آسیا؛ ضعیف ترین قاره از نظر افزایش مناطق حفاظت شده / جان یوزپلنگ و پاندا در خطر است !

به گزارش رکنا به نقل از تسنیم، مناطق حفاظت شده یکی از مؤثرترین ابزارها برای حفاظت از تنوع زیستی هستند؛ اما تحقیقات جدیدی که به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد که اکثر کشورهای آسیایی نتوانستند به هدف جهانی حفاظت از حداقل 17 درصد از خاک کشور خود تا سال 2020 دست یابند و با روند فعلی چشم‌انداز دستیابی به هدف 2030 چارچوب جهانی تنوع زیستی برای حفاظت از حداقل 30 درصد از مساحت کشور در این کشورها نیز بعید به نظر می‌رسد.

آسیا یکی از غنی‌ترین مکان‌های روی زمین از نظر تنوع زیستی و میزبان بسیاری از جذاب‌ترین حیوانات زمین از جمله یوزپلنگ آسیایی، پاندا غول پیکر، پلنگ برفی و فیل آسیایی است. با این حال، در بسیاری از کشورها، زیستگاه این گونه‌ها به دلیل رشد سریع جمعیت انسانی، تهدید می‌شوند.

برای مقابله با بحران جهانی تنوع زیستی، در کنوانسیون سال 2010 سازمان ملل متحد در مورد تنوع زیستی، تقریباً 200 کشور متعهد شدند تا سال 2020 حداقل از 17 درصد از محیط‌های زمینی خود محافظت کنند.

محققان دانشگاه های آکسفورد و کمبریج برای بررسی اینکه آیا کشورها به این هدف دست یافته‌اند یا خیر، داده‌های گزارش‌های رسمی ارسال شده به پایگاه جهانی اطلاعات مناطق حفاظت‌شده را تجزیه و تحلیل کردند. نتایجی که بر اساس داده‌های 40 کشور جداگانه منتشر شده است نشان می‌دهد که تنها 40 درصد از کشورهای آسیایی به هدف حداقل 17 درصد پوشش مناطق حفاظت شده تا سال 2020 دست یافتند.

به طور کلی، قاره آسیا در این خصوص ضعیف‌ترین قاره بود و تنها 13.2 درصد از زمین‌ها به عنوان منطقه حفاظت‌شده محیط زیست در سال 2020 تعیین شدند (در مقایسه با میانگین جهانی 15.2 درصد حفاظت) و تنها 40 درصد، یعنی16 کشور آسیایی، عمدتاً در شرق و جنوب آسیا، به هدف حفاظتی 17 درصدی تا سال 2020 دست یافته بودند.

این گزارش می‌افزاید، 14 کشور از 19 کشور آسیای غربی و مرکزی به این هدف دست پیدا نکرده بودند. بین سال‌های 2010 تا 2020، برخی کشورها هیچ تغییری یا حتی کاهش اندکی در پوشش مناطق حفاظت‌شده نشان ندادند. کشورهایی که نسبت بیشتری از زمین‌های کشاورزی در سال 2015 را داشتند، در سال 2020 از پوشش مناطق حفاظت شده کمتری برخوردار بودند.

برای 241 گونه پستاندار بسیار در معرض خطر در سراسر آسیا، به طور متوسط ​​84 درصد از محدوده زندگی آن‌ها خارج از مناطق حفاظت شده قرار دارد. بر اساس این نتایج، هدف چارچوب جهانی تنوع زیستی پس از سال 2020 برای حفاظت از 30 درصد از سیاره زمین برای حفاظت تا سال 2030، دست یافتنی نخواهد بود.

محققان محاسبه کردند که تقریباً همه کشورهای آسیایی در رسیدن به هدف 2030 شکست خواهند خورد، مگر اینکه نرخ ایجاد مناطق حفاظت شده تا شش برابر سرعت فعلی افزایش یابد. با شرایط فعلی، آسیا به طور کلی تا سال 2030 تنها به 18 درصد پوشش خواهد رسید که بسیار کمتر از هدف حفاظت از 30 درصد است. این چشم‌انداز برای غرب و جنوب آسیا بدترین بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به ترتیب 11 و 10 درصد افزایش مناطق حفاظت شده را داشته باشد.

در این خصوص محمد صادق فرهادی‌نیا؛ نویسنده اصلی این مطالعه و استاد دانشگاه آکسفورد گفت: آسیا قاره‌ای چالش‌برانگیز برای تعیین اهداف برای مناطق حفاظت شده است زیرا مناطق با تنوع زیستی بالا معمولاً با جمعیت متراکم انسانی و رشد سریع اقتصادی در تضاد هستند.

سایت phys در این باره نوشت: نویسندگان سه توصیه را برای حمایت از کشورهای آسیایی در تلاش برای دستیابی به اهداف تنوع زیستی 2030 ارائه می‌کنند:

1. مستندسازی و گزارش‌دهی در مورد سایر اقدامات مؤثر حفاظتی مبتنی بر منطقه که توسط جوامع محلی اداره می‌شوند که تنوع زیستی را حفظ می‌کنند. این مورد می‌تواند شامل مناطق حفاظت شده خصوصی یا زمین‌های کشاورزی با ارزش بالا برای طبیعت باشد.

2. بازسازی مناظر آشفته، مانند زمین‌های مزارع متروکه. جنگل‌های سوخته یا جنگل‌هایی که بیشتر درختان آن‌ها قطع شده.

3. تقویت مناطق حفاظت شده که از مرزهای بین‌المللی عبور می‌کنند. بسیاری از گونه‌های کمیاب در مناطق فرامرزی وجود دارند (مانند پلنگ برفی که زیستگاه آن دوازده کشور را در بر می‌گیرد)، اما افزایش موانع مرزی زیستگاه و محل پراکنش آن‌ها را تهدید می‌کند.