چرخش ناگهانی مصوبه تأثیر معدل در کنکور ؛ عدالت آموزشی یا آشفتگی سیاست ها؟ / بازار چند هزار میلیاردی کنکور جمع می شود؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با رکنا گفت: قانون سنجش و پذیرش دانشجو از آبان ۱۳۸۶، با تبدیل شدن به چالشی نفس گیر بین وزارت علوم و آموزش و پرورش بر سر چند و چون تاثیر سوابق تحصیلی داوطلبان، از رمق افتاده بود، تا با ابلاغ ماده واحده «تکمیل و اصلاح موادی از سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش دانشجو»، از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیرماه ۱۴۰۱ مبنی بر تاثیر قطعی و ۴۰ درصدی معدل دروس سه سال پایانی دوره متوسطه، دوباره جان گرفته، بر سر زبان ها افتاد.

وی تاکید کرد: کاسبان کنکور که از شرایط پیش آمده راضی نبودند با آمدن دولت پزشکیان ، دوباره دست به کار شده با ردیف کردن بهانه هایی مثل مهیا نبودن شرایطی یکسان و پایا در حوزه های امتحانی در مرحله اجرا و تصحیح، تفاوت فاحش مدارس در نوع و کیفیت آموزش ارائه شده به دانش آموزان، چالش پشت کنکوری های جامانده از سال های پیشین برای ترمیم یا ایجاد سوابق تحصیلی در پایه های دهم و یازدهم و... دنبال به کرسی نشاندن آمال خویش، یعنی رونق دوباره بازار انحصاری کنکور، دست به دامن، دولت مردانی شدند که فکر می کنند باید با تمامی تصمیم های دولت رییسی، خداحافظی کرده، سرنوشت را باید از سر، نوشت.

ابراهیم سحرخیز همچنین افزود: بازاری که در سال ۱۳۹۳، مدیرکل آن روز آموزش و پرورش شهر تهران، در توصیف آن به خبرنگاران گفته بود :«گردش مالی آنها تنها در شهر تهران با ۸۴۵ آموزشگاه مجاز و ۹۵۰ آموزشگاه غیرمجاز، چیزی حدود ۴۵۰۰ میلیارد تومان است» با گذشت بیش از 10 سال از آن روزها، با نجومی شدن کارمزدها یا شهریه ها، قیمت انواع و اقسام کتاب ها یا بسته های رنگارنگ به اصطلاح کمک درسی، تست ها و آزمون های آزمایشی، مشاوره های کذایی و امثال آن، این مبلغ اکنون به ده ها برابر افزایش یافته است که اگر گردش مالی دیگر استان‌ها را به جمع عایدات شهر تهران اضافه کنید همان اختاپوس یا هلدینگی می شود که به درستی آن را مافیای کنکور می خوانند.

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش گفت: مافیایی که قادر است سیبیل خیلی ها را چرب کرده، از خیلی از سدها گذشته، دستجات گریه کن راه بیندازد که وامصبیتا! مردم چه نشسته اید که به بچه هایتان ظلم شد! عدالت آموزشی خدشه دار شد! آموزش و پرورش این کاره نیست، سوالات استاندارد نیست تا چنین و چنان. تا اینکه همین چند روز قبل، یعنی دوم بهمن دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد مصوبه تأثیر معدل، دوباره دستخوش تغییر شده، قرار است پایه دهم برای همیشه از گردونه‌ رقابت ها حذف شده، تنها به تاثیر قطعی نمرات پایه های یازدهم و دوازدهم اکتفا شود. حالا چند روزی است که رسانه ها، مصاحبه وزیر علوم را بولد کرده می خواهند با سست یا متزلزل نشان دادن مصوبه، بازار این چالش، همچنان گرم بماند.

سحرخیز تاکید کرد: وزیر گلایه کرده، می گوید رای و نظر ما تنها بسنده کردن به تاثیر مثبت نمرات مربوط به پایه دوازدهم بود و بس! اما افسوس که ما فقط یک رای داشتیم! معلوم نیست بر اساس کدام حجت عقلی، دلیل یا ادله متقن و کارشناسی شده، مطالعات پژوهشی، یافته ها و برونداد های علمی، دیروز حضرات شورای عالی انقلاب فرهنگی به این جمع بندی رسیده بودند که باید مثلاً سازمان سنجش از زیر بلیط وزارت علوم خارج شده، مستقل کار کند یا نمرات سه پایانی متوسطه تاثیر قطعی داشته باشد اما امروز با جابجایی تنها دو عضو از جمع اعضا، یک روزه ورق برگشته، ناگهان همه چیز «کن فیکون» می شود. جالب آنجاست تازه آقای وزیر به همین میزان هم راضی نیست ! اگر بر حسب مطالعات پس رویدادی و میدانی به این ناسخ و منسوخ رسیده اید، لطفا گزارش مبسوطی از این مطالعه یا شأن نزول را در اختیار رسانه‌ها و افکار عمومی قرارداده بفرمایید مگر خدای ناکرده دانش آموزان این کشور، به مثابه موش آزمایشگاهی هستند که هر ساله با قیام و قعود چند نفر یا به پاس آمد و شد این جناح یا آن جناح، قربانی تصمیم های غیرعلمی و بی پشتوانه ای قرار می گیرند که هر لحظه دستخوش تغییرند.

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش گفت: مانده ایم این وسط حرف کدام گروه را باور کنیم! «وزیر پیشین آموزش و پرورش به نقل از  کارگروه تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی می گفت تاثیر قطعی معدل چند گام به عدالت نزدیک تر است! همچنین نتایج مطالعات و بررسی ها امیدوار کننده است» حالا این جماعت می گویند وضعیت را دوباره به همان شرایط سال های پیش از تصویب قانون درآورده، خیال ما را راحت کنید انگار نه خانی آمده نه خانی رفته است. اوایل سال ۱۳۹۲، با روی کار دولت یازدهم، آقایی که خواسته یا ناخواسته در دولت قبل یکی از تدوین کنندگان سند تحول بنیادین به شمار می آمد به مصوبه ای که طی بیست و سه جلسه در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب شده، مدام خرده گرفته، به رسانه ها می گفت این سند تحریف شده و با آن چیزی که من تدوین کرده بودم زمین تا آسمان توفیر دارد یا چنین و چنان شده است. ظاهراً توقع داشت این سند، مطابق میل مبارک وی تصویب شده و با توشیح وی به آموزش وپرورش ابلاغ شود!

ابراهیم سحرخیز در پایان گفت: جالب آنجاست جایی نیز با رسانه ها مصاحبه کرده، ضرورت و چرایی دانشگاه فرهنگیان را از بیخ و بن زیر سوال برده؛ اما با گذشت پنج سال، برغم مخالفت شورای عالی انقلاب فرهنگی با ریاست وی، به آسانی حاضر به دل کندن از آن صندلی نبود. قرار نیست همه چیز بر مدار من یا فرد بچرخد! باید همگان در برابر قانون یا مصوباتی که در این کشور حکم قانون را دارد سر تسلیم فرود آورند ولو اینکه به آن قانون نقد یا ایراداتی وارد باشد تا زمانی که لازم الاجرا است باید به آن تن داد. این به آن معنا نیست که من به برگزاری امتحانات نهایی در سه سال پایانی متوسطه یا چگونگی تاثیر آن نقدی را وارد نمی دانم که از قضا یکی از منتقدان آن هستم.

وی در ادامه تاکید کرد: عده‌ای را عقیده بر آن است که بسته به اهداف دوره های تحصیلی، با توجه به اصول و مبانی برنامه ریزی درسی، شیوه های ارزشیابی در مدارس می تواند متغیر بوده، به جای مصادره شدن به آمادگی برای ورود به دانشگاه، اهداف و کارکردهای به مراتب مهم تری را پوشش داده که تلاش برای پیروزی در کنکور، فرع بر تمامی آنهاست. در پاسخ باید گفت شوربختانه غالب شدن بر طلسم کنکور، به عنوان رویکرد مسلط، تنها برنامه درسی پنهانی است که خواسته یا ناخواسته خود را در تمامی دوره های تحصیلی بر آموزش و پرورش ما دیکته کرده است تا جایی که محمدعلی نجفی با تمام اقتدار آن روزش، نتوانست با تأسیس دوره پیش دانشگاهی، مانع از ورود همان نود درصدی شود که قرار بود به جای رفتن زودهنگام به دانشگاه، با گرفتن دیپلم، راه خود را از بقیه جدا کنند.

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش گفت: تنها برگ برنده یا شاهکار مدیر مدرسه برای به رخ کشیدن توانمندی هایش در راهبری مدرسه، به نمایش گذاشتن ویترینی از قبولی هایی است که در کنکور یا المپیادها حرفی برای گفتن داشته و دارند. آپارتاید آموزشی در ایران، تنها به دنبال شکار نخبه ها یا درسخوان ها برای سود آور جلوه دادن، مدرسه به عنوان یک واحد درآمد آفرین یا بنگاه اقتصادی است. امروز فلان مدرسه لاکچری با شهریه دویست و پنجاه میلیونی در شمال تهران، جز زیاد کردن حاشیه سود، به دستیابی به اهداف دیگری نمی اندیشد. گروهی دیگر با این باورند دخالت دادن معدل دروس امتحانات نهایی دانش آموزان در فرآیند جذب و پذیرش دانشجو در تقابل با عدالت آموزشی است؛ چراکه در حال حاضر دسترسی به کیفیت آموزشی برابر، امری دشوار و نزدیک به محال است.

ابراهیم سحرخیز افزود: در پاسخ به این سفسطه کودکانه باید گفت از کدام عدالت آموزشی یا تلاش برای رسیدن به کیفیت آموزشی در گذشته  سخن بر زبان می رانید که با به میان آمدن تاثیر قطعی معدل در نتایج کنکور سراسری دانشگاه ها ، موجودیت آن به خطر افتاده است. سالها پیش که حرفی از تاثیر معدل یا سوابق تحصیلی دانش آموزان در میان نبود مگر رتبه های برتر کنکور و دانشگاه های سرآمد روزانه نصیب بچه پولدار ها یا از ما بهترون مدارس پولی خصولتی یا غیر دولتی نبود؟  قرار نبوده و نیست نتایج بالا و پایین شوند.

او همچنین افزود: رشته های دانشگاهی روزانه در ایران تنها نصیب دو دسته از دانش آموزان می شود، نخست: دوپینگ های مدارس خاص دولتی و غیر دولتی، صاحبان سهمیه های آشکار و پنهان که اگر اراده کنند با نمرات منفی یا رتبه های نجومی و چند ده هزاری اخذ شده به پزشکی دانشگاه تهران نیز خواهند رسید. بقیه نیز باید قید دانشگاه را زده یا به پیام نور و امثال آن  اکتفا کنند.

ابراهیم سحرخیز در پایان گفت: بازمهندسی در چگونگی جذب، نگهداشت و آرایش و ساماندهی منابع انسانی البته متخصص و شایسته در آموزش وپرورش یعنی معلمان از نخستین این، ضرورت هاست.