آیا عامل انقراض دایناسورها فقط یک سیارک نبود؟
به گزارش رکنا،حدود ۶۶ میلیون سال پیش، یک سیارک عظیم به زمین برخورد کرد و پیامدهای فاجعه‌باری برجای گذاشت. این برخورد که به دهانه‌ی معروف «چیکشلوب» منجر شد، به‌عنوان مهم‌ترین عامل نابودی دایناسورهای غیرپرنده شناخته می‌شود. دهانه چیکشلوب که در لبه‌ی شبه‌جزیره‌ی یوکاتان قرار دارد، یادگار یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای انقراض جمعی در تاریخ زمین است. اما سرنخ‌هایی جدید نشان می‌دهند که این واقعه تنها حاکی از یک برخورد نبوده و یک دهانه برخوردی دیگر، معروف به «دهانه نادیر»، نیز تقریباً در همان زمان به وجود آمده است.

کشف دهانه نادیر در اعماق اقیانوس اطلس

در سال ۲۰۲۲، دهانه‌ی برخوردی نادیر در نزدیکی ساحل گینه در غرب آفریقا و در عمق ۳۰۰ متری زیر کف اقیانوس کشف شد. طبق تحقیقات، این دهانه نیز به پایان دوره‌ی کرتاسه و تقریباً ۶۶ میلیون سال پیش تعلق دارد؛ زمانی که زمین دستخوش یکی از بزرگ‌ترین انقراض‌های جمعی بود. قطر دهانه نادیر حدود ۹.۲ کیلومتر است و برآوردها نشان می‌دهند که منشأ آن برخوردی بوده که هم‌زمان با چیکشلوب رخ داده است.

نقشه‌برداری دقیق برای کشف اسرار دهانه

چگونگی شکل‌گیری دهانه‌ی نادیر تا مدتی نامشخص بود، اما مطالعات اخیر با استفاده از داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی، تصویری واضح از نحوه ساختار این دهانه ارائه داده‌اند. دکتر یوزدین نیکلسون، سرپرست تیم تحقیقاتی، اظهار داشت: «این اولین باری است که یک سازه‌ی برخوردی با چنین وضوح بالا و جزئیاتی تصویر‌برداری شده است. این داده‌ها مانند یک خزانه‌ی ارزشمند هستند که اطلاعاتی کلیدی درباره شکل‌گیری و تکامل دهانه در اختیار ما قرار می‌دهند.»

به گفته‌ی نیکلسون، تصویربرداری سه‌بعدی از دهانه‌ی نادیر به ما امکان درک بهتر این پدیده‌ی زمین‌شناختی را داده است، مشابه همان تحولی که در فناوری‌های تصویربرداری پزشکی مانند سونوگرافی سه‌بعدی دیده می‌شود. این پیشرفت به محققان کمک کرد تا ابعاد دقیق و ویژگی‌های ساختاری این دهانه را بازسازی کنند.

سیارکی با سرعت خیره‌کننده

بر اساس داده‌های جدید، مشخص شد که سیارک مسئول، قطری در حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ متر داشته و با سرعتی باور‌نکردنی معادل ۷۲ هزار کیلومتر در ساعت به زمین برخورد کرده است. زاویه برخورد این سیارک از شمال شرقی تخمین زده می‌شود، اما تحقیقات بیشتر برای تأیید این فرض در حال انجام است. این عوامل باعث ایجاد تغییرات شدید زمین‌شناختی در منطقه‌ی اطراف دهانه شدند.

پس از برخورد، فرایند‌هایی شامل برآمدگی مرکزی، حرکت رسوبات و ایجاد لبه‌های برجسته در محل برخورد به وقوع پیوستند. علاوه بر این، زمین‌لرزه‌ای قدرتمند ناشی از برخورد موجب مایع شدن رسوبات زیر بستر دریا شد و گسل‌هایی بزرگ در فلات زیر آب ایجاد کرد که چشم‌انداز منطقه را تغییر داد.

سونامی‌های عظیم و اثرات شگفت‌انگیز

برخورد سیارک نادیر موجب زمین‌لغزه‌های عظیم و فروپاشی در حاشیه‌ی فلات زیر آب شد. شواهد نشان می‌دهند که مجموعه‌ای از امواج سونامی بسیار بزرگ نیز به دنبال این رویداد شکل گرفت. این امواج ابتدا از محل برخورد فاصله گرفتند و سپس بازگشتند و اثرات محسوسی بر منطقه برجای گذاشتند. این رویداد توانسته اطلاعاتی کلیدی در مورد قدرت و مقیاس چنین برخوردهایی ارائه کند.

ارتباط احتمالی نادیر با چیکشلوب

هرچند که هنوز نمی‌توان تاریخ دقیق شکل‌گیری دهانه‌ی نادیر را مشخص کرد، محققان به تحقیقات خود ادامه می‌دهند تا ارتباط احتمالی میان دو برخورد بزرگ نادیر و چیکشلوب را بررسی کنند. این مطالعات از اهمیت بالایی برخوردارند و ممکن است به درک بیشتر درباره‌ی چگونگی پایان زندگی دایناسورها منجر شوند.

دکتر نیکلسون اظهار داشت: «مطالعات ما روی داده‌های گیرآمده از دهانه‌ی نادیر فرصت بی‌سابقه‌ای برای آزمایش فرضیه‌های مرتبط با دهانه‌های برخوردی فراهم کرده است. این داده‌ها می‌توانند برای ساخت مدل‌های جدید از محیط‌های دریایی و پیامدهای چنین رویدادهای فاجعه‌باری کاربرد داشته باشند.»

تحقیقات مرتبط با دهانه نادیر در مجلات معتبر علمی منتشر شده است و همچنان ادامه دارد.

  • فیلم آواز باشکوه آرمان امیدی خوش صداترین شرکت کننده عصرجدید پس از کما ! / چقدر بخاطر خواهرش غمگینه !

اخبار تاپ حوادث