سبزی قورمه سبزی چیست؟ + طرز پخت قرمه سبزی هندی با جدول مقایسه ای

به گزارش رکنا، سبزی قورمه سبزی یکی از اجزای اصلی و مهم در تهیه‌ی غذاهای ایرانی به ویژه قورمه سبزی است. این سبزی از ترکیب چند نوع سبزی تازه تهیه می‌شود که طعم و عطر ویژه‌ای به غذا می‌دهد. سبزی قورمه سبزی معمولاً شامل موارد زیر است:

    جعفری: یکی از سبزی‌های اصلی که طعم سبزیجات را ملایم می‌کند.

    گشنیز: گشنیز طعم متمایزی دارد که در کنار دیگر سبزی‌ها طعمی دلپذیر ایجاد می‌کند.

    تره: تره به این ترکیب طعم خاص و خوشمزه‌ای می‌دهد.

    شعیر (یا سبزی خشک): این سبزی به طعم قورمه سبزی عطر و طعم تندی می‌بخشد.

    اسفناج: در بعضی از انواع قورمه سبزی ممکن است اسفناج نیز اضافه شود.

این سبزی‌ها به طور معمول به صورت تازه در قورمه سبزی استفاده می‌شوند، که پس از خرد کردن و تفت دادن در روغن، به خورشت قورمه سبزی اضافه می‌شوند.

سبزی قورمه سبزی یکی از ارکان اصلی خورش محبوب "قورمه سبزی" است که یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار ایرانی به حساب می‌آید. این خورش به دلیل طعم خاص و ترکیب سبزیجات تازه، گوشتی و حبوبات در سراسر ایران محبوب است. در این خورش، سبزی‌ها علاوه بر اینکه طعم ویژه‌ای به غذا می‌دهند، نقش مهمی در خوشبو کردن خورش و غنی‌تر کردن مزه آن دارند.

ترکیب سبزی قورمه سبزی

سبزی قورمه سبزی معمولاً شامل پنج نوع سبزی اصلی است که به صورت تازه و خرد شده به خورش اضافه می‌شوند. این سبزی‌ها عبارتند از:

    جعفری: جعفری یکی از سبزی‌های اصلی و پر مصرف است. این سبزی عطر ملایم و طعم تازه‌ای به خورش می‌دهد. جعفری معمولاً در ترکیب با سایر سبزی‌ها، هم به عنوان طعم‌دهنده و هم برای خوشبو کردن خورش استفاده می‌شود.

    گشنیز: گشنیز نیز یکی از سبزی‌هایی است که طعم تندی دارد و در خورش‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. این سبزی با عطری خاص، به همراه دیگر سبزی‌ها، طعم قورمه سبزی را به یک ترکیب بی‌نظیر تبدیل می‌کند.

    تره: تره در ترکیب سبزی قورمه سبزی، طعمی کمی شیرین‌تر از سایر سبزی‌ها دارد و برای توازن مزه‌ها ضروری است. تره با بافت نرم خود به خوردن خورش کمک می‌کند.

    شعیر (یا سبزی خشکه): یکی از سبزی‌های مهم دیگر در قورمه سبزی، «شعیر» است که به طور سنتی در برخی از مناطق ایران به آن افزوده می‌شود. این سبزی طعم تند و متمایز به خورش می‌بخشد.

    اسفناج: اسفناج به رغم اینکه همیشه در ترکیب سبزی قورمه سبزی استفاده نمی‌شود، اما در بعضی از مناطق، برای نرم کردن بافت خورش و افزودن کمی طعم سبزی به آن به ترکیب سبزی‌ها افزوده می‌شود.

نحوه آماده‌سازی سبزی قورمه سبزی

برای تهیه سبزی قورمه سبزی، سبزی‌ها را باید به دقت شسته و سپس به طور ریز خرد کرده یا در برخی مواقع در غذاساز خرد می‌کنند. پس از خرد شدن سبزی‌ها، آنها را به مدت طولانی در روغن تفت می‌دهند. این کار به دلیل اینکه روغن به جذب عطر و طعم سبزی‌ها کمک می‌کند، ضروری است. پس از این مرحله، سبزی‌های تفت داده شده به خورشت قورمه سبزی که معمولاً حاوی گوشت (گوسفند یا گوساله) و لوبیا قرمز یا لوبیا چیتی است، اضافه می‌شود. این خورش معمولاً با لیمو عمانی یا آبغوره طعم‌دار می‌شود.

نکات مهم در تهیه سبزی قورمه سبزی

    تفت دادن سبزی‌ها: یکی از مراحل کلیدی در تهیه سبزی قورمه سبزی، تفت دادن سبزی‌ها است. باید سبزی‌ها را در روغن زیاد و به آرامی تفت دهید تا طعم و رنگ سبزی‌ها حفظ شود.

    استفاده از سبزی‌های تازه: برای بهترین طعم، باید از سبزی‌های تازه و باکیفیت استفاده کنید. سبزی‌های خشک شده طعم و عطر کمتری دارند و ممکن است خورش را آن‌طور که باید، خوشمزه نکنند.

    مدت زمان پخت: قورمه سبزی به زمان زیادی برای پخت نیاز دارد تا گوشت به خوبی بپزد و طعم‌ها به خوبی با هم ترکیب شوند.

خواص سبزی قورمه سبزی

سبزی قورمه سبزی از نظر تغذیه‌ای نیز فواید زیادی دارد. این سبزی‌ها سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین C، A، آهن، کلسیم و فیبر هستند که برای سلامتی مفید است. مصرف این سبزی‌ها می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود هضم غذا و حفظ سلامت پوست کمک کند. همچنین، به دلیل ترکیب گیاهان مختلف، خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند.

نتیجه‌گیری

سبزی قورمه سبزی علاوه بر طعم خوشمزه و منحصر به فردی که به خورش می‌دهد، بخش مهمی از فرهنگ غذایی ایرانیان است. این سبزی‌های تازه و تفت داده شده، در کنار گوشت و حبوبات، یک غذای مغذی و سالم به ارمغان می‌آورد.

کاربرد سبزی قرمه سبزی در غذاهای مختلف

سبزی قورمه سبزی با ترکیب خاص خود، علاوه بر اینکه در خورش قورمه سبزی کاربرد دارد، می‌تواند در تهیه غذاهای دیگری نیز استفاده شود. این سبزی‌ها با طعم و عطر ویژه‌ای که دارند، به بسیاری از غذاها و خوراک‌ها طعم خوشمزه‌ای می‌دهند. در ادامه، به برخی از غذاهایی که می‌توان با سبزی قورمه سبزی تهیه کرد، اشاره می‌کنم:

1. خورش قورمه سبزی

این غذا خود اصلی‌ترین و معروف‌ترین استفاده از سبزی قورمه سبزی است. در این خورش، سبزی‌های قورمه سبزی به همراه گوشت (معمولاً گوشت گوسفند یا گوساله)، لوبیا (لوبیا قرمز یا چیتی)، لیمو عمانی و سایر چاشنی‌ها پخته می‌شود و با برنج سرو می‌شود.

2. آش قورمه سبزی

آش قورمه سبزی یک نوع آش بسیار مغذی است که مشابه قورمه سبزی، اما با آب بیشتر و با قوام کمتری تهیه می‌شود. در این آش، سبزی قورمه سبزی همراه با حبوبات (مانند لوبیا قرمز، نخود و عدس) و گوشت چرخ‌کرده یا مرغ، با اضافه کردن برنج یا آرد، به شکل آش پخته می‌شود. این آش بسیار لذیذ و پرخاصیت است.

3. خوراک سبزیجات

سبزی قورمه سبزی را می‌توان در خوراک سبزیجات نیز استفاده کرد. برای تهیه خوراک سبزیجات، سبزی قورمه سبزی را با ترکیب سایر سبزیجات (مانند سیب‌زمینی، کدو، بادمجان، گوجه فرنگی و...) تفت داده و به صورت خوراکی سبک و خوشمزه سرو کرد. این غذا اغلب به عنوان یک غذای رژیمی و سالم مصرف می‌شود.

4. کوکو سبزی

سبزی قورمه سبزی می‌تواند در تهیه کوکو سبزی نیز مورد استفاده قرار گیرد. کوکو سبزی یکی از غذاهای خوشمزه و محبوب ایرانی است که از ترکیب سبزی‌های مختلف به‌ویژه سبزی قورمه سبزی، تخم‌مرغ، ادویه‌جات و در برخی موارد گوشت چرخ‌کرده تهیه می‌شود. این غذا را می‌توان به عنوان یک غذای ساده و سریع آماده کرد.

5. پلو با سبزی قورمه سبزی

در برخی از مناطق ایران، سبزی قورمه سبزی به‌طور جداگانه با برنج تهیه می‌شود و به عنوان یک پلو سبزی با طعم خاص سرو می‌شود. در این روش، سبزی‌ها پس از تفت دادن، به برنج اضافه می‌شوند و با زعفران و روغن درست می‌شوند. این پلو معمولاً به عنوان یک غذای سبک و خوشمزه سرو می‌شود.

6. پیتزا سبزی قورمه سبزی

یکی از روش‌های جدید استفاده از سبزی قورمه سبزی در پخت پیتزا است. سبزی قورمه سبزی را می‌توان روی خمیر پیتزا ریخته و با دیگر مواد پیتزا مانند پنیر و گوشت ترکیب کرد. این نوع پیتزا طعمی خاص و متفاوت نسبت به پیتزاهای معمولی دارد و برای افرادی که به طعم سبزی علاقه دارند، جذاب است.

7. خوراک مرغ با سبزی قورمه سبزی

سبزی قورمه سبزی به خوبی با مرغ ترکیب می‌شود. برای تهیه این خوراک، مرغ را با سبزی قورمه سبزی تفت داده و سپس با کمی آب یا عصاره مرغ می‌پزید. این خوراک سبک و خوشمزه می‌تواند یک گزینه عالی برای ناهار یا شام باشد.

8. پای سبزی قورمه سبزی

با استفاده از سبزی قورمه سبزی می‌توان یک پای سبزی خوشمزه درست کرد. برای تهیه این غذا، سبزی‌ها را با گوشت چرخ‌کرده یا مرغ و دیگر مواد لازم برای پای ترکیب کرده و داخل خمیر پای می‌ریزید و آن را در فر می‌پزید. این پای طعمی متفاوت و دلپذیر دارد.

9. بورانی سبزی قورمه سبزی

در این غذا، سبزی قورمه سبزی با ماست ترکیب می‌شود و به صورت بورانی سرو می‌شود. این خوراک بسیار ساده و سبک است و می‌توان آن را به عنوان یک پیش‌غذا یا کنار غذای اصلی سرو کرد.

10. پیش‌غذاهای گرم با سبزی قورمه سبزی

سبزی قورمه سبزی می‌تواند به عنوان بخشی از پیش‌غذاهای گرم مانند فطایر (پیده) یا سمبوسه‌های سبزیجات نیز استفاده شود. این غذاها با سبزی قورمه سبزی طعمی خاص و خوشمزه پیدا می‌کنند.

نتیجه‌گیری

سبزی قورمه سبزی به دلیل طعم خاص و تنوع استفاده‌ای که دارد، می‌تواند در بسیاری از غذاهای ایرانی و حتی بین‌المللی به کار رود. از خورش‌ها و آش‌ها گرفته تا کوکوها، پلوها و پیتزاها، سبزی قورمه سبزی می‌تواند طعمی منحصر به فرد به هر غذا بدهد.

در اینجا دستور پخت چند غذا که می‌توانید با سبزی قورمه سبزی تهیه کنید، آورده شده است:

1. خورش قورمه سبزی

مواد لازم:

    گوشت گوسفندی یا گوساله (مکعبی یا خورشتی): ۵۰۰ گرم

    سبزی قورمه سبزی (جعفری، گشنیز، تره، شنبلیله): ۴۰۰ گرم

    لوبیا قرمز یا چیتی: ۱ پیمانه

    پیاز متوسط: ۱ عدد

    لیمو عمانی: ۲ عدد

    روغن مایع: ۴ قاشق غذاخوری

    زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری

    نمک و فلفل: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    ابتدا پیاز را ریز خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود.

    زردچوبه را به پیاز اضافه کرده و تفت دهید.

    گوشت را به پیاز اضافه کرده و آن را کمی تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.

    لوبیا را از قبل بخیسانید و به مواد اضافه کنید.

    ۵-۶ لیوان آب به مواد اضافه کرده و اجازه دهید گوشت و لوبیا پخته شوند.

    سبزی‌های قورمه سبزی را خرد کرده و در روغن تفت دهید تا عطر آن‌ها بلند شود.

    پس از پخته شدن گوشت و لوبیا، سبزی تفت داده شده را به خورش اضافه کنید و اجازه دهید خورش به مدت ۱.۵ تا ۲ ساعت بپزد.

    لیمو عمانی را سوراخ کرده و به خورش اضافه کنید.

    نمک و فلفل را تنظیم کرده و خورش را با برنج سرو کنید.

2. آش قورمه سبزی

مواد لازم:

    سبزی قورمه سبزی: ۳۰۰ گرم

    گوشت چرخ‌کرده: ۲۰۰ گرم

    نخود: ۱/۲ پیمانه

    لوبیا قرمز: ۱/۲ پیمانه

    پیاز: ۱ عدد

    برنج: ۱/۴ پیمانه

    زردچوبه، نمک، فلفل، آبغوره: به مقدار لازم

    روغن: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    نخود و لوبیا را از شب قبل خیس کنید.

    پیاز را ریز خرد کرده و در روغن تفت دهید.

    گوشت چرخ‌کرده را به پیاز اضافه کرده و تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند.

    حبوبات خیس خورده و برنج را به مواد اضافه کنید.

    مقداری آب بریزید و اجازه دهید مواد پخته شوند.

    سبزی قورمه سبزی را خرد کرده و در روغن تفت دهید.

    سبزی تفت داده شده را به آش اضافه کرده و بگذارید آش به مدت ۱ ساعت روی حرارت بماند.

    نمک، فلفل، و آبغوره را تنظیم کرده و آش را سرو کنید.

3. کوکو سبزی

مواد لازم:

    سبزی قورمه سبزی: ۴۰۰ گرم

    تخم‌مرغ: ۴ عدد

    پیاز: ۱ عدد

    سیر (اختیاری): ۱ حبه

    آرد: ۱ قاشق غذاخوری

    زردچوبه، نمک و فلفل: به مقدار لازم

    روغن برای سرخ کردن: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    پیاز را ریز خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود.

    سبزی قورمه سبزی را خرد کرده و در روغن تفت دهید تا عطر آن بلند شود.

    تخم‌مرغ‌ها را در یک کاسه بشکنید و با آرد، نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید.

    سبزی تفت داده شده و پیاز را به تخم‌مرغ‌ها اضافه کرده و خوب هم بزنید.

    در تابه‌ای مقداری روغن بریزید و مواد کوکو را در تابه ریخته و در حرارت ملایم سرخ کنید.

    پس از اینکه یک طرف کوکو طلایی شد، آن را برگردانید تا طرف دیگر نیز سرخ شود.

    کوکو سبزی را برش داده و با نان یا برنج سرو کنید.

4. خوراک سبزیجات با سبزی قورمه سبزی

مواد لازم:

    سبزی قورمه سبزی: ۳۰۰ گرم

    سیب‌زمینی: ۲ عدد

    کدو سبز: ۲ عدد

    بادمجان: ۲ عدد

    گوجه‌فرنگی: ۲ عدد

    پیاز: ۱ عدد

    روغن: به مقدار لازم

    نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    سیب‌زمینی، کدو، بادمجان و گوجه‌فرنگی را خرد کنید.

    پیاز را در روغن تفت داده و سپس سبزی قورمه سبزی را به آن اضافه کنید.

    سیب‌زمینی، کدو و بادمجان را به سبزی اضافه کرده و به مدت ۱۵ دقیقه تفت دهید.

    گوجه‌فرنگی را به مواد اضافه کنید و همه چیز را با هم مخلوط کنید.

    نمک، فلفل و زردچوبه را به غذا اضافه کرده و بگذارید مواد به خوبی پخته شوند.

    این خوراک سبزیجات را می‌توانید با نان یا برنج سرو کنید.

5. پیتزا با سبزی قورمه سبزی

مواد لازم:

    خمیر پیتزا: ۱ عدد (موجود در بازار یا خانگی)

    سبزی قورمه سبزی تفت داده شده: ۳۰۰ گرم

    گوشت چرخ‌کرده: ۲۰۰ گرم

    پنیر پیتزا: ۲۰۰ گرم

    گوجه‌فرنگی: ۲ عدد

    پیاز: ۱ عدد

    زیتون سیاه: به مقدار دلخواه

    زردچوبه، نمک و فلفل: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    خمیر پیتزا را روی سینی فر بگذارید و آن را پهن کنید.

    گوشت چرخ‌کرده را تفت داده و به همراه سبزی قورمه سبزی تفت داده شده روی خمیر بگذارید.

    گوجه‌فرنگی و پیاز را خرد کرده و روی پیتزا بچینید.

    پنیر پیتزا را روی مواد پیتزا بریزید.

    پیتزا را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بپزید تا پنیر ذوب شود و خمیر پخته شود.

    پیتزا را از فر خارج کرده و با زیتون سیاه سرو کنید.

6. بورانی سبزی قورمه سبزی

مواد لازم:

    سبزی قورمه سبزی تفت داده شده: ۲۵۰ گرم

    ماست: ۲ پیمانه

    سیر: ۱ حبه (اختیاری)

    نمک و فلفل: به مقدار لازم

طرز تهیه:

    سبزی قورمه سبزی را تفت داده و بگذارید خنک شود.

    ماست را در یک کاسه ریخته و سبزی تفت داده شده را به آن اضافه کنید.

    سیر را رنده کرده و به مواد اضافه کنید.

    نمک و فلفل را تنظیم کرده و هم بزنید.

    بورانی را در ظرفی ریخته و با نان یا به عنوان پیش‌غذا سرو کنید.

این دستورها برای انواع مختلف غذاهایی است که می‌توانید با سبزی قورمه سبزی تهیه کنید. هر کدام از این غذاها طعم خاص خود را دارند و می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تغییرات و تنوع در منوی غذایی شما باشند.

طرز پخت قورمه‌سبزی در هندوستان

پخت قورمه‌سبزی در هندوستان ممکن است به دلیل تفاوت مواد اولیه و ادویه‌های محلی کمی متفاوت باشد. در این دستور، از جایگزین‌های مناسب برای سبزیجات ایرانی و استفاده از ادویه‌های موجود در هند بهره می‌گیریم.

مواد لازم برای ۴ نفر

1. گوشت گوسفند یا گوساله: 300 گرم (تکه‌ای)
2. پیاز: 1 عدد بزرگ (ریز خرد شده)
3. لوبیا قرمز: 1/2 لیوان (یا لوبیا چیتی)
4. سبزی قورمه‌سبزی:
   • اسفناج (Palak): 200 گرم
   • گشنیز (Dhania): 50 گرم
   • شنبلیله خشک (Kasuri Methi): 1 قاشق غذاخوری
5. لیمو عمانی (یا جایگزین): 2 عدد (می‌توانید از تمبر هندی یا پودر خشک لیمو استفاده کنید)
6. زردچوبه: 1 قاشق چای‌خوری
7. نمک و فلفل: به مقدار لازم
8. پودر تخم گشنیز: 1 قاشق چای‌خوری (برای عطر بیشتر)
9. روغن: به مقدار لازم
10. آب لیمو تازه: 1 قاشق غذاخوری (اختیاری)

طرز تهیه

1. پخت لوبیا:

   لوبیا قرمز را از شب قبل خیس کنید. سپس در آب تازه بپزید تا نیم‌پز شود.

2. سرخ کردن سبزی‌ها:

   اسفناج و گشنیز را ریز خرد کنید. در یک ماهیتابه با کمی روغن، سبزی‌ها را تفت دهید تا آب آنها تبخیر شده و کمی سرخ شوند. شنبلیله خشک را نیز اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید.

3. تفت دادن پیاز و گوشت:

   در یک قابلمه جداگانه، پیاز را با کمی روغن سرخ کنید تا طلایی شود. زردچوبه را اضافه کنید. سپس گوشت را اضافه کرده و تفت دهید تا تغییر رنگ دهد.

4. اضافه کردن سبزی و لوبیا:

   سبزی تفت‌داده شده، لوبیا نیم‌پز، و لیمو عمانی (یا تمبر هندی) را به قابلمه گوشت اضافه کنید.

5. پخت نهایی:

   4 لیوان آب اضافه کنید و قابلمه را روی حرارت کم قرار دهید تا همه مواد به خوبی بپزند. زمان پخت حدود 2 تا 3 ساعت است تا خورش جا بیفتد و روغن بیندازد. در صورت نیاز، آب جوش اضافه کنید.

6. تنظیم طعم:

   در پایان پخت، نمک، فلفل، و در صورت تمایل آب لیموی تازه را اضافه کنید.

نکات ویژه برای هند:

• می‌توانید از پودر کاری ملایم برای عطر خاص استفاده کنید، اما در مقدار کم که طعم اصلی قورمه‌سبزی را تغییر ندهد.
• اگر به لیمو عمانی دسترسی ندارید، تمر هندی حل‌شده در آب بهترین جایگزین است.
• برای سبزی، اسفناج و گشنیز در هند به راحتی در دسترس هستند.

جدول مقایسه قورمه‌سبزی ایرانی و هندی

نتیجه‌گیری:

قورمه‌سبزی ایرانی از نظر اصالت و عطر و طعم به سبزی‌های خاص و لیمو عمانی وابسته است. در حالی که نسخه هندی، با سبزیجات و ادویه‌های محلی تطبیق یافته، طعمی نزدیک به نسخه اصلی دارد اما با رگه‌هایی از ذائقه هندی همراه است.