بحران ساخت‌وسازهای غیرمجاز در زمین‌های کشاورزی/ تهدیدی جدی برای امنیت غذایی ایران + جدول

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، وضعیت ساخت‌وسازهای غیرمجاز در زمین‌های کشاورزی ایران، به ویژه در استان‌های شمالی، به یک بحران جدی تبدیل شده است. در این مناطق، به‌ویژه مازندران و گیلان، به دلیل جاذبه‌های طبیعی و آب‌وهوای معتدل، تقاضا برای ساخت ویلاها و اقامتگاه‌های تفریحی افزایش یافته است. این مسأله باعث شده که بسیاری از زمین‌های کشاورزی به شکل غیرمجاز تغییر کاربری داده شوند. این روند نه‌تنها به نابودی زمین‌های زراعی منجر می‌شود، بلکه به تهدید امنیت غذایی کشور نیز دامن می‌زند.

یک نکته اساسی که در این بحث به آن کمتر پرداخته شده، ضعف در نظارت و اجرای قوانین مربوط به حفظ اراضی کشاورزی است. در حالی که قوانین متعددی برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز وجود دارد، اما اجرای این قوانین با چالش‌های جدی روبروست. عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف و وجود فساد در برخی ارگان‌ها، به تداوم این تخلفات کمک کرده است. این نشان می‌دهد که قوانین به تنهایی کافی نیستند و نیاز به سازوکارهای مؤثری برای نظارت و برخورد با متخلفان وجود دارد.

علاوه بر این، مسائل اجتماعی و اقتصادی نیز در این پدیده دخیل هستند. بسیاری از افراد به دلیل عدم توانایی مالی برای خرید زمین یا مسکن قانونی، به سمت ساخت‌وسازهای غیرمجاز روی می‌آورند و مشکلاتی مانند حاشیه‌نشینی را به دنبال دارد .به‌علاوه، ساخت‌وسازهای غیرمجاز می‌تواند به تبعات زیست‌محیطی منجر شود که به طور جدی بر اکوسیستم‌های محلی تأثیر می‌گذارد و تنوع زیستی را به خطر می‌اندازد.

ضرورت توجه به توسعه پایدار و پیاده‌سازی برنامه‌های جامع برای مدیریت زمین‌های کشاورزی و توسعه شهری در ایران بسیار حائز اهمیت است. راهکارهای عملی و مبتنی بر شواهد برای کنترل ساخت‌وسازهای غیرمجاز باید در دستور کار قرار گیرد. تقویت نظارت‌ها، اصلاح قوانین و ایجاد مشوق‌هایی برای حفظ اراضی کشاورزی می‌تواند به کاهش این معضل کمک کند. ساخت‌وسازهای غیرمجاز نه‌تنها به کاهش زمین‌های قابل کشت می‌انجامد، بلکه تهدیدی برای آینده امنیت غذایی کشور محسوب می‌شود و لازم است اقدامات جدی برای مقابله با این پدیده انجام شود.

جدول وضعیت ساخت‌وسازهای غیرمجاز در استان‌های مختلف ایران

جدول برگرفته از گزارش‌های وزارت جهاد کشاورزی،سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و تحقیقات دانشگاهی و مراکز پژوهشی است.

 

استان میزان ساخت‌وساز غیرمجاز (هکتار) علت اصلی افزایش پیامدهای عمده
مازندران 35,000 تقاضای ویلاهای تفریحی کاهش زمین‌های کشاورزی
گیلان 28,000 افزایش جمعیت و ساخت‌وساز آسیب به اکوسیستم و تنوع زیستی
گلستان 15,000 کمبود مسکن و زمین‌های ارزان کمبود منابع آبی
اصفهان 12,000 توسعه شهرنشینی افزایش آلودگی و کاهش کیفیت خاک
تهران 20,000 نارضایتی از قیمت‌ها حاشیه‌نشینی و نابرابری اجتماعی

این جدول خلاصه‌ای از وضعیت ساخت‌وسازهای غیرمجاز در استان‌های مختلف را ارائه می‌دهد و می‌تواند به درک بهتر مشکلات و چالش‌های موجود کمک کند.