شرط دبیر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر برای بازگشت سیمرغ اقتباسی

منوچهر شاهسواری در نشست خبری چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر گفت:درباره بازگرداندن جایزه فیلم‌نامه اقتباسی، سیاست ما این است که اگر تعداد آثار اقتباسی به حد نصاب برسد، حتی اگر در مقررات ذکر نشده باشد، می‌توان با استفاده از اختیارات دبیر جشنواره، این جایزه را به جشنواره بازگرداند.به‌محض تکمیل داده‌ها، تصمیم نهایی را اعلام خواهیم کرد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ نشست خبری چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر با پخش سرود جمهوری اسلامی ایران و آیاتی از کلام الله مجید آغاز شد.

چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر به دبیری منوچهر شاهسواری همانند سال‌های گذشته از روز پنجشنبه ۱۲ بهمن ماه کار خود را با نمایش ۳۷ فیلم سینمایی در سینماهای سراسر کشور آغاز خواهد کرد. امسال، برج میلاد به‌عنوان خانه جشنواره انتخاب شده است و میزبان اهالی رسانه خواهد بود.

‌منوچهر شاهسواری دبیر این دوره گفت: از همه دوستانی که در این ایام با نقدهای خودشان ما را یاری کردند، سپاسگزارم. همچنین از عزیزانی که گاهی ما را تشویق کردند، قدردانی می‌کنم.

وی افزود: برای همه ما، تصویری که اکنون پشت سر ما قرار دارد، یک خاطره و یک تجربه ارزشمند است. غیر از فیلم مادر، این لحظه یادآور همه مادرانمان است. امیدوارم کسانی که مادرشان در قید حیات است، از حضور و سایه پرمهرشان بهره‌مند باشند و آن‌هایی که از میان ما رفته‌اند، یادشان گرامی باد. جای خالی‌شان احساس می‌شود.

شاهسواری گفت: جشنواره فیلم فجر با همین مفهوم و همین حس و حال، از فردا آغاز خواهد شد. برای رعایت زمان، سخنانم را کوتاه می‌کنم، اما این فرصت را برای تشکر از شما عزیزان غنیمت می‌شمارم.

وی افزود: در مراسم افتتاحیه، از چهره‌های شاخص سینمای ایران که در جشنواره فیلم فجر مورد تقدیر قرار می‌گیرند، تجلیل خواهیم کرد. این تنها تبلیغ نیست، بلکه تکریم و احترامی است که سال‌ها ادامه داشته است.

دبیر این دوره جشنواره گفت: از جمله هنرمندانی که مورد تکریم قرار خواهند گرفت:

- جناب آقای منوچهر والی‌زاده، صدای زیبا و قدرتمند تاریخ دوبله ایران،

- جناب آقای سیروس الوند، کارگردان صاحب ایده و خلاق سینمای ایران،

- جناب آقای رضا بابک، بازیگر برجسته، جذاب و خاطره‌ساز. ما به نمایندگی از شما، از این عزیزان تقدیر و تجلیل خواهیم کرد.

وی افزود: امروز نیز شاهد رونمایی از پوستر بخش تجلی اراده ملی هستید که همچنان با همان مفهوم اصلی خود ادامه دارد. هویت جشنواره متکی بر مفهوم مادر در همه بخش‌ها جاری است. همچنین پوستر جایزه سیمرغ تماشاگران جشنواره فجر را مشاهده می‌کنید.

شاهسواری گفت: امیدوارم که همه شما، با بهره‌گیری از این منابع تصویری، ما را در جذب مخاطبان بیشتر برای جشنواره همراهی کنید. متشکرم.

در ادامه خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) طی سوالی، مطرح کرد: چند دوره گذشته، پس از تغییرات مدیریتی و خداحافظی سید عباس صالحی به عنوان چهره‌ای ادبی از مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، جایزه سیمرغ بلورین فیلم‌نامه اقتباسی از جشنواره حذف شد. امسال نیز در جشنواره، ۱۰ فیلم اقتباسی داریم که اکثر آن‌ها بر اساس آثار ادبی ساخته شده‌اند و از هنرمندان و کارگردانان درخواست کردیم که نام منبع اقتباس را در تیتراژ فیلم‌هایشان ذکر کنند. آیا در دوره چهل‌وسوم شاهد حضور سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه اقتباسی در جشنواره امسال خواهیم بود؟

شاهسواری در پاسخ به این پرسش گفت: یکی از نکات مثبت امسال، بازگشت سیمرغ جایزه مردمی است. اما درباره بازگرداندن جایزه فیلم‌نامه اقتباسی، سیاست ما این است که اگر تعداد آثار اقتباسی به حد نصاب برسد، حتی اگر در مقررات ذکر نشده باشد، می‌توان با استفاده از اختیارات دبیر جشنواره، این جایزه را به جشنواره بازگرداند.

وی ادامه داد: البته هنوز آمار دقیقی از تعداد فیلم‌های اقتباسی نداریم. شب گذشته، از همکاران درخواست کردیم که اطلاعات دقیق‌تری ارائه دهند. برخی تأخیرهایی در ارسال اطلاعات وجود داشته است، اما به‌محض تکمیل داده‌ها، تصمیم نهایی را اعلام خواهیم کرد.

شاهسواری با یادی از محمد خزاعی گفت: درطی این سال‌ها کسانی که این سمت را پذیرفتند نیتشان این بود تا با مشروعیت و مقبولیت این کار را انجام دهند. با توجه به تغییراتی کهه انجام میشود عمدتاً در این بخش نیز تغییراتی ایجاد می شود که من مخالف آنم. چرا که جشنواره نیاز به دبیرخانه و منابع مالی روشن و ثابت است و باید این به شکل جدی بررسی شود. من ۱۵ آبان اعلام موافقت خودم را به رئیس سازمان سینمایی کردم و دوروز بعد در مسیر شیراز حکم دبیری من اعلام شد و از ۲۴ آبان ماه نیز دوستان من در ستاد مستقر شدند. این نه به نفع سینمای ایران است و نه به لحاظ مدیریتی درست است.

او ادامه داد: ما در دوران دیگری نسبت به سال‌های قبل به سر می‌بریم و این تغییر ماهیتی با روش های سابق قابل پاسخ نیست و در این دوماه اگر ایده ای هم داشتیم نمی توانستیم وارد عمل شویم. چرا که در حوزه فرهنگ به مشورت و دقت نظر نیازمندیم و در این مدت کم امکانپذیر نیست. بنابراین با حداقل تغییرات دبیری جشنواره را به احترام سینما پذیرفتم.

شاهسواری توضیح داد: درکی که از هنر داریم این است که هنر و هنرمندان مهمترین میانجیان تاریخ هستند و هرجا هنر و هنرمندی ارزش مدار و قابل اهمیت بوده است، خوشبختانه در کشور ما اینگونه بوده است بخصوص که حوزه تصویر و بخصوص سینما در این میان اهمیت بسیاری دارد و امیدمان این است که به بهترین شکل آن را اجرا کنیم.

دبیر جشنواره بیان کرد: من شانس این را داشتم که در خانه سینما آرای مردمی شمارش می‌شد حضور داشتم. به طور شفاف درباره صیانت از این آرا باید گفت در تمام دورانی که من حضور داشتم هیچکس حتی دبیران جشنواره نیز مطلع نبودند. به نظر می‌آید اهمیت این جایزه برای ما تهیه کنندگان، سرمایه‌گذاران و سازندگان نهادها اهمیت یافته است و مانند هر امر دیگری جستجو می‌کنند و با تولید کالا به دنبال جذب مخاطب هستند و تصور ما بر این است که در تمام دوره ها نظام صیانت از رای موجود بوده است.

او گفت: گاهی اوقات به دلایل حاشیه‌ای از آن صرف نظر کرده‌ایم. حفاظت از رای مردم در واقع شرافت ذاتی ستاد جشنواره و دوستان برگزار کننده است و از سوی دیگر همه شیوه‌های فنی تکنیکی و محافظت از آرا به درستی رعایت شده است و یک مرحله ای نیست بلکه در یک فرایند علمی نظام آماری قرار می‌گیرد و یکسان‌سازی صندلی، سانس، سالن نمایش، جغرافیا و … در یک فرمول ریاضی الکترونیکی برنامه نویسی شده است لحاظ می‌شود. با استفاده از دانش های موجود بخصوص در حوزه آمار و برنامه نویسی روش‌های صیانت دیده شده و امیدوارم به خوبی این اتفاق بیفتد.

شاهسواری گفت: من فکر می‌کنم همه کسانی که در طول ۴۳ سال جشنواره فجر مسئولیت دبیری را بر عهده داشته‌اند، تلاششان این بوده که جشنواره با احترام، مقبولیت و مشروعیت کامل برگزار شود. اما گاهی اوقات، به دلیل تحولاتی که رخ می‌دهد، تغییراتی در جشنواره نیز ایجاد می‌شود.

وی افزود: من جزو منتقدین این موضوع هستم و معتقدم که جشنواره فیلم فجر پس از ۴۳ سال باید وارد یک دوره ساختاری شود. جشنواره فجر نیازمند دبیرخانه‌ای ثابت، سازمان مشخص، منابع مالی روشن و پیش‌بینی‌های لازم برای فعالیت‌هایش است.

دبیر این جشنواره گفت: در مورد قبول مسئولیت دبیری جشنواره، من در تاریخ ۱۵ آبان تهران بودم و در ۱۷ آبان، زمانی که در مسیر سفر به شیراز همراه با دوست عزیزم مجید زین احمد درویش بودم، از طریق یکی از دوستان متوجه شدم که حکم دبیری برایم صادر شده است. در تاریخ ۲۴ آبان نیز، تیم ما در دفتر جشنواره مستقر شد. ما فقط یک هفته فرصت داشتیم تا حداقل‌های لازم برای آغاز کار را فراهم کنیم.

وی افزود: من این وضعیت را نه به نفع سینمای ایران می‌دانم و نه از نظر مدیریتی درست تلقی می‌کنم. معتقدم جشنواره باید بر اساس یک ایده متفاوت، متکی به شرایط زمان حال، و در چارچوبی جدید اداره شود. روش‌های گذشته دیگر پاسخگو نیستند و در دو ماهی که در اختیار داشتیم، حتی اگر ایده‌هایی هم وجود داشت، فرصت اجرای آن‌ها نبود. این قبیل کارها نیازمند گفتگوهای طولانی، مشورت و دقت نظر است که در زمان محدود امکان‌پذیر نیست.

شاهسواری گفت: ما تلاش کردیم با حداقل تغییرات، جشنواره را برگزار کنیم. دلیل پذیرش این مسئولیت، احترام به سینما بود و همچنان نیز همین‌گونه است. ما بر این باوریم که هنر و هنرمندان از مهم‌ترین میانجی‌های فرهنگی و تاریخی هستند. در سرزمین ما، هنر همواره باارزش بوده، هرچند با مشکلات و چالش‌هایی مواجه بوده است.

وی افزود: امروزه، تصویر و بنیان‌های تصویری در دنیای معاصر اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند و درک این مسئله، اهمیت سینما را دوچندان می‌کند. با آگاهی از این موضوع، تصمیم گرفتیم که با تمام سختی‌ها، این مسئولیت را بپذیریم و امید داریم که با کمک همه، جشنواره به بهترین شکل برگزار شود.

شاهسواری تصریح کرد: جشنواره محل گفت‌وگو، رفت و آمد و تقاضاهاست و این طبیعی است. اما اینکه فیلمی به دلیل فشار جایی یا نهادی به جشنواره آمده باشد به طور مطلق این را تکذیب می‌کنم و هیچ نشانی از این اتفاق در اسناد جشنواره موجود نیست.

او ادامه داد: ما چیزی خارج از نظام و قواعد جشنواره انجام ندادیم و داوران نیز از امروز کار خود را به شکل رسمی آغاز کرده‌اند و پیشنهاد شما را با آن‌ها مطرح خواهم کرد چرا که شرط ما قبلی است و با توجه به اشکالاتی که در این زمینه وجود دارد امیدوارم مرتفع شده و این کار را انجام دهیم و آرا داوران درباره آثار را رسانه‌ای کنیم.

دبیر جشنواره گفت: مجموعه شرایط اجتماعی، نحوه گفت‌وگوی ستاد با هنرمندان و میل آنها برای کنار هم قرار گرفتن را به این حد و حدود پیش بینی نمی کردیم و شرمنده تک تک کسانی هستم که مسرانه علاقمند به حضور در جشنواره بودند و این بخت یاری اجتماعی ماست که یک بار دیگر احساس می کنیم باید کنار هم باشیم و فاصله ها را کم کرده و جلوی التهابات را بگیریم و به امروز و فردای این سرزمین فکر کنیم. حتماً همه کسانی که این فضای شوق آمیز را ایجاد کردند درک و احساس و عاطفه شان از این چنین ایده هایی نشات می گیرد و ممنون از همه هستم و شرمنده کسانی که دلشان می خواست پیش ما باشند و به هر دلیلی نیستند، هستم چرا که همه گوشه ای از پیکره سینما هستند و جایشان به معنای خاص خالی است و در هنر هیچکس جای دیگری را نمی‌گیرد و جایگاه و ستون خود را دارد.

در ادامه شاهسواری مطرح کرد: من با احترام به همه کسانی که نظرات خود را بیان می‌کنند، معتقدم که الزاماً هر نظری که مطرح می‌شود، مورد توافق جمعی قرار نمی‌گیرد. گاهی اوقات، دیدگاه‌ها کاملاً شخصی هستند.

وی افزود: اولاً، من از جمله افرادی هستم که به این باور دارم که هر اتفاقی که در طول هزاران سال تاریخ این سرزمین رخ داده، با تمام عیب‌ها و اشکالاتش، بخشی از روند طبیعی تحولات بوده است. ثانیاً، فکر نمی‌کنم که دسته‌بندی فیلم‌ها بر اساس دولت‌های مختلف چندان منطقی باشد. برخی می‌گویند این فیلم‌ها مربوط به دولت قبلی هستند و برخی دیگر می‌گویند متعلق به دولت جدیدند، اما واقعیت این است که بسیاری از افراد، از جمله من، به چنین تقسیم‌بندی‌هایی باور ندارند.

او همچنین تصریح کرد: البته می‌پذیرم که جشنواره امسال تحت مدیریت دولت جدید برگزار شده است و چیدمان آن نیز مطابق با سیاست‌های مدنظر این دولت صورت گرفته است. طبیعی است که هر دولتی در اجرای جشنواره، با اقتضائات و سلایق خود، تطابقی نسبی ایجاد کند. امسال نیز جشنواره با سلیقه‌ای متفاوت برگزار شده است. همان‌طور که در پاسخ قبلی گفتم، جشنواره محلی برای جدل‌های گذشته نیست، بلکه باید به آینده نگاه کند. هرچقدر که درباره گذشته بحث کنیم، خود را در یک مرداب گرفتار کرده‌ایم.

دبیر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر ادامه داد: البته بررسی گذشته و تحلیل نقاط ضعف و قوت مهم است، اما اگر صرفاً درگیر گذشته شویم و برای آینده ایده‌ای نداشته باشیم، به جایی نخواهیم رسید. جشنواره امسال نمی‌تواند نسخه‌ای از سال گذشته باشد. هر جشنواره، تحت تأثیر سازمان‌دهندگان، دولت‌ها و شرایط اجتماعی، تغییر می‌کند. گاهی ما تمایل داریم که اشتباهات را به دیگران نسبت دهیم و موفقیت‌ها را به نام خود ثبت کنیم، اما این یک عادت ناپسند است که شخصاً از آن پرهیز می‌کنم.

او افزود: اینکه بگوییم فیلم‌های امسال متعلق به دولت قبل هستند یا دولت جدید، نگاه درستی نیست. به‌زودی فیلم‌ها را خواهید دید و متوجه می‌شوید که سینمای ایران، به‌ویژه نسل جوان آن، فراتر از این دسته‌بندی‌ها زندگی و کار می‌کند. از نظر من، یکی از ویژگی‌های مثبت جشنواره امسال، حداقل بر اساس فیلم‌های محدودی که دیده‌ام، همین رویکرد مستقل آن است.

شاهسواری خاطرنشان کرد: در کنار این موضوع، برخی فیلم‌ها به دلایل مختلف در جشنواره حضور ندارند؛ ممکن است به دلیل مقررات، ژانر، سال ساخت، یا حتی شرکت در دوره‌های قبلی جشنواره باشد. گاهی هم ممیزی‌هایی اعمال شده است که مانع نمایش برخی آثار شده‌اند. اما آنچه اهمیت دارد، تنوع فیلم‌های امسال است. در این مجموعه، هم فیلم‌های داستانی، هم مستند و هم آثار تجربی حضور دارند که می‌توانند تصویری جامع از سینمای ایران را به شما، اهالی رسانه، ارائه دهند.

شاهسواری گفت: در واقع، شما با تماشای این آثار، نمایی کلی از وضعیت سینمای ایران را در ویترین جشنواره فجر مشاهده خواهید کرد. هدف کلی این است که فرصتی برای تحلیل و بررسی وضعیت سینما فراهم شود. ان‌شاءالله از روز جمعه که نمایش فیلم‌ها آغاز می‌شود، شما نیز شاهد این روند خواهید بود. برای اهالی رسانه، این بخش از جشنواره، فارغ از کیفیت فیلم‌ها، می‌تواند اهمیت پژوهشی و تحلیلی داشته باشد. قضاوت درباره آثار، بر عهده شماست.

او افزود: یکی از هماهنگی‌هایی که در جشنواره انجام شده، نمایش‌های ویژه‌ای برای دانش‌آموزان در سانس‌های صبح برخی سینماهای تهران است. همچنین، برای توان‌خواهان نیز در نقاط مختلف نمایش فیلم پیش‌بینی شده است. هنرمند عزیز و دوست خوب من، آقای گرایشی، زحمت زیادی برای این بخش کشیده‌اند و همراهان و همکارانشان، از جمله آقای مصطفی کیایی، پشتیبانی اجرایی جدی را بر عهده داشته‌اند. دم همه‌شان گرم!

وی خاطرنشان کرد: در بخش توان‌خواهان، علاوه بر نمایش فیلم، یک بخش دیگر نیز در نظر گرفته شده که فیلم‌ها و ویدیوهای آن خدمت شما ارائه خواهد شد. همچنین، نمایش فیلم در فضای باز برای مردم آن مناطق آغاز شده است. سالن «سینمایسان» نیز با حمایت جشنواره، همکاری دوستان ما در سینماشهر و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، و تأمین منابع لازم، به‌طور کامل تجهیز شد و از ۲۷ بهمن به زنجیره سینمایی ایران خواهد پیوست.

دبیر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر تصریح کرد: از میزان جوایز نقدی جشنواره در دوره‌های مختلف مطلع نیستم، اما می‌دانم که جشنواره با در نظر گرفتن جوایز نقدی، بخشی از اعتبارات تاریخی خود را به چالش کشیده است. حالا هر قضاوتی که درباره این موضوع داشته باشیم، به‌هرحال سیمرغ جشنواره، که یک نماد اساطیری و ارزشمند است، نباید از ساختار و شأن خود خارج شود. دوستانی که این تصمیم را گرفته‌اند، با اشتیاق و علاقه این کار را انجام داده‌اند و نیتشان خیر بوده، اما شاید پیامدهای این تغییر را به‌طور کامل در نظر نگرفته باشند. با این حال، در اینکه جوایز نقدی امسال در بخش‌های فیلم بلند، فیلم کوتاه، مستند و تبلیغات در نظر گرفته شده، تردیدی نیست. همچنین، به نظر می‌رسد که این جوایز نسبت به دوره‌های گذشته تغییرات قابل‌توجهی داشته‌اند. البته، از اعلام دقیق ارقام معذورم.

او افزود: اگر بخواهم نظر شخصی خود را بیان کنم، جشنواره فیلم فجر و نشست‌های پرسش و پاسخ آن، بیش از آن‌که بر تحلیل زیبایی‌شناسی و تکنیک فیلم‌ها متمرکز باشند، بیشتر فضایی برای معرفی آثار و ایجاد ارتباط بین فیلم‌سازان و منتقدان است. به‌ویژه برای فیلم‌سازانی که تازه وارد این عرصه شده‌اند، این فرصت مهمی است که تجربه مواجهه با شما، اهالی رسانه، را پیدا کنند.

وی گفت: نقد فیلم نباید فقط به یک‌بار تماشا در یک سالن غیر استاندارد (از نظر صدا و تصویر) محدود شود. سالن اینجا بزرگ و زیباست و ما هم از لطف میزبان ممنونیم، اما از نظر درک تکنیکی سینما، نیاز به شرایطی بهتر داریم. من دلم می‌خواهد کسانی که از اینجا بیرون می‌روند، با تجربه‌ای ارزشمند و یادگیری همراه باشند، نه با خشم و دل‌شکستگی. جشنواره ما اقتضائات خاص خود را دارد و با برخی محدودیت‌ها مواجه است.

شاهسواری گفت: برخی دوستان درباره نظم و ترتیب جشنواره صحبت کرده‌اند که از همگی متشکرم. ما خودمان نیز واقفیم که در برخی بخش‌ها با چالش‌هایی مواجه هستیم. تغییراتی که امسال ایجاد شده، طبیعتاً مشکلاتی را به همراه داشته است.

وی افزود: اجازه بدهید همین حالا یک خبر جدید را بررسی کنم. طبق گزارش بخش فنی، میزان بالای تقاضای خرید بلیت باعث کندی سیستم شده است. از همه خواهش می‌کنم آرامش خود را حفظ کنند. همچنین از مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره، خواسته‌ایم بررسی کند که آیا امکان تمدید ساعات خرید تا روز جمعه قبل از شروع نمایش فیلم‌ها وجود دارد یا خیر.

دبیر جشنواره تصریح کرد: دوستان ما در سمپا در تلاش هستند تا این مشکل فنی را حل کنند. اما این موضوع، در عین حال، یک نکته مثبت نیز دارد، چراکه نشان‌دهنده استقبال گسترده از جشنواره است.

شاهسواری تأکید کرد: امسال سالن‌های اختصاصی فقط برای رسانه‌ها، اعضای خانه سینما، شهرداری تهران (به‌عنوان حامی جشنواره) و بانک ملی (به‌عنوان حامی مالی) در نظر گرفته شده است. سایر افراد می‌توانند بلیت تهیه کنند و تنها برای دانشگاه‌ها شرایط ویژه‌ای فراهم شده است که از طریق سایت‌های دانشگاهی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: چنین اتفاقی در دوره‌های قبلی جشنواره سابقه نداشته است. استقبال گسترده نشان‌دهنده این است که فضای اجتماعی خوبی در جشنواره شکل گرفته است. البته این اشتیاق زیاد گاهی باعث بروز مشکلاتی در برنامه‌ریزی می‌شود. از همکاران فیلم‌ساز بابت تأخیرهای احتمالی در تبلیغات فیلم‌هایشان عذرخواهی می‌کنم. همه ما تلاش می‌کنیم که مشکلات به حداقل برسد. شما هم دعا کنید که جشنواره به بهترین شکل برگزار شود.

شاهسواری درباره حذف برخی فیلم‌ها اظهار داشت: برخی فیلم‌ها به دلایل مختلف امکان حضور در جشنواره را پیدا نکردند. در مورد فیلم زمان، به دلیل نبود نسخه‌ای از آن در نظام کنترل جشنواره، امکان نمایش آن وجود نداشت. برخی فیلم‌ها تازه به جشنواره رسیده‌اند، اما مسیر تمامی فیلم‌ها در دبیرخانه مشخص است و می‌دانیم که هر فیلم در چه مرحله‌ای قرار دارد. وی تأکید کرد: در مورد زمان، به دلیل درگیری‌های حقوقی، امکان نمایش آن نبود.وی خاطرنشان کرد: تعداد فیلم‌های رزرو نیز زیاد بود و تصمیم‌گیری برای انتخاب آن‌ها دشوار بود. این تصمیم کاملاً شخصی بود و مسئولیت آن بر عهده من است، نه سازمان سینمایی، نه ستاد جشنواره و نه شورای سیاست‌گذاری. احساس من این بود که فیلم‌های موجود جایگزین مناسبی ندارند. به همین دلیل، تصمیم گرفتم هیچ فیلمی به بخش مسابقه اضافه نشود. از فیلم‌سازان این آثار درخواست کردم که در بخش خارج از مسابقه شرکت کنند، زیرا فرصت دیده شدن را از دست نمی‌دهند و در معرض نقد مخاطبان قرار خواهند گرفت. دبیر جشنواره تصریح کرد: بعدها شما، به‌عنوان اهالی رسانه، می‌توانید درباره این تصمیمات قضاوت کنید. ممکن است بگویید که اشتباه کردم یا تصمیم درستی بود. شاید هم راه‌حل سومی وجود داشته که در آن لحظه به ذهنمان نرسید. اما در هر حال، وقتی اطلاعات کامل در اختیار نداشته باشیم، امکان نقد و پیشنهادهای دقیق هم کاهش می‌یابد.

شاهسواری اعلام کرد: مجریان مراسم، از جمله مسعود نجفی، بر اساس اصول جشنواره عمل خواهند کرد. تیم بسیار محترمی برای اجرای این بخش‌ها انتخاب شده است.

وی ادامه داد: مراسم افتتاحیه در بنیاد رودکی و از ساعت ۱۸:۳۰ عصر برگزار خواهد شد. این مراسم شامل چند بخش اصلی خواهد بود که شامل اهدای جوایز بخش تبلیغات، بزرگداشت هنرمندان برجسته که در ابتدای مراسم معرفی شدند و اجرای معین شریف، خواننده معروف لبنانی خواهد بود. این اجرا با یاد و احترام به زنان و کودکانی که در این روزها در خاورمیانه مورد ظلم و خشونت قرار گرفته‌اند؛ در افتتاحیه گنجانده شده است.

دبیر جشنواره تأکید کرد: وزیر فرهنگ، سید عباس صالحی نیز در مراسم حضور خواهند داشت. اما یک نکته را پیشاپیش بگویم که دیگر جای بحثی نداشته باشد. در مراسم اختتامیه، هیچ سخنرانی‌ای برگزار نخواهد شد. تمرکز اصلی فقط بر روی معرفی آثار و اهدای جوایز خواهد بود.

وی افزود: جایزه‌های اصلی جشنواره همچنان پابرجا هستند، از جمله جایزه سیمرغ از نگاه ملی که سال‌هاست در جشنواره وجود دارد. اما هیچ جایزه ویژه‌ای خارج از چارچوب‌های تعیین‌شده، اهدا نخواهد شد.

شاهسواری در گفت: همه ما در تلاشیم که جشنواره به بهترین شکل برگزار شود. ممکن است اشکالاتی وجود داشته باشد، اما هدف اصلی، ارتقای کیفیت سینمای ایران و ایجاد فرصتی برای دیده شدن آثار است. امیدوارم جشنواره امسال بتواند تجربه‌ای ارزشمند برای فیلم‌سازان و مخاطبان باشد. متشکرم و سعی می‌کنم ریتم جلسه را تندتر کنم.

وی افزود: اگر هنرمندی از رئیس‌جمهور تقاضایی داشته باشد، این به نظر من اشکالی ندارد، چراکه حق اوست. اما این پرسش مطرح می‌شود که آیا فیلمی با فشار وارد جشنواره شده است؟ مثلاً اگر رئیس‌جمهور دستور دهد که یک فیلم در جشنواره باشد، این از نظر افکار عمومی لطف به آن فیلم محسوب می‌شود یا ظلم به قواعد و مقررات جشنواره؟

دبیر جشنواره تصریح کرد: من هم معتقدم که جشنواره نیازمند بازنگری جدی است. شما، به عنوان اهالی رسانه، می‌توانید نیم صفحه بنویسید و پیشنهاد دهید که جشنواره چگونه باید باشد. آیا باید معیارهای جشنواره ما مشابه جشنواره‌هایی مانند برلین باشد؟ در جهان جشنواره‌ای شبیه به جشنواره فیلم فجر پیدا نخواهید کرد، زیرا ما تنها جشنواره‌ای هستیم که محصولات تولیدی سینمای ملی را که هنوز به نمایش عمومی درنیامده‌اند، در تمامی بخش‌ها از مستند، کوتاه، بلند، تصویربرداری، تبلیغات و پوستر مورد داوری قرار می‌دهیم.

شاهسواری ادامه داد: اگر مشابه این جشنواره در جهان پیدا شد، آن‌گاه می‌توان در مورد تغییرات صحبت کرد. اما باید توجه داشته باشیم که این جشنواره ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد و اقتضائات خاصی را می‌طلبد. به نظر من، باید جشنواره را از قالب صرفاً یک جشنواره خارج کنیم و به یک جشن ملی تبدیل کنیم.

وی خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد جشنواره‌ای با استانداردهای جهانی داشته باشیم، دیگر نمی‌توان ۲۰ فیلم از یک کشور را پذیرفت. در جشنواره‌های بین‌المللی، محدودیت‌هایی برای تعداد فیلم‌های هر کشور وجود دارد و نظام داوری نیز کاملاً متفاوت است. با این حال، جشنواره فیلم فجر در ابعاد گسترده‌ای برگزار می‌شود. آیا باور می‌کنید که امسال از شهرستان‌های دور و نزدیک، متقاضیانی برای نمایش فیلم‌های جشنواره داریم؟ چنین سطح از مشارکتی در هیچ جشنواره‌ای در جهان دیده نمی‌شود.

دبیر جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر تأکید کرد: من این تفاوت‌ها را به عنوان نقص نمی‌دانم، بلکه آن‌ها را ویژگی‌های جشنواره می‌دانم. اگر این ویژگی‌ها را در نظر بگیریم و در عین حال از محافظه‌کاری پرهیز کنیم، می‌توان جشنواره‌ای بهتر و منسجم‌تر برگزار کرد.

وی اظهار داشت: از نظر کارشناسی، من از مدافعان برگزاری جشنواره‌ای با استانداردهای جهانی در ایران هستم. جشنواره فیلم فجر جایگاه و منزلتی دارد که باید به آن پرداخته شود. اما این‌که برنامه سازمان سینمایی برای اجرای این ایده چیست، هنوز مشخص نیست.

شاهسواری در گفت: تا جایی که اطلاع دارم، مذاکراتی در حال انجام است، اما جزئیات آن هنوز اعلام نشده است. خوشبختانه، جشنواره جهانی فیلم فجر نیز جایگاه خوبی پیدا کرده است. باید مانند یک سنت، تاریخ مشخصی برای برگزاری آن در نظر گرفته شود تا برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تری برای آینده سینمای ایران صورت گیرد.

دبیر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر، گفت: تعداد فیلم‌ها بر اساس مقرراتی که چندین ماه پیش منتشر شده بود، تعیین شده است. طبق این مقررات، جدول جشنواره شامل ۲۲ فیلم در بخش اصلی و ۱۱ فیلم در بخش دیگر بوده است. همچنین در مقررات ذکر شده بود که اگر تعداد انیمیشن‌ها بیش از سه فیلم باشد، آن‌ها به‌صورت جداگانه مورد قضاوت قرار خواهند گرفت. این‌ها قواعدی هستند که از ابتدا مشخص شده بودند. شما اکنون ممکن است هنگام مشاهده آثار، به این مقررات اشاره کنید، اما این قواعد از همان ابتدا در نظر گرفته شده بودند.

وی افزود: جشنواره فیلم فجر، جشنواره‌ای با ویژگی‌های خاص خود است. این جشنواره در طول سال‌های برگزاری، نه‌تنها از نظر تاریخی، بلکه از نظر ترجیحات فنی، ایجاد مشاغل و هویت‌بخشی به تاریخ سینمای ایران، جایگاه مهمی داشته است. جشنواره، نقشی کلیدی در ارتقای مشاغل هنری و تکنیکی ایفا کرده و این موضوع، مسئله‌ای قابل‌احترام است. امیدواریم این روند به بهترین شکل ادامه پیدا کند و شما نیز در تحقق این هدف، ما را یاری کنید.

شاهسواری در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات کیفی جشنواره گفت: پرسش شما از جمله پرسش‌های دشوار است و شاید در این زمان کوتاه نتوان به‌طور کامل به آن پاسخ داد. اما به چند نکته اشاره می‌کنم. زمانی، روزنامه‌ها بخشی ثابت برای نقد سینما داشتند. اما اکنون، آخرین باری که شما از یک روزنامه‌فروشی خرید کردید، کی بوده است؟ بسیاری از این روزنامه‌ها از بین رفته‌اند و جای خود را به پلتفرم‌های دیجیتال داده‌اند. همان‌طور که ساختار فیزیکی رسانه‌ها تغییر کرده، شیوه نقد و تحلیل سینما نیز دستخوش تحول شده است.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته، ستون‌نویسان روزنامه‌های مطرح جهان، تأثیرات بزرگی در نقد فیلم داشتند. اما امروز، دیگر وضعیت مانند گذشته نیست. ما در دوره‌ای قرار داریم که فناوری و فضای مجازی، بسیاری از معادلات را تغییر داده است. جشنواره فیلم فجر نیز مانند خود سینما، همواره ترکیبی از فیلم‌های برجسته، متوسط و ضعیف داشته است. این مسئله، از ابتدا در ذات سینما وجود داشته و تغییری نکرده است.

دبیر جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر تأکید کرد: برای ارتقای کیفیت جشنواره، باید گفت‌وگو کنیم، پیشنهاد بدهیم و راه‌حل‌هایی متناسب با شرایط امروز ارائه دهیم. ما اکنون در عصر تسلط هوش مصنوعی و توسعه فناوری‌های دیجیتال به سر می‌بریم. این فناوری‌ها، صرفاً ابزارهای فنی نیستند، بلکه بر شیوه اندیشه، رفتار و حتی سبک زندگی ما تأثیر می‌گذارند. بنابراین، ما با جهانی متفاوت از گذشته مواجه هستیم. مقایسه دنیای امروز با گذشته، از منظر خاطره و روایت، جذاب است، اما نسل جدید باید جهان خود را بشناسد، درک کند و خود را با اقتضائات آن وفق دهد. در غیر این صورت، دچار مشکلات جدی خواهد شد.

وی در پایان گفت: امیدوارم چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر بتواند با پذیرش تغییرات و انطباق با شرایط جدید، جایگاه خود را حفظ کند. از همه شما برای حمایت از سینمای ایران سپاسگزارم.