نگاهی به تغییرات صدور چک در سال 1400

در پی تغییراتی که مطابق قانون برای چک از 5 فروردین ماه 1400 انجام شد عده زیادی از مردم عادی، تاجر ها، کسبه و... سوالاتی برایشان ایجاد شده است که مهمترین این سوالات عبارت اند از: فایده این تغییرات در زمینه چک چیست؟ سرنوشت چک های برگشت خورده چه می شود؟ سامانه صیاد چه وظیفه ای دارد؟ چرا صدور چک در وجه حامل ممنوع شده است؟ آیا چک های قدیمی بی اعتبار می شود یا هنوز هم دارای اعتبار است؟ این ها سوالاتی است که ذهن مردم را درگیر کرده است که در ادامه این مقاله به آنها پاسخ داده می شود.

قبل از پاسخ به این سوالات ابتدا باید این نکته مهم را یادآوری کنم که قانون فعلی صدور چک در کشور ما مصوب سال 1355 است، که در ۱۳ آبان ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی اصلاح شد و تغییراتی کرد، در این تغییرات در ماده 21 مکرر قانون چک در سال 97 اعلام شد پس از دو سال بانک مرکزی مکلف به یک سری تغییرات می باشد که این تغییرات در سال 1400 انجام و هم اکنون لازم الجرا شده است.

اگر بخواهم به طور کلی چند فایده موثر این تغییرات را در زمینه چک بگویم می توان به این تغییرات اشاره کرد: 1. اعتبار بخشیدن به چک. 2. جلوگیری از جعل، کلاهبرداری و سودجویی در خصوص چک. 3. جلوگیری از افزایش چک های بی محل و... . متاسفانه در قدیم هر فردی می توانسته با یک سری از شرایط خیلی ساده دسته چک داشته باشد اما الان برای گرفتن دست چک شرایط خاص تری تعیین شده است که اگر فردی این شرایط را نداشته باشد به آن فرد دسته چک داده نمی شود این تغییرات باعث اعتبار سنجی افراد شده است که بسیار نکته مثبتی می باشد.

اولین تغییری که باید به آن اشاره کنم شکل ظاهری چک های جدید می باشد بطوری که رنگ چک در قدیم سبز و صورتی بوده اما چک های جدید زمینه ای بنفش دارد که ویژگی مهم چک های جدید داشتن کد 16 رقمی یکتا و این عبارت است که روی چک های جدید نوشته شده (کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است)، این عبارت یعنی که اگر چکی در سامانه صیاد ثبت نشده باشد قطعا آن چک بی اعتبار تلقی می شود، پس تحت هیچ شرایطی چک های جدید را بدون ثبت و استعلام در سامانه صیاد دریافت نکنید.

سرنوشت چک های برگشتی!؟

نکته مهم در خصوص تغییرات چک در سال 1400 مربوط به چک های برگشتی می باشد، بطوری که اگر چک فرد برگشت بخورد سامانه صیاد دیگر اجازه صدور و ثبت چک جدید را به آن فرد نمی‌دهد تا به این ترتیب از صدور چک ‌های بی‌محل و بی‌اعتبار جلوگیری شود که این کار بسیار کار درستی می باشد. متاسفانه در قدیم فردی که دریافت کننده چک بوده فقط می‌توانسته از حساب متصل به چک برداشت کند، اما در تغییرات جدید قانون چک تمام حساب‌های بانکی افراد به دسته‌ چک‌ شان متصل است و اگر حساب اصلی متصل به چک خالی باشد بانک ‌ها اجازه دارند سریعا از تمام حساب‌های صاحب چک در همان بانک برداشت کنند و این فرایند طولانی و دشوار هم اکنون از بین رفته است.

بطور مثال اگر فردی به شما یک چک 15 میلیون تومانی داده باشد و در موقع برداشت چک در حساب جاری فرد فقط 5 میلیون باشد شما می توانید همان 5 میلیون را بردارید و بقیه پول را از حساب های انفرادی همان فرد در همان بانک به شما بدهند، و اگر در حساب های دیگر آن فرد به اندازه طلب شما پول نباشد شما می توانید از بانک گواهی عدم پرداخت بگیرید و با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شکایت کرده و اجرایه بگیرید. به این نکته توجه کنید که در گواهی عدم پرداخت باید کد رهگیری چک برگشتی، مشخصات کامل صادر کننده چک و مشخصات کامل دارنده چک ذکر شده باشد.

و همین طور شما باید مهر یا امضای صاحب حساب که در بانک ثبت شده است را هم داشته باشید تا قاضی صحت آن را با اون چه که در چک نوشته شده است تایید کند. طبق قانون جدید تا 24 ساعت اگر ما بقی کسری چک تامین نشود حساب های صادر کننده چک در تمام بانک ها و موسسات مالی به اندازه مبلغ کسری چک مسدود می شود و از زمان صدور اجرایه فردی که چک کشیده 10روز وقت دارد تامین موجودی کند وگرنه مشمول قانون محکومیت های مالی می شود و می توان حکم توقیف اموال و ممنوع الخروجی فرد را گرفت.

اگر چک فردی برگشت بخورد این محدودیت ها برای فرد ایجاد می شود: 1. جلوگیری از افتتاح هر گونه حساب و صدور کارت بانکی جدید. 2. مسدود کردن وجوه کلیه حساب ها و کارت های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادر کننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا موسسات مالی و اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سمت بانک مرکزی. 3. عدم گشایش اعتبار اسنادی، ارزی یا ریالی. 4. عدم پرداخت هر گونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه های ارزی یا ریالی. 5. ممنوعیت ارائه دسته چک جدید در سامانه صیاد.

سامانه صیاد چه وظیفه ای دارد؟؟

در قانون جدید چک، اگر فردی یک چک صادر کرد و به شما داد ممکن است شما نتوانید آن چک را نقد کنید، چرا که صادر کننده چک ملزم است مندرجات چک یعنی کد یکتای 16 رقمی روی چک، تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی دریافت کننده چک را در سامانه صیاد ثبت کند و همچنین دریافت کننده چک نیز هنگام دریافت برگ چک باید مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگ چک مطابقت بدهد تا چک معتبر تلقی شود. نکته مهمی که باید بگویم این است که اگر اطلاعات چک در سامانه صیاد ثبت و تایید نشود چک بی اعتبار تلقی می شود، شما برای ثبت و استعلام انجام این امور از طریق ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد مثل اینترنت ‌بانک و موبایل ‌بانک و... حوزه پرداخت و شعب بانک‌ هایی که دست چک را از آن ها گرفته اید می توانید این اقدامات را انجام بدهید.

پایان صدور چک در وجه حامل از 1400

از آنجا که از این به بعد برای صدور چک نیاز است اطلاعات چک و هویتی افراد در سامانه صیاد ثبت شود دیگر نمی توان چک در وجه حامل صادر کرد چرا که چک های در وجه حامل به شدت خطر سودجویی را افزایش داده بود. بنظر میرسد که یکی از علت های ممنوعیت چک در وجه حامل این است که وقتی چکی در وجه حامل صادر می شود هر فردی که چک را در دست داشته باشد می تواند چک را به بانک ببرد و نقد کند در همین بین ممکن بود آن چک به سرقت رفته باشد و یا به طریق دیگری به دست آن فرد رسیده باشد که این مسله خطراتی را به وجود می آورد اما از حالا به بعد دیگر چک در وجه حامل وجود ندارد و همچنین از این به بعد پشت نویسی چک هم باید در سامانه صیاد ثبت شود که این مسله باعث اعتبار بخشیدن به چک می شود.

البته باید بگویم که مردم نگران نباشند چرا که دسته چک های قدیمی هنوز هم معتبر است و اگر فردی چک قدیمی دارد نیاز به ثبت در سامانه صیاد ندارد و یا حتی اگر فردی چک در وجه حامل دارد آن چک هم نقد می شود و این مسله برای چک های جدید است که در سال 1400 صادر می شود. تغییر مثبت دیگر چک های جدید اعتبار چک ها می باشد بر اساس این قانون تاریخ سررسید چک ‌ها نمی‌تواند بیشتر از ۳ سال از زمان دریافت دسته‌ چک باشد. بطور مثال یعنی اگر فردی یک چک در سال 1400 صادر کرده باشد نمی تواند تاریخ سررسید چک را 1405 بزند بلکه باید تاریخ سررسید را تا 1403 بزند تا چک معتبر تلقی شود و در سامانه صیاد هم ثبت شود.

در پایان بطور کلی نکات مهم و تغییرات اصلی چک این موارد می باشد: 1. نظارت و اعتبار سنجی کامل مشتری توسط سامانه صیاد. 2. کاهش چک برگشتی و افزایش اعتبار چک. 3. اختصاص کد یکتا به هر برگ از چک های صیاد. 4. ممنوعیت صدور چک در وجه حامل. 5. امکان استعلام ذینفع چک از طریق پیامک. 6. اعتبار 3 ساله برای دسته چک ها از زمان چاپ. 7. رفع سو اثر از چک برگشتی با گذشت 3 سال از تاریخ برگشت. 8. ایجاد زیرساختی برای چک های موردی و چک الکترونیکی. 9. اتصال سامانه های بانک مرکزی و قوه قضاییه. 10. صدور سریع اجرایه برای چک های بی محل و... از تغییرات قانون چک در سال 1400 می باشد.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.