نجوم در آسمان ایران؛ صورتک خندان و مقارنه سه‌گانه نادر

به گزارش رکنا، برای علاقه‌مندان به نجوم ، هفته‌ای خاص پیش رو داریم. در روزهای اخیر احتمالاً خبرهایی درباره رویدادی شگفت‌انگیز در آسمان به گوش‌تان خورده است. این رویداد به نام «مقارنه سه‌گانه» معروف است و به گفته کارشناسان، آسمان شب شاهد نمایشی با ظاهری شبیه صورتکی خندان خواهد بود.

پدیده‌ای خاص: مقارنه سه‌گانه

براساس اطلاعات منتشر شده از سوی ناسا، در صبح روز ۲۵ آوریل، ترکیب ماه با زهره و زحل در آسمان به گونه‌ای دیده می‌شود که ماه شکل یک لبخند را به تصویر می‌کشد و زهره و زحل شبیه چشم‌های این صورتک خواهند شد. با این حال، آیا این پدیده همان‌طور که انتظار داریم، دیده خواهد شد؟ در ادامه جزئیات بیشتری را بررسی خواهیم کرد.

مقارنه سه‌گانه چیست؟

در اصطلاح نجومی، «مقارنه» به حالتی گفته می‌شود که دو یا چند جسم آسمانی در نظر ناظر زمینی، به‌صورت ظاهری به هم نزدیک شوند. البته این نزدیکی فقط از دید ما در زمین است؛ در حقیقت این اجرام فاصله‌ای بسیار بیشتر از آنچه به چشم می‌آید، از یکدیگر دارند. وقتی سه جسم در چنین پدیده‌ای دخیل باشند، آن را مقارنه سه‌گانه می‌نامند.

چهره‌ای خندان در آسمان

در این مقارنه خاص، زهره و زحل در کنار هلال باریک ماه قرار می‌گیرند و شکلی شبیه به یک لبخند خفیف ایجاد می‌کنند. با این حال، عوامل مختلفی از جمله میزان روشنایی دو سیاره و زاویه دید، باعث خواهند شد این پدیده به‌طور کامل همانند صورتک خندان مشاهده نشود. زهره به دلیل نزدیکی بیشتر به زمین و خورشید، بسیار روشن‌تر از زحل به نظر می‌رسد و زحل نیز نسبت به زهره کم‌نورتر و دورتر است. در نتیجه، این تصویر خندان، یک لبخند کج و ناقص خواهد بود که به‌طور دقیق با ایموجی‌های محبوب تفاوت دارد.

دیگر اجرام آسمانی نیز به رقص می‌پیوندند

در این مقارنه سه‌گانه، عطارد و نپتون نیز در آسمان قرار خواهند داشت، اما به دلیل کمبود روشنایی، مشاهده آن‌ها دشوار خواهد بود. عطارد از افق در حال نزدیک شدن به موقعیت ماه است و نپتون نیز در بین ماه و زحل قرار می‌گیرد. با این حال، این دو جرم به‌راحتی توسط چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند.

این پدیده، از نقاط مختلف جهان قابل مشاهده است، مشروط بر اینکه شرایط آب‌وهوایی همراهی کند. زمان مشاهده نیز محدود است و باید در ساعات ابتدایی صبح، دقایقی پیش از طلوع خورشید به مشاهده آسمان بپردازید. برندا کالبرتسون، سفیر منظومه شمسی ناسا، توضیح می‌دهد: «زهره در بخش بالایی افق شرقی قرار می‌گیرد و زحل پایین‌تر از آن دیده می‌شود، در حالی که ماه به شکل هلالی در موقعیتی کمی شمالی‌تر قرار دارد. ترکیب این اجرام برای برخی افراد می‌تواند شبیه یک چهره خندان باشد.»

آیا صورتک خندان آسمانی از ایران قابل مشاهده است؟

در حالی که این مقارنه در برخی نقاط جهان، خصوصاً در نیم‌کره غربی و جنوب شرقی ایالات متحده، به شکل صورتکی خندان دیده خواهد شد، اما در ایران چیدمان اجرام آسمانی چهره‌ای مشابه را ارائه نمی‌دهد. این مقارنه در بامداد جمعه پنجم اردیبهشت و پیش از طلوع خورشید، در سمت جنوب شرقی آسمان ایران مشاهده خواهد شد. اما لبخند نمادین آسمانی در زاویه دید ایران شکل نمی‌گیرد.

زاویه دید ایران و یک مثلث جذاب

زاویه‌ای که ناظران زمینی در ایران از این پدیده خواهند دید، تفاوت مهمی با سایر نقاط دارد. به‌دلیل تفاوت در موقعیت جغرافیایی، ماه نسبت به سیارات پایین‌تر و کمی کج‌تر دیده می‌شود. این ترتیب باعث می‌شود که به‌جای لبخندی منحنی، تصویری شبیه به یک مثلث کمی متمایل در آسمان ظاهر شود.

اگرچه در ایران صورتک خندان به طور کامل دیده نمی‌شود، اما این پدیده آسمانی همچنان دارای جذابیت بصری و علمی خاصی است که تماشا و بررسی آن برای علاقه‌مندان می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد.