آسانسور فضایی؛ آیا ژاپن این رویا را محقق می‌کند؟

به گزارش رکنا، در میان گام‌های شگرف فناوری در عصر حاضر، ژاپن بار دیگر توجه‌ها را با ایده‌ای جسورانه به نام ساخت یک " آسانسور فضایی " به خود جلب کرده است. این پروژه که توسط شرکت اوبایاشی (Obayashi Corporation) دنبال می‌شود، گام بلندی به سوی آینده‌ای فراتر از داستان‌های علمی-تخیلی به نظر می‌رسد. اما آیا این رویا روزی به حقیقت می‌پیوندد؟

تولد یک ایده خارق‌العاده

شرکت اوبایاشی، که با ساخت برج عظیم توکیو اسکای‌تری شهرت یافته، در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد برنامه‌ای برای راه‌اندازی پروژه آسانسور فضایی تا سال ۲۰۵۰ دارد. این آسانسور شگفت‌انگیز قرار است با کابلی به طول ۹۶ هزار کیلومتر، زمین را به مدار ژئوسنکرون متصل کند و آینده‌ای نوین برای سفرهای فضایی رقم بزند. به‌گفته این شرکت، این پروژه می‌تواند نه‌تنها هزینه‌های سرسام‌آور پرتاب موشک را کاهش دهد، بلکه با استفاده از فناوری‌های پایدار، به کاهش آلودگی محیط‌زیست نیز کمک کند.

طبق برنامه‌های ارائه شده، کابین‌های آسانسور این سازه با ظرفیت ۳۰ نفر و سرعتی نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر در ساعت طراحی خواهند شد و مسافران خود را ظرف یک هفته به مقصدی در مدار زمین می‌رسانند. اما شگفتی ماجرا این است که هزینه هر سفر تنها چند هزار دلار خواهد بود؛ رقمی ناچیز در مقایسه با میلیون‌ها و حتی میلیاردها دلاری که امروز برای پرتاب‌های موشکی صرف می‌شود.

نانولوله‌های کربنی؛ ستون فقرات یک پروژه بزرگ

هسته اصلی این پروژه بر مبنای ماده‌ای به نام نانولوله‌های کربنی است. این ماده به دلیل خواص منحصربه‌فرد خود، یعنی استحکام فوق‌العاده و وزن بسیار سبک، گزینه‌ای ایده‌آل برای تحمل وزن و فشار عظیم کابل آسانسور است. هرچند تولید نانولوله‌ها با مقیاس مورد نیاز هنوز چالش‌برانگیز باقی مانده است.

یوجی ایشیکاوا، از مدیران ارشد اوبایاشی، می‌گوید: "ما در حال آزمایش و توسعه این فناوری هستیم، اما هنوز به جایی نرسیده‌ایم که بتوانیم نانولوله‌هایی با مقیاس صنعتی تولید کنیم."

جدای از تولید، مونتاژ این کابل در فضا نیز یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها محسوب می‌شود. طبق فرضیات، موادی که برای کابل نیاز است با موشک‌ها به فضا ارسال شده و از آن جا کابل به زمین پایین آورده می‌شود. روند اجرایی این پروژه می‌تواند ۲۰ سال طول بکشد و تخمین زده شده هزینه‌ای بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار دارد.

رویای واقعی یا تصویری خیالی؟

گرچه در آغاز گفته شد این پروژه از سال ۲۰۲۵ آغاز می‌شود، اما طبق آخرین به‌روزرسانی‌ها، اجرای این طرح به تعویق افتاده است. ایشیکاوا در اظهارات اخیر خود به "عدم توانایی آغاز این پروژه در آینده نزدیک" اذعان کرد، اما همچنان از تعهد شرکت برای تحقیق و بررسی‌های بیشتر خبر داد.

البته برخی کارشناسان نسبت به عملیاتی بودن این ایده تردید دارند. چالش‌هایی از جمله خطر طوفان‌ها، آذرخش و حتی زباله‌های فضایی از جمله عواملی هستند که آینده این پروژه را با ابهام روبه‌رو می‌کنند.

گامی اولیه به سوی ستارگان

با وجود تمام این چالش‌ها، پروژه آسانسور فضایی چیزی بیش از یک ایده روی کاغذ است. آزمایش‌های اولیه مانند پروژه STARS-Me در سال ۲۰۱۸ نشان داد که حرکت کابین‌ها روی کابل در شرایط خاص امکان‌پذیر است. هم‌چنین حمایت دولت ژاپن به‌عنوان بخشی از برنامه‌های دستیابی به کربن‌خنثی تا سال ۲۰۵۰، نقش حمایتی مهمی در این مسیر ایفا می‌کند.

در صورت موفقیت‌آمیز بودن این پروژه، هزینه جابه‌جایی هر کیلوگرم بار به فضا ممکن است از ۲۲ هزار دلار به تنها ۲۰۰ دلار کاهش یابد. این موفقیت زمینه‌ساز تحولی بی‌نظیر در زمینه گردشگری فضایی، ساخت ایستگاه‌های مداری و حتی سفرهای بین‌سیاره‌ای مانند ماموریت به مریخ خواهد بود.

ژاپن با این ایده بلندپروازانه بار دیگر نشان داده که مرزهای فناوری تا چه اندازه می‌تواند گسترده شود. اما آیا این آسانسور فضایی ما را به ستارگان خواهد برد یا در لابه‌لای محدودیت‌های دنیای واقعی متوقف خواهد شد؟ سال ۲۰۵۰ ممکن است پاسخ این سوال را به ما بدهد.