روزگار سخت سپرده گذاران فرشتگان

رکنا اقتصادی: اگر متوسط حقوق ماهانه یک کارمند معمولی را ماهانه 2 میلیون تومان در نظر بگیریم، دریافت 10 میلیون تومان سود عددی نیست که به راحتی بتوان از کنار آن عبور کرد و همین نقطه آغاز ماجرای دام موسسه های غیرمجاز و مردمی است که می خواهند در اوضاع نامتوازن اقتصادی، درآمد بیشتری کسب کنند.

حالا پس از موسسه میزان و ثامن الحجج که با ورود نظام بانکی، سپرده گذارانشان تعیین تکلیف شدند، نوبت سپرده گذاران فرشتگان و آرمان است که تن لرزه سرانجام دارایی هایشان در این موسسه را به جان بخرند.

به گزارش ایرنا؛ تعاونی اعتباری فرشتگان در سال 77 با عنوان «شرکت تعاونی اعتبار شهید هاشمی مشهد» در این شهر پا گرفت؛ این موسسه از اواخر دهه 80 و با اقدام بانک مرکزی برای ساماندهی موسسه های غیرمجاز در فرآیند ادغام با دیگر تعاونی ها قرار گرفت.

فرشتگان که توانسته بود در این مدت هشت هزار میلیارد تومان جذب کند، در دوره ای با ادغام برخی تعاونی های دیگر تحت پوشش آرمان فعالیت می کرد و سرانجام سپرده گذاران آن تحت پوشش موسسه کاسپین رفتند.

در ماه های اخیر بویژه از آذر ماه پارسال به بعد که دادستان تهران اعلام کرد فرشتگان برای پاسخگویی به مطالبات سپرده گذارانش 4 هزار میلیارد تومان کسری دارد، مشتریان فرشتگان هر از چند گاهی مقابل موسسه کاسپین، بانک مرکزی، مجلس شورای اسلامی و حتی خبرگان تجمع می کنند تا راهی برای رسیدن به دارایی های خود بیابند.

تجمع اخیر سپرده گذاران فرشتگان و آرمان دوشنبه گذشته (9 خرداد) در مقابل ساختمان بانک مرکزی در میرداماد شکل گرفت؛ تجمعی که به مدد اطلاع رسانی سپرده گذاران در شبکه های اجتماعی، مشتریان بسیاری از این دو موسسه را از شهرهای مختلف راهی تهران کرده بود.

حضور پرشمار مردم در مقابل ساختمان شیشه ای بانک مرکزی کاسپین، ورود نیروی انتظامی را هم به دنبال داشت که در نهایت سپرده گذاران را متفرق کردند تا نظم را دوباره به این منطقه بازگردانند.

با این حال سپرده گذارانی که خود را مغبون می دیدند، تا عصر آن روز زیر آفتاب سوزان خرداد در گوشه و کنار خیابان میرداماد تجمع های چند نفره شکل داده بودند و با یکدیگر درد و دل می کردند.

هرچند تجمع آنها برای عابران و کسبه این منطقه تازگی نداشت و آنها را قربانی تصمیم های نادرست خود می دانستند که در نهایت حالاحالاها باید برای گرفتن حقشان بدوند.

وقتی به عنوان خبرنگار خود را به جمع سپرده گذاران رساندم، همگی از رسانه ها شاکی بودند بخصوص از صدا و سیما؛ می گفتند که چرا تریبون را فقط به مسئولان بانک مرکزی می دهد که به سپرده گذاران بتازند در حالی که ما بخاطر مجوزی که بانک مرکزی به کاسپین داده بود، به آن اعتماد کردیم.

یکی از سپرده گذاران، خود را معلم بازنشسته ای معرفی کرد که پاداش پایان خدمت خود را به همراه دارایی حاصل از فروش منزل مسکونی اش در فرشتگان سپرده گذاری کرده بود و اکنون مستاصل مانده است.

نفر دیگر، بانوی جوانی بود که دیگران می گفتند یک میلیارد و 400 میلیون تومان در فرشتگان سپرده گذاری کرده؛ وقتی با نگاه تعجب آمیز من رو به رو شد که چطور این سرمایه را این موسسه گذاشته، به سرعت پاسخ می دهد: به ما گفتند از بانک مرکزی مجوز دارد.

از مردان حاضر در این تجمع، فردی که خود 450 میلیون تومان در این موسسه سرمایه گذاری کرده، توضیح می دهد: روال کار فرشتگان با سپرده گذاران اینطور بوده که هر چه میزان پولی که سرمایه گذاری می کردند، بیشتر بوده، سود بیشتری هم به مشتری می داده اند و حتی بالای 40 درصد.

یک حساب سرانگشتی از سود سالانه سپرده یک میلیارد و چهارصد میلیون تومانی این بانوی جوان آن هم با نرخ 35 درصد ما را به عدد 490 میلیون می رساند یعنی ماهی در حدود 40 میلیون تومان.

بقیه سپرده گذاران هم حال و روز بهتری ندارند، همگی حداقل 100 میلیون تومان در فرشتگان به امانت گذاشته بوند هرچند وضعیت ظاهری آنها نشان نمی داد که چنین سرمایه ای را اندوخته باشند.

یکی دیگر از سپرده گذاران می گفت که پول رهنی که از مستاجرش گرفته را در فرشتگان سپرده گذاری کرده آن هم به امید سود 25 درصدی؛ حساب خود را حدود دو ماه بعد از صدور مجوز بانک مرکزی برای موسسه کاسپین یعنی اردیبهشت ماه 95افتتاح کرده یعنی وقتی که دستگاه قضایی حکم به تغییر تابلوها و دفترچه های سپرده گذاران هشت تعاونی منحل شده به کاسپین را داده بود.

موسسه کاسپین در 27 اسفند ماه 1394 به شرط انحلال هشت تعاونی فرشتگان، الزهراء، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، عام کشاورزان مازندران، حسنات اصفهان، پیوند مشهد، بدر توس و امید جلین از شورای پول و اعتبار مجوز گرفت.

پیشتر این موسسات به همران البرز ایرانیان و وحدت با تابلوی موسسه آرمان فعال بودند که بانک مرکزی شرط دادن مجوز به این موسسه ها را تغییر نام آن به کاسپین عنوان کرده بود.

یکی از سپرده گذاران از احوال خود چنین می گوید: من به اسم کاسپین وارد شعبه شدم، در سایت بانک مرکزی هم کاسپین جزو موسسات دارای مجوز معرفی شده بود، نمی دانستم که اینجا تعاونی فرشتگان بوده که فقط تابلو و دفترچه هایش عوض شده.

یکی دیگر مشکلات کاسپین، سپرده گذارانی هستند که در دوره ای که این موسسه از شورای پول و اعتبار مجوز دریافت کرده اما هنوز مجاز به ایجاد شعبه و جذب سپرده گذار نبود، در تعاونی های در حال انحلال سپرده گذاری کرده اند.

این تعاونی ها به مدد تغییر تابلوهای خود به نام کاسپین و صدور دفترچه های حساب به نام این موسسه با حکم قضایی، اقدام به جذب سپرده گذار آن هم با وعده سودهای بالای 30 درصد کرده بودند.

مرد میانسالی که حدود 450 میلیون تومان پارسال با نرخ سود 28 درصدی به نام موسسه کاسپین سپرده گذاری کرده، تاکید دارد که اغلب کسانی که از پارسال و پس از مجوز بانک مرکزی به کاسپین در آنجا سپرده گذاشته اند، تاکنون سود نگرفته اند.

دیگری می گوید: بانک مرکزی از تاریخ 1 شهریور 94 به بعد که فرشتگان اعلام انحلال کرده، سود حساب ها را صفر کرده و اکنون که می خواهد حساب ها را تعیین تکلیف کند، گفته است که از این تاریخ به بعد سودی به شما تعلق نمی گیرد.

پیرمردی که خود را «زین الدین» و از جانبازان دوران جنگ تحمیلی معرفی می کند، به خبرنگار ایرنا چنین می گوید: ماه های قبل در سایت بانک مرکزی، نام موسسه کاسپین در فهرست موسسه های مجاز قرار داشت اما اکنون در کنار آن فقط 20 شعبه را مجاز ذکر کرده اند.

وی ادامه می دهد، مردمی که در شعبه های دیگر سپرده گذاری کرده اند، از کجا می دانستند که این شعبه غیرمجاز است.

بانک مرکزی به تازگی و در اردیبهشت ماه امسال مجوز ایجاد شعبه و جذب سپرده را به کاسپین داده است، به همین دلیل در سایت این بانک، در کنار اطلاعات موسسه کاسپین، عنوان شده که 20 شعبه دارد.

این موضوع برای دیگر موسسه های اعتباری دارای مجوز نیز صادق است و در کنار عناوین آنها، تعداد شعب آن نیز قید شده است.

خانم افشاری یکی دیگر از مشتریانی است که می گوید بارها به بانک مرکزی مراجعه کرده و پرسیده که آیا کاسپین مجوز دارد و آنها تایید کرده اند؛ می گوید که فرشتگان دفترچه حساب های آنها را به کاسپین تغییر داده بود و ما مطمئن شدیم که مشکلی نیست و به همین دلیل دیگر سپرده های خود را خارج نکردیم.

در همین حال یکی دیگر از مشتریان می گوید که دست اندرکاران تعاونی فرشتگان هر بار به بهانه ای از سپرده گذاران می خواستند که حساب های خود را نبندند؛ یکی دیگر می گفت که با وعده سودهای بالاتر، حساب او را باز نگه داشته اند و دیگری هم معتقد بود که با نشان دادن مجوز کاسپین که در همه شعبه های تعاونی های ادغام شده در کاسپین نصب شده بود، آنها را متقاعد کرده اند که همچنان مشتری آنها بمانند.

به گفته آنها حتی روی دفترچه های تعاونی فرشتگان نیز نوشته شده بود: تحت نظارت بانک مرکزی.

وقتی به آنها می گویم که کار تعیین تکلیف حساب ها از اواخر اردیبهشت ماه شروع شده و به هر حال به پول خود می رسید، یکی از سپرده گذاران که جوانی درشت هیکل است، چنین پاسخ می دهد: الان حساب های 10 و 20 میلیونی را رسیدگی می کنند در حالی که همه اینهایی که تجمع ها شرکت می کنند بالای 50 و حتی 100 میلیون تومان پول در حساب های خود دارند.

وی ادامه می دهد: خیلی از ما دیگر از خیر سود حساب های خود گذشته ایم اما گویا بنا نیست اصل پول را هم به همین راحتی به دست بیاوریم.

دیگری چنین محاسبه می کند: می گویند که 90 درصد سپرده گذاران زیر 20 میلیون تومان در حساب خود داشته اند که اکنون 90 درصد موجودی را می دهند و بقیه را نگه می دارند تا وقتی که کل اموال و املاک فرشتگان تعیین تکلیف شود.

به گفته او، اگر به 450 هزار مشتری فرشتگان نفری 10 میلیون تومان بدهند، 4 هزار و 500 میلیارد تومان می شود؛ در حالی که می گویند کل دارایی فرشتگان 5 هزار و 600 میلیارد تومان است؛ مگر می شود مردمی که اینجا جمع شده اند و اغلب آنها بالای 100 میلیون موجودی داشته باشند کل طلبشان هزار و 100 میلیارد تومان باشد!

فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی به تازگی مجموع دارایی های غیرمنقول فرشتگان را حدود هزار و 700 میلیارد تومان و تسهیلات پرداختی آن را هزار و 400 میلیارد تومان برآورد کرده و گفته است: سپرده های مردم نزد مؤسسه فرشتگان شامل اصل و سود سپرده حدود 5 هزار و 600 میلیارد تومان است؛ بنابراین سه هزار و 100 میلیارد تومان موجود باید با تصمیم مراجع قضایی و بانک مرکزی به نسبت به سپرده گذاران تقسیم شود.

البته حیدری از شناسایی حدود 30 ملک مربوط به مدیران فرشتگان که از محل منابع آن برای خود و بستگانشان خریداری کرده بودند و نیز تعدادی خودروی لوکس نیز خبر داده که با فروش آنها می شود بخشی از سپرده های مردم را عودت داد.

از حدود 450 هزار سپرده گذار فرشتگان، حدود 400 هزار نفر زیر 10 میلیون تومان سپرده گذاری کرده اند که کار تعیین تکلیف حساب های آنها از 28 اردیبهشت امسال آغاز شد و تا 8 خرداد ادامه یافت و این گروه 90 درصد موجودی حساب های خود را دریافت کردند.

اما یکی از حاضران در این تجمع، به شیوه ای که موسسه کاسپین برای تعیین تکلیف سپرده ها دارد، معترض بود؛ می گفت که در شعب همه پول سپرده گذار را نمی دهند و بعد از گرفتن تعهد مبنی بر اینکه هیچ شکایتی از کاسپین دارند، فرد را مجبور می کنند بیشتر موجودی خود را در کاسپین سپرده گذاری کند و به او دفترچه حساب قرض الحسنه می دهند، در حالی که ما دیگر نمی خواهیم اینجا حساب داشته باشیم.

دور دوم تعیین تکلیف حساب های تعاونی فرشتگان برای سپرده های 20 میلیون تومانی از دهم خرداد آغاز شده است و تا 17 خرداد ادامه دارد؛ سپرده گذاران به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی خود می توانند به 20 شعبه منتخب آن که در سایت موسسه کاسپین فهرست آنها درج شده، برای تعیین تکلیف حساب های خود مراجعه کنند.

به تجمع کنندگان سرانجام سپرده گذاران تعاونی های مشابه مانند ثامن الحجج یا میزان را یادآور می شوم که در نهایت با مرور زمان به دارایی خود رسیدند اما این جملات آنها را راضی نمی کند.

آنها از بلا تکلیفی گلایه دارند و اینکه به امید دریافت سود و گشایش در زندگی خود، دارایی های خود را در اینجا به امانت گذاشته بودند؛ یکی از فروش خانه اش می گوید که پول آن را در این فرشتگان سپرده گذاری کرده است و وقتی با این سوال که به پشتوانه چه امیدی اینهمه پول را در یک تعاونی اعتباری گذاشتید رو به رو می شود، پاسخ می دهد که «به ما گفتند زیر نظر بانک مرکزی است و در حال دریافت مجوز است».

آنهایی که امروز به برای زنده کردن دارایی و سرمایه خود هر از چند گاهی در گوشه ای از شهر تجمع می کنند، به فاصله نرخ سود 15 درصدی تا نرخ سودهای 30 درصدی و حتی بالاتر از آن چشم امید دوخته بودند بی آنکه به این نکته توجه کنند که این سود دادن ها آنهم بیش از دو برابر نرخ مصوب بی دلیل نیست.

اهالی فرشتگان باید منتظر بمانند تا دارایی های این تعاونی تعیین تکلیف شود و هیات تصفیه امور را انجام دهد؛ همان پروسه ای که برای تعاونی های دیگر از جمله ثامن الحجج و میزان طی شد و به نظر می رسد این مشکل تنها با مرور زمان و دادن فرصت به مجریان قابل رفع است.

یادآوری آنچه بر سپرده گذاران میزان گذشت، خالی از لطف نیست؛ این تعاونی در اردیبهشت ماه 94 منحل شد و بانک صادرات ایران امور تصفیه آن را بر عهده گرفت و اکنون بعد از دو سال آخرین و طی پنج مرحله، تعیین تکلیف حساب های آن به سرانجام رسید.

سپرده گذاری در بانک ها، موسسه های اعتباری و صندوق های قرض الحسنه دارای مجوز، توصیه ای است که در همه این سال ها مسئولان نظام پولی و بانکی کشور مطرح می کنند و این مردم هستند که باید سره را از ناسره انتخاب کنند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.