتفاق خاصی رخ نمی دهد، گفت: قطعا حذف تدریجی دامنه نوسان به سمت 8 درصد به بالا تعداد صف ها در بازار سرمایه را به شدت کاهش می دهد. این موضوع می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد. برخی از سرمایه گذاران که منتقد حذف دامنه نوسان هستند، از این که بازار سرمایه درگیر صف خرید و فروش است، رضایت دارند. متاسفانه دامنه نوسان محصولات بدی را در پی داشته که برای بازار آسیب زا بوده است.

احتمال فساد در بازار دوم و بازار پایه وجود دارد

پیام الیاس کُردی در ادامه تصریح کرد: نکته مهمی که در حال حاضر وجود دارد این است که سازمان باید هرچه سریعتر برای بازار دوم و بازار پایه فرابورس نیز تصمیم گیری کند. زیرا یک درصد اعمال شده در بازار اول اعمال شده است و شامل بازار دوم و بازار پایه فرابورس نمی شود. برای مثال سهم خودرویی "خساپا" در بازار دوم است و شامل افزایش دامنه نوسان نشده است.

احتمال آن وجود دارد که باتوجه به شرایط خوب بازار، پول ها به سمت بازار دوم و بازار پایه برود که در آنها دامنه نوسان وجود دارد. برخی قصد دارند باتوجه به این محدودیت یک بازیگری انجام دهند. متاسفانه فساد که محصول دامنه نوسان است، در بازاری که دامنه نوسان آن هنوز حذف نشده و قرار هم نیست حذف شود  و برنامه ای برای حذف آن اعلام نشده است، رخ خواهد داد.

توصیه می شود هر چه سریعتر فرابورس و بورس حتما درخصوص بازار دوم و بازار پایه تصمیم گیری کنند و دامنه نوسان این بازارها نیز با برنامه بازتر شود. نباید این دو بازار فراموش شده بماند.

ایجاد صف خرید و صف فروش توسط سهامداران عمده

وی در ادامه تاکید کرد: هر زمان که محدودیت در بازار ایجاد می شود، متاسفانه محصولات بدی را در پی خواهد داشت. برای مثال در گذشته برای سهمی که ارزنده نبود، صف ایجاد می شد تا سهامدار را ترغیب به خرید کنند. وقتی برای سهمی علیرغم عدم ارزنده بودن صف ایجاد می شود، مردم برای خرید تشویق شده و احساس می کنند اتفاق خوبی قرار است برای این سهم رخ دهد. اما در حقیقت با این سهم از مردم نوسان می گرفتند. یا برعکس سهامدار عمده برای سهمی که ارزنده بود، صف فروش ایجاد می کرد. از این طریق به مردم القا می کرد که این سهم، سهم ارزنده ای نیست که صف فروش دارد و مردم سهام خود را می فروختند.

اکنون اتفاق بسیار خوبی در بازار اول رخ داده است و دامنه نوسان به تدریج قرار است حذف شود. این مسیر باید ادامه دار باشد و به 10 درصد برسد و پس از آن تصمیم های بزرگتری برای آن گرفته شود. ولی سازمان بورس و فرابورس باید برای بازار دوم و بازار پایه نیز تصمیم گیری کنند. فساد در بازار اول از بین رفته اما احتمال این وجود دارد که در دو بازار دیگر خود را نشان دهد.

مردم آموزش و سرمایه گذاری از طریق صندوق ها و سبدگردان ها را جدی بگیرند

این تحلیلگر بازار سرمایه درباره ورود مردم به بازار بورس گفت: وقتی مردم با رویاپردازی به یک فرد کلاهبردار اعتماد می کنند، جامعه در مرحله نخست عمل کلاهبردار را تقبیح می کند، اما کسی از خود نمی پرسد که چرا بدون هیچگونه مشورت و تحقیق به آن فرد کلاهبردار اعتماد کردیم.

در بازار بورس تعدادی سهام خوب و تعدادی سهام بد وجود دارد. برای مردم بتدریج روشن شده است که حتی دولت ها هم نمی توانند تضمین کننده سود سهام آن ها در بازار باشند. باتوجه به بهبودی که در بازار حاصل شده است، مردم باید با چشم باز وارد بورس شوند.

وی درخصوص سرمایه گذاری مستقیم مردم در بورس، گفت: مردم اگر قرار است مستقیم وارد بازار شوند، باید بدانند که این یک اقدام بسیار سخت و تخصصی است و بدون تردید به سمت آموزش بروند. سپس با سرمایه کم  شروع کنند. با گذشت زمان طولانی برای آموزش و تجربه کافی، می توان مدعی شد که حرفه ای شده اند.

متاسفانه مردم در بازه ای بدون اطلاعات وارد بازار شدند و طبیعی است که ضرر کردند. اگر حتی در حوزه ساختمان سازی یا خرید و فروش خودرو سرمایه گذاری می کردند، به احتمال زیاد به دلیل بی تجربه گی ورشکست می شدند. هر سرمایه گذاری با این شدت و سرعت صرفا به دلیل این که همه انجام می دهند، پس ما هم انجام دهیم، با ضرر و زیان همراه است.

پیام الیاس کُردی درباره سرمایه گذاری غیرمستقیم ادامه داد: اگر مردم به دلیل مشغله کاری یا عدم تجربه کافی قصد سرمایه گذاری مستقیم در بازار را ندارند، می توانند به طور غیرمستقیم از طریق صندوق ها و یا سبدگردان های مجاز اقدام به سرمایه گذاری کنند. به غیر از این نه از طریق سیگنال گرفتن و نه از سوی کانال های تلگرامی به جایی نخواهند رسید.

ما با پای خود به چاه می افتیم!

پیام الیاس کُردی درخصوص کانال های تلگرامی غیرمجاز بورسی، گفت: ما با پای خود به چاه می افتیم و کسی ما را به انجام کاری مجبور نمی کند. ما می توانیم از نگاه تحلیلی افراد در کانال های تلگرامی بهره ببریم، اما زمانی که قصد سرمایه گذاری در بازار را داریم، باید با بررسی دقیق و با اطمینان از اعتبار و مجوزهای لازم با آگاهی به صندوق ها و سبدگردان های مجاز مراجعه کنیم.

اگر سازمان بورس به دنبال توسعه بازار نرود خطا کرده است

وی ضمن بیان این که بازار در شرایط خوبی به سر می برد، گفت: به نظر می رسد فشارهایی که به مدت زیادی بر سازمان بورس وجود داشت، برداشته شده است. در حال حاضر اگر سازمان بورس به دنبال توسعه بازار نرود خطا کرده است. اگر قرار است مانع فعالیت کارگزاری ها، سرمایه گذاران، پردازش اطلاعات و مشاوره سرمایه گذاری نوع 2 شود، بازار کارفرمایی ما به همین اندازه که هست، کوچک خواهد ماند.

سازمان باید با رویکردی باز، مجوز و فعالیت ها را توسعه دهد. آزادی عمل دهد. سپس با نحوه نظارتی که در پیش می گیرد، اشتیاق لازم برای بهبود و توسعه را در کارگزاری ها ایجاد کند. برای مثال می تواند برای یک شرکت سبدگردان سقفی تعیین کرده و بعد از نظارت بر عملکرد آن در قبال مردم، مجوز آن را ارتقا دهد، اگر نه مجوز را باطل کند.

باید با نظارت و نگاه توسعه محور، نهادهای مالی را هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی تقویت کند. اگر به این سمت حرکت نکند، باوجود ابزارهای مالی موجود، در دوره فعلی خطا کرده است و مطمئنا مسئولین و دولت دچار همان اتفاقاتی خواهند شد که در سال 1399و 1400 رخ دارد.

امکان ندارد بدون اتفاقات سیاسی بورس را پیش بینی کرد

این تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص پیش بینی بازار سرمایه آن هم در شرایطی که هر روز با اخبار سیاسی و اقتصادی مواجه هستیم، گفت: بازار سرمایه بازار حساسی است و محرک ها به شدت بر آن اثرگذار است. امروزه در ایران حتی تغییر فرهنگ می تواند در نوع تصمیم گیری مردم برای انتخاب یک محصول تاثیرگذار باشد. از آن طرف این تغییر انتخاب بر قیمت سهام شرکت هایی که تولیدکننده آن محصول هستند، اثر می گذارد.

در گذشته یک کالا در کشور تولید می شد، که امروز دیگر آن کالا نیاز مردم محسوب نمی شود. امروز کالایی تولید می شود که نیاز مردم است و در گذشته وجود نداشت. برای مثال امروزه در حالی شرکت های اینترنتی در بازار سرمایه عرضه می شوند که این شرکت ها 50 سال گذشته اصلا وجود نداشتند. حتی این شرکت ها در 20 سال گذشته در بازار جایگاهی نداشتند، اما می بینیم که امروز بخشی از نیاز مردم را تامین می کنند. لذا همه چیز بر بازار اثرگذار است. امکان ندارد بخواهیم بازار سرمایه را بدون مذاکرات برجام، اتفاقات سیاسی و اقتصادی پیش بینی کنیم.

تجربه نشان داده است که این بازه مربوط به امروز نیست. اگر به دهه 70 باز گردیم، متوجه خواهیم شد که بازار سرمایه همیشه در مقاطع بلند و 10 سال یکبار روند صعودی داشته است. می توان از این دوره ها به عنوان یک کلاس آموزشی که می تواند برای ما بسیار موثر باشد و ما را از تورم نجات دهد، بهره ببریم. به نظر من اگر سرمایه گذاران اسیر اتفاقات روزمره و تصمیمات روزانه مسئولین نشوند و نگاه بلند مدت به بازار داشته باشند، دچار مشکلاتی چون پیش بینی ناپذیر بودن بازار نخواهند شد.