سدهای کشور کم آب شد! / ناترازی به آب هم رسید

به گزارش رکنا، طبق اعلام محمد جوانبخت، معاون وزیر نیرو هم اکنون حجم آب سدهای پنجگانه تهران به 272 میلیون متر مکعب رسیده که این میزان تنها 13 درصد حجم نرمال این سدها است. ذخیره سدهای کرج بسیار نگران کننده است و هم اکنون حجم سد لتیان تنها 9 میلیون متر مکعب است که از زمان بهره‌ برداری سدهای کرج تاکنون سابقه نداشته که ناشی از بارش‌ های ناچیز امسال و نیز تداوم خشکسالی است و وضعیت منابع آب را به نقطه هشدار رسانده است.

بارندگی های امسال با ثبت 88.3 میلیمتر از ابتدای سال آبی جاری تاکنون 45 درصد کمتر از دوره بلندمدت بوده است، به طوری که تا امروز با ثبت تنها 4.3 میلیمتر بارش نسبت به سال گذشته 53 درصد و نسبت به متوسط بلندمدت 77 درصد کاهش دارد. همچنین ذخیره برفی در حوضه های آبریز سدها به شدت کاهش یافته است و انتظار نمی رود روان آب ناشی از ذوب برف به میزان معمول شکل بگیرد.

به طور کلی وضعیت بارش‌ ها و ذخایر سدهای کشور در سال آبی جاری (1404-1403) نشان دهنده کاهش قابل توجهی نسبت به سال‌ های گذشته است. 

بر اساس گزارش وزارت نیرو، ارتفاع کل ریزش‌ های جوی کشور از ابتدای سال آبی تا 10 اسفند، 86.7 میلی‌ متر ثبت شده که نسبت به میانگین بلندمدت 42 درصد و نسبت به سال گذشته 24 درصد کاهش داشته است.

بررسی آمارها نشان می‌ دهد که بخش عمده‌ای از استان‌ های کشور دارای شرایط زیر نرمال بوده و 8 استان کشور دارای افت بارش بیش از 50 درصد هستند. این کاهش بارش‌ ها تأثیر مستقیمی بر منابع آبی کشور گذاشته و باعث کاهش ذخایر سدهای مهم کشور شده است.

بر اساس گزارش هفتگی شاخص‌ های آب و برق، موجودی آب مخازن سدهای کشور تا 10 اسفند، 22.26 میلیارد متر مکعب است که نسبت به سال گذشته 5 درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، میزان ورودی آب به سدها نیز 31 درصد کمتر از سال گذشته گزارش شده است.

این کاهش ذخایر در بسیاری از سدهای مهم کشور محسوس است. به عنوان مثال، سدهای پنجگانه تهران نسبت به متوسط 5 سال گذشته دارای کاهش 30 درصدی است. سد زاینده‌رود با کاهش 40 درصدی نسبت به متوسط 5 سال گذشته و 53 درصدی ذخایر آب نسبت به سال گذشته مواجه شده است. همچنین سد شمیل و نیان با کاهش 91 درصدی و سد استقلال با کاهش 71 درصدی ذخایر آب نسبت به سال گذشته روبه‌رو هستند.

از آنجا که کشور در منطقه پربارش قرار ندارد و در مجموع متوسط بارش کشور طی سالیان متمادی در شرایط مطلوبی نیست، مدیریت مصرف آب در بخش‌ های خانگی، کشاورزی و صنعتی باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. 

بخش های کشاورزی و صنعت باید با اتکا به روش‌ های فناورانه مصرف آب را در بخش خود کاهش دهند و با استفاده از روش‌ های متداول مصرف آب را به حداقل ممکن و در حد استانداردهای بین المللی کاهش دهند. همچنین شهروندان لازم است در این روزها برای انجام سنت خانه تکانی و مصارف روزمره نهایت صرفه جویی را در مصرف آب داشته باشند.

با بی‌ سابقه‌ ترین خشکسالی 57 سال اخیر مواجهیم

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اعلام اینکه با بی‌ سابقه‌ترین دوره خشکسالی 57 سال اخیر در این استان مواجه هستیم، بر لزوم صرفه‌جویی دستکم‌ 20 درصدی مصارف آب برای عبور از شرایط سخت کم‌بارشی تاکید کرد.

محسن  اردکانی با اشاره به کاهش 45 درصدی بارش‌های استان تهران در سال آبی جاری در مقایسه با دوره آماری درازمدت، افزود: میزان بارندگی‌های استان تهران از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، پایین‌ترین میزان بارش‌های 57 سال اخیر محسوب می‌شود.

وی صرفه‌جویی 20 درصدی در مصارف آب را نه یک اختیار و انتخاب بلکه امری اجتناب‌ناپذیر خواند و ابراز امیدواری کرد: همان‌گونه که شهروندان تهرانی تاکنون با خدمت‌گزاران خود در شرکت آبفای استان تهران همکاری کرده‌اند، از این پس نیز با صرفه‌جویی دستکم 20 درصدی، همراهی کنند تا از این شرایط سخت بدون ایجاد محدودیت عبور کنیم.

وی میزان آب موجود در سدهای امیرکبیر، لتیان، لار و ماملو به عنوان چهار سد عمده تامین‌کننده آب استان تهران را 6 درصد مجموع گنجایش مخازن این سدها عنوان و تصریح کرد: شهروندان استان تهران یک‌چهارم آب شرب کشور را مصرف می‌کنند و با توجه به شرایط بارش‌ها و پایین آمدن ذخایر سدها، از شهروندان رجای واثق داریم برای گذر از این شرایط، همچون گذشته همکاری می کنند.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون 60 درصد شهروندان تهرانی تا دو برابر الگوی تعیین‌شده و پنج درصد بیش از دو برابر الگو، آب مصرف می‌کنند، سرانه مصرف هر شهروند تهرانی را 250 لیتر در شبانه روز اعلام کرد و گفت: این رقم در مقایسه با الگوی 130 لیتری سرانه مصرف، آمار بسیار بالایی است و امیدواریم عموم شهروندان با صرفه‌جویی 20 درصدی و مشترکان پرمصرف و بدمصرف با اصلاح و تغییر اساسی در رفتار مصرفی، کمک کنند تا از شرایط خشکسالی و کم‌آبی به سلامت عبور کنیم.

اقدامات لازم برای صرفه جویی در مصرف آب بخش خانگی

۱. صرفه‌جویی در مصرف آب خانگی

    استفاده از شیرآلات کم‌مصرف: نصب سرشیرهای کاهنده مصرف و دوحالته کمک زیادی به کاهش مصرف آب می‌کند.

    کاهش زمان دوش گرفتن: هر دقیقه کمتر در حمام، حدود ۱۲ لیتر آب صرفه‌جویی می‌شود.

    بستن شیر آب هنگام مسواک زدن و اصلاح صورت: می‌تواند روزانه ۱۰ تا ۲۰ لیتر آب ذخیره کند.

    شست‌وشوی لباس‌ها با ظرفیت کامل ماشین لباسشویی: استفاده از ماشین لباسشویی و ظرفشویی تنها در زمانی که کاملاً پر است، آب کمتری مصرف می‌کند.

    عدم شست‌وشوی ظروف با آب جاری: استفاده از لگن یا سینک پر از آب به‌جای باز گذاشتن شیر آب در هنگام شست‌وشوی ظروف.

    جمع‌آوری آب سرد هدررفته: هنگام انتظار برای گرم شدن آب حمام یا ظرف‌شویی، آب سرد در ظرفی ذخیره و برای آبیاری گیاهان یا شست‌وشوی کف استفاده شود.

۲. کاهش مصرف آب در نظافت و خانه‌تکانی

    استفاده از سطل آب به‌جای شلنگ: هنگام شست‌وشوی حیاط، خودرو و سطوح از سطل و دستمال مرطوب استفاده شود.

    به حداقل رساندن دفعات شستن فرش و قالیچه: در صورت نیاز، به قالیشویی‌های مجهز به سیستم‌های بهینه‌سازی مصرف آب مراجعه شود.

    استفاده از جارو برای نظافت حیاط و پیاده‌رو: به جای شستن با شلنگ آب.

۳. صرفه‌جویی در آبیاری فضای سبز و گیاهان

    آبیاری در ساعات مناسب: آبیاری در اوایل صبح یا اواخر شب که تبخیر کمتر است.

    استفاده از روش‌های نوین آبیاری: مانند آبیاری قطره‌ای که مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.

    انتخاب گیاهان کم‌آب‌بر: کاشت گیاهانی که به آب کمتری نیاز دارند.

۴. صرفه‌جویی در مصرف آب در محل کار و اماکن عمومی

    گزارش نشتی‌ها: مشاهده هرگونه نشت آب در ساختمان‌های اداری یا اماکن عمومی باید فوراً گزارش شود.

    نصب تجهیزات هوشمند مصرف آب: در اماکن پرمصرف مانند مدارس، بیمارستان‌ها و ادارات، شیرهای اتوماتیک و سنسوردار به کاهش مصرف کمک می‌کند.

۵. فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی

    آموزش کودکان: تشویق کودکان به صرفه‌جویی در مصرف آب از طریق بازی‌ها و آموزش‌های مناسب.

    اطلاع‌رسانی در محله‌ها: نصب پوسترهای آموزشی در ساختمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی برای یادآوری اهمیت مصرف بهینه آب.

سیستم‌ های نوین حفظ منابع آب و جلوگیری از هدررفت آب در جهان

در بسیاری از کشورهای جهان، فناوری‌های نوین و روش‌های پیشرفته برای مدیریت منابع آب و جلوگیری از هدررفت آن به کار گرفته می‌شوند. در ادامه برخی از مهم‌ترین سیستم‌های نوین در این حوزه معرفی شده‌اند:

سیستم‌ های نوین حفظ منابع آب

سیستم توضیح نمونه اجرا شده در جهان
آب‌شیرین‌کن‌های پیشرفته تبدیل آب شور دریا به آب آشامیدنی با استفاده از فناوری‌هایی مانند اسمز معکوس و نانوفیلتراسیون

- کشورهای اروپایی (تأمین ۸۰٪ آب شهری)

- عربستان سعودی (استفاده از انرژی خورشیدی برای آب‌شیرین‌کنی)

بازیافت و استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی و استفاده مجدد از آن در کشاورزی، صنعت و حتی مصارف شهری

- سنگاپور (تولید "NEWater" برای استفاده شهری)

- کالیفرنیا (استفاده از آب بازیافتی در آبیاری فضای سبز)

جمع‌آوری آب باران ذخیره و استفاده از آب باران برای مصارف غیرآشامیدنی مانند آبیاری و شست‌وشو

- استرالیا (نصب سیستم‌های جمع‌آوری آب باران در ساختمان‌ها)

- هند (استفاده از حوضچه‌های سنتی برای ذخیره آب باران)

تزریق مصنوعی به سفره‌های آب زیرزمینی افزایش ذخایر آب زیرزمینی با تزریق آب تصفیه‌شده یا آب باران به آبخوان‌ها

- آمریکا (کالیفرنیا – پروژه‌های تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی)

- ایران (پروژه‌های تغذیه مصنوعی در مناطق کویری)

استفاده از سدهای زیرزمینی ذخیره آب در زیر سطح زمین برای جلوگیری از تبخیر و کاهش هدررفت

- اسپانیا (سدهای زیرزمینی در مناطق خشک)

- آفریقا (ذخیره آب باران در سفره‌های زیرزمینی)


سیستم‌ های نوین جلوگیری از هدررفت آب

سیستم توضیح نمونه اجرا شده در جهان
سیستم‌های هوشمند نشت‌یابی و مدیریت فشار آب استفاده از حسگرها و هوش مصنوعی برای شناسایی نشتی در لوله‌ها و کاهش فشار اضافی در شبکه توزیع

- انگلستان (استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش نشت آب در لندن)

- سنگاپور (نصب سنسورهای فشار در شبکه آب‌رسانی)

آبیاری هوشمند و قطره‌ای استفاده از سنسورها و داده‌های هواشناسی برای آبیاری بهینه گیاهان و جلوگیری از هدررفت آب

- کشورهای اروپایی (آبیاری قطره‌ای و استفاده از حسگرهای رطوبت خاک)

- آمریکا (استفاده از آبیاری هوشمند در مزارع کالیفرنیا)

بازچرخانی آب در صنایع تصفیه و استفاده مجدد از آب در فرآیندهای صنعتی برای کاهش مصرف آب تازه

- آلمان (استفاده مجدد از آب در نیروگاه‌ها و صنایع فولاد)

- چین (بازچرخانی آب در کارخانه‌های تولیدی)

قیمت‌گذاری پلکانی آب و سیاست‌های تشویقی افزایش هزینه آب برای مصرف‌کنندگان پرمصرف و ارائه مشوق‌های مالی برای کاهش مصرف

- استرالیا (اجرای تعرفه‌های متغیر برای کنترل مصرف آب)

- کالیفرنیا (ارائه تخفیف برای نصب تجهیزات کاهنده مصرف)

کاهش تبخیر آب از سدها استفاده از پوشش‌های شناور، افزودن مواد شیمیایی خاص یا احداث سدهای زیرزمینی برای کاهش تبخیر

- هند و استرالیا (استفاده از پوشش‌های شناور روی سدها)

- ایران (اجرای پروژه‌های سدهای زیرزمینی)


  • فیلم / برای عید از این ایده‌ها برای استایل‌تون استفاده کنید

اخبار تاپ حوادث