عکس سه قلوهای بامزه یوزپلنگ ایرانی در سمنان / "ایران" شب گذشته زایمان کرد + فیلم

به گزارش اختصاصی خبرنگار رکنا، دقایقی پیش یوزپلنگ ایران زایمان کرد. این برای نخستین بار در جهان است که یک یوزپلنگ آسیایی موفق در شرایط نیمه اسارت زایمان می کند. «ایران» توانست در این زایمان سه توله یوز به دنیا بیاورد. این یوز ایرانی به همراه سه یوزپلنگ ایرانی دیگر در پارک ملی توران نگهداری می شود.

حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در تاریخ 28 فروردین امسال برای نخستین بار به رکنا گفته بود که یوزپلنگ ایران احتمالا بین 10 تا 12 اردیبهشت زایمان خواهد کرد.

زایمان موفقت آمیز یوزپلنگ ایرانی در نیمه اسارت

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، برای نخستین بار در جهان یوزپلنگ ایرانی در شرایط نیمه اسارت موفق به زایمان شد. این زایمان حاصل جفت گیری «ایران» و «فیروز»، دو یوزپلنگ آسیایی است که در شرایط نیمه اسارت در پارک ملی توران در استان سمنان نگهداری می شوند. این جفت گیری در هفته اول بهمن سال 1400 انجام شده بود و اکنون بعد سپری شدن بیش از 90 روز از زمان جفت گیری، یوزپلنگ ایران توانست به صورت موفقیت آمیز زایمان کند.

«ایران» و «فیروز» هم اکنون به همراه دو یوزپلنگ دیگر به نام های «کوشکی» و «دلبر» در پارک ملی توران در شرایط نیمه اسارت زندگی می کنند. «کوشکی»، «دلبر» و «ایران» سه یوزپلنگی هستند که در دوران نوزادی خود از قاچاقچیان حیات وحش کشف شده بودند و تا اوایل سال 99 در پارک پردیسان تهران نگهداری می شدند. این سه یوزپلنگ در بهار 1399 از شرایط اسارت در پارک پردیسان تهران به شرایط نیمه اسارت در منطقه ای محصور و حفاظت شده در پارک ملی توران استان سمنان منتقل شدند.

از سقط جنین "دلبر" تا زایمان موفقیت آمیز "ایران"

«کوشکی» و «دلبر» از سال 93 و «ایران» از سال 96 به پارک پردیسان تهران منتقل شده بودند. در سال 96 کوشکی و دلبر یک بار در این پارک باهم جفتگیری کرده بودند که با سقط جنین دلبر، شرایط برای تولد نخستین توله یوز ایرانی در شرایط اسارت فراهم نشد. بعد از آن هم تلاش هایی برای بارداری دلبر از طریق لقاح مصنوعی و سایر روش های غیرمستقیم انجام شد که هیچ کدام به بار ننشست.

در ماه های پایانی سال 98 نیز مشخص شد که به دلیل بالا رفتن سن «کوشکی» و از بین رفتن توان زایمان «دلبر» بعد از سقط جنین، دیگر امکان استفاده از این دو یوزپلنگ برای بارداری در شرایط اسارت فراهم نیست. بعد از آن پای «ایران» یعنی یوزپلنگ بسیار جوانی که در سال 96 در دوران نوزادی از قاچاقچیان حیات وحش کشف شده بود، برای استفاده در پروژه تکثیر یوز به میان آمد که در نهایت این یوز توانست به شکل موفقیت آمیز زایمان کند.

هفته اول بهمن 1400، تاریخ جفت گیری "ایران" و "فیروز"  

بعد از عدم موفقیت در پروژه تکثیر یوز با استفاده از یوزپلنگ های کوشکی و دلبر، مدیران سازمان حفاظت محیط زیست تصمیم گرفتند که به جای جفت گیری در شرایط اسارت برای یوزهای ایرانی، راهکار جفت گیری در شرایط نیمه اسارت را برای تکثیر یوز و نجات نسل این گونه حیات وحش فراهم کنند.

بنابراین در بهار 99 سه یوزپلنگی که آن زمان در پارک پردیسان تهران نگهداری می شدند، به محوطه ای محصور در پارک ملی توران منتقل شدند. فروردین 1400 نیز یک یوزپلنگ نر به نام «فیروز» از طبیعت جنوب شرقی شاهرود زنده گیری شد و برای جفت گیری با یوز ماده جوان یعنی «ایران» به منطقه حفاظت شده توران انتقال یافت. در هفته اول بهمن 1400 نیز خبر جفت گیری «فیروز» 10 ساله و «ایران» 4 ساله در رسانه ها منتشر شد.

تکثیر یوزپلنگ ایرانی در نیمه اسارت، برای اولین بار در جهان

در هفته های اخیر رسانه های داخلی و خارجی خبرهای گوناگونی را از قطعی بودن احتمال زایمان یوزپلنگ ایران منتشر کرده اند. البته حسن اکبری، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست برای نخستین بار در تاریخ 28 فروردین امسال در گفت و گو با رکنا اعلام کرد که بارداری «ایران» قطعی است و این یوزپلنگ بین 10 تا 12 اردیبهشت زایمان می کند.

دقایقی پیش هم یوزپلنگ «ایران» به صورت موفقیت آمیز زایمان کرد. این برای نخستین بار در جهان است که یوزپلنگ آسیایی در شرایط نیمه اسارت موفق به زایمان می شود. البته پیش از این تجربه های موفقیت آمیزی درباره تکثیر یوزپلنگ آفریقایی در شرایط اسارت وجود داشت، اما هیچ گاه یوزپلنگ آسیایی نتوانسته بود در شرایط اسارت یا نیمه اسارت زایمان کند.

تکثیر یوزپلنگ آسیایی یا همان یوزپلنگ ایرانی در شرایط نیمه اسارت می تواند نقش مهمی در حفاظت از نسل این گونه ارزشمند حیات وحش داشته باشد؛ آن هم در شرایطی که زمانی قلمروی یوزپلنگ آسیایی در سطح آسیای میانه پراکنده بود، اما اکنون زیستگاه این حیوان به مناطق محدودی در ایران محدود شده است و به همین دلیل چند سالی است که به جای عبارت «یوزپلنگ آسیایی» از عبارت «یوزپلنگ ایرانی» استفاده می شود.

وجود کمتر از 20 قلاده یوزپلنگ ایرانی در طبیعت

تازه ترین برآوردهای انجمن یوزپلنگ ایرانی نشان می دهد که اکنون تنها 12 قلاده شناسایی‌شده یوزپلنگ آسیایی یا همان یوزپلنگ ایرانی در سراسر کشور آن هم عمدتا در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره انجیر و میاندشت زیست می کنند. همچنین مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست نیز اعلام کرده اند که کمتر از 20 قلاده یوز ایرانی در طبیعت باقی مانده اند.

در این میان با وجود این که تکثیر یوزپلنگ در شرایط نیمه اسارت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، اما همچنان مهمترین راهکار برای نجات یوز آسیایی از انقراض، بهبود شرایط زیست این حیوان در طبیعت محسوب می شود. بنابراین مسئولان سازمان محیط زیست باید شرایط را برای حفاظت از معدود زیستگاه های باقیمانده یوز ایرانی فراهم کنند و مانع تعرض انسان ها با انجام پروژه های عمرانی مختلف به این زیستگاه ها شوند.

در پایان باید توجه داشت که زمانی پروژه تکثیر یوز ایرانی در شرایط نیمه اسارت موفقیت آمیز تلقی می شود که امکان بازگردادن یوزهای متولدشده در این پروژه به طبیعت وجود داشته باشد، اما آن طور که کارشناسان حیات وحش تاکید دارند، احتمال بازگرداندن توله های ایران به طبیعت وجود ندارد، ولی شاید بتوان نسل دوم یا سوم توله یوزهایی که در شرایط نیمه اسارت متولد می شوند را به طبیعت برگرداند.