با گذشت کمتر از دو هفته از خروج آمریکا از برجام، برخی شرکت‌های اروپایی مانند شرکت خوشه‌ای «زیمنس» آلمان، شرکت نفتی «انی» ایتالیا، شرکت فولاد «دنیلی» ایتالیا، شرکت نفتی «توتال» فرانسه، هواپیمایی «ایرباس» فرانسه، نفکش «TORM» دانمارک و کشتیرانی «مرسک» دانمارک؛ هر یک بگونه‌ای اعلام کرده‌اند که پس از اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا ایران را ترک کرده و قطع همکاری خواهند کرد.

ضمن اینکه شرکت‌های آمریکایی مانند «جنرال الکتریک» و «بوئینگ» هم پیشاپیش از این شرکت‌های اروپایی آماده رفتن شده بودند و با تمام این اوصاف؛ روند خروج شرکت‌های غربی از ایران هنوز هم ادامه دارد.

موج خروج این شرکت‌ها از ایران دقیقا پس از اعلام خروج آمریکا از برجام شروع شد و با وجود تلاش دولتمردان ایران برای ادامه همکاری خود با اروپا، نه تنها خبر مسرت آمیزی درباره حضور شرکت‌های خارجی به گوش نمی‌رسد، بلکه روزانه خبر‌های جدیدی هم از عدم همکاری شرکت‌های دیگری شنیده می‌شود.

بر اساس اخباری که روز گذشته منتشر شد، یک بانک آلمانی و دو شرکت فرانسوی و لهستانی هم اعلام کرده‌اند که همکاری خود با ایران را قطع خواهند کرد.

شرکت‌ برق چندملیتی «اینژی» که دفتر مرکزی آن در شهر پاریس قرار داشته (و در زمینه تولید برق، توزیع گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر‌ اشتغال دارد) روز جمعه اعلام کرد به قراردادهای مهندسی خود در ایران خاتمه خواهد داد و مدیرعامل آن هم در نشستی گفت که: ما 180 روز فرصت داریم که به این قراردادها خاتمه بدهیم، یعنی تا ماه نوامبر این کار انجام خواهد شد.

در همین راستا، خبرگزاری رویترز در دو خبر جداگانه از تصمیم یک بانک آلمانی و یک شرکت لهستانی (که در زمینه‌های نفت، گاز و معدن فعال است) برای تعلیق فعالیت‌هایشان در ارتباط با ایران خبر داده است.

طبق یکی از این گزارش‌ها، «دی‌زی بانک» آلمان که دفتر مرکزی آن در فرانکفورت است، از تعلیق تبادلات مالی خود با ایران از اول جولای خبر داده و سخنگوی این بانک آلمانی روز جمعه گفته است: ما تبادلات پرداخت خارجی‌مان مرتبط با ایران را از اول جولای به صورت کامل تعلیق خواهیم کرد.

شرکت «پی‌جی‌نیگ» لهستان هم اعلام کرده یک پروژه گازی خود با ایران را به دلیل ریسک تحریم‌های آمریکا، به حالت تعلیق درآورده و ماجیج وژنیاک، قائم‌مقام این شرکت لهستانی گفته است: ما کار زیادی نمی‌توانیم در ارتباط با قراردادمان در ایران بکنیم. در هر لحظه امکان اعمال تحریم‌های (آمریکا) وجود دارد و هیچ کس نمی‌خواهد ریسک کند. اضافه شدن سه نهاد دیگر به لیست خارج شوندگان اروپایی از ایران (که معلوم نیست نهایتا به چند مورد دیگر هم برسد) نشان می‌دهد عزم اروپا برای همکاری با آمریکا جزم بوده و حتی اگر در ظاهر ابراز همراهی (ولو اندک) با ایران می‌کنند، هیچگاه به معنی ترجیح دادن ایران به آمریکا نیست، چه اینکه دیروز در همین صفحه نوشتیم که یکی از مقامات وزارت تجارت انگلستان اعلام کرده برای ادامه روابط با ایران از آمریکا اجازه خواهند گرفت و پیش از آن هم یکی از مسئولان شورای عالی فرانسه از تسویه حساب ارزی یورو با ایران در صورت اجازه آمریکا خبر داده بود.

به عبارت دیگر، اروپا به نوعی همان حالت «آقا اجازه» را نسبت به آمریکا داشته و دیدیم که رفتار شرکت‌هایشان هم مطابق همین گفته است.

همان‌طور که در بالا هم ‌اشاره شد، پس از اینکه ترامپ Trump که فرمانی را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران پس از دوره‌های زمانی 90 و 180 روزه امضا کرد، شرکت‌های اروپایی برای خروج از ایران صف کشیدند، صفی که در زمان انعقاد برجام از سوی مقامات دولتی عنوان می‌شد برای ورود به ایران شکل گرفته است.

در آن دوران، برخی رسانه‌ها با تیتر‌هایی مثل «شرکت‌های مخابراتی جهان برای ورود به بازار Store ایران صف کشیده‌اند»، «صف شرکت‌های بین‌المللی برای حضور در صنعت نفت ایران؛ از شلمبرژر آمریکا تا گازپروم روسیه» و... به استقبال برجام رفتند و حتی رئیس‌جمهور هم چندین بار به این موضوع‌اشاره کرد.

حسن روحانی در اسفند 94 گفته بود: «می‌توانیم با کشورهای مختلف تجارت داشته باشیم و سرمایه‌گذاری‌ها در کشور ما آغاز شده و قراردادهای بسیار مهمی در سطوح مختلف با کشورهای دنیا به امضا رسیده است.»

ضمن اینکه در پایان فروردین 95 هم مجددا با تاکید بر این دستاورد دولت گفته بود: «فقط سه ماه از اجرای برجام گذشته اما برخی فکر می‌کنند 30 سال گذشته است. در این سه ماه ببینید چه گشایش‌های فراوانی ایجاد شده است؟» اما با گذشت کمتر از سه سال از اجرای برجام، این شرکت‌ها تصمیم به خروج از ایران گرفته تا همان راهی که آمده بودند را برگردند و آن همه دستاوردی که دولتمردان از ورود این شرکت‌ها متصور بودند به باد فنا رود.

چینی‌ها هم برای خرید نفت به ایران تضمین ندادند!

در شرایطی که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا (موگرینی) و رئیس‌جمهور فرانسه (ماکرون) اعلام کرده‌اند که برای ادامه همکاری با ایران علی‌رغم خروج آمریکا از برجام، تضمینی نخواهند داد، براساس خبری که منتشر شده حتی چینی‌ها هم به ایران تضمینی برای ادامه خرید نفت نداده‌اند!

رویترز گزارش داد، سه منبع آگاه گفته‌اند، یک مقام ارشد شرکت ملی نفت ایران این هفته با خریداران چینی دیدار کرده و از آنها خواسته است تا پس از آغاز تحریم‌های آمریکا خرید نفت خود از تهران را ادامه دهند،؛ اما وی نتوانسته تضمین‌های لازم را در این باره از چینی‌ها اخذ نماید.

این منابع گفتند، سعید خوشرو، مدیر امور بین‌المللی شرکت ملی نفت ایران دیدارهای جداگانه‌ای در پکن با مدیران ارشد واحد تجاری شرکت سینوپک و شرکت ژوهای ژنرونگ داشته است ضمن بحث در مورد مسائل مربوط به عرضه نفت، از خریداران چینی بابت تداوم خرید خود تضمین بگیرد.

چین، بزرگترین خریدار نفت جهان، در سه ماهه نخست سال جاری میلادی به طور متوسط حدود 655 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرد که معادل بیش از یک چهارم کل صادرات نفت ایران بوده است.

کیهان