همه چیز درباره تستوسترون درمانی

سطح هورمون تستوسترون برای رشد جنسی و عملکردهای طبیعی مردان مهم است.

به گزارش رکنا ، در دوران بلوغ و سال‌های نوجوانی، تستوسترون به پسران کمک می‌کند تا ویژگی‌های مردانه نظیر موهای بدن و صورت، صدای بم و قدرت عضلانی را شکل دهند. مردان برای ساخت اسپرم و فرزندآوری به تستوسترون نیاز دارند. سطح این هورمون با افزایش سن کاهش می‌یابد درنتیجه تستوسترون خون مردان مسن پایین‌تر است.

تستوسترون پایین

بعضی مردان سطح تستوسترون پایینی دارند که سندرم کمبود تستوسترون نامیده می‌شود. انجمن اورولوژی آمریکا تستوسترون پایینِ خون را مقداری کمتر از ۳۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر مشخص کرده است. این علائم یا شرایط ممکن است با تستوسترون پایین خون همراه باشد:

میل جنسی کم

خستگی

کاهش توده عضلانی

تحریک‌پذیری

اختلال نعوظ

افسردگی

دلایل احتمالی بسیاری برای این علائم وجود دارد، نظیر استفاده از مشتقات تریاک، بعضی شرایط مادرزادی، فقدان یا آسیب دیدن بیضه‌ها، دیابت و چاقی (اضافه وزن). در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.

چرا تستوسترون‌درمانی؟

اگر کمبود تستوسترون داشته باشید، ممکن است به تستوسترون‌درمانی (TT) نیاز داشته باشید. سازمان غذا و دارو توصیه می‌کند که تستوسترون‌درمانی برای معالجه بیماری‌هایی که با آن‌ها متولد شده‌اید نظیر سندرم کلاین‌فلتر استفاده شود.

همچنین ممکن است در صورت آسیب دیدن یا از دست دادن بیضه‌ها به تستوسترون‌درمانی نیاز پیدا کنید. اگر بیضه‌های شما به دلیل یک بیماری نظیر سرطان برداشته شده، ممکن است به این نوع از درمان نیاز داشته باشید.

بیشتر مردان با تستوسترون پایین، فارغ از علت آن، اگر علائم تستوسترون پایین را داشته باشند و آزمایش خون سطح پایینی از تستوسترون را نشان دهد، به این روش درمان می‌شوند. اگر فکر می‌کنید به تستوسترون‌درمانی نیاز دارید با پزشک خود صحبت کنید.

تستوسترون‌درمانی ممکن است به شما کمک کند اما از طرفی ممکن است نتایج منفی نامطلوبی داشته باشد. سازمان غذا و دارو گفته است که در برچسب داروهای تستوسترون باید قید شود که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی برای بعضی از مردان که از محصولات تستوسترون استفاده می‌کنند، وجود دارد.

تمامی مردان باید پیش و هنگام مصرف این داروها از نظر امکان بروز بیماری قلبی و سکته بررسی شوند. هرچند انجمن اورولوژی آمریکا بعد از بررسی‌های دقیق عنوان کرده که تستوسترون‌درمانی خطر بروز حوادث قلبی عروقی را افزایش یا کاهش نمی‌دهد.

تستوسترون پایین چقدر در مردان رایج است؟

دشوار است بدانیم چند مرد در میان ما به کمبود تستوسترون مبتلاست، اگرچه داده‌ها حاکی از آن است که به‌طور کلی حدود 2/1درصد از مردان ممکن است مبتلا به کمبود تستوسترون باشند. از سوی دیگر فقط حدود یک درصد از مردان جوان ممکن است این عارضه را داشته باشند، درحالی که تقریبا ۵۰ درصد مردان بالای ۸۰ سال ممکن است به آن مبتلا باشند.

کمبود تستوسترون در مردان مبتلا به دیابت یا اضافه‌وزن شایع‌تر است. در یک مطالعه تحقیقاتی، ۳۰ درصد از مردان دارای اضافه‌وزن، با کمبود تستوسترون مواجه بودند، درحالی که تنها 6/4 درصد افراد با وزن طبیعی از آن رنج می‌بردند. همان تحقیق نشان داد که دیابت عامل خطرآفرینی برای کمبود تستوسترون است. در یک تحقیق دیگر مشخص شد که 24/5درصد از مردان دیابتی کمبود تستوسترون دارند، درحالی‌که این رقم برای افراد غیردیابتی برابر با 12/6درصد است.

چه علائمی دارد؟

علائم و نشانه‌های زیادی برای تستوسترون پایین وجود دارد. بعضی از آن‌ها با سطح پایین تستوسترون ارتباط تنگاتنگی دارند (علائم و نشانه‌های اختصاصی). دیگر علائم ممکن است لزوما مرتبط نباشند (علائم و نشانه‌های غیراختصاصی). پزشک می‌تواند به شما کمک کند که درک بهتری از شرایط خود داشته باشید.

علائم اختصاصی کمبود تستوسترون

علائم اختصاصی مواردی هستند که مستقیما به کمبود تستوسترون مرتبط‌اند. نظیر:

کاهش میل جنسی

کاهش عملکرد نعوظ

از دست دادن موهای بدن

رشد کمِ ریش

از دست دادن توده عضلانی

احساس خستگی مفرط در تمام لحظات

چاقی (اضافه وزن)

علائم افسردگی

علائم غیراختصاصی کمبود تستوسترون

علائم غیراختصاصی آن‌هایی هستند که ممکن است با کمبود تستوسترون مرتبط باشند یا نباشند. مانند:

سطح انرژی، استقامت و قدرت بدنی پایین

حافظه ضعیف

مشکل در پیدا کردن کلمات هنگام صحبت کردن

تمرکز پایین

عملکرد نادرست در محل کار

داشتن هریک از این علائم اختصاصی یا غیراختصاصی به معنای ابتلای شما به کمبود تستوسترون نیست. اما اگر ترکیبی از این علائم را در خود مشاهده می‌کنید، به‌عنوان مثال اگر در یک دوره زمانی احساس خستگی مفرط و افسردگی می‌کنید و این حس برایتان تازگی دارد، بهتر است برای بررسی سطح تستوسترون خون‌تان به پزشک مراجعه کنید.

کمبود میل جنسی به تنهایی به معنی ابتلای شما به کمبود تستوسترون نیست اما اگر ترکیبی از میل جنسی کم، کاهش عملکرد نعوظ و احساس غم و خستگی را در خود می‌بینید، باید با پزشک‌تان در این باره صحبت کنید.

علل بروز کمبود تستوسترون چیست؟

بعضی از افراد با شرایطی زاده می‌شوند که می‌تواند باعث کمبود تستوسترون شود. بیماری‌هایی نظیر سندرم کلاین‌فلتر، سندرم نونان و دستگاه تناسلی مبهم (وقتی اندام‌های جنسی به شیوه‌های غیرمعمول رشد می‌یابند).

بعضی از مردان ممکن است به دلیل شرایطی چون موارد زیر به کمبود تستوسترون مبتلا شوند:

آسیب رسیدن تصادفی به بیضه‌ها

برداشتن بیضه‌ها به دلیل سرطان

شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی

بیماری غده هیپوفیز که منجر به کمبود هورمون شود

عفونت

بیماری خودایمنی (زمانی که بدن پادتن‌هایی ایجاد می‌کند که به سلول‌های خودش حمله می‌کند)

اصولا اگر بیضه‌های شما تستوسترونی کمتر از حد معمول تولید کنند، سطح تستوسترون خون پایین خواهد آمد. بسیاری از مردان مبتلا به کمبود تستوسترون نیز به دلایل زیر به آن دچار می‌شوند:

سالخوردگی

چاقی

سندرم متابولیک (فشار خون بالا، قند خون بالا، سطح کلسترول ناسالم، چربی شکمی)

استفاده از داروهایی نظیر داروهای ضدافسردگی و داروهای ضددرد مخدر

فراموش نکنید مردان با مشکلات سلامتی خاص نظیر اچ‌آی‌پی و ایدز نیز سطح پایینی از تستوسترون دارند.

روش‌های تستوسترون‌درمانی

به‌طور کل پنج روش برای مصرف تستوسترون وجود دارد که هیچ‌کدام بهتر از دیگری نیست.

تراپوستی (موضعی): ژل‌ها، کرم‌ها، مایعات و چسب‌های موضعی که معمولا حدود چهار روز دوام دارند. این‌ها اگر با یک پانسمان پوشیده شوند بهتر جذب می‌شوند. چسب‌های موضعی شبیه به چسب زخم و حاوی دارو هستند. مایع، ژل، پماد یا چسب را روی پوست خشک و بدون بریدگی یا خراش قرار دهید و ناحیه مورد نظر را تا زمان دوز بعدی نشویید.

تزریق: اشکال کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای تزریق تستوسترون وجود دارد. داروی کوتاه‌مدت زیر پوست یا درون عضله و داروی بلندمدت بیشتر درون عضله تزریق ‌می‌شود. تزریق‌ها معمولا هفتگی، هر دو هفته یا ماهانه انجام می‌شوند.

دهانی: دُز دهانی از طریق چسبی که بالای دندان پیشین خود قرار می‌دهید به بدن‌تان می‌رسد. این دارو شبیه به قرص است اما نباید آن را بجوید یا قورت دهید. آزاد شدن این دارو ۱۲ ساعت طول می‌کشد. این روش نسبت به خوردن دارو عوارض جانبی مضر کمتری بر کبد دارد اما می‌تواند باعث سردرد یا سوزش در محلی شود که قرار داده‌اید.

داخل بینی: این فرم از تستوسترون به‌صورت ژل است که باید دوز تجویز شده را در هر سوراخ بینی قرار ‌دهید. این دارو معمولا سه بار در روز استفاده می‌شود.

قرص زیرپوستی: پزشک قرص تستوسترون را زیرپوست لگن یا باسن قرار می‌دهد. در این روش از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود، برشی در پوست ایجاد و قرص درون بافت‌های چربی زیر پوست قرار می‌گیرند. این دارو به آرامی حل شده و در سه تا شش ماه (بسته به تعداد قرص‌ها) آزاد می‌شود.

آیا تستوسترون‌درمانی عوارض دارد؟

بعضی از عوارض جانبی خفیف و بعضی دیگر شدیدند؛ بنابراین بهتر است پیش از هرگونه درمان با پزشک خود صحبت کنید.

پس از استفاده از ژل یا مایع پوست ممکن است قرمز شود. چسب‌های تستوسترون نیز ممکن است باعث ایجاد خارش و بروز بثورات پوستی شوند. تعداد بسیار کمی از بیماران نیز درد کمر را گزارش داده‌اند.

در تزریق کوتاه‌مدت ممکن است در محل تزریق شاهد واکنش باشید. بعضی افراد نسبت به تزریق طولانی‌مدت واکنش‌های آلرژیک شدید داشتند.

عوارض جانبی قرص‌های تستوسترون می‌تواند شامل تورم، درد، کبودی و لخته‌شدن خون زیر پوست باشد.

تستوسترون‌درمانی می‌تواند تولید طبیعی اسپرم را دچار وقفه کند. اگر برای بچه‌دارشدن در زمان نزدیک برنامه‌ریزی می‌کنید نباید تستوسترون‌درمانی انجام دهید. توجه داشته باشید که هیچ‌گونه ارتباطی میان تستوسترون‌درمانی و بروز سرطان پروستات وجود ندارد.

استفاده موضعی از تستوسترون می‌تواند باعث انتقال آن به دیگران شود. زنان و کودکان بیشتر در معرض اثرهای مضر ناشی از تماس با این داروها هستند. به همین خاطر باید پس از مصرف دست‌تان را به خوبی بشویید و نگذارید محلی که دارو زده‌اید با دیگران تماس داشته باشد.

درمان کمبود تستوسترون

در سال‌های اخیر، رسانه‌ها اطلاعات بیشتری در مورد تستوسترون‌درمانی در اختیار مردان قرار داده‌اند و مردان بیشتری در ۴۰ تا ۶۴ سال مورد آزمایش و تحت درمان قرار گرفته‌اند. بعضی از مردان با علائم خاص حتی ممکن است بدون آزمایش خواهان تستوسترون‌درمانی باشند. این اقدام ممکن است بی‌خطر یا مفید نباشد. به‌طور کل پیش از تستوسترون‌درمانی همیشه سطح تستوسترون باید مورد آزمایش قرار گیرد.

انجمن اورولوژی آمریکا توصیه می‌کند که تستوسترون‌درمانی تنها برای مردانی تجویز شود که شامل تعریف بالینی و آزمایشگاهی کمبود تستوسترون باشند. اگر این شرایط را داشته باشید، پزشک احتمالا تستوسترون شما را اندازه‌گیری می‌کند:

کم‌خونی غیرقابل‌توضیح

دیابت

کاهش تراکم استخوان

اچ‌آی‌وی یا ایدز مثبت

ناباروری

اختلالات غده هیپوفیز

حتی اگر علائم و نشانه‌های خاصی نداشته باشید، پزشک ممکن است سطح تستوسترون شما را به این دلایل آزمایش کند:

مقاومت به انسولین

سابقه شیمی‌درمانی

سابقه استفاده از داروهای کورتیکوستروئید

تغییراتی نظیر کاهش وزن و فعالیت بدنیِ بیشتر احتمالا سطح تستوسترون شما را بالا می‌برد.

غلظت خون می‌تواند باعث لخته شدن خون شود. پزشک ممکن است دو تا شش هفته بعد از شروع تستوسترون‌درمانی سطح هموگلوبین/هماتوکریت شما را اندازه‌گیری کند و این کار را هر شش‌ تا 12ماه یک‌بار تکرار کند.

اگر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی باشید، هنگامی که تحت درمان با تستوسترون هستید، پزشک وضعیت شما را بیشتر زیر نظر خواهد گرفت. همچنین مهم است که با ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهید.

پزشک سطح پایین تستوسترون را درمان می‌کند تا آن را به بالای ۳۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر برساند اما سطح دقیق آن ممکن است متفاوت باشد.

پزشک علائم و نشانه‌های شما را برای مشاهده بهبودی زیر نظر می‌گیرد. هرگونه تغییری می‌تواند طی سه تا شش ماه درمان ظاهر شود.

اگر سطح کل تستوسترون خون شما به حالت نرمال برگشت و هنوز علائمی مشاهده می‌کنید، احتمالا دلیل بروز علائم را باید جای دیگری جست‌وجو کنید. در این صورت پزشک تستوسترون‌درمانی را متوقف خواهد کرد.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.