22 استان کشور درگیر تنش آبی شدید / تهران، مشهد، اصفهان، بندرعباس، اراک و ساوه در بحران

به گزارش رکنا، طبق گزارش سخنگوی صنعت آب کشور، هم‌‌ اکنون 42 شهر کشور در 22 استان مشکلات جدی آب دارد ولی در میان آنها تهران، مشهد، اصفهان، بندرعباس، اراک و ساوه در اولویت بالاتری قرار دارند. امسال برای خوزستان نیز از نظر کشاورزی نگرانی‌‌ هایی وجود دارد. از آنجا که 45 درصد کل بارش‌ های کشور در زمستان است، در این فصل عقب‌ افتادگی بیش از 40 درصدی و در بهار نیز حدود 14 درصد عقب‌ ماندگی ایجاد شد و بارش‌ های اخیر هم جبران کننده نبود و تا این لحظه نسبت به بلندمدت 35 درصد در میانگین کشوری و 26 درصد هم نسبت به پارسال، عقب ماندگی وجود دارد.

عیسی بزرگ زاده، سخنگوی صنعت آب کشور با بیان اینکه وضعیت آب کشور به حدی پیچیده است که برای نجات آن یک راهکار وجود ندارد و باید بسته‌ ای از راهکارها را همزمان به کار بگیریم، گفت: باید همه ابزارهای مختلف و نهاد بازار و نهاد اجتماع را فعال کنیم و اصلاحاتی را در سبک کار دولتی‌ ها ایجاد کنیم. در دولت چهاردهم و با دستور رئیس‌ جمهور و شورای عالی آب، ۵ برنامه و ۴۹ اقدام طرح‌ ریزی کردیم که ابعاد مختلف را پوشش خواهد داد تا بتوانیم وضعیت آب کشور را بهتر کنیم.

وی ادامه داد: منابع آب تهران از دو منبع کلی منابع آب سطحی و زیرزمینی تامین می‌شود که منابع آب سطحی هم باز به دو بخش تقسیم می‌شود؛ سدهای شرق تهران یعنی لار، لتیان، ماملو و سدهای غرب تهران یعنی طالقان و امیرکبیر. دو سامانه نیز داریم؛ سامانه غرب تهران و سامانه شرق تهران که در میانه‌های تهران به همدیگر می‌رسند، ما با انعطاف‌پذیری‌های درون‌شهری کاری می‌کنیم که این دو سامانه به هم کمک کنند اگر یک سد آب کمتری دارد از سد دیگر کمک می‌گیریم یا برعکس.

سخنگوی صنعت آب تاکید کرد: دیگر از دوران «پرآبی» و یا حتی «متوسط آبی» گذر کرده‌ایم، به دلیل اینکه تهران خیلی بزرگ شده است، «تهران آبی»، فقط «تهران مناطق ۲۲ گانه» نیست.  تهران مناطق ۲۲گانه در سال حدود یک میلیارد و دویست میلیون متر مکعب مصرف آب دارد اما تهران آبی یک میلیارد و هشتصد میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کند که آبیک قزوین، تمام استان البرز و کرج، مناطق ۲۲گانه تهران، ورامین، پاکدشت، بومهن، رودهن و پردیس را شامل می‌شود که همه از یک منبع یعنی منابع آب زیرزمینی محدود تهران و این پنج سد استفاده می‌کنیم. شرایط شکننده است، هر کسی که بگوید تهران مشکل آب ندارد به مسئله آگاه نیست.

بزرگ‌زاده درباره هدررفت 35 درصدی آب در لوله‌کشی‌های سطح تهران ابراز داشت: این مسئله در کل کشور ۳۰ درصد است که به آن هدررفت گفته نمی‌شود، ما می‌گوییم حدود ۳۰ درصد «آب به حساب نیامده»، آب به حساب نیامده شامل سه جز است؛ یک جز آن هدررفت واقعی آب است، یک جز دیگر آن استفاده  غیرمجاز و بدون کنتور برخی از مردم از آب است. بنابراین در حقیقت شهروند از آن استفاده می‌کند، ولی وزارت نیرو آب‌بهای آن را نمی‌گیرد، یک درصد نیز طبق قانون مکان‌هایی مانند مراکز فرهنگی است که یا نباید آب‌بها بگیریم یا نیم‌بها می‌گیریم که در شهرهای مختلف شرایط خاص خود را دارد. آن چیزی که واقعاً هدررفت فیزیکی آب در تهران است اتفاقاً خیلی کمتر است؛ البته به جز بافت قدیم.

وی تصریح کرد: در کشور نیز حدود ۱۵ درصد در مناطق مختلف هدررفت فیزیکی آب داریم و باید به این نکته توجه داشت که این رقم در هیچ جای دنیا صفر نیست. ما فقط در تهران ۲۱ هزار کیلومتر طول خط انتقال آب وجود دارد و نمی‌توان نشت آب را در ۲۱ هزار کیلومتر کنترل و تعمیر کرد. ما فقط در جاهایی که بیشترین نشت را دارد می‌توانیم تعمیر کنیم و همیشه یک مقدار نشتی وجود دارد.

سخنگوی صنعت آب ادامه داد: فرض کنید یک شهروند رفتار غیرقانونی انجام می‌دهد و آب را به صورت غیرمجاز از پشت کنتور برمی‌دارد، ما آن را جزو آب بدون درآمد حساب می‌کنیم ولی به‌هرحال شهروند از آن استفاده می‌کند و هدر نمی‌رود.

بزرگ‌زاده یادآور شد که نهاد دولت باید نقش خود را کم کند و حداکثر به ۴۰ درصد برساند. نهاد بازار باید فعال شود و یک نقش حدوداً ۳۳ درصدی و نهاد اجتماع نقش حدود ۲۷ درصدی را بپذیرند.

سخنگوی صنعت آب کشور خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم بندهایی آمده که تخصیص آب به صنایع به جز صنایع غذایی، دارویی و آشامیدنی و از این دست از منابع آب متعارف درون سرزمینی ممنوع است و باید از منابع آب نامتعارف یعنی دریا و پساب استفاده شود و این قانون را با قدرت اجرا خواهیم کرد.

وی افزود: ما بیش از ۴۰۰ واحد صنعتی پرآب‌طلب را شناسایی کردیم که حدود یک میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کنند و به آنها ابلاغ کردیم که طی برنامه زمان‌بندی منطبق بر مفاد برنامه هفتم و تبصره ۸ قانون ۱۴۰۲ با یک برنامه‌ریزی باید به سراغ منبع آب نامتعارف بروند. مدتی است هر صنعت بزرگ پرآب‌طلبی که می‌خواهد مجوز بگیرد از ما استعلام می‌گیرد و ما این امر را با دقت نظر پیاده می‌کنیم.

22 استان کشور با تنش آبی رو به رو است

همچنین محمد جوانبخت، در جلسه وزیر نیرو با اعضای کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در کشور حدود 40 درصد خشکسالی وجود دارد گفت: نیمی از آب مصرفی شهر بندر عباس که 1300 لیتر می‌شود از سدهای موجود در منطقه میناب تامین می‌شود که تقریبا در سال جاری همه این سدها را از دست داده‌ایم.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان اینکه استان هرمزگان با کمبود بارش 80 درصدی روبرو شده است، افزود: در بسیاری از نقاط کشور با مشکل تنش آبی در سال آبی جاری مواجه خواهیم شد، این در حالی است که پیک مصرف آب شرب از دو ماه آینده آغاز می‌شود.

وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای انجام طرح‌های اضطراری تامین آب اظهار کرد: این امر مستلزم تامین اعتبار مورد نیاز است.

جوانبخت با بیان اینکه هم اکنون در 22 استان با تنش آبی روبرو هستیم، ادامه داد: این مساله بیش از 100 نقطه از شهرهای مختلف کشور را شامل می‌شود که به منظور مدیریت این شرایط، برنامه‌های مختلفی پیش‌بینی شده و امید است اعتبارات مورد نظر از محل بند "م" ماده 28 تامین شود.

وی یادآور شد: در حال حاضر بسیاری از نقاط کشور با محدودیت کشت بهاره و کشت دوم مواجه است و این امر در بسیاری از استان‌ها ممنوع اعلام شده است؛ کشت برنج در اکثر نقاط استان خوزستان تحت عنوان مصوبات کارگروه مقابله با کم آبی ممنوع اعلام و ابلاغ شده است.

معاون وزیر نیرو تاکید کرد: در تلاش هستیم در تامین آب کمترین سطح نارضایتی وجود داشته باشد، اما در این بین از کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس درخواست داریم که به وزارت نیرو در مدیریت تبعات محدودیت آب در بخش کشاورزی کمک کند.

جوانبخت در پایان تامین اعتبارات بخش شرب را مهم ارزیابی و خاطرنشان کرد: سال آبی جاری سال سختی برای آب کشور است؛ وزارت نیرو در موقعیت اجرا قرار دارد و در این بین کمیسیون کشاورزی می‌تواند با رهنمودهای خود برای مرتفع کردن مسائل کمک کند.