روایت دختران 13 ساله کارتن خواب و باردار جنوب تهران / غیب نمی شوند، پخش می شوند

بعد از حصارکشی دور بوستان شوش ، بسیاری از زنان معتاد نسبت به مراجعه به این بوستان و مرکز جامع کاهش آسیب بانوان موجود در آن هراس دارند و آنها حالا به جای مراجعه به این مرکز، به پاتوق های زیرزمینی سوق داده شده اند؛ بدتر این که در میان این زنان، دختران 13 تا 15 ساله ای یافت می شوند که مشکلات زندگی آنها را از شهرستان به تهران کشانده و به اعتیاد ، کارتن خوابی و حتی بارداری کشانده است؛ زنان و دختران کارتن خوابی که حالا دیگر نه تنها مراجعه به مرکز کاهش آسیب بانوان برایشان دشوار شده است، بلکه هیچ برنامه مناسبی نیز برای بازگرداندن آنها به زندگی در کمپ های درمان اجباری اجرا نمی شود.

اجرای برنامه های تفریحی بعد از پاکسازی بوستان شوش

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، از ابتدای سال 1400 تا پایان اردیبهشت، دور بوستان شوش حصار کشی شد؛ بعد از کشیده شدن این حصارها نیز معتادان متجاهری که پاتوقشان بوستان شوش بوده است، به نوعی از این بوستان فراری داده شده اند و نشانه این اتفاق نیز کاهش مراجعه کارتن خواب ها به دو مرکز کاهش آسیب ویژه آقایان و بانوان واقع در این پارک است. حالا هم بعد از خلوت شدن پارک شوش از حضور معتادان متجاهر ، شهرداری منطقه 12 که توانسته با این اقدام از نظر خودش پارک شوش را پاکسازی کند، مشغول برگزاری برنامه هایی مفرح ویژه کودکان و خانواده ها در این پارک است.

البته نفس برگزاری جشن یا برنامه های نمایشی در محلات کم برخوردار تهران از جمله محله شوش پسندیده است و قطعا تجمع بدون ضابطه معتادان در پارک ناپسند است، اما سوال مهم این است که وقتی با کشیدن حصار به دور بوستان شوش، بخش زیادی از کارتن خواب هایی که در این بوستان پاتوق می کردند، فراری داده شده اند، اکنون عاقبت این معتادان متجاهر بخصوص زنان معتادی که تنها سرپناهشان مددسرای بانوان واقع در پارک شوش بود، چه شده است؟

توجه به این نکته از آنجا حائز اهمیت است که به گفته فعالان حوزه اعتیاد، در دوره شیوع کرونا آمار ورودی زنان کارتن خواب شهرستانی و حتی اتباع خارجی به تهران بالا رفته و همین مساله موجب افزایش آمار زنان معتاد متجاهر در پایتخت و البته کاهش سن کارتن خوابی در پایتخت شده است؛ به نحوی که اکنون در میان این زنان، حتی دختران 13 تا 15 ساله ای حضور دارند که بیشترشان از شهرستان ها به تهران آمده اند و علاوه بر آسیب کارتن خوابی، حتی مورد تعدی نیز قرار گرفته اند.

البته وجود مراکز کاهش آسیب بانوان در تهران به بخش زیادی از این زنان و دختران کمک می کند که سرپناهی برای استراحت شبانه داشته باشند، اما حالا که با اقدام اخیر سازمان های متولی، دور تا دور بوستان شوش حصارکشی شده است، آمار مراجعات روزانه این بانوان به مرکز کاهش آسیب «نور سپید هدایت» که در این بوستان واقع شده، به گفته مدیرعامل این مرکز، از 150 نفر به حدود 10 تا 20 نفر در روز رسیده است.

بی سرپناهی زنان کارتن خواب با حصارکشی دور بوستان شوش

در این میان باید پرسید که با شرایط جدید بوستان شوش، چه اتفاقی برای مراجعان همیشگی مددسرای بانوان این بوستان رخ داده است؟ یعنی آیا تمهیداتی برای رسیدگی و ارائه خدمات مناسب به این زنان اندیشیده شده است یا آنها در سطح شهر رها شده و در معرض انواع آسیب های اجتماعی قرار گرفته اند؟

سپیده علیزاده، مدیرعامل مرکز کاهش آسیب بانوان «نور سپید هدایت» در گفت و گو با رکنا در پاسخ به این سوال اظهار داشت: در شرایطی که پیش از کشیدن این حصارها، زنان معتاد متجاهر از حضور در مرکز ما احساس امنیت می کردند، اما حالا شرایط به گونه ای شده است که این زنان با دیدن حصارهای دور پارک و البته نیروهای پلیس که دائما در این بوستان گشت زنی می کنند و خودروی ون بزرگی که جهت انتقالشان به طور دائم در بوستان شوش پارک کرده است، دیگر هیچ احساس امنیتی بابت حضور در این بوستان ندارند.

وی افزود: زنان معتادی که قصد دارند به مرکز کاهش آسیب مراجعه کنند، از این می ترسند که نیروهای انتظامی آنها را دستگیر کنند و به عنوان معتاد متجاهر به مراکز درمان اجباری شش ماهه یا یک ساله فرستاده شوند. این در حالی است که این زنان خودشان داوطلبانه به مرکز کاهش آسیب می آیند تا از خدمات یک مرکز دولتی استفاده کنند و بهتر است اگر پلیس قصد دارد موضوع زنان معتاد متجاهر را ساماندهی کند، کسانی را دستگیر کند که خودشان میلی به حضور در این مراکز و گرمخانه ها ندارند.

مدیرعامل موسسه نور سپید هدایت با انتقاد از ناامن کردن فضا برای حضور معتادان در بوستان شوش عنوان کرد: متاسفانه کار به جایی رسیده است که بسیاری از زنان معتادی که ما دو سال روی آنها کار کرده بودیم تا به مرکز ما اعتماد کنند، نزد ما بیایند و از انواع آسیب های اجتماعی دور بمانند، اکنون دیگر اعتمادی به مراجعه به بوستان شوش ندارند و همین مساله نشان می دهد که تصمیم برای کشیدن حصار دور بوستان شوش تا چه حد غیرکارشناسانه بوده است.

ابتدا باید تکلیف گرمخانه های داخل بوستان شوش مشخص می شد

موضوع دیگری که علیزاده روی آن تاکید دارد، این نکته است که اکنون مسئولان شهرداری به خیال خود فکر می کنند که خلوت کردن بوستان شوش از حضور معتادان و فراهم کردن فرصتی برای حضور بیشتر کودکان در این بوستان، لزوما اتفاق مثبتی بوده است، اما از نظر این فعال حوزه اعتیاد بهتر بود که ابتدا تکلیف مراکز کاهش آسیب موجود در پارک شوش و کارتن خواب های مراجعه کننده به آن مشخص می شد و بعد مسئولان تصمیم به پاکسازی این پارک می گرفتند.

مدیرعامل موسسه کاهش آسیب نور سپید هدایت فضای بوستان شوش را محل مناسبی برای حضور گرمخانه ارزیابی کرد و گفت: بوستان شوش با توجه به این که در دل منطقه مسکونی محله شوش قرار نگرفته است، فضای مناسبی برای فعالیت گرمخانه است. یعنی اساسا تردد مردم محله شوش در این بوستان آن قدر زیاد نیست که این فضا حتما برای اهل محل آسیب زا باشد.

سپیده علیزاده در ادامه تاکید کرد: بهتر بود که نهادهای تصمیم گیرنده، پیش از کشیدن حصار دور بوستان شوش، به مشکلات معتادان متجاهر تهران در فضایی فراتر از محله شوش فکر می کردند و حداقل برای مدتی که در بحران کرونا قرار داریم و حضور معتادان در پاتوق های زیرزمینی قطعا می تواند سلامت آنها را به خطر بیندازد، فضایی را مثل «اتاق امن» برای افراد دارای اعتیاد بخصوص زنان معتاد فراهم می کردند.

متواری کردن زنان معتاد، آنها را در معرض تعرض قرار می دهد

با وجود نقدهای مدیرعامل موسسه کاهش آسیب نور سپید هدایت نسبت به کشیده شدن حصار دور بوستان شوش و اقدامات قهری دیگری که بخصوص در دوره شیوع کرونا انجام شده و معتادان متجاهر را به پاتوق های زیرزمینی فراری داده است، به نظر می رسد مسئولان شهرداری و سایر نهادهای عمومی با این نگاه که در دوره شیوع کرونا نیاز است برای حفظ سلامت عمومی شهروندان، معتادان متجاهر را به مکان هایی منتقل کرد که کمتر در دید عمومی قرار داشته باشند، اقدام به کشیدن حصار دور بوستان شوش کرده اند.

وقتی این موضوع را با علیزاده در میان گذاشتیم، او در پاسخ گفت: اتفاقا پاسخ مسئولان همین است که پاکسازی بوستان شوش، مطالبه شهروندان بوده و اکنون امنیت مردم این محل بیشتر حفظ شده است، اما نکته اصلی اینجاست که وقتی ما احساس امنیت از حضور در مراکز کاهش آسیب را از زنان معتاد می گیریم، آنها را در معرض تعدی، تجاوز و سایر آسیب هایی قرار می دهیم که ماحصل آن تولد ناخواسته نوزادانی است که چرخه آسیب های اجتماعی را ادامه می دهند و در نهایت، بیشتر از حضور این زنان در بوستان شوش، شهروندان ما را به خطر می اندازند.

زنان فراری از بوستان شوش به دنبال شوهر می گردند!

در این میان این سوال پیش می آید که آیا با کاهش مراجعه زنان و مردان معتاد به بوستان شوش، این افراد به کمپ های درمان اجباری منتقل شده یا در محلات مختلف شهر تهران پخش شده اند؟ مدیرعامل موسسه کاهش آسیب بانوان در پاسخ به این سوال توضیح داد: تا جایی که من شنیده ام، تعدادی از مردان معتادی که در پارک شوش پاتوق می کردند، به کمپ انتقال داده شده اند، اما متاسفانه بیشتر زنان معتاد رها شده اند؛ چون اساسا تهران با کمبود ظرفیت کمپ های درمان  برای زنان معتاد متجاهر مواجه است. این زنان نیز اکنون در پارک های کوچکتر یا کوچه های تنگ تری که تردد مردم در آن کمتر است، پاتوق کرده اند.

وی افزود: متاسفانه در نبود حمایت ها، زنان آسیب دیده اجتماعی در‌به‌در در سطح شهر می گردند تا برای خود شوهر پیدا کنند؛ یعنی بتوانند خودشان را در کنار مردانی قرار دهند تا شب ها را در خانه هایی پر از آسیب به همراه این مردان بگذرانند.

این فعال حوزه اعتیاد تاکید کرد که نهادهای عمومی به هیچ وجه نباید الگویی را که برای رسیدگی به مردان کارتن خواب اجرا می کنند، روی زنان بی خانمان نیز پیاده کنند. او در توضیح بیشتر گفت: مهمترین فرق میان خانم ها و آقایان معتاد این است که زن ها احساساتی هستند و فکر می کنند اگر در تملک مردی باشند، می توانند شرایط بهتری داشته باشند. این در حالی است که قطعا ازدواج کوتاه مدت یک زن و مرد آسیب دیده اجتماعی هیچ فایده ای برای هر دوی آنها ندارد.

توانمندسازی؛ راهکار اصلی بازگرداندن زنان معتاد به زندگی

علیزاده در همین راستا راهکار اصلی بازگرداندن زنان معتاد به زندگی مطلوب را توانمندسازی آنها بعد از ترک اعتیاد توصیف کرد و اظهار داشت: تمام تلاش ما برای این که معتادان زن را به زندگی عادی بازگردانیم، این است که به آنها را به ترک اعتیاد داوطلبانه متمایل کنیم و بعد هم این زنان را توانمند کنیم و به آنها مهارت بیاموزیم تا لزومی نداشته باشد که برای گذراندن زندگی شان، خود را به مردانی بسپارند که آنها هم دچار آسیب های فراوانی هستند.

وی در ادامه با ابراز تاسف از کاهش شدید مراجعه زنان معتاد به مرکز کاهش آسیب بانوان عنوان کرد: ما در حدود دو سال اخیر تلاش کردیم که اعتماد زنان معتاد را جلب کنیم. این کار نیز باعث افزایش تعداد مراجعان‌مان شد و حتی زنان معتادی که از شهرستان ها به تهران می آمدند، می دانستند که جایی امن برای آنها در پایتخت وجود دارد. اما اکنون متاسفانه فضا برای حضور این زنان در بوستان شوش ناامن شده است و بسیاری از آنها دیگر به مرکز کاهش آسیب بانوان مراجعه نمی کنند.

تعداد زنان متجاهر تهران حدود هزار نفر است

با وجود این که براساس آمارهای سازمان بهزیستی ، تعداد زنان متجاهر در سطح شهر تهران به حدود هزار نفر می رسد، اما ظرفیت کل سرپناه های مربوط به بانوان در پایتخت 500 نفر است و در این شرایط وقتی زنان معتاد با مواجهه با اقدامات قهری از جمله حصارکشی دور بوستان شوش، به مراکز کاهش آسیب مراجعه نکنند، طبیعتا بسیاری از آنها یا در سطح شهر رها می شوند یا توسط پلیس به کمپ های درمان اجباری خارج از شهر تهران منتقل می شوند.

فرآیند درمان در این کمپ ها نیز حدود شش ماه است و آن طور که علیزاده می گوید، تقریبا همه زنان معتادی که به تازگی از این کمپ ها برگشته اند، درحالی که در شش ماه گذشته به اجبار مصرف مواد مخدر را قطع کرده اند، به پاتوق های قبلی خود بازگشته اند که همین امر موجب اوج گیری مصرف مجددشان شده است.

بازگشت زنان معتاد به پاتوق های قبلی بعد از رهایی از کمپ

نکته مهمی که در خلال این صحبت های مدیر مرکز کاهش آسیب بانوان نهفته است، بی نتیجه ماندن درمان های اجباری است، به نحوی که به گفته او، تقریبا همه زنان معتاد بعد از ماه ها حضور در کمپ های اجباری وابسته به بهزیستی یا نهادهای دیگر، از آنجایی که نه سرپناه دارند و نه خانواده حمایتگر، مجددا به همان پاتوق های قبلی مراجعه می کنند.

علیزاده در همین راستا درباره علت بی نتیجه ماندن درمان های اجباری توضیح داد: بیش از ده سال است که در کشور ما درمان های اجباری انجام می شود، اما این درمان ها هیچ گاه نتیجه نداشته، زیرا در بهترین حالت، زنانی که شش ماه در کمپ نگه داشته می شوند، فقط شش ماه مواد مصرف نمی کنند، اما هنوز دچار مشکلات جسمی مختلفی هستند و علاوه بر این، با مشکلات خانوادگی زیادی از جمله بی خبری از فرزندان خود یا عدم توانایی برای طلاق گرفتن یا اخذ المثنی اوراق هویتی‌شان مواجه هستند.

مدیر مددسرای بانوان ادامه داد: همچنین وقتی این زنان از کمپ رها می شوند، هیچ مهارتی یاد نگرفته اند که بتوانند زودتر خودشان را سر پا کنند. بنابراین این زنان در همان اولین ساعات بعد از ترخیص از کمپ به پاتوق های قبلی خود بازمی‌گردند و به محض این که به مواد مخدر دسترسی پیدا کنند، آن را مصرف می کنند.

اولویت اصلی مسئولان، تمیز کردن ظاهر شهر است

در این میان اما با وجود انتقاد علیزاده از حصارکشی دور بوستان شوش، از نظر بسیاری از اهالی این محله، با توجه به این که بوستان شوش در قلب این محله قرار گرفته و به جهت آمار بالای فرزندآوری مردم محله شوش، تردد کودکان در آن زیاد است، کاهش حضور معتادان در این بوستان به نوعی موجب تامین امنیت روانی خانواده ها شده و حتی فضایی را فراهم کرده است که بتوان برای این کودکان برنامه های تفریحی اجرا کرد.

مدیرعامل مرکز کاهش آسیب بانوان اما تاکید دارد که با وجود اهمیت امن تر کردن فضای بوستان شوش برای خانواده ها و ساکنان محله شوش، نهادهای متولی باید پیش از کشیدن حصار دور بوستان شوش به تامین امنیت زنان معتادی که هر روز به این پارک مراجعه می کردند و شب ها را در مرکز کاهش آسیب بانوان می گذرانند نیز توجه می کردند.

این فعال حوزه اعتیاد، ارائه کارت تردد به مددجویان مراکز کاهش آسیب را از جمله راهکارهای جلب اعتماد مجدد کارتن خواب ها به حضور در مراکز کاهش آسیب بوستان شوش دانست و گفت: شهرداری و نیروی انتظامی می توانستند پیش از کشیدن حصار دور پارک شوش، کارت ترددی را برای مددجویان و مراجعان همیشگی مراکز کاهش آسیب این بوستان در نظر بگیرند تا آنها بتوانند بدون ترس از دستگیری توسط پلیس به بوستان شوش بیایند و شب ها را در مراکز کاهش آسیب بگذرانند.

وی افزود: پلیس قطعا باید بین معتادی که تصمیم گرفته است سالم تر زندگی کند و شب ها را در یک مرکز امن بگذارند و معتاد متجاهری که تمایلی به حضور در این مراکز ندارد و دست به دزدی و فروش مواد مخدر می‌زند، تفاوت قائل شود؛ چراکه مراجعان مراکز کاهش آسیب تحت یک برنامه مشغول درمان هستند و اگر آنها را از حضور در این مراکز نترسانیم، بخش زیادی از آنها داوطلبانه اقدام به ترک اعتیاد می کنند و ما هم می توانیم با مهارت آموزی و توانمندسازی آنها را به چرخه زندگی بازگردانیم.

اما به گفته سپیده علیزاده، اولویت نهادهای متولی و مدعی حوزه اعتیاد، رفع آسیب های ناشی از این پدیده نیست، بلکه بیشتر مسئولان نهادهای متولی حوزه اعتیاد بیشتر به این فکر می کنند که ظاهر شهر را پاک کنند و شرایط را طوری جلوه بدهند که شهروندان عادی راضی تر باشند؛ این در حالی است که قاعدتا معتادان دود نمی شوند و به هوا نمی روند و انجام اقدامات قهری فقط سوق دادن آنها به پاتوق های ناامن و شکل گیری هرچه بیشتر پاتوق های موزاییکی در سطح شهر را به همراه دارد.

هیچ سازمانی ما را در جریان حصارکشی دور بوستان شوش قرار نداد

انتقاد مدیرعامل موسسه «نور سپید هدایت» به کشیدن حصار دور بوستان شوش در حالی است که این مرکز در ساختار اداری زیر نظر شهرداری تهران محسوب می شود و با مجوز سازمان بهزیستی فعالیت می کند. اما به گفته علیزاده، مسئولان شهرداری حتی او را به عنوان مسئول این مرکز در جریان موضوع عملیات حصارکشی دور بوستان شوش قرار ندادند.

وی در توضیح بیشتر این اتفاق گفت: اغلب مسئولان آن قدر خودشان را کارشناس می دانند که لازم نمی دانند در رابطه با موضوعی که خود تصمیم به انجام آن گرفته اند، مشورت کنند؛ به نحوی که ما هم مثل مردم عادی فقط وقتی یک بخش از پارک را حصار می کشیدند در جریان این عملیات قرار می گرفتیم و هیچ کس درباره اهداف حصارکشی دور این بوستان به ما توضیحی نداد. این در حالی است که ما انتظار داشتیم که توضیحی درباره حصارکشی دور بوستان شوش به ما داده شود تا حداقل جوابی داشته باشیم که به مردم و مددجویان خودمان بدهیم.

آیا مرکز کاهش آسیب بانوان تعطیل می شود؟

در این شرایط اما این سوال پیش می آید که وقتی با حصارکشی دور بوستان شوش، تعداد مراجعان مرکز کاهش آسیب بانوان به شدت کمتر شده است، آیا شهرداری در اقدام بعدی این مرکز را تعطیل خواهد کرد؟ علیزاده در پاسخ به این سوال با تاکید بر این که هیچ اطلاع دقیقی در این زمینه ندارد، عنوان کرد: هیچ کسی درباره نحوه ادامه فعالیت مرکز کاهش آسیب بانوان به ما توضیحی نداده است، اما به صورت غیررسمی این طور شنیده ام که احتمالا گرمخانه بانوان سر جای خودش باقی خواهد ماند، ولی قصد دارند که مسئول این گرمخانه را عوض کنند.

وی افزود: دو ماه دیگر زمان اجرای تفاهم نامه ای که خود من به عنوان مدیر این مرکز با شهرداری منطقه 12 امضا کرده ام به پایان می رسد، اما دوست داشتم بعد از دو سال کار کردن در این مرکز شرایط طوری نمی شد که زنان معتاد اعتمادشان به مراجعه به مرکز ما از دست برود.

ماجرای دختران شهرستانی 13 تا 15 ساله که معتاد متجاهر و باردار شده اند

مدیرعامل مرکز کاهش آسیب بانوان در بخش دیگری از صحبت هایش با تاکید بر افزایش تعداد کارتن خواب های زن در طول دوره کرونا اظهار داشت: در 18 ماه گذشته هم تعداد معتادان متجاهر زن بیشتر شده و هم سن اعتیاد، کارتن خوابی و آسیب های اجتماعی پایین آمده است؛ به نحوی که اکنون دختران نوجوانی به مرکز ما مراجعه می کنند که درد آنها فقط اعتیاد نیست، بلکه بارداری هم شده اند.

وی به دختران 13 تا 15 ساله معتاد، کارتن خواب و بارداری که به مرکز کاهش آسیب بانوان مراجعه کرده اند، اشاره کرد و گفت: بیشتر این دختران در شهرستان ها و در خانواده های بدسرپرست زندگی می کردند و به بهانه های مختلف به تهران آمده اند. البته در بین دختران نوجوان معتاد، تهرانی هم پیدا می شود، اما عموما دختران تهرانی زود به ته خط و کارتن خوابی نمی رسند و معمولا وارد شدن آسیب های عمیق به دختران شهرستانی زودتر اتفاق می افتد، چون با خیلی از مسائل آشنا نیستند.

علیزاده به این دختران نوجوان اشاره کرد تا تاکید کند که وقتی چنین دخترانی در شهر تهران حضور دارند، اگر قرار باشد فضا برای مراجعه آنها به مرکز کاهش آسیب بانوان ناامن شود، قطعا آنها به ناچار به پاتوق های ناامن سوق پیدا می کنند و به آسیب های متعدد دیگری کشیده می شوند.

این فعال حوزه اعتیاد در پایان تصریح کرد: مشکل اصلی اینجاست که در جامعه ما وقتی یک زن و بخصوص یک دختر نوجوان معتاد هیچ سرپناهی نداشته باشد و ناچار باشد شب ها در خیابان بماند، قطعا مورد تعرض قرار می گیرد. اما یک مرد می تواند صرفا معتاد و کارتن خواب بماند و دچار آسیب های اجتماعی دیگری نشود.

آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.