ملکه انگلیس چه نگاهی به محیط زیست و تغییرات اقلیمی داشت؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، با وجود این که انتقادات بسیاری به سیاست گذاری های ملکه الیزابت دوم، فرمانروای سابق بریتانیا وجود دارد، اما او بخصوص در سال های پایانی زندگی اش، به دلیل توجه گسترده افکار عمومی نسبت به مسائل زیست محیطی، سعی داشت توجه ویژه ای به حفظ محیط زیست و مبارزه با تغییرات اقلیمی داشته باشد. گزارشات برجای‌مانده از دوره سلطنت ملکه انگلیس از این حکایت دارد که او توجه خاصی نسبت به لزوم صرفه جویی در مصرف انرژی داشت و حتی شایعاتی وجود دارد در این باره که الیزابت دوم شب ها در کاخ باکینگهام می چرخید و چراغ های اضافه را خاموش می کرد!

پنجشنبه 17 شهریور 1401 ملکه الیزابت دوم که رکورددار طولانی ترین دوره سلطنت در میان تمام فرمانروایان بریتانیا در طول تاریخ بود، پس از 70 سال فرمانروایی در 96 سالگی در «کاخ بالمورال» اسکاتلند درگذشت. الیزابت دوم از سال 1952 نه تنها فرمانروای کشور بریتانیا (شامل انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی) بود، بلکه بر کشورهایی نظیر کانادا، استرالیا، نیوزلند، آنتیگوآ و باربودا، باهاما، باربادوس، بلیز، گرانادا، جامائیکا، پاپوآ گینه نو، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین‌ ها، جزایر سلیمان و تووالو در سه قاره اروپا، آمریکا و اقیانوسیه سلطنت داشت.

بنابراین ملکه سابق بریتانیا عملا رهبر سیاسی 16 ملت بود و با وجود این که گفته می شد در مسائل سیاسی کشورهای تحت امرش دخالت مستقیم نداشت، اما قطعا دستورات ملکه می توانست نفوذ مستقیمی در بریتانیا و سایر کشورهای محدوده فرمانروایی او داشته باشد. همچنین با توجه به جایگاه سیاسی ملکه سابق، سبک زندگی و اظهار نظرهای او بسیار مورد توجه مردم بریتانیا و سایر نقاط جهان قرار داشت و به همین دلیل، قطعا توجه ویژه ملکه انگلیس به محیط زیست و تغییرات اقلیمی می توانست توجه بسیاری از افراد را به مسائل زیست محیطی جلب کند.

البته به نظر می رسد ملکه انگلیس که در صحبت ها و بعضی تصمیمات خود درباره سبک زندگی شخصی و نحوه اداره کاخ هایش، توجه خاصی را نسبت به مسائل محیط زیستی داشت و حتی در سال های اخیر تلاش می کرد که نظر رهبران سایر کشورهای جهان را نسبت به لزوم مبارزه با تغییرات اقلیمی جلب کند، اما عملا وقتی پای بحث های مربوط به زمین های سلطتنی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در این اراضی به میان می آمد، ملکه بعضا سعی می کرد با استفاده از نفوذ سیاسی خود، قوانین سبز وضع شده در کشور بریتانیا را دور بزند.

ابراز ناراحتی ملکه انگلیس از جدی نگرفتن تغییرات اقلیمی

آن طور که در گزارش های منتشرشده درباره ملکه انگلیس آمده است، الیزابت دوم توجه ویژه ای به موضوع تغییرات اقلیمی داشت و برخلاف برخی رهبران دیگر جهان از جمله دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، خطر جدی گرمایش جهانی را درک کرده بود.

به طور مثال، در میان اسناد فاش شده توسط روزنامه انگلیسی آبزرور (The Observer) آمده است که ملکه انگلیس در سال 2004 به تونی بلر، نخست وزیر وقت خود فشار وارد کرد که در دیدار با جورج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، حتما به موضوع تغییرات اقلیمی بپردازد. همچنین طبق گزارش آبزرور، ملکه الیزابت مدتی بعد از این دیدار، کنفرانس بریتانیا و آلمان در مورد تغییرات آب و هوایی را که در سفارت انگلیس برگزار می شد، افتتاح کرد.

همچنین در سال 2009 ملکه الیزابت در خلال نشست سران کشورهای مشترک المنافع، ضمن تاکید بر وجود تهدیدات زیست محیطی در سراسر جهان گفته بود: «تهدید برای محیط زیست ما نگرانی جدیدی نیست. اما اکنون این یک چالش جهانی است که امنیت و ثبات میلیون ها نفر را در سال های آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد. بسیاری از افراد کم درآمد جزو آسیب پذیرترین افراد دربرابر تهدیدات محیط زیستی هستند و بسیاری از افرادی که توانایی مقاومت در برابر اثرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی را ندارند، در کشورهای مشترک المنافع زندگی می کنند.»

البته معروفترین اظهار نظر ملکه سابق انگلیس درباره تغییرات اقلیمی، به چند ماه قبل از برگزاری اجلاس آب و هوایی گلاسکو 2021 موسوم به COP 26 بازمی‌گردد که او به صورت خصوصی به یکی از اعضای خانواده سلطنتی درباره این اجلاس گفته بود: «درباره اجلاس گلاسکو خبر دارم. نمی دانم چه کسانی می آیند. از بی عملی در حل بحران آب و هوایی مستاصل شده ام. انسان هایی که حرف می زنند، اما عمل نمی کنند، آزاردهنده هستند.» او همچنین بعدا در سخنرانی در اجلاس گلاسکو 2021 که به صورت پیام ویدئویی منتشر شد، گفت: «زمان کلمات اکنون به زمان عمل رسیده است.»

حمایت ملکه انگلیس از فعالیت های نوجوانان حامی محیط زیست

در سال های اخیر با جلب توجه افکار عمومی تمام کشورها از جمله بریتانیا به مسائل محیط زیستی، اعضای خانواده سلطنتی انگلیس سعی می کنند در انظار عمومی خود را حامی محیط زیست نشان دهند و سخنرانی های زیادی را در این زمینه ارائه می دهند. اما با وجود این که ملکه انگلیس کمتر از سایر اعضای خانواده اش درباره مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی صحبت می کرد، به صورت عملی اقداماتی را انجام می داد تا نشان دهد یک حامی محیط زیست است.

رسانه های انگلیسی درباره ملکه سابق این کشور نوشته اند که او به عنوان کسی که کودکی خود را در دوره جنگ جهانی دوم گذرانده بود، خوی صرفه جویی زیادی داشت. به طور مثال، چندین بار از کاغذهای بسته بندی استفاده می کرد، چندین دهه مبلمان کاخ سلطنتی را تغییر نمی داد، برخلاف بسیاری از چهره های مشهور لباس هایش را برای چند مرتبه می پوشید، در کاخ باکینگهام عسل پرورش می داد و کاروانی از خودروهای هیبریدی را برای خاندان سلطنتی به راه انداخته بود.

ملکه سابق انگلیس همچنین در دوره سلطنت خود از فعالیت های جوانان حامی محیط زیست حمایت می کرد؛ به طور مثال، در سال 2019 بعد از این که فعالیت های گرتا تونبرگ، نوجوان سوئدی حامی محیط زیست در سطح جهان مورد توجه رسانه ها قرار گرفت، بسیاری از دانش آموزان در کشورهای مختلف اروپایی از جمله انگلستان وارد کارزار حفاظت از محیط زیست و مبارزه با تغییرات اقلیمی شدند و چند روزی دست به اعتصاب زدند.

ملکه الیزابت دوم نیز بعد از مشاهده این اتفاقات، ضمن حمایت از دانش آموزانی که توجه ویژه ای به مسائل زیست محیطی داشتند، در پیام خود به مناسبت روز کریسمس در روزهای پایانی سال 2019، مبارزات نسل جدید درباره تغییرات اقلیمی و بحران محیط زیست را با کار مردان و زنان نسل خودش مقایسه کرد که باید خرابی های پس از جنگ جهانی دوم را ترمیم می کردند.

او در پیام کریسمس 2019 در این باره گفت: «ممکن است چالش هایی که امروز بسیاری با آن روبه‌رو هستند، با مشکلاتی که نسل من با آن روبه‌رو بودند تفاوت داشته باشد، اما این که چگونه نسل جدید با همان هدفمندی مسائلی چون حفاظت از محیط زیست و آب و هوا را دنبال می کند، من را شگفت زده کرده است.»

ملکه به دلیل خوی صرفه جوی خود حامی محیط زیست بود

ملکه سابق انگلیس در طول دوره سلطنت خود بخصوص در سال های آخر سعی داشت در محدوده کاخ سلطنتی، تغییراتی را در راستای اصول حفاظت از محیط زیست و کاهش مصرف انرژی انجام دهد. به طور مثال، الیزابت دوم در کاخ باکینگهام عسل پرورش می داد تا دیگر نیازی نباشد که عسل های مورد نیاز این کاخ از طبیعت تامین شود.

همچنین در اخبار آمده است که ملکه سابق انگلیس دقت زیادی در صرفه جویی در مصرف برق داشت و حتی این شایعه وجود داشت که او شب ها بیدار می شد و چراغ های اضافی روشن کاخ باکینگهام را خاموش می کرد! شایعه ای که هم نشان از توجه ویژه به ملکه به کاهش مصرف انرژی دارد و هم نشان می دهد او تمایل زیادی به صرفه جویی در هزینه ها داشت.

ایان لوید، عکاس سلطنتی و نویسنده کتاب «دوک: 100 فصل در زندگی شاهزاده فیلیپ» نیز در این باره گفته است: «عمده تصمیمات ملکه درباره حفظ محیط زیست از خوی صرفه جوی او ناشی می شد. چون ملکه دوران رکود و جنگ‌ جهانی دوم را دیده بود، همواره به صرفه‌جویی در هزینه ها توجه داشت و در همین راستا دستوراتی برای صرفه جویی در مصرف برق در کاخ های سلطنتی می داد.»

صرفه جویی شدید ملکه انگلیس در مصرف برق

در اخبار آمد است که ملکه سابق انگلیس به شدت مراقب میزان استفاده از برق بود. ایان لوید، عکاس سلطنتی در این باره گفته است: «این شایعه که ملکه شب ها در کاخ باکینگهام می چرخید و چراغ  اتاق هایی را که استفاده نمی شود، خاموش می کرد، حقیقت دارد. او که دوران رکود اقتصادی و جنگ جهانی دوم را دیده بود، همواره به صرفه جویی در هزینه ها توجه داشت.»

اما از خاموش کردن چراغ های اضافه که بگذریم، ملکه با تعبیه شبکه ای از 60 کنتور هوشمند، بر میزان مصرف ناپایدار انرژی در سراسر املاکش نظارت می کرد. همچنین برای صرفه جویی در مصرف برق، ملکه دستور داده بود که در کاخ های تحت مدیریت او، از لامپ های LED کم مصرف استفاده شود که تا 86 درصد کمتر از لامپ های معمولی انرژی مصرف می کنند.

همچنین آن طور که مسئولان کاخ های سلطنتی انگلستان می گویند، در املاک ملکه از سوخت تولیدی شبکه ملی کشور استفاده نمی شود، بلکه هم کاخ باکینگهام و هم کاخ ویندزور دارای مراکز تولید ترکیبی گرمایش، برق و دیگ های بخاری هستند که گاز طبیعی را به برق تبدیل می کنند. افزون بر این، کاخ ویندزور 40 درصد نیاز برق خود را از توربین های برق‌آبی روی رودخانه تایمز تامین می کند.

توجه مردم به لزوم استفاده از خز مصنوعی بعد از اعلام رسمی ملکه

ملکه سابق انگلیس در سال های پایانی عمر خود تاکید کرده بود که دیگر حاضر نیست از لباس های دارای خز طبیعی استفاده کند. او در سال 2019 در این باره به صورت رسمی گفت که دیگر لباس هایی از جنس خز طبیعی به تن نمی کند. البته بعد از آن بازهم ملکه انگلیس به عنوان بخشی از وظایف سلطنتی خود، ناچار بود همچنان از خز طبیعی استفاده کند، زیرا بسیاری از شنل های سنتی مراسمات سلطنتی با خز طبیعی دوخته شده است.

اما همین اعلام تصمیم ملکه در مورد استفاده از خز مصنوعی مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفت و فهرست سال 2020 «لیست» در مورد «خوش پوشی باوجدان» حاکی از آن است که تصمیم ملکه، موارد جست و جو برای خز مصنوعی در بریتانیا را تا 52 درصد افزایش داد.

همچنین با وجود این که بسیاری از شخصیت های مشهور جهان در مراسمات گوناگون از یک لباس خاص فقط یک بار استفاده می کنند، اما ملکه انگلیس همواره از هر لباس خود چند مرتبه استفاده کرد؛ مساله ای که هم در خوی صرفه جوی ملکه انگلیس ریشه داشت و هم نشان دهنده علاقه او به حفظ محیط زیست بود.

درخواست ملکه انگلیس از مردم برای درختکاری

ملکه سابق انگلیس همچنین توجه خاصی به موضوع درختکاری داشت. در همین راستا، او در ماه مه 2021 از مردم کشورش خواست که پیش از برگزاری جشن های هفتادمین سالگرد سلطنتش در ژوئن 2022، تا حد امکان درختکاری کنند. در طرح «سایبان سبز» ملکه از شهروندان در سراسر بریتانیا دعوت کرد که در فصل کاشت درختان جدید در ماه اکتبر شرکت کنند.

طرح سایبان سبز به افتخار هفتادمین سالگرد سلطنت ملکه سابق انگلیس اجرا شد و آنچه توجه برخی فعالان محیط زیست جهان را جلب کرد، این بود که یکی از قدرتمندترین شخصیت های جهان حاضر است در خلال جشن های مربوط به سلطنت خود، توجه مردم کشورش را به لزوم گسترش درختکاری جلب کند.

در اعلامیه رسمی دربار بریتانیا درباره طرح سایبان سبز آمده بود که «چه باغبانی باتجربه باشید، چه یک تازه کار، ما شما را در کاشتن درخت ها راهنمایی می کنیم تا سرسبز بمانند و در سال‌های آینده رشد و نمو کنند.» ملکه برای کمک به آغاز این طرح، با بنیاد «وودلند» (بیشه) شریک شده بود تا با کمک این بنیاد، بیش از 3 میلیون نهال رایگان در اختیار آموزشگاه ها و انجمن های مردم نهاد در سراسر بریتانیا بگذارد.

راه اندازی کاروان ویژه خودروهای هیبریدی توسط ملکه

ملکه سابق انگلیس همچنین در سال های پایانی زندگی خود توجه ویژه ای به لزوم گسترش استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی داشت و حتی کاروانی ویژه از خودروهای هیبریدی راه اندازی کرده بود. این خودروها موارد مصرف زیادی داشتند که در یک نمونه، در تشییع جنازه و حمل پیکر شاهزاده فیلیپ، همسر متوفی ملکه، از یکی از این خودروها  استفاده شد.

همچنین در سال 2021، ملکه الیزابت دوم در دیدار از انستیتو تغییرات اقلیمی ادینبورگ که در آن با یک خودروی هیبریدی شرکت کرده بود، گفت: «تغییرات آب و هوایی به معنای آن است که ما حقیقتا باید نحوه انجام کارهایمان را در نهایت عوض کنیم.» او که با خوردوی رنجرور هیبریدی به محل انستیتو وارد شده بود، در هنگام ترک محل با اشاره به خودرویش به مردم گفت: «برقی است.»

در سال 2017 نیز یک سخنگوی خاندان سلطنتی به نشریه «میرور» گفت که ملکه تعداد خودروهای برقی خود را با خرید یک وانت نیسان حافظ محیط زیست افزایش داده است. او گفته بود که از وانت مذکور برای «نقل و انتقال دستگاه‌های خودکار، گل و گیاه، و کارمندان» تیم باغبانی کاخ باکینگهام استفاده می شود.

سوء استفاده ملکه از قدرت خود برای دور زدن قوانین سبز اسکاتلند

در این میان با وجود این که اغلب رسانه های انگلیسی تاکید کرده اند که ملکه سابق بریتانیا فردی حامی محیط زیست بود و توجه ویژه ای به تغییرات اقلیمی داشت، اما بعضی دیگر از رسانه های انگلیسی گزارش هایی را نوشته اند که نشان می دهد ظاهرا وقتی پای زمین های خود ملکه به میان می آمد، او دیگر توجهی نسبت به لزوم حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در زمین های تحت مدیریت خود نداشت.

به طور مثال، روزنامه گاردین در گزارشی در جولای سال 2021 نوشت که ملکه انگلیس برای خارج کردن زمین های خود در اسکاتلند از شمول قانون کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از روش مخفیانه برای تبدیل شدن به تنها فردی در کشور استفاده کرد که به قانون انرژی سبز محدود نمی شود.

برخی اسناد نشان می دهد که ملکه از دسترسی ویژه خود به قوانین اسکاتلند برای مداخله در روند پارلمان در ماه فوریه 2021 استفاده کرده بود. این اسناد فاش می کنند که وکلای ملکه به طور مخفیانه با وزرای اسکاتلند لابی کردند تا پیش نویس قانونی را تغییر دهند تا زمین های خصوصی ملکه از یک ابتکار بزرگ برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای معاف شوند.

این معافیت به این معنی است که ملکه سابق انگلیس که در دوره سلطنت خود یکی از بزرگترین مالکان زمین در اسکاتلند بود، تنها فردی در این کشور بود که نیازی به تسهیل ساخت خطوط لوله برای گرم کردن ساختمان ها با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر نداشت. به نوشته روزنامه گاردین، وکلای ملکه انگلیس برای راضی کردن پارلمان اسکاتلند از یک رویه پارلمانی مبهم معروف به رضایت ملکه استفاده کردند تا قوانین سبز اسکاتلند را دور بزنند.

بی توجهی خاندان سلطنتی انگلیس به انتشار گازهای گلخانه ای

همچنین بسیاری از فعالان محیط زیست بریتانیا تاکید کرده اند که خاندان سلطنتی انگلیس نسبت به انتشار گازهای گلخانه ای در زمین های خود بی توجه هستند و حاضر نیستند در کاخ ها، باغ ها و اراضی کشاورزی مربوط به این خاندان، اصول زیست محیطی را رعایت کنند. این در حالی است که خاندان سلطنتی، از جمله بزرگترین ملاکان در سراسر بریتانیا محسوب می شوند و 1.4 درصد زمین های متعلق به این خاندان است.

پایگاه خبری اسکای نیوز اخیرا در این باره به نقل از جوئل اسکات هالکز، فعال مبارزات انتخاباتی نوشته است که بزرگترین کاری که خانواده سلطنتی انگلستان می توانند برای محیط زیست انجام دهند، این است که حدود 850 هزار هکتار زمین تحت مدیریت خود را به طبیعت بازگردانند یا حداقل شرایط را برای پایداری اکوسیستم در این زمین ها فراهم کنند و از ادامه آسیب زدن به طبیعت با شیوه کنونی مدیریت باغ های خود دست بکشند.

اسکات هالکز همچنین گفته است که ملکه دارای مقادیر زیادی زمین بود که برخی از آنها را به عنوان فرمانروای بریتانیا به دست آورده بود، اما برخی دیگر را به صورت شخصی و فارغ از جایگاه سیاسی خود خریده بود. یکی از این زمین ها دوک نشین لنکستر است که حدود 44000 هکتار وسعت دارد، اما به گفته این فعال محیط زیست، «دوک نشین لنکستر یک زمین بایر محیط زیستی تحت تسلط مورچه های باقرقره است که چند اشراف زاده پولدار آنها را برای لذت ورزشی خود به آتش کشیدند.»

بنابراین به نظر می رسد که ملکه سابق بریتانیا و سایر اعضای خاندان سلطنتی با وجود این که در ظاهر نشان می دادند که از محیط زیست و مبارزه با تغییرات اقلیمی حمایت می کنند، اما در برخی موارد حاضر نشده اند که از تفریحات و زمین های تحت مدیریت خود برای پایداری اکوسیستم دست بکشند.