بحران سالمندی نزدیک است خدمات بیمه ای باید بهبود یابد / زنان چکاپ انواع سرطان و بیماری های قلبی را از 60 سالگی جدی بگیرند

20 اکتبر معادل 28 مهر در تقویم رسمی سازمان ملل به عنوان «روز جهانی پوکی استخوان» به ثبت رسیده است. همچنین 28 مهر در تقویم رسمی کشورمان به عنوان «روز ملی سلامت زنان» ثبت شده است. هفته جاری نیز در ایران به عنوان «هفته سلامت بانوان» گرامی داشته می شود.

زنان یک سوم طول عمر خود را در دوره یائسگی می گذرانند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، با توجه به این که زنان محور خانواده ها هستند و حفظ سلامت روحی و جسمی آنان، نقش اصلی را در پیشرفت هر جامعه ای دارد، چند سالی است که وزارت بهداشت هفته پایانی مهرماه هر سال را به عنوان «هفته سلامت بانوان» نام گذاری کرده و هدف از برگزاری برنامه های گوناگون و انتشار مطالب مختلف در رسانه ها در این هفته، ارائه هشدار به برنامه ریزان نظام سلامت کشور درباره تهدیدهای مختلف علیه سلامت بانوان و ارائه آموزش های لازم و آگاهی رسانی به عموم بانوان درباره راهکارهای موجود برای حفظ سلامت آنهاست.

در کنار تمام موضوعاتی که باید برای ارتقای سطح سلامت عمومی زنان ایرانی به آن توجه داشت، نکته مهمی که نباید از آن غافل شد، روند پیری جمعیت کشور است که به نظر می رسد در سال های آتی، زنان را بیشتر از مردان دچار مشکل خواهد کرد؛ زیرا اولا سن امید به زندگی در زنان ایرانی بیش از مردان است و طبیعتا جمعیت زنان سالمندان کشورمان از مردان بیشتر است و ثانیا مشکلات بیمه ای دوره سالمندی معمولا زنان را بیشتر از مردان درگیر می کند. در چنین شرایطی با توجه به این که طبق آمارهای رسمی، ایران از سال 1410 با بحران سالمندی مواجه خواهد شد، دولتمردان از همین امروز باید به فکر بهبود امکانات و خدمات مورد نیاز برای حفظ سلامت عموم سالمندان از جمله زنان سالمند در سال های آتی باشند.

این نکته ای است که دکتر اعظم السادات موسوی، متخصص زنان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: در دهه های اخیر امید به زندگی در تمام کشورها از جمله ایران به دلیل رشد شاخص های بهداشتی و پیشرفت علمی در سطح جهان افزایش پیدا کرده و طول عمر تمام انسان ها از جمله بانوان بیشتر شده است. این مساله باعث شده است که عموم زنان، دوره بیشتری را نسبت به گذشته در سنین یائسگی بگذرانند و اکنون در ایران برآورد می شود که عموم زنان بیش از یک سوم طول عمر خود را در دوره یائسگی سپری می کنند.

وی افزود: دوره یائسگی یکی از نقاط عطف و مهم زندگی بانوان است که معمولا در دهه پنجاه سالگی بانوان رشوع می شود و نشانه های آن از نظر جسمی، قطع قاعدگی ها و تغییرات هورمونی بسیار بارز است. با وجود این که یائسگی، پایان دوره باروری زنان محسوب می شود، اما نباید این دوره را به عنوان دوران از کارافتادگی بانوان محسوب کرد. چون زنان در این سن تجربیات و توانمندی های بسیاری را در طول زندگی خود کسب کرده اند و بنابراین، زنانی که در دوره یائسگی قرار گرفته اند، همچنان جزو مهمترین افراد اثرگذار در جامعه محسوب می شوند.

لزوم توجه ویژه به تغذیه دوره بلوغ دختران برای کاهش آمار پوکی استخوان

موسوی با بیان این که زنان در دوره یائسگی مستعد ابتلا به بیماری های مزمن می شوند، گفت: در دوره یائسگی هورمون های زنانه دیگر در بدن بانوان تولید نمی شود و با قطع ترشح این هورمون ها و از کار افتادن تخمدان ها به عنوان ارگان های مهم تولید هورمون های زنانه، بانوان وارد دوران خاصی از زندگی خود می شوند که آنها را مستعد ابتلا به بیماری های مختلفی می کند؛ از جمله مهمترین بیماری ها در این زمینه، پوکی استخوان است که باعث ایجاد اختلالاتی در مفاصل می شود و می تواند ناتوانی های جسمی مختلفی را در طول زندگی روزمره برای برخی زنان ایجاد کند.

این متخصص زنان و زایمان تاکید کرد: مهمترین راهکار کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان، تشکیل مناسب توده استخوانی در دوران بلوغ است، بنابراین ما باید برای کاهش آمار پوکی استخوان در میان زنان در سال های آتی، از همین امروز توجه ویژه ای به تغذیه دختران در دوران بلوغ داشته باشیم و سعی کنیم سبک زندگی و وزن دختران در این دوره را کنترل کنیم تا بعدا که در دوره بارداری به علت افزایش مصرف کلسیم، توده استخوانی ضعیف می شود و در دوره یائسگی که ترشح هورمون های زنانه متوقف می شود، احتمال ابتلای زنان به پوکی استخوان کاهش یابد.

زنان چکاپ انواع سرطان و بیماری های قلبی را از 60 سالگی جدی بگیرند

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سایر بیماری های مخصوص سنین بالا در بانوان توضیح داد: بیماری های قلبی و عروقی از جمله بیماری های مهم دیگر دوره میانسالی و سالمندی زنان است که بانوان باید از ابتدای دوره یائسگی و بخصوص از 60 سالگی به بعد، با توجه ویژه به مسائل تغذیه ای و انجام ورزش روزمره و چکاپ های دوره ای منظم، برای تنظیم فشار خون و جلوگیری از بروز عوارض قلبی و عروقی در بدن خود برنامه ریزی کنند.

وی در ادامه تاکید کرد: تمام انسان ها از جمله زنان از زمان ورود به دهه 60 زندگی خود در معرض ابتلا به سرطان های مختلف قرار می گیرند که در این میان سرطان پستان، سرطان های روده و سرطان های مربوط به دستگاه تناسلی بانوان شامل سرطان دهانه رحم، سرطان رحم و سرطان تخمدان در بین زنان ایرانی شایع‌تر است. به همین دلیل بانوان کشور ما باید در طول زندگی خود بخصوص از 60 سالگی به بعد، انجام چکاپ های مختلف مربوط به این سرطان ها را جدی بگیرند تا بتوانند زودتر بیماری را شناسایی کنند و در صورت ابتلا به انواع سرطان، درمان های موثرتری را دریافت کنند.

لزوم افزایش آموزش های عمومی و غربالگری سرطان های زنان

موسوی با تاکید بر لزوم گسترش آموزش های عمومی و غربالگری سرطان های مخصوص زنان گفت: با توجه به این که شاهد روند افزایشی ابتلا به سرطان های مربوط به دستگاه تناسلی زنان بخصوص سرطان دهانه رحم در کشورمان هستیم، حتما باید راهکارهای پیشگیری، تشخیص و چکاپ های دوره ای مربوط به این سرطان ها به عموم بانوان کشور آموزش داده شود؛ زیرا اساسا مساله غربالگری برای تشخیص زودرس ابتلا به سرطان های زنان و دریافت درمان های موثر توسط بانوان، زمانی می تواند موثر باشد که آموزش های لازم به عموم زنان ارائه شده باشد و دسترسی کافی در همه نقاط کشور برای چکاپ سرطان های دستگاه های تناسلی بانوان در دسترس باشد.

این فوق تخصص سرطان های زنان ادامه داد: بعضی خانم ها گمان می کنند که بعد از تجربه یائسگی، دیگر نیازی به کنترل دوره ای سرطان های دستگاه تناسلی بانوان ندارند و احتمال دارد در سنین بالا دیگر خطری در این زمینه آنها را تهدید نکند، این در حالی است که عمده سرطان های مخصوص زنان در سنین بالا مشخص می شود و بانوان حتما باید بعد از یائسگی نیز چکاپ منظم سرطان های دستگاه تناسلی خود را جدی بگیرند. البته این کار زمانی میسر است که مسئولان نظام سلامت، امکانات مورد نیاز برای این مساله را در سراسر کشور فراهم کرده باشند و آموزش های لازم را به عموم زنان ارائه کرده باشند.

از حالا به فکر پیشگیری از مشکلات زنان در بحران سالمندی 1410 باشیم

این متخصص زنان و زایمان با اشاره به آغاز بحران سالمندی در ایران از سال 1410 گفت: روند تغییرات جمعیتی کشورمان به سمتی است که در آینده ای نزدیک قطعا با افزایش شدید تعداد سالمندان هم در میان مردان و هم در بین زنان مواجه خواهیم شد. این در حالی است که اکنون با کمبود امکانات و خدمات مختلف برای ارتقای سطح سلامت عمومی سالمندان کشور مواجه هستیم و دولت باید از همین حالا تا ده سال آینده، تدابیر لازم را در نظر داشته باشد که وقتی کشور با بحران سالمندی مواجه شد، همزمان با بحران امکانات مورد نیاز برای حفظ سلامت سالمندان مواجه نشویم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: ما اکنون در کشورمان به شدت با کمبود متخصص طب سالمندی مواجه هستیم. همچنین میزان خدمات بهداشتی و درمانی که در حال حاضر به سالمندان ارائه می شود، به هیچ وجه متناسب با نیازهای رو به افزایش کشور در سال های آتی نیست. همچنین ما در آینده ای نزدیک با کمبود شدید ظرفیت خانه های سالمندان مواجه خواهیم شد که برای جلوگیری از این اتفاق باید از همین امروز برنامه ریزی کنیم. علاوه بر این، خدمات شهری و حمل و نقل عمومی هیچ کدام از شهرهای ما متناسب با نیازهای سالمندان نیست.

وی در ادامه تاکید کرد: ما از همین حالا باید فرهنگ ارزشمند نگهداری از سالمندان را که در گذشته در ایران رواج داشت، مجددا در میان خانواده های ایرانی احیا کنیم و همچنین فرهنگ حضور سالمندان در سطح جامعه را تقویت کنیم تا در آینده کمتر با سالمندانی مواجه شویم که دچار تنهایی و افسردگی می شوند. البته مهمترین مساله مورد نیاز سالمندان در سراسر کشور که بخصوص در آینده زنان سالمند بسیاری به آن احتیاج پیدا خواهند کرد، تقویت خدمات بیمه ای سالمندان به‌ویژه برای زنان سالمند است تا در آینده عموم افراد سالمند بتوانند با هزینه مناسبی خدمات بهداشتی و درمانی مورد نیاز خود را دریافت کنند.

خروج زنان از بحران میانسالی با ورزش و فعالیت های اجتماعی

موسوی در بخش پایانی صحبت های خود به موضوع بروز بحران میانسالی در زنان در شروع دوره یائسگی اشاره کرد و گفت: بحران میانسالی زنان یک مساله روانشناختی مهم است که ارائه آموزش های لازم برای نحوه صحیح مواجهه با آن، می تواند به ارتقای سطح سلامت بانوان کشورمان کمک کند. اساسا مسائل متعددی در شکل گیری این بحران در میان زنان موثر است و بسیاری از بانوان در سنین بالا بخصوص وقتی یائسگی را تجربه می کنند، این طور احساس می کنند که بعد از سال ها تلاش و ارائه خدمت به اعضای خانواده و اطرافیان خود، اکنون دیگر به اندازه قبل مورد توجه همسر و فرزندان خود نیستند، کسی به آنها کمک نمی کند و توانمندی‌هایشان در حال از دستر رفتن است.

وی در پایان تصریح کرد: در پیش گرفتن سبک زندگی مناسب، انجام ورزش روزمره، داشتن مطالعه منظم، انجام امورات اخلاقی و مذهبی و برنامه ریزی برای تقویت توانمندی های قبلی با انجام فعالیت های اجتماعی مختلف شامل کارهای هنری، فرهنگی، صنایع دستی و ... ، به نحوی که به از بین رفتن احساس مفید نبودن در زنان کمک کند، باعث می شود که بانوان احساس کنند که در دوره میانسالی و پس از تجربه یائسگی، وارد مرحله جدیدی از زندگی خود شده اند که برخلاف برخی تصورها، دوره ای بسیار جذاب است و آنها همچنان می توانند برای خود، جامعه و اطرافیانشان مفید باشند.