اسید استیک، خرید، کاربردها و بازار جهانی

استیک اسید که با نام‌های اتانوئیک اسید، اتیلیک اسید و متان کربوکسیلیک اسید نیز آن را ‌می‌شناسند، محصولی جانبی از فرایند تخمیر است که بویی تند و نافذ دارد. به گونه‌ای که بوی تند سرکه را می‌توان ناشی از حضور این ماده دانست. سرکه‌ی مصرفی در محصولات غذایی، اغلب حاوی 4 الی 6 درصد از این اسید بوده و مابقی آن را آب تشکیل داده است. البته این ترکیب در غلظت‌های بالاتر نیز موجود است که می‌توان آن را در آزمایشگاه‌ها پیدا نمود. شکل خاصل آن حاوی مقدار بسیار کمی ‌آب است که آن را به عنوان استیک اسید گلاسیال ‌می‌شناسند. محلول رقیق آن مانند سرکه در صورت تماس با پوست آسیب خاصی ایجاد نمی‌کند؛ اما غلظت‌های بیشتر ‌این اسید می‌تواند باعث آثاری شبیه به سوختگی شود. استیک اسید گلاسیال ‌می‌تواند باعث سوختگی پوست و آسیب دائمی ‌به چشم‌ها شود؛ همچنین ‌می‌تواند خوردگی فلزات را به دنبال داشته باشد.

استیک اسید چیست؟

اسید استیک (به انگلیسی Acetic acid) با نام دیگر اتانوئیک اسید با فرمول شیمیایی CH₃COOH و جرم مولی 60.052 گرم بر مول، مایعی بی رنگ، اسیدی و آلی است. زمانیکه در غلظت 99.5 درصد باشد، به آن استیک اسید گلاسیال ‌می‌گویند. این ماده در دو گرید صنعتی و خوراکی در صنایع غذایی، پزشکی، صنعتی و کشاورزی کاربرد دارد.

منبع خرید اسید استیک: https://shimistore.com/product/acetic-acid/

ساختار:

ساختار این ماده در شکل جامد، به صورت زنجیره‌ای از مولکول‌ها با پیوند هیدروژنی است.

اسید استیک را از کجا بخریم؟

برای خرید اسید استیک و سایر ترکیبات شیمیایی به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید. شیمی استور ارائه دهنده‌ی محصولات شیمیایی به صورت آنلاین و جزئی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است.

طرز تهیه استیک اسید:

شاید جالب باشد که بدانید روش‌های متنوعی برای تهیه این ماده وجود دارد؛ اما روشی که شیمی ‌مصنوعی را به شدت تحت تاثیر قرار دارد، تهیه این ماده از متانول، کربن دی اکسید و هیدروژن بود. به طور کلی دو مسیر اصلی، شامل مسیر شیمیایی و تخمیری وجود دارد که هر کدام دارای فرایندها و روش‌های متنوعی هستند.

مسیر شیمیایی:

• کربونیلاسیون متانول
• اکسیداسیون استالدهید
• اکسیداسیون هیدروکربن

مسیر تخمیر:

• روش اورلئان
• غوطه ور شدن

البته روش‌های دیگری نیز وجود دارد که نسبت به مسیرهای بالا، کم هزینه تر و سازگارتر با محیط زیست هستند. این روش‌های جایگزین شامل استفاده از کربن دی اکسید و کربن مونواکسید به عنوان ماده‌ی اولیه و فناوری مبتنی بر غشا برای جداسازی این اسید است.

کاربردهای اسید استیک:

این اسید یکی از ترکیبات بسیار مهم و کارآمد در زندگی روزمره انسان‌ها است که در ادامه برخی از کاربردهای آن را بررسی ‌می‌کنیم. این ماده در تولید استیک انیدرید، استات سلولز، مونومرهای وینیل استات، پلاستیک، رنگ‌ها، حشره‌کش‌ها، مواد شیمیایی عکاسی و لاستیک کاربرد دارد. همچنین در تولید آنتی بیوتیک‌ها، مواد آلی شیمیایی و افزودنی غذایی ‌می‌توان آن را به کار برد. دیگر کاربردهای آن شامل:

• خواص ضدمیکروبی و ضدعفونی کنندگی
• در پزشکی برای درمان سرطان با تزریق مستقیم به تومور
• به عنوان اصلی‌ترین بخش سرکه در ترشی‌ها و محصولات غذایی
• تولید لاستیک
• تولید انواع عطرها
• تولید مونومر وینیل استات، الیاف سلولزی و پلاستیک
• تولید استیک انیدرید
• کشاورزی
• صنایع چسب و رنگ

در ادامه به بررسی برخی از کاربردهای مهم این اسید ‌می‌پردازیم.

صنایع غذایی:

یکی از اجزای اصلی و مهم در فناوری صنایع غذایی، استیک اسید است که در نگهداری و حفاظت از غذاها اهمیت بسیاری دارد. این ترکیب در این صنعت با توجه به خواصی که دارد، به عنوان یک عامل تخمیر به حساب ‌می‌آید. این ماده در ترکیب با سایر مواد شیمیایی مانند اسید لاکتیک، برای تولید انواع ترکیبات با طعم تند و تیر، طعم فرار و اسیدیته استفاده ‌می‌شود.

همچنین به عنوان یک نگهدارنده، از تولید و رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند و می‌تواند باکتری سالمونلا را غیرفعال کند. یکی از مزایای اصلی این ماده که دلیل استفاده گسترده آن در این صنعت است، عدم ایجاد عوارض جانبی توسط آن است. معمولا غلظت مصرفی این ماده در این صنعت، 5 درصد است. این ترکیب به عنوان یک تمیز کننده و ضدعفونی کننده عالی در کارخانه‌های فرآوری محصولات غذایی نیز استفاده می شود.

کاربرد استیک اسید در کشاورزی:

در غلظت‌های 10 الی 20 درصد این ماده به عنوان ترکیبی برای حذف علف‌های هرز و آفات استفاده می شود؛ البته بر روی ریشه‌ی علف‌های هرز تاثیری ندارد و نمی‌تواند جلوی رویش مجدد آنها را بگیرد.

با بوی تند و قوی که دارد از رشد آفات جلوگیری می کند و محصولی مورد قبول در کشاورزی ارگانیک به حساب می آید. از دیگر کاربردهای آن در کشاورزی می توان به تنظیم pH آب و خاک اشاره کرد.

حلال:

اسید استیک در شکل مایع، به راحتی در آب حل ‌می‌شود و به عنوان حلالی قطبی، دارای خواص مطلوبی است. این حلال آبدوست می‌تواند روغن‌ها، گوگرد و ید را در خود حل ‌‌کند و با آب، کلروفرم و هگزان مخلوط ‌شود. این ماده به عنوان حلال در تولید سایر ترکیبات شیمیایی مانند ترفتالیک اسید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پزشکی:

به عنوان یک آنتی بیوتیک در درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و قارچ‌ها موثر است. همچنین برای درمان عفونت گوش، محصولی موثر است. از سوی دیگر، این ماده را برای درمان سرطان و حذف سلول‌های سرطانی نیز به کار می‌برند و آن را به صورت مستقیم به این سلول ها تزریق می‌نمایند.

بازار جهانی استیک اسید:

ارزش بازار جهانی این محصول در سال 2022 برابر با 19.76 میلیارد دلار بوده و با رشد 5.2 درصدی تا سال 2032 به 32.65 میلیارد دلار خواهد رسید. بر اساس کاربرد، بیشترین مصرف این ترکیب در تولید مونومر وینیل استات است؛ به گونه‌ای که در سال 2022، 45.3 درصد از حجم تولید جهانی این ترکیب، صرف تولید مونومر وینیل استات شد. از نظر منطقه ی جغرافیایی، پس از بررسی‌های بسیار، کارشناسان دریافتند که 49.2 درصد از رشد این ماده‌ی شیمیایی مربوط به آسیا است. این ناحیه، به دلیل حضور بخش‌های مصرفی از جمله منسوجات، صنایع غذایی و نوشیدنی، کشاورزی، کالاهای تمیز کنندگی خانگی، پلیمرها، رنگ‌ها و پوشش‌ها سهم بزرگی را در رشد این ماده داشته است. تا سال 2032 احتمالا آمریکای شمالی رشد مثبتی در رشد این بازار داشته باشد و دلیل آن هم گسترش صنعت شیمیایی و افزایش تقاضا در بخش‌های نساجی و ساخت‌و‌ساز است. 

فروشگاه آنلاین شیمی استور، یکی از منابع معتبر جهت خرید مواد شیمیایی با کیفیت بالا و قیمت مناسب است. 

خطرات، MSDS و نکات ایمنی:

غلظت‌های پایین این ترکیب تقریبا بی‌خطر است، اما غلظت‌های بالای آن می تواند آثار و پیامدهای ناگواری را به دنبال داشته باشد. از جمله خطرات تماس غلظت‌های بالای این ترکیب با پوست و چشم می‌توان به سوختگی، آسیب جدی و حتی نابینایی اشاره کرد. پس از تماس این مایع قابل اشتعال و خطرناک با پوست و چشم به سرعت آن ناحیه را با آب فراوان بشویید. در صورت بلع تصادفی این ترکیب دو لیوان آب بنوشید و سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید. این مایع قابل اشتعال را دور از گرما، سطوح گرم و ظرف در بسته نگهداری کنید. همچنین در زمان کار با آن از لباس، عینک و دستکش محافظ استفاده کنید.

جمع بندی:

• اسید استیک یک ماده‌ی شیمیایی معدنی بی رنگ با بوی تند و طعم ترش است.
• با سرکه متفاوت است و تنها 4 الی 5 درصد از سرکه از آن تشکیل شده است.
• دارای خواص کاربردی بسیاری است به همین دلیل در صنایع پزشکی، غذایی، کشاورزی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.