نامزد دقیقه 90 اصلاح طلبان در انتخابات 1400 کیست؟

با انتشار این لیست و مشاهده این نفرات این پرسش به وجود می آید که آیا مشخصا این سه شخصیت می توانند برای اصلاح طلبان در انتخابات 1400 راهگشا باشند و در نهایت منجر به توفیق انتخاباتی اصلاح طلبان شوند؟ برای پاسخ به این پرسش باید ویژگی ها، فرصت ها و البته محدودیت های این سه فرد به ترتیب بالابودن رای شان در نهاد اجماع ساز بررسی شود.

محمد جواد ظریف

به گزارش رکنا و به نقل از روزنامه شرق، محمد جواد ظریف که نام آشنایش با برجام گره خورده است، همواره مورد توجه جریان اصلاحات بوده و تقریبا تمام مواضع او در حوزه سیاست خارجی عین به عین مورد تایید اصلاح طلبان بوده است. به بیان دیگر اصلاح طلبان هیچ گاه با مواضع دولت در حوزه سیاست خارجی مشکلی نداشته اند و دال مرکزی حمایت آنها از دولت غیراصلاح طلب روحانی هم سیاست خارجی بود؛ چنان که سنگ بنای حمایت جبهه اصلاحات از حسن روحانی که خاستگاهی کاملا اصولگرا داشت و یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز محسوب می شد، ایجاد مشی اعتدالی در ابعاد بین المللی بود تا آنجا که حتی گفته می شود ترجیح روحانی به عارف در سال ۹۲، به همین دلیل بوده است که البته دستاورد مذاکرات هسته ای در دور اول که در نهایت با عنوان برجام شناخته شد، مورد رضایت اصلاح طلبان و البته جامعه قرار گرفت.

به همین دلیل بود که در سال ۹۶، روحانی با حمایت قاطع خاتمی رایی بیش از دور اول به دست آورد. گرچه روحانی بدون هیچ شکی با حمایت مستقیم اصلاح طلبان روی کار آمد، اما به غیر از حوزه دیپلماسی نتوانست نماینده گفتمان اصلاح طلبی باشد که به نظر می رسد در دوره اول هم چنین انتظاری از او وجود نداشت و همه انتظارها به سمت رفع بحران های دیپلماتیک و مشخصا رفع تحریم ها معطوف بود. در میان چنین انتظاری، محمد جواد ظریف ، به عنوان فردی که هم مذاکره را خوب بلد بود و هم سال ها در آمریکا زندگی کرده بود و می دانست با آمریکایی ها چگونه باید مواجه شد، خوش درخشید؛ تا حدی که بعد از انعقاد برجام، برخی رسانه های اصلاح طلب آن قدر مجذوب او شده بودند که در اغراقی غیرواقع بینانه او را با مصدق یا امیرکبیر مقایسه می کردند.

به هر رو، ظریف توانست پایگاه اجتماعی بالایی به دست بیاورد تا آنکه ناگهان دونالد ترامپ در آمریکا روی کار آمد و دولت جمهوری خواه آمریکا، برجام را تاب نیاورد و از برجام خارج شد. خروج آمریکا از برجام همانا و آغاز دور تازه ای از مشکلات اقتصادی به واسطه تحریم های یک جانبه آمریکا همانا؛ تورم به شدت افزایش یافت، سفره مردم کوچک تر از گذشته شد و دایره طبقه فرودست آن قدر افزایش یافت که به گفته بسیاری از جامعه شناسان و اقتصاددان ها دیگر طبقه متوسط سرمایه ای چندانی باقی نماند.

این وضعیت در کنار جامه عمل نپوشاندن روحانی به دغدغه های اصلاح طلبی و ازقضا نزدیکی او در حوزه سیاست داخلی به اصولگرایان باعث شد انتقادهای زیادی از سوی اصلاح طلبان و مخاطبان جبهه اصلاحات به دولت وارد شود که گرچه این نقدها مشخصا به ظریف نبود، اما دیگر او سردار دیپلماسی نبود و مردم بیش از آنکه به ظریف توجه کنند، درگیر مشکلات معیشتی خود بودند. دو حادثه دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸ شاهدمثال هایی از نارضایتی گسترده اقتصادی مردم بود که البته دولت برای پاسخ دهی مناسب به آن اعتراضات هم کاری نکرد. با این وصف ظریف دیگر مانند دوره اول روحانی جایگاه ویژه ای دست کم در میان مردم نداشت.

همین وضعیت ادامه یافت تا اکنون که بخشی از اصلاح طلبان از او به عنوان یکی از نامزدهای اصلی خود یاد می کنند و این حمایت در حالی است که اولا ظریف تا این لحظه هیچ ایده ای برای مدیریت کشور نداشته و حتی خود بارها گفته است که به غیر از کار دیپلماسی در هیچ موضوعی تخصص ندارد؛ بنابراین به نظر می رسد اعتماد مردم به فردی که برنامه خاصی به جز دیپلماسی ندارد، سخت باشد. از سوی دیگر با سخنان اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه در حوزه سیاست خارجی، وزارت امور خارجه تصمیم گیر نیست، گفتمان دیپلماتیک ظریف دیگر کارایی لازم را در انتخابات ندارد و افزون بر همه اینها انتشار فایل صوتی محرمانه از ظریف باعث شد که او در معرض نقد مقام معظم رهبری قرار بگیرد و به نظر می رسد در این شرایط او نتواند نماینده جامع الشرایطی برای اصلاح طلبان باشد؛ چه اینکه حتی برخی اصلاح طلبان با تکیه بر این موضوع که ظریف از نظر تشکیلاتی اصلاح طلب نیست، حاضر به حمایت از او نبوده و نیستند.

اسحاق جهانگیری

اسحاق جهانگیری ، به عنوان معاون اول روحانی اگرچه در حوزه سیاست داخلی خاصه در دوره اول دولت توانست به دستاوردهای مناسبی دست یابد اما او به عنوان نماینده دولت شناخته می شود و در همین چند وقت اخیر زیر بیشترین فشارها از سوی اصولگرایان بوده است. جهانگیری یک نیروی کاملا اصلاح طلب با پایگاه حزبی کارگزاران سازندگ ی است اما تا این لحظه مورد اجماع تمام اصلاح طلبان قرار نگرفته است و حتی حزب متبوعش دو نامزد اصلی خود را ظریف و محسن هاشمی معرفی کرده است.

البته جهانگیری در عین حال که معاون اول دولت شناخته می شود، در چهار سال دوم دولت با اطرافیان روحانی، ازجمله اعضای حزب اعتدال و توسعه کم مشکل نداشته و در مقاطعی دیده شده است که برخی نیروهای حاضر در دولت اجازه ندادند او برنامه های خود را به سرانجام برساند. به هرحال جهانگیری تا این لحظه در کسب رای اعضای حقیقی و حقوقی (احزاب) نهاد اجماع ساز در مرتبه دوم قرار دارد.

مصطفی تاجزاده

مصطفی تاجزاده ، به گفته محمدعلی ابطحی، نیروی احزاب اصلاح طلب نیست بلکه خود جوهره اصلاح طلبی است. او فردی است که در تمام این سال ها بدون هر گونه مماشاتی حرف های خود را بیان کرده و کوشیده است که چندان در قالب رسمی اصلاح طلبی تعریف نشود. او در این انتخابات نامزد شده است تا به گفته خودش سطح مطالبات انتخاباتی را بالا ببرد؛ در صورتی که به نظر می رسد شرایط جامعه آن طورکه تاجزاده تصور می کند، نباشد.

جامعه این روزهای ایران بیشترین مخاطره را اقتصاد نابسامان می داند، در صورتی که تاجزاده هنوز با تکیه بر همان شعارهای سیاسی گذشته وارد میدان شده است؛ از طرفی تاجزاده در حالی از صدای بی صدایان آبان 98 و دی‌ 96 سخن می گوید که معترضان این دو مقطع اتفاقا اصلاح طلبان را نمایندگان سیاسی خود نمی دانستند و شعار «اصلاح طلب، اصولگرا...» هم مبین همین موضوع است؛ بنابراین تاجزاده نمی تواند در عین حال که همچنان خود را اصلاح طلب می داند، شعارهایی فراتر از محدوده نیروهای هم جبهه خود بدهد؛ مگر آنکه او پیش از این حرف ها تکلیفش را با جبهه متبوعش مشخص کند.

از طرفی تاجزاده از موضوعاتی سخن می گوید که اصلا جدید نیست و در جامعه موجود است و حتما آن سطح را نه اصلاح طلبان موجود که خود جامعه نمایندگی می کنند و فردی مثل تاجزاده ولو آنکه بیش از دیگر اصلاح طلبان صریح باشد، به هیچ وجه نمی تواند زبان رسای مطالبات واقعی اجتماعی باشد. از طرفی اگر تاجزاده واقعا می خواهد در انتخاباتی نامزد باشد و به رقابت بپردازد که خود می داند باتوجه به رویکرد شورای نگهبان بی تردید صلاحیتش تایید نمی شود، یا برای تندترکردن فضای انتخابات به میدان آمده است یا می خواهد بالاترین سطح مطالبات عمومی را نه نمایندگی -که نمی تواند- بلکه کنترل کند که هردو اینها محل نقد است، زیرا تندکردن فضای انتخابات حتما به ضرر نیروهای اصلاح طلب خواهد شد و ممکن است زمینه ردصلاحیت های گسترده را فراهم کند و اگر هم برخلاف این حالت می خواهد مطالبات را کنترل کند، درواقع سطح مطالبات را تقلیل داده که از تاجزاده بعید است.

یک نگاه دیگر هم وجود دارد که تاجزاده می خواهد سطح مطالبه گری را در میان نیروی سیاسی تعیین کند و بگوید که اصلاح طلبان اگر می خواهند اصلاح طلب بمانند، باید با چنین گفتمانی وارد انتخابات شوند که این نیز نمی تواند منجر به نتیجه شود، زیرا گفتمان تاجزاده مورد قبول بسیاری از نیروهای اصلاح طلب نیست و درست یا غلط، بسیاری او را نیرویی تندرو می دانند.

با ذکر این اوصاف، به نظر می رسد که فضای انتخاباتی در جبهه اصلاحات هنوز روشن نشده است و هیچ بعید نیست که آنها از تمام گزینه های مطرح شده عبور کنند و در روزهای منتهی به انتخاباتی ناگهان پشت سر نامزدی دیگر بایستند؛ ولو نامزدی که حتی اصلاح طلب هم نباشد. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.