هشدار دامپزشکی نسبت به خطر بیماری تب کنگو

باتوجه به افزایش گرمای هوا، ممکن است تب کنگو نیز بیشتر شود.

علیرضا اکبرشاهی نسبت به افزایش تب کنگو در میان دام ها با توجه به گرمای هوا هشدار داد.

به گزارش رکنا، علیرضا اکبرشاهی افزود: تب کریمه کنگو، بیماری مشترک میان انسان و دام است و انتقال این بیماری ویروسی به انسان با خونریزی شدید همراه است و در مواردی منجر به مرگ فرد آلوده می شود.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور  با بیان این که با شروع فصل گرما و فعالیت کنه‌ها در بدن دام، این بیماری مشاهده می‌شود، افزود: امسال در استان‌های گیلان، مازندران و اردبیل سه مورد انسانی از این بیماری دیده شده که خوشبختانه منجر به فوت نشده است.

وی تاکید کرد: برای جلوگیری از بروز و انتقال این بیماری، مردم از کشتار غیر مجاز دام در منزل خودداری کنند و دام خود را برای ذبح به کشتارگاه های مجاز منتقل کنند.

اکبرشاهی اظهار داشت: در کشتارگاه ها، دامپزشکان حضور دارند و ضمن معاینه دام با تجهیزات و امکانات، لاشه دام ۲۴ ساعت به طور کامل در دمای سردخانه و یخچال نگهداری می شود و ویروس در فرآیند جمود به راحتی از بین می رود.

وی ادامه داد: اگر کشتار غیر مجاز دام انجام شود، خطر انتقال این بیماری ویروسی از طریق ترشحات دام مبتلا و یا طی فرآیند پاکسازی و قطعه کردن گوشت وجود دارد.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری های دامی سازمان دامپزشکی کشور در عین حال از عموم مردم خواست، گوشت مورد نیاز خود را از مراکز مجاز تهیه و با خیال راحت مصرف کنند.

وی همچنین به دامداران توصیه کرد که مبارزه با کنه را در دستور کار خود قرار دهند و به طور متناوب مکان دام ها اعم گوسفند، بز و گاو را با سموم متفاوت سمپاشی کنند.

اکبرشاهی افزود: دامداری ها باید پاک و خالی از کود و فضولات دامی باشد و دیوارها نیز سیمانکاری شود تا کنه ها هنگام سمپاشی در داخل سوراخ های دیوار از دسترس سم دور نمانند.

وی با بیان این که دامداران به علت سر و کار داشتن با دام در معرض گردش کنه ها و ورود این ویروس در بدن شان هستند، گفت: دامداران هنگام معاینه دام و مواجهه با کنه، از ترکاندن آن با دست خودداری کنند، زیرا ممکن است منجر به انتقال آلودگی به بدن شود.

اکبرشاهی خاطرنشان کرد: ایران طی چندین سال گذشته با تب کریمه کنگو درگیر شده و این بیماری در جمعیت دامی علائمی ندارد به جز تب مختصر که در اکثر موارد دامداران متوجه آن نمی شوند.

وی درباره آمار مبتلایان به تب کریمه کنگو در سال ۹۹ افزود:  سال گذشته ۴۰ نفر در ۱۲ استان کشور به تب خونریزی دهنده کنگو مبتلا و از این تعداد ۵ نفر فوت شدند.

گفتنی است، بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نخستین بار در سال ۱۹۴۴ میلادی در شبه جزیره کریمه Crimea و در سال ۱۹۶۹ در کنگو Congo گزارش شد و در سال ۱۹۷۰ میلادی در ایران مورد شناسایی قرار گرفت و در برخی موارد در استان های کشور ما نیز ابتلای قطعی انسانی تب کریمه کنگو گزارش شده که بیشترین موارد مربوط به استان های مرز شرقی سیستان و بلوچستان بوده است.

این بیماری بیشتر در مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، خاورمیانه، عراق، هند، افغانستان، پاکستان، ایران و غرب چین گزارش شده است.

مخزن ویروس در طبیعت کنه‌ها و پس از آن گاو، گوسفند، بز و خرگوش ها هستند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات فرد بیمار و لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصابها و سلاخها) به فرد سالم انتقال می‌یابد.

طی سالهای گذشته میزان مرگ و میر در بین مبتلایان متغیر بوده و از نظر افراد در معرض خطر نیز قصابان، دامداران و کارگران کشتارگاه ها به طور معناداری بیشترین موارد بیماری را به خود اختصاص داده اند و حتی در بین کارکنان بیمارستان ها و اشخاصی که با انسان مبتلا سر و کار دارند مشاهده می‌شود.

این بیماری یکی از بیماری های خطرناک و با درصد کشندگی بالا در انسان است که علاوه بر انتقال مستقیم از انسان به انسان، به طور معمول توسط کنه ها ویروس عامل این بیماری قابل انتقال به انسان و دام است.در صورتی که لاشه دام در کشتارگاه های صنعتی (پیش سردکن) و یخچال اگر به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای منفی ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود با اسیدی شدن لاشه وجود ویروس غیر فعال می شود و از بین می رود.

این بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور که زمان رشد و تکثیر کنه‌هاست، بیشتر شایع است به ویژه در مناسبت های خاص که در آنها کشتار خارج از سیستم کشتارگاهی افزایش می یابد، موارد قطعی بیماری در انسان افزایش پیدا می کند.

بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در حیوانات اهلی هیچ گونه علایم مشخصی ندارد و خطر انتقال بیماری در انسان در ذبح حیوان آلودهیا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان در صورتی که دام در مرحله ویرمیک باشد) وجود دارد.

همچنین تماس با خون و بافت بیماران به خصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اعمالی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود، باعث انتقال بیماری می‌شود.

این بیماری ویروسی مقاومتش در برابر سرما و حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سلسیوس به مدت ۳۰ دقیقه از بین می‌رود؛ بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود، این ویروس به محیط های اسیدی حساس بوده و سریع از بین می رود.

در صورتی که لاشه دام در کشتارگاه های صنعتی (پیش سردکن) و یخچال اگر به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای منفی ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود با اسیدی شدن لاشه وجود ویروس غیر فعال می شود و از بین می رود.

عملیات سمپاشی بدن و جایگاه دام به طور صرف به منظور حذف ناقلان عامل بیماری کنه ها در کانون های گزارش شده از دیگر اقدامات کنترلی است.

طبق آمارها با توجه به اینکه درصد مرگ و میر مبتلایان در مناطق آلوده در سال های اخیر کاهش معنی داری داشته، به نظر می رسد اقدام های پیشگیرانه در خصوص شناسایی به موقع و درمان مناسب و سریع موارد انسانی بسیار موثر بوده و کاهش موارد انسانی در مقایسه با سال ۱۳۹۱ و سالهای قبل از آن، مبین نقش آموزش و اقدامات دامپزشکی در کانونهای گزارش شده است.

برای کنترل بیماری گروه های در معرض خطر شامل دامداران، کارکنان کشتارگاه ها، قصابان، کشاورزان و به ویژه روستائیان و عشایر که به نحوی از امحاء دام سر و کار دارند، باید در موقع کشتار از وسایل حفاظت فردی از جمله لباس های مخصوص، دستکش، چکمه و عینک استفاده کنند.