جیگی جیگی یا گیچی گیچی؟!

جشنواره ای که ظاهر بزک کرده آن نشان از حفظ سنت ها و هنرهای نمایشی این سرزمین کهن دارد تا جایی که استاد رضا کیانیان (هنرمند بزرگ خراسانی) خود را از نوادگان همین مطرب های دوتار به دست معروف به «گیچی، گیچی» (جیگی جیگی) می داند و به آن افتخار می کند چرا که ایران زمین، مهد موسیقی، شعر و هنرهای نمایشی گوناگون است و به همین دلیل «گوته»، شاعر بزرگ آلمانی مفتخر است که بگوید: «گوته، شاگرد کلاس اول ابتدایی مکتب حافظ شناسی است.»

اگر نام بزرگ مردان عرصه های هنری در جهان به نام ایران گره می خورد، به دلیل رواج دلاوری، گذشت، ایثارگری و صلح دوستی ایرانیان است تا جایی که منشور کوروش و شعر بنی آدم اعضای یکدیگرند (سعدی) برتارک مهم ترین مراکز بین المللی جهان رخ نمایی می کند اما امروز برخی دست های پنهان با «نفوذ فرهنگی» و بیان افسانه هایی در قالب «جیگی جیگی» هویت اصیل ایرانی را به تمسخر گرفته اند. این روزها افسانه «جیگی جیگی» در حالی توسط برخی بزرگ مردان عرصه هنر Art آن هم در جشنواره بین المللی مشهد مطرح می شود که مطرب دوره گرد معتاد، دستش را در سوراخ مار فرو می برد و مار پس از نیش زدن انگشتش در حالی می میرد که زهر زیاد ناشی از مصرف شیره و تریاک مطرب معروف به «جیگی جیگی» بر زهر مار غلبه کرده است. حال به ادامه این افسانه وحشتناک کاری ندارم که بدون هیچ تحقیق علمی و سند و مدرکی به موضوعات اعتقادی ارتباطش می دهند. برخی جابه جایی جسد او را با یک «سرهنگ» و بعضی با یک تاجر محتمل می دانند که در نهایت مطرب معروف در حرم مطهر آقا علی بن موسی الرضا (ع) به خاک سپرده می شود اما روی سخن نگارنده با سینه چاکان عرصه فرهنگی و هنری است که امروز برای شناساندن هنرهای نمایشی ایران زمین به جهانیان، جشنواره بین المللی با عنوان «جیگی جیگی» به راه انداخته اند تا هنرمندان ایران را به بزرگان عرصه هنری دیگر کشورها معرفی کنند درحالی که نمی شود باور کرد برخی ناآگاهانه چنین شأن ایران و ایرانی را زیر سوال می برند و تحقیر می کنند! حقیقت ماجرا، آن است که مطرب های دوره گرد هنوز هم در گوشه و کنار خراسان بزرگ به چشم می خورند، آن ها هنرمندانی چون «عمو نوروز» هستند که فرارسیدن فصل بهار را با آوازخوانی، دوتار نوازی و رقصاندن بز عروسکی که نماد شور و طرب و جست و خیز است برای کودکان و نوجوانان به نمایش می گذارند. این هنر نمایشی و موسیقایی که بیشتر بین ترک ها و کردهای خراسان بزرگ رواج دارد، آمدن نوروز و بهار را نوید می دهد. اصطلاح «گیچی، گیچی ننه خانم!» (بز، بز ننه خانم) از همین معنا گرفته شده که اشعار آن با مقام های دوتار شمال خراسان نیز همخوانی دارد. شاید در این باره نظرات استادان بزرگ موسیقی مقامی شمال خراسان همچون استاد «محمد یگانه» راه گشا باشد و تحقیق عملی در این باره صورت گیرد چرا که این اصطلاح به غلط توسط برخی افراد به «جیگی جیگی» تعبیر شده است و پیام آوران نوروز را انسان هایی ژولیده، ترسناک و معتاد Addicted معرفی می کنند. حال نکته تاسف بار این که همین افسانه های ساختگی را با آب و تاب و با زبانی افتخار آمیز در رسانه ها و جشنواره ها برای بیگانگانی بازگو می کنیم که روزگاری در ایران حق «توحش» می گرفتند و امروز ما را «تروریست» می خوانند.

نمی دانم باورمندان به ایران و عزت ایرانی کجایند؟ آیا به این گونه به خواری کشاندن ایرانیان در پوشش نام جشنواره ای بین المللی، اعتراض خواهند کرد؟ یا باید ما همچنان افسانه «جومونگ» را به نظاره بنشینیم و آن ها افسانه «جیگی جیگی» را.... شاید هم بار دیگر دستگاه قضا در برابر این نفوذ و ناملایمات فرهنگی سینه سپر کند و مسئولان به توجیه بپردازند! شاید هم بزرگ مردانی فریاد برآورند، بس کنید تحقیر ایرانی را...

سیدخلیل سجادپور

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.