دولت پزشکیان، صدای نخبگانی که عضو هیچ حزب و گروهی نیستند را بشنود / زد و بند برای کسب قدرت وجود دارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، انتقادات پیرامون انتخاب اعضای کارگروه های شورای راهبری رئیس‌ جمهوری ،  پزشکیان ، بسیار است. در جمع افراد حاضر در کارگروه ها، اشخاصی دیده می شوند که به نظر می رسد برای سهم خواهی، پا به میدان گذاشته اند و اکنون، بخش خصوصی، نخبگان و جوانان که می بایست بیشتر از همیشه، دیده و شنیده شوند، به حاشیه رانده شده اند.

در این راستا، سید جمال هادیان، پژوهشگر اجتماعی در گفت و گو با رکنا گفت: انتخاب افراد نخبه، فرهیخته و صاحب نظر، فرایندی نیست که ظرف چند روز با تشکیل شورای راهبری حل شود. این مهم به یک فرایند پایدار نیاز دارد تا به صورت جمع بندی شده (مثلا در یک سامانه) نظرات این افراد دریافت و گزیده آنها، تبدیل به راهبردهای اجرایی در انتخاب افراد نخبه شود.

وی در ادامه تاکید کرد: در گذشته در این خصوص اقداماتی انجام شده است؛ مثلا در دولت آقای خاتمی، برای مجموعه ای از مدیران و نخبگان، بانک نخبگانی تشکیل شد که در دولت های بعدی از میان رفت. در دولت آقای روحانی نیز بانک اطلاعاتی مدیران تشکیل شد که به روزرسانی هم می شد. در سایر موارد، به صورت جسته گریخته اقداماتی انجام شد.

صدای نخبگانی که عضو هیچ حزب و گروهی نیستند را بشنوید

هادیان افزود: باید ساز و کاری وجود داشته باشد که نخبگان جامعه بتوانند به صورت آزادانه نظر خودشان را بیان کنند، نه اینکه صرفا برخی تبدیل به «سلبرتی» حوزه خود شوند. برخی نخبگان هستند که جز هیچ حزب و گروهی نیستند و خلق و خویشان هم به گونه ای نیست که بخواهند خودشان را به نمایش بگذارند؛ لذا نظر این دسته از افراد، در دولت ها پنهان و بی استفاده می ماند.

این پژوهشگر اجتماعی با اشاره به اینکه گذشته از اینکه تشکیل کمیته، فرایندی دموکراتیک و ارزشمندی است؛ ولی نقص هایی هم دارد، گفت: این نقص ها در انتخاب افراد، از عمد نیست و به نظر می رسد ناشی از تعجیل در انتخاب، چانه زنی و سهم خواهی های زیادی است به همین جهت مشاهده می شود که اعضای این کارگروه ها، یکسان نیستند. قائدتا خروجی برخی از این گروه ها، همگون نخواهد بود و منجر به تشکیل یک کابینه یک دست نمی شود؛ لذا توقع این است که رئیس جمهوری منتخب از راه های دیگر، مثل مشورت با عقلا، بزرگان و نخبگان حوزه تخصصی که از قضا خصوصی هم هستند، کاری کنند که اگر احیانا خروجی برخی از کارگروه ها، موجب هماهنگ تشکیل کابینه توانمند نبود، آقای پزشکیان، گزینه های جایگزینی در دست داشته باشد که آنها را هماهنگ کنند.

او در ادامه با اشاره به اینکه آیا کابینه یک دست به این معنا نیست که تضارب آرا وجود نداشته باشد، گفت: اگر همه هم نظر باشند، نتیجه مطلوبی حاصل نمی شود؛ لذا کابینه باید متشکل از اقوام، جنس ها و سنین مختلف با آرا مختلف باشد؛ ولی در کل، باید یک گفتمان مشخص داشته باشند.

زد و بند برای کسب قدرت وجود دارد

سید جمال هادیان افزود: در هرجایی، به ویژه در کشورهایی که از نظر فساد اداری ، در رتبه خوبی قرار ندارند، احتمال زد و بند برای کسب قدرت وجود دارد لذا نمی توان احتمال این اتفاق را از بین برد؛ ولی می توان چنین احتمالی را کاهش داد. الان هم بسیاری از نخبگان سیاسی، چه آنهایی که بازنشسته شده اند و چه آنهایی که در سالهای اخیر وارد عرصه شده اند، با توجه به اینکه شرایط تغییر کرده است، فضا را مناسب دیده اند که کنش داشته باشند.

این پژوهشگر اجتماعی گفت: برخی افراد، کارکرد سیاسی و اجرایی شان تمام شده است؛ ولی از آنجایی که در درون انسان ها، شهوتِ کسب قدرت وجود دارد، کنار نمی روند. از سویی دیگر شهوت انتقام جویی از افرادی که برکنار شده اند نیز در ایران بیش از سایر کشورها وجود دارد، لذا چانه زنی در کشورهای در حال توسعه برای کسب قدرت بسیار شدیدتر است.

زنان و اقلیت ها نباید فقط در شعارها جای داشته باشند

او همچنین گفت: شعار اغلب دولت ها، جوانگرایی و میدان دادن به اقلیت ها، اقوام و زنان بوده است؛ اما این خودش یک تبعیض آشکار است. اگر افراد کارایی و تجربه داشته باشند، آن موقع زنان با مردان چه فرقی می کنند؟ اگر همه کابینه را زنان تشکیل دهند، چه اتفاقی می افتد؟ مهم این است که یک شخص، دارای صلاحیت های علمی، کارکردی و خلاقیت باشد و بتواند امورات را پیش ببرد.

وی در ادامه تاکید کرد: با چنین دیدگاهی، یک فرد می تواند مسلمان باشد یا یهودی، می تواند 30 ساله باشد یا 75 ساله، در هر صورت، اگر کارآمد باشد، می تواند کار کند. پس این یک نوع تبعیض است و باید به وضعیت حال افراد نگاه کرد و دید چه کسی در کار قبلی خود موفق بوده و توانسته یک کار را از صفر شروع کند و بالا ببرد و همچنین کم خطا باشد.

سید جمال هادیان افزود: تبعیض جنیسی ، تبعیض قومیتی و سنی و اقلیتی ناپسند است. با این گفتمان که افراد می گویند باید به همه اینها سهم بدهیم موافق نیستم و معتقدم اگر شایستگان را انتخاب کنیم، به صورت ناخودآگاه خانم ها، اقلیت ها و اقوام در جایگاه های درست قرار می گیرند و این سهمیه ها برای کم برخوردارها و ضعفا است؛ لذا این افراد ضعیف نیستند بلکه خود مسئولان با دیدگاه هایشان آنها را ضعیف کرده اند.

دولت پزشکیان برای نخبگان خارج از کشور در فرودگاه فرش قرمز پهن کند

این پژوهشگر اجتماعی در پاسخ به اینکه چرا دولت ها، به موضوع بازگرداندن نخبگان خارج از کشور توجه نمی کنند، گفت: اکثریت نخبگانی که از ایران رفته اند با ایران و جمهوری اسلامی زاویه ای نداشته اند، بلکه فقط از وضعیت اشتغال، تورم ، ادامه تحصیل و... ناامید شده اند و رفته اند. من اگر مسئولیتی داشتم، به استقبال این افراد در فرودگاه می رفتم و دولتی فراگیر تشکیل می دادم که ایرانیان خارج از کشور را در بر بگیرد.

او در پایان گفت: معاندین در بین ایرانیان خارج از کشور تعداد خیلی کمی دارند و اغلب این افراد، تحصیل کرده و درجه یک هستند که قلبشان برای ایران می تپد. بازگرداندن این افراد البته باید در شرایطی باشد که دولت کمی از مسیر را جلو ببرد و ببینیم آیا برای آنها شرایط امید بخش ایجاد می شود یا اینکه دوباره همه چیز مثل قبل پیش می رود. فعلا در بر همان پاشنه می گردد؛ ولی امید داریم با حضور این دولت، شرایط تغییر کند و هوای تازه ای دمیده شود و نخبگان بازگردند، مورد استقابل قرار بگیرند، حرف هایشان شنیده و از ظرفیتشان استفاده شود.