عوارض و فواید جرم گوش

به گزارش رکنا، گوش در معرض آسیب و تجمع باکتری و عوامل بیماری‌زا قرار دارد اما به طور طبیعی مجرای خارجی گوش ماده‌ای موم مانند ترشح می‌کند تا از گوش محافظت کند و شنوایی آسیب نبیند. اگر در مورد کارایی‌ و عملکرد جرم گوش کنجکاو هستید و می‌خواهید با آسیب‌های تجمع آن در گوش بر شنوایی آشنا شوید بهتر است این مطلب را بخوانید.

جرم گوش چیست؟

جرم گوش به انگلیسی سرومن یا وکس نامیده می‌شود و به ماده‌ی موم مانندی گفته می‌شود که از غدد گوش خارجی ترشح می‌شود. در واقع در کانال گوش خارجی علاوه بر فولیکول‌های مو، غددی برای ترشح عرق هم وجود دارند که جرم گوش زرد رنگ را ترشح می‌کنند.

حالت چسبناک جرم گوش باعث می‌شود گرد و غبار، حشرات ریز و باکتری‌ها امکان ورود به مجرای گوش داخلی را پیدا نکنند. فواید جرم گوش به این دلیل اهمیت دارد که اگر این عوامل وارد مجرای گوش شود موجب ایجاد عفونت و آسیب به پرده صماخ می‌شود و شنوایی فرد مختل می‌شود. به طور طبیعی رنگ جرم گوش زرد تا قهوه‌ای رنگ است و اگر به عکس جرم گوش نگاه کنید کاملاً متوجه رنگ‌های جرم گوش عادی می‌شوید.

درصورتی‌که با جرم گوش سبز یا جرم گوش سیاه مواجه شدید باید بدانید که مشکلی وجود دارد و لازم است حتما تحت نظر دکتر شستشوی گوش جرم‌ها را خارج کنید و علت تجمع جرم گوش را از بین ببرید.

علت جرم گوش چیست؟

قبل از اینکه بدانیم چگونه باید جرم گوش را پاک کنیم لازم است با علت‌های تجمع جرم گوش آشنا شویم. زیرا به طور طبیعی جرم گوش تولید می‌شود و از گوش خارج می‌شود، اما اگر سرعت ترشح یا خروج جرم گوش متناسب نباشد، موجب ایجاد گرفتگی و تجمع در گوش می‌شود. موارد زیر علت‌های تجمع جرم گوش است.

رشد بیش از حد مو داخل مجرای گوش و جرم گوش

یک علت زیاد شدن جرم گوش این است فولیکول‌های مو با سرعت بالایی فعالیت می‌کنند و مجرای گوش پرمو می‌شود. با فعالیت بیش از حد فولیکول‌های مو و زیاد شدن رشد آن‌ها، جرم گوش امکان تخلیه‌ طبیعی را از دست می‌دهد و مشکلاتی را در شنوایی فرد ایجاد می‌شود.

تنگ بودن مجرای گوش و ایجاد جرم در گوش

برخی از افراد از بدو تولد درگیر مجرای گوش تنگی دارند که باعث می‌شود جرم گوش به سرعت این مجرا را مسدود کند. همچنین ممکن است در اثر ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش به مرور زمان مجرای گوش تنگ شود و تخلیه جرم گوش را با مشکل مواجه کند.

تجمع جرم گوش با استفاده‌ی طولانی مدت از هدفون یا سمعک

کسانی‌که به مدت طولانی در شبانه روز سمعک در گوش دارند یا همیشه هدفون استفاده می‌کنند راه مجرای گوش را مسدود می‌کنند و همین امر موجب تجمع جرم گوش و ایجاد مشکل می‌شود.

تجمع جرم گوش به دلیل استفاده از گوش پاک کن

با اینکه خیلی از افراد تصور می‌کنند استفاده از گوش پاک کن برای تخلیه‌ی جرم گوش اقدام مناسبی است باید بگوییم این کار کاملاً اشتباه است و تجمع جرم گوش را آسان‌تر می‌کند. زیرا وقتی از گوش پاک کن استفاده می‌کنید فقط بخشی از جرم را می‌توانید خارج کنید و بخش بیشتر آن با گوش پاک کن به عقب رانده می‌شود و به مروز زمان موجب تجمع جرم در گوش می‌شود.

تجمع جرم گوش به علت پیر شدن پوست

یکی دیگر از علت‌های تجمع جرم گوش بالا رفتن سن و پیر شدن پوست است. وقتی سن فرد بالاتر رود غده‌های گوش ضعیف می‌شود و میزان چربی موم ترشح شده کمتر می‌شود. در نتیجه به آسانی نمی‌تواند به سمت بیرون گوش حرکت کند و در قسمت‌های درونی‌تر گوش تجمع پیدا می‌کند. به این ترتیب راه شنوایی را مسدود می‌شود. همچنین ممکن است جرم گوش و سرگیجه توامان با هم رخ دهند.

اگزما یا خشکی گوش و ایجاد جرم گوش

اگزما در مجرای گوش یکی دیگر از عواملی است که باعث تجمع جرم گوش می‌شود و همراه با علائمی نظیر التهاب و پوسته پوسته شدن پوست بروز می‌کند. با اینکه علت اصلی خشکی پوست مجرای گوش مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد شایع‌ترین علت آن حساسیت باشد.

علائم تجمع جرم گوش چیست؟

اولین علامتی که با تجمع جرم گوش ظاهر می‌شود کم شدن قدرت شنوایی است. زیرا مسیر پرده صماخ مسدود می‌شود و ارتعاش صدا به آن نمی‌رسد. همچنین فردی که درگیر این عارضه می‌شود درگیر وزوز یا احساس گرفتگی گوش می‌شود. در مواردی که میزان تجمع جرم گوش زیاد شود یا همراه با عفونت باشد، ممکن است فرد تورم و التهاب را هم تجربه کند و درد گوش داشته باشد.

در نهایت اینکه جرم گوش و سردرد و سرگیجه هم با هم ارتباط دارند و برخی از بیماران را درگیر می‌کنند.

آیا علائم جرم گوش در کودکان و بزرگسالان تفاوتی با هم دارد؟

تجمع جرم گوش یکی از عارضه‌هایی است که سن و سال ندارد و کودکان و بزرگسالان را درگیر می‌کند. علائم جرم گوش کودکان و بزرگسالان با هم تفاوتی ندارد و تقریبا به یک شکل بروز می‌کند. در خردسالان و کودکانی که هنوز نمی‌توانند محل دقیق درد را مشخص کنند، والدین متوجه بی‌قراری و بی‌خوابی می‌شوند یا اینکه کودک با دست گوش خود را می‌کشد که نشان می‌دهد عارضه و مشکلی در گوش کودک ایجاد شده است.

رنگ جرم گوش چه چیزی را نشان می‌دهد؟

با توجه به اینکه سرومن ماده‌ای طبیعی است که از گوش ترشح می‌شود تا زمانی که تغییر رنگ ندهد یا مقدار آن زیاد نباشد جای نگرانی وجود ندارد. اما اگر جرم گوش تغییر رنگ بدهد و به یکی از شکل‌های زیر دربیاید باید تحت درمان قرار بگیرد.

    جرم گوش سبز رنگ

سلز رنگ شدن جرم داخل گوش نشان می‌دهد عوامل عفونی وارد مجرای گوش شده و باعث شده رنگ مروم گوش تغییر کند.

    جرم گوش خاکستری

تغییر رنگ زرد موم به خاکستری نشانه‌ی خطرناکی نیست. زیرا اغلب اوقات وقتی کسی در شهری با آب و هوای آلوده زندگی می‌کنند یا اینکه هوا آلوده به سرب است، در اثر ورود گرد و غبار به مجرای گوش رنگ موم گوش تغییر می‌کند. اما دقت داشته باشید وضعیت سیاه شدن رنگ جرم گوش‌ها کمی متفاووت است و نشانه‌ی خطر است. زیرا معمولاً در عفونت‌های قارچی رنگ وکس گوش سیاه می‌شود و بیمار از خارش گوش‌ رنج می‌برد.

    جرم گوش سفید

یکی از عوامل دیگری که موجب تغییر کردن رنگ جرم در گوش‌ها می‌شود، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی است. به عنوان مثال کمبود آهن و روی از عواملی هستند که باعث بی رنگ و سفید شدن رنگ جرم گوش‌ها می‌شود.

درمان تجمع جرم گوش چگونه است؟

اصلی‌ترین درمانی که برای زیاد شدن جرم گوش در نظر گرفته می‌شود تخلیه کردن آن است. اما مسئله با اهمیت این است که چگونه جرم گوش را خارج کنیم؟ روش‌های متعددی برای خارج کردن جرم گوش وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

درمان پزشکی جرم گوش

برای خارج کردن ایمن جرم گوش بهتر است به پزشک مراجعه شود تا موم گوش به بهترین شکل خارج شود. پزشک برای خارج کردن جرم‌های بزرگ و سفت شده گوش ابتدا با اتوسکوپ وضعیت گوش را بررسی و سعی می‌کند از نور چراغ قوه استفاده کند تا محل دقیق جرم و اندازه‌ی آن را تشخیص دهد و درمان مناسب را انتخاب کند.

معمولا پزشک از بهترین قطره جرم گوش استفاده می‌کند تا بتواند موم داخل گوش را نرم کند و فرایند خارج کردن آن را آسان کند. در این روش دیگر نیاز به دخالت پزشک نیست و بیمار در زمان‌های مشخص شده قطره را داخل گوش می‌ریزد و منتظر می‌ماند که به مرور زمان جرم روان و تخلیه شود.

    شستشو کردن گوش

یکی از روش‌های ساده و موثری که می‌تواند مجرای گوش را تمیز کند شستشو کردن آن است. شستشوی گوش باید توسط فرد متخصص و ماهر انجام شود. زیرا کوچکترین خطا و سهل انگاری باعث آسیب به پرده، پاره شدن آن و از بین رفتن قدرت شنوایی می‌شود. به همین دلیل افراد عادی نمی‌توانند این کار را انجام دهند و شستشوی گوش حتماً باید توسط پزشک انجام شود.

شیوه شستشوی گوش به صورت زیر است:

برای شستن گوش سر باید در حالت عمودی قرار بگیرد. پزشک قسمت بیرونی گوش را به به آرامی به سمت بالا می‌کشد و با سرنگ جریانی از آب را به داخل گوش می‌ریزد. دمای آب باید کاملاً با دمای بدن یکسان باشد و سردتر یا گرم‌تر نباشد. چون موجب بروز سرگیجه می‌شود.

تخلیه‌ی آب و موم از گوش موجب تمیز شدن مجرای گوش می‌شود. کسانی که میزان جرم گوش بالایی دارند، با شستشوی معمول گوش می‌توانند از بروز این عارضه جلوگیری کنند.

    استفاده از کورت برای تمیز کردن مجرای گوش

کورت ابزار مخصوصی است که پزشک آن را برای خارج کردن جرم گوش استفاده می‌کند و به عنوان درمان با اثربخشی و سرعت بالا شناخته می‌شود. زیرا بلافاصله بعد از خارج کردن جرم‌های سفت شده قدرت شنوایی بیمار به وضعیت عادی بر می‌گردد و درد و خارش هم از بین می‌رود.

درمان جرم گوش در طب سنتی

متخصصان طب سنتی برای درمان تمام عوارض و بیماری‌ها از گیاهان و داروهای گیاهی و روغن‌ها استفاده می‌کنند. استفاده از این شیوه‌ها کاملا مطمئن و ایمن است، زیرا گیاهان و روغن‌های گیاهی عارضه‌ای ندارند و مشکلی را برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌کنند.

از طرف دیگر روش‌های طب سنتی برای درمان تجمع جرم گوش بسیار متنوع است و متقاضیان می‌توانند یکی از این روش‌ها را انتخاب کنند.

توصیه‌های طب سنتی برای استفاده از روغن‌های گیاهی

روغن‌گیاهی با نرم کردن مجرای گوش باعث می‌شوند جرم گوش رقیق شود و به راحتی از گوش خارج شود. همچنین بیشتر روغن‌های گیاهی خاصیت ضد میکروبی دارند و می‌توانند عوامل بیماری‌زا را از بین ببرند. به همین دلیل بسیاری از افراد برای استفاده از این شیوه ترغیب می‌شوند و از روغن‌های گیاهی برای تمیز کردن جرم گوش استفاده می‌کنند.

متداول‌ترین و پرکاربردترین روغن‌هایی که به خارج شدن جرم از گوش کودکان و بزرگسالان کمک می‌کند شامل موارد زیر است.

    روغن بادام برای رفع جرم گوش

یک یا دو قطره روغن بادام می‌تواند موم یا سرومن داخل گوش را نرم کند و فرایند خارج شدن آن را آسان‌تر کند. برای ریختن روغن در گوش باید از یک قطره چکان استفاده کنید تا به راحتی بتوانید بدون اینکه روغن به بیرون گوش بریزید، آن را به داخل مجرای گوش هدایت کنید.

همچنین بهتر است کمی سر را خم کنید تا روغن بیرون نریزد و تا چند دقیقه بعد از ریختن روغن سر را تکان ندهید. می‌توانید برای جذب بهتر روغن با انگشت اشاره اطراف گوش را ماساژ دهید تا سرعت نرم شدن جرم گوش را بیشتر کنید.

    روغن زیتون برای تخلیه جرم گوش

روغن زیتون ترکیبات موثری دارد که می‌‌تواند جرم گوش را نرم و فرایند تخلیه آن را آسان‌تر کند. برای اثربخشی بهتر می‌توانید کمی روغن را گرم کنید. البته دقت داشته باشید که داغ شدن روغن موجب سوختن پوست و مجرای گوش می‌شود و عواقب جبران ناپذیری ایجاد می‌کند.

بعد از ریختن روغن زیتون در گوش و ماساژ دادن گوش بیست دقیقه صبر کنید. سپس با یک دستمال تمیز گوش را پاک کنید. همان‌طور که پیش از این هم تذکر دادیم گوش پاک کن جرم گوش را به عقب می‌راند و خروج آن را سخت‌تر می‌کند. پس به هیچ وجه از گوش پاک کن استفاده نکنید و دستمال نخی و نازکی را جایگزین استفاده از گوش پاک کن کنید.

جرم گیری گوش در طب سنتی با استفاده از سرکه سیب هم کارایی و تاثیرگذاری بالایی دارد و می‌تواند عوامل بیماری‌زا را هم از بین ببرد.

درمان خانگی جرم گوش

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای درمان جرم گوش استفاده از شیوه‌های خانگی است. این شیوه‌ها آسان و کم هزینه است و نیاز به تجهیزات و ابزارهای مخصوصی ندارد بلکه هر کس می‌تواند به راحتی آن را انجام دهد. ساده‌ترین و متداول‌ترین درمان‌های خانگی جرم گوش شامل موارد زیر است.

    جرم گیری گوش با پیاز

    استفاده از آب اکسیژنه

    جرم گیری گوش با سیر

    از بین بردن جرم گوش با ماساژ دادن

این موارد تنها اشاره‌ای مختصر به درمان خانگی جرم گوش است. اگر می‌خواهید در این زمینه اطلاعات کافی در اختیار داشته باشید و به طور کامل با شیوه انجام هر کدام از این روش‌ها آشنا شوید به مقاله درمان خانگی جرم گوش مراجعه کنید و اطلاعات کاملی در این مورد کسب کنید.

چه کسانی در معرض جرم گوش هستند؟

برخی از افراد در مقایسه با دیگران برای ابتلا به عارضه‌ی جرم گوش مستعدتر هستند. به همین دلیل این افراد باید تا حد امکان مراقبت‌های لازم را انجام دهند تا نیاز به درمان پیدا نکنند. افراد در معرض خطر تجمع جرم گوش شامل موارد زیر هستند.

    کودکان یا بزرگسالانی که ساعات طولانی از شبانه روز از سمعک استفاده می‌کنند.

    افرادی که در کانال گوش موهای زیادی دارند.

    کسانی که اشیای مختلفی که اغلب هم آلوده هستند داخل گوش فرو می‌کنند و عادت دارند گوش خود را با این اشیا تمیز کنند.

    کسانی که کانال گوش تنگ دارند یا ساختار مجرای گوش منحنی دارند که باعث می‌شود جرم از گوش‌ها تخلیه نشود.

به کسانی‌که مجبور هستند از سمعک استفاده کنند، توصیه می‌شود برای محافظت از سلامت گوش‌ها از سمعک بدون وکس گارد استفاده نکنند. همچنین هر چند روز یک بار وکس گارد را تمیز کنند تا جرم روی آن انباشته نشود و مشکلی را در طولانی مدت ایجاد نکند. حتی کسانی که به مدت طولانی از هندزفری استفاده می‌کنند هم باید به این نکات توجه داشته باشند.

اگر احساس درد یا گرفتگی گوش دارید و نمی‌توانید صداها را به خوبی بشنوید بهتر است به دکتر گرفتگی گوش مراجعه کنید تا مشکل شناسایی شود و از وخیم شدن شرایط پیشگیری شود.

عوارض تجمع جرم در گوش چیست؟

یکی از سوالات رایجی که اغلب مبتلایان به جرم گوش از پزشک می‌پرسند این است که آیا جرم گوش خطرناک است؟ و در چه صورتی باید هر چه سریع‌تر آن را تخلیه کنیم؟ پاسخ این سوالات ساده است.

با بروز اولین نشانه‌های جمع شدن جرم در گوش و زیاد شدن حجم آن لازم است اقدامات لازم برای خارج کردن آن انجام شود و شستشوی جرم گوش انجام شود.

درغیر این‌صورت فرد با علائمی مانند ترشح جرم گوش قهوه ای یا درد و ناراحتی شدید روبرو می‌شود. حتی با مسدود شدن مجرای خارجی گوش امکان تجمع عوامل عفونی در گوش بالا می‌رود و این احتمال وجود دارد که قدرت شنوایی به طور دائمی مختل شود.

جالب است بدانید عوارض تجمع جرم گوش در سالمندان بیشتر از سایر افراد است و به سرعت میزان شنوایی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مختل می‌کند و موجب بروز سردرد و سرگیجه می‌شود. پس با اولین نشانه‌ها به دنبال درمان موثر برای سالمندان باشید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

وقتی میزان تجمع جرم گوش زیاد نیست، بسیاری از افراد با درمان خانگی جرم گوش سعی می‌کنند آن را تخلیه کنند. تا زمانی که رنگ جرم گوش از زرد و قهوه‌ای تغییر نکرده یا به عبارت دیگر جرم گوش عجیب و سیاه رنگ نشده جای نگرانی وجود ندارد، اما اگر با وجود استفاده از درمان‌های خانگی همچنان درد و کاهش شنوایی یا خارش و وزوز برقرار باشد یا فرد درگیر تب شود، لازم است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند.

کسانی که فرصت کافی برای مراجعه‌ی حضوری به مطب برای نوبت گرفتن یا ویزیت شدن ندارند می‌توانند از خدمات آنلاین استفاده کنند. بدین منظور وب سایت پذیرش۲۴ امکان مشاوره با دکتر آنلاین گوش حلق بینی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه فراهم کرده است.

سوالات متداول درباره جرم گوش

تخلیه جرم گوش با کاغذ چگونه انجام می‌شود؟

برای استفاده از این شیوه شمع توخالی داخل کاغذ یا پارچه‌ای پیچیده می‌شود و داخل گوش قرار داده می‌شود و سر شمع که بیرون از گوش است روشن می‌شود. برخی از افراد اعتقاد دارند مکش ایجاد شده توسط شمع جرم را تخلیه می‌کند اما این روش عوارض غیر قابل جبرانی دارد و توصیه نمی‌شود.

کمبود کدام ماده مغذی در تجمع جرم گوش تاثیر دارد؟

کمبود امگا۳ موجب تجمع جرم در گوش می‌شود به همین دلیل به افرادی که به طور مکرر به این عارضه مبتلا می‌شوند توصیه می‌شود مکمل یا غذای غنی از امگا ۳ مانند گردو و روغن ماهی، ماهی قزل آلا و آکادوو مصرف کنند.

آیا جرم گوش باعث سردرد می‌شود؟

در برخی از افراد تولید بیش از حد جرم گوش و سفت شدن آن موجب بروز سردرد می‌شود.