گرانی روزانه و نبود حتی امکان خرید اقساطی / شکل گیری بازار قمارخانه ای

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تورم پی در پی، سبب شده است تا تجّار از فروش اقساطی اجناس خود صرف نظر کنند. فروش اقساطی برای بسیاری از خانواده های قشر متوسط و پایین تر گزینه مناسبی بود. برای خانواده هایی که نیازمند خرید لوازم سنگین خانگی بودند و امکان پرداخت نقد آن را نداشتند، خرید اقساطی راهگشا بود. اما این نوع خرید وقتی برای فروشندگان می صرفد که آنها بتوانند قیمت کالای خود را در چند ماه آینده پیش بینی کنند. در غیر این صورت ریسک عرضه جنس به قدری بالا می رود که آنها ترجیح می دهند یا اجناس را نقد بفروشند و سریعا جایگزین کنند، یا از فروش آن تا اطلاع ثانوی اجتناب کنند. چرا که ارزش پول ملی به سرعت و مکررا افت می کند. در چنین شرایطی تهیه اقلام سنگین خانگی ( مانند تهیه جهیزیه یا خرید اقلامی که در آن طبقه بندی شده است ) برای خانواده ها سخت می شود. ساسان شاه ویسی، کارشناس اقتصادی در رابطه با چرایی و چگونگی این رویداد، با رکنا گفت و گو کرد.

سبقت گرفتن بازار مالی بر بازار واقعی

شاه ویسی گفت: علت کاهش خرید اقساطی در بازار این است که بازارهای مالی سرعت بیشتری از بازارهای واقعی پیدا کرده اند. به این رخداد قمارخانه ای کردن بازار می گویند. وقتی پول در بازار های مالی سودآوری بیشتری دارد، مردم راغب نیستند پولشان را به تولید هدایت کنید. در واقع کاسبان می دانند که چگونه شرایط اقساط را بچینند تا در نهایت پولشان بازگردد. کسانی هم هستند که برای خرید اقدام کنند. سابقا کاسبان می دانستند که چگونه کالا را وسیله ای برای افزایش دارایی خود کنند، آنچه تحت عنوان خرید اقساطی از آن یاد می کنید. این به نوعی سوداگری متعادل بود. امروز روشی بهتر پیدا کرده اند. 

تصمیم اشتباه دولت در هدایت پول به بازار مالی

وی افزود: امروز رقابت از حالت عادی خارج شده و به نوعی جنون اقتصادی بدل شده است. در گذشته فرصت های کم بود و کاسبان به فروش اقساطی مبادرت می کردند، اما امروز بازارهای مالی سهم بیشتری از خلق نقدینگی را ایجاد می کنند. کسبه هم فرصتی را انتخاب کردند که سود را زودتر بازمی گرداند و خلق سود بیشتری می کند. بنابراین همه افرادی که پولی برای بازی در اقتصاد دارند، این سرمایه را به بازارهای مالی هدایت می کنند. این در رابطه با فروشندگان و خریداران صادق است. این به نوعی تصمیم دولت بوده است و اشتباه است.

از بین رفتن بازار واقعی با هدایت پول به سمت بازار غیرواقعی بورس

این کارشناس اقتصادی بیان کرد : این نوع اقدام را در جهان انجام می دهند. یعنی با باد کردن بازارهای مالی، سعی می کنند رکودی را که با آن مواجه خواهند شد کنترل کنند. به طور مثال ایالات متحده بعد از 20 سال اعلام کرده است که به خاطر اینکه رشد اقتصادی و جریان تولیدی که منجر به اشتغال و تولید بشود را بدست آورد، تورم بالای 2 درصد را می پذیرد. اما آنها نرخ بهره و سوداگری بازار مالی را صفر می کنند. این قانون فدرال است و اگر کسی آنجا از این قانون تخطی کند، با او برخورد می شود. اما در ایران برعکس نظم لیبرالی این کار را می کنند. ما یک بازار را به عنوان رقیب ( همان بازار بورس ) ایجاد می کنیم. این رقیب کاذب و غیرواقعی است. اما دولت پول را به آن هدایت می کند. این سبب می شود منابع برای بازار واقعی از بین برود.

از بین رفتن  بازار اقساطی با تدبیر نادرست حذف حمایت 20 درصدی تولید کنندگان

شاه ویسی در ادامه بیان کرد : تصمیم که دولت گرفته است نتیجه خوبی ندارد. مردم پول را به بازارهای مالی هدایت می کنند اما با وجود تحریم و ناکارآمدی اقتصادی، بی ثباتی اقتصادی ، جریان سوداگری طلا و ارز، تولید، مردم و برنامه ی دولت شکست می خورد. دولت امروز بازار بورس ملی را به شکل قسطی تقویت می کند. این قسط همان 20 درصد هایی است که دولت روی بسته های عرضه اولیه سهام می دهد. دولت با این بسته ها بازار مالی را حمایت می کند. اما می توانست این بسته ها را به تولیدکنندگان بدهد تا آنها 20 درصد اجناسشان را ارزان تر به مشتری بدهند. بسته هایی که مثلا می توانست به خودروسازان عرضه شود. دولت اینکار را نمی کند. زیرا با وجود عناصر نفوذی یا بی سواد ( این دو فرقی با هم ندارند ) سیاست های کشور منجر به حمایت از تولید نشده است. بنابراین فرقی ندارد پول در دست چه کسی باشد، از 100 میلیون تا 100 میلیارد، افراد پول را به جایی می برند که دولت هوس اقتصادی ایجاد کرده باشد. با این کار دولت بازار تولید دچار چالش می شود. به عبارت ساده تر اگر شما می بینید که فروش اقساطی در بازار کم رنگ شده است، به این خاطر است که  دولت بازارهای مالی تبلیغ می کند.

افزایش سهام غیر واقعی است

وی گفت: دولت به مردم می گوید که پولتان را در بورس بگذارید و ماه آینده پول دو برابر می شود. این هوس انگیز است و همه جامعه به آن سمت می روند. در 6 ماه گذشته 10 میلیون کد بورسی جدید اضافه شدند، 50 میلیون نفر هم به دلیل سهام عدالت به بورس وارد شدند. همه خیال می کنند که اگر اتفاقی بیافتد، دولت از پول آنها حمایت می کند. این سیاست صد در صد غلط است. زیرا این سیاست ها منجر به تولید ملی نمی شود. زیرا دولت کاری نمی کند که تامین مالی تولید اتفاق بیافتد.
شاه ویسی ادامه داد : از 25 فروردین امسال تا 25 شهریور ماه، غریب یک میلیون و 500 هزار میلیارد تومان بازار بورس بزرگ شده است. بدون اینکه تولید آن افزایش پیدا کرده باشد. بدون صورت های مالی و برندهای آن ارزیابی شده باشند. به طور مثال مگر ایران خودرو برند معتبرتری شده است که سهامش افزایش پیدا کرده است؟ خیر. به خاطر کرونا برندهای بی ام و و بنر و فورد هم افت کرده است. مسلما برای ایران خودرو چنین اتفاقی نیافتاده است.

بازارهای اقساطی خاص برای بازارسازان خاص

این کارشناس اقتصادی افزود : در شرایط کنونی هم خرید اقساطی است. اما برای کمپانی هایی که انحصار دارند. مثلا فلان تولیدکننده که نام کارآفرین نمونه جهان اسلام را یدک می کشد، با عناصر وابسته ای از دولت های قبلی و دولت مستقر ارتباط تنگاتنگ مالی دارد، و بخش بزرگی از تسهیلات مالی و اعتبارات ارزی و بازار تولید لوازم خانگی را در اختیار دارد، همین امروز تا 70 درصد قسطی به شما جنس می فروشد. او می تواند این کار را کند چون بانک را در اختیار دارد. چون سیاست های دولتی در اختیار او است. چون اعتبارات ارزی او پاس می شود. منظورم این است که خرید اقساطی برای بازارهای خاص است و بازارسازهای خاص دارد. نمونه دیگر آن شرکت های تعاونی نیروهای مسلح و کارمندان دولت هستند که با کارت معیشت و حکمت و بن اقلام قسطی می دهند. اما این برای تولیدکننده مستقل ممکن نیست. این سیاست جریانی است ولی متاسفانه برای اکثریت مردم نیست. برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.