واقعی ترین عکس از نقش اصلی سریال جیران / عجیب اما باورکردنی !

ملک‌جهان خانم (زاده شده به نام نواب علیه عصمت الدنیا و الدین اُلُغ مهد علیا ملکه نساءالعالمین)، دختر امیر محمد قاسم خان قاجار قوانلو (ملقب به ظهیرالدوله) و بیگم جان (دختر دوم فتحعلیشاه قاجار) بود. در ۱۶ سالگی او را به عقد پسردایی‌اش محمدمیرزا که آن زمان ولیعهد بود درآوردند. او پس از آنکه پسرش شاه شد، مهد علیا لقب گرفت.

حاصل ازدواج او با محمدشاه ، پنج فرزند به نام‌های سلطان ملک میرزا، سلطان محمود میرزا، کشور خانم مادر بزرگ محمد، ناصرالدین میرزا و عزت‌الدوله بود که سه فرزند نخست در کودکی درگذشتند. او در ۲۵ سالگی، پسرش ناصرالدین میرزا و در ۳۰ سالگی، دخترش، عزت ملک (ملک نسا خانم) را به دنیا آورد. محمدشاه با اینکه ناصرالدین میرزا را از ۵ سالگی به عنوان جانشین خود معرفی کرده بود، چند بار قصد کرد پسر دیگرش عباس میرزا (پسر خدیجه چهریقی که نسبش به شیخ‌های نقشبندیه می‌رسید) را ولیعهد کند. در سال ۱۲۶۴ ق که محمدشاه درگذشت، مهد علیا پسرش را که در تبریز بود به تهران فراخواند و خود نیز به کمک هوادارانش و سفارت انگلیس برای ۴۵ روز امور مملکت را به دست گرفت و آرامش شهر را حفظ کرد. او به عنوان ملکه مادر نایب‌السلطنه شورای سلطنت را تشکیل داد و میرزا آقاسی وزیر محمدشاه را که هوادار عباس میرزا بود، عزل کرد. عباس میرزا و خدیجه کردستانی نیز که از جانب او احساس خطر جانی می‌کردند با کمک فرهاد میرزا معتمدالدوله به سفارت انگلیس پناه بردند و در آنجا تحصن کردند.

مهد علیا بسیار باهوش بود. بر ادبیات فارسی و زبان عربی مسلط بود، با موسیقی و آواز آشنا بود و خط ریز و خط درشت می‌نوشت. شعر می‌گفت و در سخنانش از مثل‌ها و روایات زیادی استفاده می‌کرد. او قرآن را به صورت دودانگ در آهنگ حجاز می‌خواند. مهد علیا به ساختن و نوسازی بناها مانند باغ مادر شاه در مرقد شاه عبدالعظیم، مدرسه حکیم‌باشی (یا مدرسه مهد علیا)، ساختن بارگاه و بقعه زبیده خاتون، تعمیر و اتمام مسجد امیرقاسم خان، پدرش (یا مسجد مادر شاه) توجه داشت. از مهد علیا چند سجع مُهر با عنوان‌های «ملک النساء العالمین»، «عصمت الدنیا و الدین» و … باقی است. او به مطالعه دیوان شعرا و کتب تاریخ رغبت فراوان داشت و کتابخانه خصوصی او را این دو نوع کتاب تشکیل می‌داد.

مهد علیا نشسته بر تخت طاووس (در وسط)، پسرش ناصرالدین‌شاه و دخترش عزت‌الدوله

مهد علیا در روزگار پادشاهی پسرش تا هنگام مرگ به نفوذ بالایی در برخی از کارهای کشور دست یافت و با توطئه برکناری و بعد قتل امیرکبیر در حمام کاشان، وی کمک کرد تا میرزا آقاخان نوری به صدراعظمی برسد و از آن زمان، دستی بازتر در امور حکمرانی یافت. یکی از دلایل دسیسه‌های مهد علیا نسبت به امیرکبیر، این بود که دختر مهد علیا، ملک‌زاده خانم ملقب به عزت‌الدوله با وجود ناخرسندی مهد علیا، در ۱۳ سالگی در روز جمعه ۲۲ ربیع‌الاول از سال ۱۲۶۵ ق.

به همسری میرزا محمد تقی‌خان فراهانی (امیرکبیر) درآمد و کینه مهد علیا نسبت به میرزا محمد تقی‌خان فراهانی بیشتر شد. همچنین مهد علیا به همراه اعتمادالدوله نوری به صورت محرمانه نزد ناصرالدین‌شاه رفته و به شاه القا کردند که امیرکبیر قصد دارد او را از سلطنت خلع کرده و عباس میرزای نایب‌السلطنه را جای وی بگمارد. مذاکرات آن‌ها در شاه جوان اثر کرد و امیرکبیر از چشم وی افتاد. جناح مخالف امیرکبیر تمام کوشش خود را برای مبارزه با اصلاحات وی و براندازی‌اش صرف کرد. پس از تبعید امیرکبیر به کاشان و زمانی که قرار شد امیر را از تهران حرکت دهند، مهد علیا برای حفظ ظاهر به منزل دخترش عزت‌الدوله آمد تا با او وداع کند ولی امیر خودش را کنار کشید و گذشته و کارهای وی را به روی او آورد.سرانجام امیر کبیر با دخالت او در سال ۱۲۶۸ در حمام فین کاشان به قتل رسید. مهد علیا پس از مرگ امیرکبیر، موجب صدراعظم شدن میرزا آقا خان نوری اعتمادالدوله شد و دخترش عزت ملک خانم را که سیاهپوش امیرکبیر بود به اجبار به عقد میرزا کاظم‌خان درآورد.

مهد علیا در سن ۷۰ سالگی در ۶ ربیع‌الثانی ۱۲۹۰ ق. هنگامی که ناصرالدین‌شاه به سفر اروپا رفته بود در تهران درگذشت و در آرامگاه محمدشاه در قم دفن شد.