«اسفند»؛ قصه‌ای از تاریخ که می‌توانست عمیق‌تر باشد

فیلم « اسفند » به کارگردانی دانش اقباشاوی و تهیه‌کنندگی مشترک مرحوم جلیل شعبانی و مهاجر توحیدپرست، یکی از آثار برجسته‌ای است که در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر روز گذشته به نمایش درآمد. این فیلم محصول مشترک سازمان هنری رسانه‌ای اوج و بنیاد سینمایی فارابی است و به مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی در قرارگاه سری نصرت، از فرماندهان برجسته دوران دفاع مقدس، می‌پردازد.

حضور بازیگرانی چون محمدرضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز، سعید آل بوعبادی و خیام وقار کاشانی به این اثر جلوه‌ای ویژه بخشیده است.

اقباشاوی در این فیلم با بهره‌گیری از روایتی جدید و فضاسازی دقیق، توانسته است مخاطب را به عمق وقایع آن دوران ببرد. فیلم‌برداری با زوایای هوشمندانه و نورپردازی مناسب، حس و حال جبهه‌های جنگ را به خوبی منتقل می‌کند.

با این حال، «اسفند» در برخی بخش‌ها با چالش‌هایی مواجه است. روایت داستان در برخی لحظات کند پیش می‌رود و ممکن است برای برخی مخاطبان خسته‌کننده باشد. همچنین، پرداخت شخصیت‌ها می‌توانست عمیق‌تر و چندبعدی‌تر باشد تا ارتباط بیشتری با تماشاگر برقرار کند.

فیلم‌نامه و روایت

فیلم‌نامه «اسفند» رویکردی داستانی دارد که در برخی بخش‌ها به قوت آن افزوده، اما در برخی لحظات ریتم روایت را دچار افت کرده است. با این حال، ریتم داستان در انتها بهبود یافته و توانسته تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد. شخصیت‌پردازی در این اثر می‌توانست عمیق‌تر باشد. اگرچه تلاش شده است که ابعاد مختلف شخصیت شهید هاشمی به تصویر کشیده شود، اما برخی از کاراکترهای فرعی تنها نقش‌های کلیشه‌ای ایفا می‌کنند و فرصت پردازش بیشتری پیدا نمی‌کنند. این باعث می‌شود که فیلم در سطح باقی بماند و عمق احساسی لازم را به بیننده منتقل نکند.

کارگردانی و فضاسازی

دانش اقباشاوی در کارگردانی این اثر از زوایای تصویری متنوع و ترکیب نماهای باز و نزدیک به خوبی استفاده کرده است. صحنه‌های جنگی با دقت اجرا شده‌اند، هرچند برخی سکانس‌ها از نظر واقع‌گرایی کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسند. استفاده از نورپردازی‌های طبیعی و رنگ‌بندی خاکی و گرم، حس و حال خاصی به فیلم داده و فضاسازی را باورپذیرتر کرده است. همچنین، استفاده از بازیگران ناشناخته و بومی به درستی انجام شده و لهجه عربی و خوزستانی در فیلم به‌خوبی به کار گرفته شده که به باورپذیری و اصالت روایت کمک کرده است.

تأثیرات احساسی و درگیری مخاطب

فیلم تلاش می‌کند حس نوستالژیک و عرق ملی را در بیننده زنده کند، اما در برخی سکانس‌ها به جای ایجاد درگیری احساسی واقعی، به شعارزدگی نزدیک می‌شود. لحظات تأثیرگذار فیلم، به‌ویژه در بخش‌هایی که به تصمیمات سخت شخصیت اصلی پرداخته می‌شود، می‌توانستند با تدوین دقیق‌تر و دیالوگ‌های قوی‌تر تأثیرگذارتر باشند.

«اسفند» فیلمی است که با نیت روایت بخشی از تاریخ دفاع مقدس ساخته شده و در برخی زمینه‌ها موفق عمل کرده، اما از نظر روایت و تأثیرگذاری احساسی می‌توانست قوی‌تر باشد. استفاده درست از بازیگران بومی و لهجه‌های محلی از نقاط قوت فیلم است. در مجموع، «اسفند» تلاشی قابل تقدیر در به تصویر کشیدن بخشی از تاریخ دفاع مقدس است و می‌تواند برای علاقه‌مندان به سینمای جنگ و تاریخ معاصر ایران جذاب باشد.