پویش حمایت از دست‌نوشته‌های نیما یوشیج

به گزارش رکنا، جمعی از فرهیختگان کشور برای بارگذاری نسخه الکترونیکی دست‌نوشته‌های شاعر معاصر و نوگرای ایران ( نیما یوشیج )، بیانیه‌ای امضا کرده‌اند.

در این بیانیه آمده است:

چاپ دست‌نوشته‌های نیما یوشیج در قیاس با دست‌نوشته‌های کسانی که در زندگی خویش مجموعه‌ی ۳۰ جلدی چاپ می‌کنند، سرنوشت دردناکی داشته است. هنرمندی چون او که رهبر نوسرایی فارسی است و نسک‌هایش را یکی از ارزنده‌ترین میراث ادب فارسی و تپوری (تبری) می‌دانیم، چرا دست‌نوشته‌هایش دستخوش شلختگی و تنبلی و فراموشی گشت؟ افسوس که هنوز چهره‌های نیما به درستی شناخته نشده: «نیمای داستان‌نویس»، «نیمای نمایش‌نویس»، «نیمای سفرنویس»، «نیمای نقدنویس»، «نیمای پژوهنده» و «نیمای پچواکنده».

نیما یوشیج در خرداد ۱۳۳۶ در یادداشتی به نام «عشقِ فرنگ» می‌نویسد: «من غمگین هستم. بعضی آثار از پدرم و اجدادم و آثار خودم با نداشتنِ فرزندِ برومند و بزرگ‌شده، به دستِ که‌ها خواهد افتاد؟ من غمگین هستم. این‌طور حس می‌کنم که آثاری از بین می‌رود.»

دی ۱۳۵۰ رسّام ارژنگی (نگارگر و دوست نیما یوشیج) در گفت‌وگو با اسماعیل جمشیدی می‌گوید: «نیما شعر بسیار داشت، داستان هم بسیار داشت. من اصرار می‌کردم این‌ها را چاپ کند ولی می‌گفت: [ولش کن بگذار بعد از مرگم چاپ شود.] من الان نمی‌دانم که چند مجموعه تا به امروز از نیما به‌صورت کتاب چاپ شده ولی آنچه مسلّم است کارهای چاپ‌نشده‌ی او خیلی زیاد است، لااقل ۶۰ - ۵۰ جلد می‌شود.»

۲۳ آبان ۱۳۷۳، شراگیم یوشیج، دست‌نوشته‌های نیما یوشیج را (۴۰۳۴ برگ) را به فرهنگستان زبان و ادب فارسی فروخت. در صورت‌جلسه‌ای که برای این کار در ۲۵ آبان۱۳۷۳ تنظیم شد، امضای شراگیم یوشیج، محمدرضا نصیری (دبیر فرهنگستان زبان) به چشم می‌خورد.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال۱۳۹۳ (پس از بیست سال!) طرح بررسی و بازخوانی دست‌نوشته‌های نیما یوشیج را با همکاری کتابخانه‌ی خود در گروه ادب معاصر در دست اجرا قرار داد.

یکشنبه، ۲۳ آبان ۱۳۹۵ در شصت‌ودومین نشست ماهانه‌ی فرهنگستان زبان، دکتر محمد دبیرمقدم، عضو پیوسته و معاون علمی و پژوهشی این سازمان گفت: «تاکنون سه‌چهارم از دست‌نوشته‌های موجود تصویربرداری شده است… معتقدیم این دست‌نوشته‌ها بعد از تکمیل تصویربرداری باید به‌صورت تمام و کمال روی وبگاه فرهنگستان زبان قرار گیرد تا هر محققی از هر جای دنیا بتواند از آن‌ها آزادانه استفاده کند.» که این وعده به فراموشی سپرده شد.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۶، دو دفتر شعر از این دست‌نوشته‌ها با نام‌های «صد سال دگر» و «نوای کاروان» چاپ کرد که از لحاظ تصحیح دارای آشفتگی و نادرستی است.

جای بسی افسوس و شرم است که کارهای هنرمند نوآور و فرزانه‌ای چون نیما یوشیج پس از شش دهه خاموشی، هنوز به صورت کامل، در اختیار پژوهندگان و خوانندگان قرار نگیرد.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بارها قول داده دست‌نوشته‌های نیما یوشیج را به صورت الکترونیکی در وبگاه خود بارگذاری کند ولی هنوز به قول خود جامه‌ی عمل نپوشانده، از این‌رو خواستاریم هر چه زودتر این کار به سرانجام برسد.

نمایه‌ الفبایی درخواست‌کنندگان: مانلی آمارد، عارف ابراهیم‌زاده، متین احمدنژاد، مجید اسدی، رضا اسدی، سارنگ اسفندیاری، تیرداد اشکانی، وحید امیری، شروین باوندی، مسعود بلوچی، مینو بهشتی، قوام‌الدین بینایی، مرضیه پردل، ایمان تجدد، علی تسلیمی، داود توتونچی، خدیجه تورتیر، داوود جلیلی، محسن حامدی، عباس حسن‌پور، عرفان خدری، مازیار خسروشاهی، محمدحسین دانایی، فاطمه داوودی، بهرام دبیری، معین دریایی، محمدرضا دیری، علی ذبیحی، مرتضا ذوالفقاری، محمدصادق رئیسی، علی ربیعی، عبدالرحمن رحمت‌اللهی، نازلی رحمتی، علی ریاحی کجور، مهدی شعبانی، سعیده شکوری، امین شیرزادی، ایرج صادقی، محمود صادق‌زاده، سید یوسف صالحی، امیرعلی صدرنیا، مازیار صفدری، عبدالله صمدیان، مریم طهماسبی، عباس عابدی، محمد عظیمی، افشین علا، محسن علی‌نژاد، حسین علی‌شریفی، اسدالله عمادی، فرزانه فتحی، احمد فتوحی، رعنا فرحان، مسعود فرزانگان، نادعلی فلاح، علی‌اکبر قاسمی گل‌افشانی، امیرحسین قربان‌سروی، جلیل قیصری، علی کفشگر، زهرا کفشگر، الهه لقمانی، مرتضا محسنی، هیوا مسیح، بهروز مطلب‌زاده، حجت مقیمی، فاطمه منصوری آملی، روح‌الله مهدی‌پور عمرانی، رسول نصیری، افتخار نبوی‌نژاد، ابراهیم نجاری، محمد نجاتی، نیما نعیمی یوشیج، فریده یوسفی، قنبر یوسفی، پوریا یوسفی کاخکی، حسین یوسفیان.