از کی غذای کمکی نوزادمان را شروع کنیم؟
سلامت رکنا : مکمل‌هایی که به رشد نوزادتان کمک می‌کنند را بشناسید.
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ما مادرها تغذیه کودک‌مان است، چراکه تغذیه علاوه بر رشد، تکامل و سلامت فیزیکی کودک، نقش بسزایی در پیشگیری و درمان تعدادی از بیماری‌ها در کودکی و حتی بزرگسالی را دارد.
به گزارش رکنا ، نوزادان تا شش ماهگی با شیر مادر یا شیر خشک به همراه ویتامین آ ـ د تغذیه می‌شوند که بسیار ایده‌آل است. ولی از شش ماهگی به بعد آماده پذیرش غذای جامد هستند که طبق برنامه و به ترتیب کودک با طعم میوه‌ها، سبزیجات، گوشت، مرغ و ... در کنار شیر مادر (یا شیر خشک) آشنا می‌شود. همچنین از این سن قطره آهن نیز به برنامه روزانه کودک اضافه می‌شود.
برنامه تغذیه کودک تا یک سالگی تحت نظر پزشک و پله‌پله پیش می‌رود. عادت غذایی کودک بین یک تا دو سالگی پی‌ریزی می‌شود که در این موضوع والدین به‌ویژه مادر نقش بسیار مهمی دارند. یادمان باشد ما مادرها در این دوره زمانی عادت‌های غذایی را برای فرزندمان نهادینه می‌کنیم که یک عمر قرار است ضامن سلامت آن‌ها باشد.
ضرورت مصرف قطره آهن
آهن موجود در بدن کودک شیرخوار از زمانی‌که متولد می‌شود تا شش ماهگی به حداقل خود می‌رسد و اگر کودک آهن مورد نیاز را از طریق غذای کمکی و قطره آهن تامین نکند، منجر به کم خونی او در بزرگسالی می‌شود. به همین منظور استفاده از قطره آهن تا دو سالگی یک کار بسیار ضروری و در عین حال یکی از کارهای سخت مادر است.
چراکه برای اکثر کودکان طعم این قطره خوشایند نیست اما رفته‌رفته به طعم آن عادت می‌کنند البته اگر مثل من بد شانس نباشید و تا پایان دوسالگی کودک‌تان طعم هیچ نوع قطره آهنی را پسند نکند! که خُب در این‌صورت دردسرتان بیشتر هم می‌شود!
پس از هر بار مصرف قطره، باید دندان‌ها یا حتی لثه کودک با آب و مسواک مخصوص تمیز شود، چون به‌شدت تاثیر بدی روی دندان‌های کودک می‌گذارد و اگر تمیز نشود نتیجه‌اش سیاهی و خرابی دندان بچه است.
برای شروع غذای کمکی چه سنی مناسب است؟
ما مادران برای شروع تغذیه کودک خود نیاز به صبر و حوصله فراوان داریم چراکه یک دوره جدید در زندگی فرزندمان محسوب می‌شود و والدین به‌خصوص مادر نقش بسیار مهمی در دریافت غذای کودک دارند، چراکه اگر کودک از غذاخوردن لذت ببرد زودتر یاد می‌گیرد که شخصا غذا بخورد و خود را سیر کند.
از شش ماهگی بدن کودک نیاز به تغذیه‌ای فراتر از شیر مادر یا شیر خشک دارد و فقط با شیر احساس سیری نمی‌کند. در این سن اکثر کودکان شروع به دندان درآوردن می‌کنند و از خوردن و جویدن بیشتر لذت می‌برند. شروع‌کردن تغذیه کمکی قبل از شش ماهگی احتمال ایجاد مشکلات گوارشی را بالا می‌برد همچنین دیر شروع‌کردن آن نیز باعث کاهش وزن کودک و همچنین تمایل کمتر کودک به خوردن غذا و آشناشدن با طعم‌های جدید می‌شود.
درنتیجه بهترین زمان برای شروع غذای کمکی پایان شش ماهگی است. البته این صرفا توصیه یک مادر نیست بلکه بسیاری از پزشکان هم درباره غذای کمکی همین زمان را توصیه می‌کنند. با این حال بهتر است حتما قبل از شروع غذای کمکی با پزشک کودک خود درباره زمان و نوع این غذا مشورت کنید.
شروع غذای کمکی
شروع تغذیه کودک از ابتدای هفت ماهگی با یک قاشق مرباخوری است سپس با توجه با اشتیاق کودک این مقدار زیاد می‌شود. برای این‌که متوجه حساسیت کودک به ماده غذایی خاصی شویم باید بین اضافه‌کردن ماده‌های غذایی سه روز فاصله بگذاریم. در مورد سبزیجاتی مانند سیب‌زمینی ، هویج و گشنیز که احتمال نبود حساسیت آن بیشتر است می‌توانیم به صورت روزانه در غذای کودک‌مان اضافه کنیم. غلظت غذای کمکی برای دفعات اول، باید کمی غلیظ‌تر از شیر مادر باشد و کم‌کم غلطت آن بیشتر شود تا به غلظت ماست معمولی برسد و سپس به‌تدریج با توجه بلع کودک غلظت آن بیشتر شود طوری‌که با کج‌کردن قاشق به راحتی نریزد.
در تجربه اولین تغذیه پسرم، با تغییر قوام مدفوع او مواجه شدم و متوجه شدم که نباید غذای کمکی رقیق را خیلی ادامه دهم و باید روزانه به غلظت غذای کمکی اضافه کنم، پس از مشورت با دکتر متوجه شدم که تغییر قوام مدفوع و رنگ آن خیلی طبیعی است!
برنامه غذایی کودک را معمولا پس از چکاپ ماهانه دکتر برای من یادداشت می‌کرد، او مواد اولیه سوپ را نیز تاکید می‌کرد که به ترتیب باید اضافه می‌کردم؛ البته برنامه غذایی هر دکتر می‌تواند کمی متفاوت باشد. من در این دوران از یک کتاب تغذیه شیرخوار که 14 پزشک نوشته بودند کمک گرفتم و سعی می‌کنم در این مقاله با دقت هر چه تمام‌تر تجربه‌های خودم و توصیه‌های دکتر را بیان کنم.
غذای کمکی چه ویژگی‌هایی دارد؟
غذاهای کمکی را می‌توانیم به دو دسته کلی تقسیم کنیم، غذاهای کمکی آماده و خانگی. اگر بخواهیم به صورت کلی این دو نوع غذا را بررسی کنیم می‌توان گفت غذایی که مادر در خانه تهیه می‌کند به مراتب بهتر از غذای آماده است. چراکه مواد غذایی سالم و مشخص هستند و اگر کودک به خوراکی خاصی حساسیت داشته باشد به‌راحتی می‌توانیم تشخیص دهیم، طعم آن به طعم غذای خانواده نزدیک است و هزینه آن نیز بسیار کمتر از غذای آماده است.
البته نمی‌توانیم انکار کنیم که غذاهای آماده در شرایط خاص بسیار مفید و به‌جا هستند و به مادر خیلی کمک می‌کنند، مثلا زمانی‌که بیرون هستیم و دسترسی به گرم‌کردن غذا یا نگه‌داری آن در یخچال را نداریم غذاهای آماده گزینه بسیار مناسبی هستند. نکته مثبت دیگری که غذاهای کمکی آماده دارند این است که با توجه مواد تشکیل‌دهنده و شکر موجود در آن، با مصرف مداوم باعت وزن‌گیری کودک می‌شوند.
با وجود همه این توضیحات درنهایت انتخاب به کودک برمی‌گردد گاهی کودکان به خاطر نرم‌بودن غذای آماده از خوردن سوپ و غذای خانگی اجتناب می‌کنند. بهتر است برای جلوگیری از این مشکل کودک ابتدا با طعم و مزه دستپخت مادر آشنا شود تا انتخاب او غذای خانگی باشد!
برنامه غذایی ماه هفتم
هفته اول: فرنی آردبرنج و بعد حریره بادام
هفته دوم: برنامه قبلی سوپ با استفاده از گوشت
هفته سوم: پوره انواع سبزیجات
هفته چهارم: سوپ (سیب‌زمینی، هویج، گشنیز و آب‌گوشت یا مرغ)
از میوه‌ها از سیب و موز می‌توان به‌عنوان اولین ماده غذایی برای کودک استفاده کرد. توجه داشته باشید که غذای کودک باید به‌تدریج زیاد شود به این صورت که از یک قاشق مرباخوری شروع کنیم و کم‌کم با توجه به نیاز کودک بیشترش کنیم تا به پنج تا 10 قاشق مرباخوری برسیم.
به سوپ کودک نباید نمک، شکر یا ادویه اضافه کرد.
برای نرم‌کردن پوره سبزیجات (سبزیجات مجاز برای این سن سیب‌زمینی، هویج) می‌توان از شیر مادر یا شیر خشک یا کره استفاده کرد.
برنامه غذایی ماه هشتم:
در این ماه غذاهای کودک متنوع‌تر و قوام غذا بیشتر می‌شود.
از ماه هشتم زرده تخم‌مرغ، ماست، پنیر پاستوریزه کم نمک، خرما ، میوه یا آب‌میوه نیز به برنامه غذایی کودک اضافه می‌شود.
برای پختن تخم‌مرغ بهتر است پس از به جوش آمدن آب، پخت به مدت 15 دقیقه دیگر ادامه داشته باشد تا زرده تخم‌مرغ کاملا سفت و میکروب‌های بیماری‌زای آن از بین بروند. برای این ماه می‌توانیم به سوپ کودک‌مان حبوبات اضافه کنیم که سبک‌ترین آن عدس است و البته گزینه خوبی برای اضافه‌کردن حبوبات در سوپ. (به‌غیر از نخود و لپه).
کودک از هشت ماهگی می‌تواند با کمک دست‌های خود غذا بخورد. برای تقویت مهارت کودک‌مان می‌توانیم از غذاهای انگشتی مانند سیب‌زمینی پخته و ریز خُردشده یا هویج، یا نخودفرنگی استفاده کنیم تا غذاخوردن برایش تبدیل به یک مهارت و بازی شود.
ماه‌های یازدهم و دوازدهم
در این سن کودک دیگر کاملا مهارت جویدن را یاد گرفته است و با آشکارشدن دندان‌هایش می‌تواند تکه‌هایی از غذا را بکند و به عقب دهان ببرد و ببلعد. کودکی که در این سن دندان نداشته باشد این کار را با لثه خود انجام می‌دهد.
در این سن کودک دیگر می‌تواند تمام ماده‌های غذایی را میل کند، البته غیر از مواردی که به آن حساسیت دارد. ماهی نیز به برنامه غذایی کودک اضافه می‌شود.
با توجه به مقدار ویتامین و ارزش غذایی که گوشت قرمز و مرغ دارند بهتر است همیشه از آب‌گوشت و خود گوشت در غذای کودک استفاده شود. ماهیچه گوسفندی بسیار با خاصیت است و به پسر من برای وزن‌گیری بسیار کمک کرد.
مصرف اسفناج و بادمجان و میوه‌هایی از خانواده توت تا دو سالگی برای کودکان توصیه نمی‌شود. برای میان وعده کودکان در این ماه می‌توان بستنی و بیسکویت‌های ساده بدون کرم را نیز اضافه کرد.
و در پایان یادآوری می‌کنم که بهتر است غذای کودکان تا دو سالگی با کمترین نمک و ادویه تهیه شود. ضمن این‌که با توجه به شرایط متفاوت هر کودک قبل از شروع تغذیه کمکی، حتما با پزشک کودک خود درباره زمان، نوع و طرز تهیه آن مشورت کنید.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
ارسال نظر