حسینیه ایران سیاه پوش سرور و سالار شهیدان/ هیات های محله ها آماده عزاداری

به گزارش خبرنگار رکنا از یزد، قبل از آغاز ماه محرم هیأت‌های عزاداری که معمولاً در هر محله فعال هستند، نسبت به آماده‌سازی فضای محله برای استقبال از ماه محرم و برگزاری آئین عزاداری باشکوه در سوگ سرور و سالار شهیدان، اقدام می‌کنند، آئینی که در تمام محله‌های شهر یزد با شروع محرم انجام می‌شود و همه را گردهم می‌آورد که برای عزاداری آماده شوند.

یکی از پژوهشگران فرهنگ عامه مردم یزد گفت: چند روز مانده به ماه محرم بزرگان هیأت مذهبی و محلات قدیمی یزد که از قدیم الایام در برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم دست داشته‌اند، رونق خاصی به حسینیه و تکایا بخشیده و با کشیدن پوش، سیاه پوش کردن و آب و جاروی آنها، زمینه برگزاری مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان را فراهم می‌کنند.

«صدیقه رمضانخانی» از جمله رسوم مردم یزد برای عزاداری ماه محرم را پوش کشیدن حسینیه‌ها و تکایا قبل از ماه با علامت‌هایی ۳ گوش به رنگ سیاه، سفید و قرمز اعلام کرد که خبر از تعزیه حسینی در این امکان دارد.

وی از جمله حسینیه‌های معروف شهر یزد از حسینیه‌های « امیرچخماق »، «سلسبیل»، «ام الائمه»، «وقت و ساعت»، «کربلایی‌ها»، «شیخداد»، «نظرکرده»، «خرمشاه»، «خضرآباد»، «ابوالمعالی»، «شاه ابوالقاسم»، «مظفری» و «گلچینان» نام برد.

وی گفت: البته یزد دارای هیأت‌های مذهبی متعددی نیز هست که هر کدام مربوط به یکی از محله‌ها به خصوص محله‌های قدیمی شهر است و هر کدام به نام محله شناخته می‌شوند که در آستانه محرم اقدام به سیاه پوش کردن حسینیه محله خود کرده و هر کدام نوحه خاص هیأت خود را برای اجرا در مراسم متعدد عزاداری در سایر تکایا و حسینیه‌ها آماده می‌کنند و هر شب در این مکان‌ها به اعضای هیأت به تمرین نوحه خود می‌پردازند.

رمضانخانی درباره رسم پوش کشیدن حسینیه‌ها گفت: پوش از پارچه‌ای محکم با الیاف پنبه‌ای بافته شده است که منقش به نقوش شیر، شمشیر و غیره است که نمادی از سرزمین کربلا را در ذهن انسان متجلی می‌کند و صحنه‌های خیمه‌های امام حسین ( ع) و یارانشان را در روز عاشورا به تصویر می‌کشد تا زمینه تجسم هر چه بهتر صحنه‌های عاشورا برای عزاداران فراهم شود.

به گفته این پژوهشگر قبل از شروع مراسم پوش‌کشیدن، چاووش خوان یا پیشکسوتان محل شروع به خواندن اشعاری در وصف کربلا کرده و با این کار سایرین را به امر برپایی خیمه امام حسین دعوت می‌کردند که عموماً از افراد همان محل و بیشتر از بین جوانان برای این کار داوطلب می‌شدند.

وی اعلام داشت: طناب پوش را به عمود تیرک خیمه یا «حسین گویان» بر سکوی محکم و مدوری که در وسط مجلس قرار داشت به وسیله طناب محکم می‌بستند و سپس با توان زیادی پوش را به بالا کشیده و به واسطه طنا‌ب‌ها و حلقه‌های فلزی به دیوار یا پشت خیمه گاه می‌بستند تا محکم شود.

رمضانخانی ناکید کرد: البته در مراسم پوش کشیدن حسینیه‌ها به واسط مشکل بودن کار، همیشه بزرگان بر کار جوانان نظارت داشته و آنها را راهنمایی می‌کردند و نیز با دادن شربت و چای از آنان پذیرایی می‌کردند.

وی به رسم «چاووشی‌خوانی» قبل از ماه محرم در یزد اشاره کرد و افزود: چاووش خوانان در قالب دسته‌هایی با صدای بلند و رسا اشعاری را جهت آمادگی مردم برای عزاداری فرا می‌خواندند.

این پژوهشگر یزدی ادامه داد: آنها رهبری داشتند که اشعار مرثیه را با صدای بلند می‌خواند و همزمان با او بقیه افراد سرها را به هم نزدیک می‌کردند و به او جواب می‌دادند.

وی از جمله دیگر آئین‌های مردم یزد در ماه محرم و صفر به پرسه زنی، روضه خوانی، نخل برداری و زنجیر زنی و شبیه اشاره کرد و افزود: این مراسم که در ایام محرم، در حسینیه‌های کوچک و بزرگ محلات شهر دایر می‌شود و با تداعی صحنه‌های مظلومانه کربلا، اشک را در چشم حاضران جاری می‌کند و مسلمانان این دیار را در سوگ واقعه‌ای که با گذشت سالیان سال هنوز در دل‌های مردم زنده است، اندوهگین می‌کند.

یزد/ سمیه گلابگیریان