روحانی با اشاره به اینکه ظریف را «به تعبیر مقام معظم رهبری، امین، غیور، شجاع و متدین و در خط مقدم ایستادگی در برابر فشارهای همه‌جانبه امریکا می‌دانم» پذیرش استعفای او را «برخلاف مصالح کشور» دانست و با آن موافقت نکرد.به این ترتیب به تعبیر خبرگزاری «رویترز» «معمار مؤدب و با نزاکت برجام» همچنان در کابینه دوم دولت روحانی حضور دارد، امری که باعث شد دیروز روحانی و ظریف بار دیگر در یک قاب و تصویر قرار بگیرند. این نه فقط خواسته رئیس جمهوری یا مردم ایران، بلکه خواسته بسیاری از شخصیت‌های جهانی، حتی وزیر خارجه ژاپن هم بود. در این میان تندروهایی چون نخست وزیر رژیم صهیونیستی خیال کردند از دستش راحت شدند، اما به تعبیر حسام‌الدین آشنا «زود است که نتانیاهو و رهروانش از دست و زبان ظریف خلاص شوند. زمستان گذشت ولی روسیاهی به زغال باقی خواهد ماند.»

متن نامه رئیس جمهوری خطاب به نامه استعفای ظریف، نشان می‌دهد که وزیر خارجه توانسته است به مقصودش از این استعفا، یعنی بازگرداندن وزارت خارجه به جایگاه اصلی آن دست یابد، یا دست‌کم به صورت جدی توجه‌ها را به این مسأله جلب کند. زیرا نه فقط روحانی تأکید کرد که «تمام دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی باید در هماهنگی کامل با وزارت خارجه باشند» بلکه سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران نیز بر این روال مبتنی بر قانون اساسی صحه گذاشت. سردار سلیمانی، ظریف را مسئول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مورد تأیید و حمایت رهبر معظم انقلاب توصیف کرد.

بازگشت توأم با سلام و صلوات ظریف به عمارت تاریخی وزارت خارجه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای سیاست خارجی داشته باشد. همچنان که استعفای او نگرانی‌های بسیاری را در پیشبرد سیاست خارجی کشور در این دوره حساس و مدیریت ارتباط با طرف‌های باقیمانده در برجام ایجاد کرده بود، حالا ابقای او، هم می‌تواند زمینه تحولی در مدیریت سیاست خارجی ایران فراهم کند و هم جایگاه او را میان همتایان خارجی‌اش، تقویت. این خواسته‌ای است که ماجرای استعفای ظریف باعث شد بار دیگر همسویی دولت و ملت در آن آشکار شود.

نامه روحانی خطاب به ظریف

روحانی نامه خود به وزیر خارجه را با اذعان به قابل درک بودن دغدغه او درباره شأن و جایگاه وزارت خارجه آغاز کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی خطاب به ظریف نوشت: «نامه استعفای مورخ ششم اسفندماه 97 جنابعالی را دیدم. اهتمام جنابعالی به حفظ شأن و اعتبار وزارت امور خارجه، و جایگاه شخص وزیر امور خارجه به عنوان بالاترین مقام مسئول در اجرای سیاست خارجی کشور، قابل درک و مورد تأیید اینجانب است. وزارت امور خارجه عهده‌دار روابط خارجی و زمینه‌ساز تحقق امنیت و منافع ملی است. لذا همان طور که بارها دستور داده‌ام، تمامی دستگاه‌ها اعم از دولتی یا حاکمیتی، باید در هماهنگی کامل با این وزارت، در زمینه روابط خارجی باشند.»

وی با اشاره به اینکه از زحمات و تلاش‌های بی وقفه جنابعالی در دوران تصدی مسئولیت سنگین وزارت امور خارجه، در دولت یازدهم و دوازدهم قدردانی می‌کنم، اضافه کرد: «از آنجا که شما را به تعبیر مقام معظم رهبری «امین، غیور، شجاع و متدین» و در خط مقدم ایستادگی در برابر فشارهای همه‌جانبه امریکا می‌دانم، پذیرش استعفای جنابعالی را برخلاف مصالح کشور می‌دانم و با آن موافقت نمی‌کنم.»

رئیس جمهوری نوشت: «اینجانب نسبت به فشارهای وارده به دستگاه دیپلماسی کشور، دولت و حتی رئیس جمهوری منتخب مردم به خوبی آگاهم. ما به عهدی که با خدا و ملت ایران بسته‌ایم، تا پایان وفادار می‌مانیم و اطمینان دارم که به فضل الهی از این مرحله سخت عبور خواهیم کرد.»به باور روحانی، «موفقیت‌های وزارت امور خارجه فقط طی ماه‌های اخیر در مقابله با توطئه‌های امریکا در نیویورک، وین، بروکسل، لاهه، ورشو، مونیخ و... و پیروزی‌های سیاسی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی قابل توجه بوده است. شادی و پایکوبی دشمنان قسم خورده این مردم همچون رژیم صهیونیستی، از استعفای جنابعالی بهترین گواه بر موفقیت محمدجواد ظریف و بزرگترین دلیل برای استمرار فعالیت شما در سمت «وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران» است. جنابعالی مورد اعتماد اینجانب و مجموعه نظام جمهوری اسلامی و بخصوص مقام معظم رهبری هستید. شما با قوت، شجاعت و درایت به مسیر خود ادامه دهید که خداوند با بندگان صالح خود است.»

واکنش‌های ظریف و واعظی به نامه روحانی

ظریف در اظهارنظری پس از استعفا، دلایل این تصمیم را به تصاویر دیدار بشار اسد در ایران ارجاع داده بود؛ تصاویری که جای وزیر خارجه، آشکارا خالی بود. همین امر سبب شد که برخی تلاش کنند تصمیم ظریف را به دلخوری او از دفتر رئیس جمهوری ربط دهند. اما پاسخ روحانی به «نامه» استعفای ظریف، نشان می‌دهد که دغدغه وزیر خارجه فراتر از یک ناهماهنگی یا بی خبری از وقوع یک دیدار است. تأکید روحانی بر جایگاه وزارت خارجه در سیاست خارجی کشور که از سوی محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری، پیش و پس از این نامه تکرار شد، مؤید این واقعیت است. واعظی با انتشار تصویر از دیده بوسی‌اش با ظریف در «اینستاگرام» نوشت «باعث خوشوقتی است که اعلام کنم به رغم ذوق زدگی دشمنان قسم خورده انقلاب و نظام، با عدم پذیرش استعفای دکتر ظریف از سوی رئیس جمهوری، مجموعه دولت همچنان از حضور مؤثر و با نشاط ایشان بهره‌مند خواهد بود.»خود ظریف هم، درست مانند استعفا، خبر تداوم حضور خود در دولت را هم در «اینستاگرام» منتشر کرد. او خطاب به مردم و مسئولان نوشت: «دوستان سلام، از محبت‌های سخاوتمندانه و حمایت‌های بی‌دریغ مردم عزیز و دلاور ایران، نخبگان ارجمند و مسئولان محترم در طول دوران خدمتگزاری - بویژه در سه ساعت گذشته - بسیار سپاسگزارم. عمری است که دل در گرو خدمت به این مرز و بوم و مردم بزرگ دارم و به عنوان خدمتگزاری کوچک هیچ دغدغه‌ای جز اعتلای سیاست خارجی و اعتبار وزارت امور خارجه به عنوان مسئول پیشبرد سیاست خارجی و خط مقدم دفاع از منافع ملی و حقوق مردم شریف ایران در عرصه بین‌المللی نداشته‌ام. امیدوارم وزارت امور خارجه با همکاری و همدلی همگان و درایت، هدایت و نظارت مقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهوری بتواند کلیه مسئولیت خود را در چارچوب قانون اساسی و قوانین کشور و سیاست‌های کلی با اقتدار و صلابت به انجام برساند.»

ساعتی پس از انتشار این متن‌ها بود که ظریف در مراسم رسمی استقبال از نخست وزیر ارمنستان حضور یافت و انتشار تصویری از گفت و گوی صمیمی روحانی، ظریف و واعظی که بسرعت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، نقطه پایانی دیگری بر این حاشیه بزرگ بود.

نکته درس آموز این ماجرا، همصدایی برخی تندروهای داخلی با تندروهای منطقه‌ای و بین‌المللی همچون نخست وزیر رژیم صهیونیستی بود. به عبارت دیگر، همان میزان شور و شعفی که در دشمنان کشور پس از استعفای ظریف دیده شد، در منتقدان داخلی و تندروهای وطنی هم دیده شد. هرچند پس از رد این استعفا، و بویژه پس از دفاع محکم سردار سلیمانی از وزیر خارجه، آنان سعی در کتمان این واقعیت دارند، اما این همگرایی اتفاق تازه‌ای نیست و پیش از این در جریان مذاکرات برجام و تصویب آن نیز دیده شد.

سردار سلیمانی: حتماً آقای ظریف مسئول سیاست خارجی است

درحالی که بسیاری از تندروهای داخلی از خبر استعفای ظریف به شعف آمده بودند، برخی از این طیف حتی پیشتر رفته و در شبکه‌های اجتماعی، خواستار بازخواست و محاکمه ظریف شده بودند. اما دیروز انتشار متنی از سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، آبی سرد بر ذهن پرحرارت این تندروها بود. زیرا درحالی که تندروها خود را حامی سفت و سخت سردار و پیرو ولایت توصیف می‌کنند، سردار سلیمانی در این متن نشان داد که نگاه او و رهبر معظم انقلاب نسبت به وزیر خارجه، دقیقاً در نقطه مقابل آنان قرار دارد. هرچند تجربه نشان داده است که حتی این تلنگر هم باعث تغییر رویکرد تندروهای وطنی نخواهد شد.سردار سلیمانی در واکنش به استعفای ظریف که درست پس از حضور بشار اسد در ایران صورت گرفت، در «اینستاگرام» نوشت: «حتماً آقای ظریف مسئول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و طی مدت مسئولیت در وزارت امور خارجه کشورمان همواره مورد حمایت و تأیید مقامات عالی‌رتبه نظام، بویژه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بوده و هست. ایشان برای تأمین منافع ملی کشور پیوسته اقدامات ارزشمندی را در سطوح گوناگون انجام داده و در مسیر مبارزه با دشمنان قسم‌خورده انقلاب اسلامی و ملت ایران نیز همراهی لازم را داشته‌ است.»وی با اشاره به حضور نداشتن ظریف در ملاقات روحانی و بشار اسد اظهارکرد: «در جریان سفر اخیر آقای بشار اسد به تهران و ملاقات وی با آقای روحانی رئیس جمهوری محترم، برخی ناهماهنگی‌ها در نهاد ریاست جمهوری که مطرح هم شده، منجر به عدم حضور وزیر امور خارجه کشورمان در این ملاقات و متعاقباً گلایه‌مندی ایشان شده است. قرائن نشان می‌دهد هیچ‌گونه تعمدی برای عدم حضور آقای ظریف در این ملاقات نبوده است و باید تأکید کنم ایشان به‌عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مسئول اصلی در حوزه سیاست خارجی کشور هست.»

سرلشکر سلیمانی در پایان با اشاره به ذوق‌زدگی ضدانقلاب و دشمنان ملت ایران از این اتفاق گفت: «این ذوق‌زدگی و سوارشدن بر موج اتفاقی که ناشی از سهل‌انگاری اداری است هیچ تأثیری بر اراده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در پیشبرد اهداف و منافع ملی و نیز پیروزی درخشان جبهه مقاومت اسلامی نخواهد گذاشت و ملت باعظمت ما تحت زعامت و هدایت‌های مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای عزیز (مدظله العالی) مسیر آینده روشن و تمدن‌ساز انقلاب و صیانت از امنیت و منافع ملی خود را با وحدت و جدیت دنبال خواهد کرد.»برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.