محمدرضا محبوب فر، پژوهشگر مسائل اجتماعی درگفتگو با رکنا:
مهاجرت های اقلیمی در ایران 10 برابر شد / جمعیت تهران به 30 میلیون نفر رسید
رکنا: بر خلاف گفته مسئولان جمعیت تهران به 30 میلیون نفر رسیده است و نسبت به 20 سال گذشته به دلیل تغیرات آب و هوایی، مهاجرت اقلیمی 10 برابر شده است که این مسئله خود باعث آسیب های زیادی می شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ، صنعتی شدن کشورها و افزایش غلظت گازهای گلخانه ای به ویژه گاز دی اکسید کربن در جو از مهم ترین عوامل تغییر اقلیم هستند. برای درک بهتر این مسئله میتوان به پدیده هایی که در ده سال اخیر رخ داده است توجه کرد. برای مثال سرما یا گرمای ناگهانی، افزایش باران های سیلآسا و... اشاره کرد.
این تغییرات آب و هوایی و تخریب محیط زیست توسط انسان و ماشین، تاثیر قابل توجهی به مهاجرت مردم در سرار جهان داشته است که میتوان آن را به نوعی مهاجرت اقلیمی خواند.
تا چند سال قبل بسیاری از سیاستمداران داخلی و خارجی از پذیرش واقعیت گرمایش جهانی سر باز میزدند تا اینکه بالاخره در سال 1394 نزدیک 195 کشور این مسئله را پذیرفتند و توافق پاریس به عنوان یک واکنش جهانی برای مبارزه با گرمایش جهانی امضا شد که در نهایت با روی کار آمدن ترامپ و خروج آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین کشور های تولید گاز گلخانه ای جهان را تهدیدی دوباره کرد.
استان های مبدا در مهاجرت های اقلیمی ایران
محمدرضا محبوب فر پژوهشگر مسائل اجتماعی در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی رکنا، درباره این مسئله که مهاجرت های اقلیمی در ایران در چه وضعیتی است و اکنون از کدام مناطق به چه مقصدی است گفت: مهاجرت های اقلیمی بیشتر متوجه مناطقی است که با بحران آب و آلودگی هوا روبرو هستند و حتی بارندگی های چند سال اخیر نیز نتوانسته تا از این مهاجرت ها جلوگیری کند. بنابراین افراد زیادی از استان های خوزستان، اصفهان، کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان در چند سال اخیر مهاجرت کردند.
مهاجرت اقلیمی و ادغام شدن آسیب های اجتماعی
وی ادامه داد: مقصد مهاجرت های اقلیمی بیشتر تهران و استان های شمالی کشور است. همین عامل باعث تغییر فرهنگ ها میشود؛ یعنی افراد از یک منطقه با فرهنگی متفاوت به منطقه ای وارد میشوند که مشکلات مبدا مهاجرت را ندارد. این نوع مهاجرت باعث تقابل فرهنگی بین مردم مبدا و مقصد میشود که همین عامل به صورت آسیب های اجتماعی خود را نشان میدهد.
محبوب فر با بیان اینکه تکثر قومیتی در یک مقصد مهاجرتی، خود باعث ایجاد آسیب های اجتماعی میشود تصریح کرد: مهاجرت اقلیمی جدای از بروز آسیب هایی در مقصد، آن منطقه را از حالت یکپارچگی و انسجام خارج میکند.
مهاجرت های اقلیمی 10 برابر شده است
او در پاسخ به این سوال که از آغاز خلقت انسان مهاجرت انسان ها امری عادی بوده اما چطور هم اکنون مهاجرت باعث آسیب میشود اظهار کرد: بیشتر مهاجرت ها در قدیم به صورت کوچ نشینی بوده است. یعنی مبدا مهاجرت در هیچ زمانی خالی از سکنه نشده است اما مهاجرت های فعلی که با آن در داخل کشور رخ روبرو هستیم نزدیک 10 برابر در 20 سال اخیر افزایش داشته است.
مبدا مهاجرت های اقلیمی خالی از نیروی کار
این آسیب شناس اجتماعی تاکید کرد: مهاجرت های اقلیمی به این صورت بوده است که مسافران از مبدا خارج و به مقصدی رفته اند اما متاسفانه به مبدا مهاجرت بازنگشته اند و هم اکنون مبدا زندگی این افراد خالی از نیروی کار متخصص شده که مشکلاتی را متوجه این مناطق کرده است.
محبوب فر اضافه کرد: بعضی مهاجرت از مبدا داخلی به خارجی است که یک روند غیر طبیعی را طی میکند و با استاندارد های خارجی بسیار فاصله دارد. هم اکنون به صورت سالیانه 150 هزار نفر از نخبگان ایران مهاجرت میکنند این در حالی است که مهاجرت نیروی کار با تجربه نیز به این تعداد اضافه میشوند.
او با بیان اینکه مهاجرت ها از مناطق مرز نشین در حال اتفاق افتادن است اذعان کرد: مهاجرت از مناطق مرز نشین که از نظر امنیتی و تمامیت ارضی در یکپارچگی نقشه کشور ایران اهمیت دارند متاسفانه به حدی بوده است که بسیاری از مناطق دیگر خالی از سکنه شده و دیگر نیروی جوان و متخصص را نمیتوان دید.
محبوب فر خاطر نشان کرد: مهاجرت های اقلیمی در حال افزایش است که پیامد های کوتاه مدت آن کمبود شغل و کمبود مسکن است که خود را به صورت معضل حاشیه نشینی نشان میدهد. از طرفی در بلند مدت نیز تمامیت ارضی و مشکلات امنیتی ایجاد میکند.
تهران دیگر محلی برای زندگی نیست
این کارشناس آسیب های اجتماعی با گفتن این مسئله که معضلات شهرنشینی در تهران دوچندان شده است اظهار کرد: تهران یکی از مقصدهای مهاجران اقلیمی است اما در این شرایط تهران دیگر محلی برای زندگی نیست. بر خلاف آن چیزی که مقام ها و مسئولین میگویند که تهران 15 میلیون جمعیت دارد اما این رقم با توجه به توسعه های نامتوازن به 30 میلیون رسیده است. همین عامل باعث شده است تا تهران غرق در آسیب های اجتماعی باشد.
تغییرات اقلیمی قابل مهار کردن نیست ،محبوب فر در خصوص اینکه در برابر این تحولات محیط زیستی چه باید کرد گفت : ما باید مبدا مهاجرت های اقلیمی را تقویت کنیم. یعنی اگر مشکلاتی در زمینه آب وجود دارد مدیریت آن را بر عهده کسانی بگذاریم که از آن برخوردار هستند. همچنین باید توانمند سازی و آگاه سازی صورت بگیرد تا آن افراد بدانند که مهاجرت به صلاح آنها نیست بلکه مشکلات را نیز افزایش میدهد.
وی با بیان اینکه تهران به مرکزی برای پذیرش مهاجران از گوشه و کنار کشور تبدیل شده است تصریح کرد: امروز خود شهروندان تهرانی با مشکلات زیادی روبرو هستند و باید یک مهاجرت معکوس نیز از تهران صورت بگیرد.
محبوب فر در پایان با بیان اینکه متاسفانه بحران های اقلیمی، مولد بیکاری و معیشتی است اذعان کرد: تبلیغ درباره تهران که مرکزی پر از امکانات است باید متوقف شوند. همچنین مهاجرت ها نیز معکوس شده و توزیع تسهیلات در مناطق محروم انجام شود. ما نیاز به عدالت اجتماعی داریم تا بسیاری از مشکلات بر طرف شوند.
خبرنگار: علی چاهه
ارسال نظر