سینمای ایران متکی به دریافت‌های شخصی فیلمساز است

علیرضا رضاداد، مشاور ارشد سازمان سینمایی که در دومین نشست این رویداد به همراه منوچهر شاهسواری مدیر عامل خانه سینما Cinema به بررسی حقوق و تعهدات متقابل فیلمسازان و دولت پرداخت، بر این باور است که سینماگران عموماً بر مبنای دیدگاه شخصی خود فیلمنامه انتخاب می‌کنند و فیلمنامه‌نویس‌ها هم بر همین مبنا فیلمنامه را می‌نویسند و از پژوهش برای فیلمنامه‌نویسی حمایت جدی نمی‌شود.

او می‌گوید: «سینمای ما متکی به دریافت‌های شخصی است تا پشتوانه‌های پژوهشی و نظری جامع. گرچه این دریافت‌های شخصی ممکن است متکی به پشتوانه‌های نظری یا پژوهشی محدودی هم باشد اما گسترده نیست و جامعیت لازم را ندارد. برای برخی فیلم‌ها گاهی پژوهش هم می‌شود اما پژوهش کافی و گسترده‌ای صورت نمی‌گیرد.»

رضاداد با اشاره به اینکه فقدان پشتوانه‌های پژوهشی و نظری در کل کشور جاری است و مختص سینما هم نیست، از عدم همکارهای نهادی مرتبط با پژوهش در حوزه سینما هم انتقاد دارد: «بی‌ربط نیست که بگوییم به خاطر مشکلات و مخاطرات پژوهش است که بیشتر فیلمسازها و فیلمنامه‌نویس‌ها اولویت‌شان پژوهش نیست و اگر هم باشد به اندازه سایر وجوه سینمایی به آن بها نمی‌دهند و سینمای ما بیشتر متکی به وجه تألیفی است و وجه تألیفی ویژگی‌اش اقناع فیلمساز است و اینکه فیلمساز تا چه اندازه می‌تواند بعد از قانع شدن خود، جامعه و پژوهشگران و متخصصان رشته مورد نظر را قانع کند در اولویت‌های اکثر فیلمسازها نیست.»

او اگر چه منکر تأثیرگذاری این رویداد نیست اما بر این باور است تا زمانی که نتوانیم وجه ایجابی مشکلات پژوهش را حل کنیم جایزه پژوهش سینمایی به تنهایی نمی‌تواند حلال مشکل باشد: «ما از فقدان توجه جدی سینماگران به اولویت‌های کشور زیاد سخن می‌گوییم اما فرآیندهایی را برای رفع موانع این بی‌توجهی در نظر نداریم. رابطه رسمی و غیررسمی فعالان سینما با حوزه‌های علم و دانشگاه نیز بی‌سامان است و دیدگاهی هم وجود دارد که انتظارش از فیلم و سینما غیرنقادانه است و اینها مجموعاً مشکلات این بخش را زیادتر می‌کند.»

مشاور ارشد سازمان سینمایی معتقد است در این مسیر نباید تنها به اهدای جایزه پژوهش سینمایی اکتفا کنیم بلکه باید جایزه را بهانه‌ای قرار دهیم تا موانع راه پژوهش‌های نظری برای سینما را برطرف کنیم: «لازم است بخشی از بودجه‌های حمایتی مؤسسات حامی فیلمسازی معطوف به امر پژوهش شود. توفیق ما در این است که بتوانیم ظرفیت سینما را در معرض انتخاب فعالان عرصه پژوهش قرار دهیم و قفل‌های بسته دانش و دیتا را به روی سینماگران باز کنیم.»

او در توضیحات تکمیلی می‌افزاید: «با تحقق این برنامه جایزه پژوهش سینمایی سال تنها به منابع مکتوب یا پژوهش‌های پشتیبان بسنده نمی‌کند بلکه به پژوهش‌های کاربردی (پژوهش‌هایی که ردپای آنها در تولید دیده می‌شود) ورود پیدا می‌کند. برای تحقق این برنامه شاید در گام اول بتوانیم بر روی مستندها تمرکز کنیم زیرا مستندها از نظر تاریخی دارای ریشه‌شناسی پژوهشی هستند. بعد از آن پژوهش در آثار سینمایی و غیرسینمایی را نیز می‌توانیم مورد بررسی قرار دهیم.»

«پژوهش سینمایی سال» عنوان جایزه‌ای است که در سال ۹۵ به ابتکار مدرسه ملی سینما پایه‌گذاری شد تا به صورت سالانه کارهای پژوهشی مرتبط با سینمای ایران را ارزیابی و داوری کند.

اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید