چرا کودکان انگشت می مکند؟

به گزارش رکنا ، مکیدن انگشت یا پستانک در نوزادان و کودکان کوچک یک واکنش طبیعی است. زیرا مکیدن در کودکان یک رفلکس طبیعی است که از زمانی که در رحم مادر بوده‌اند شروع شده است و بصورت عادت به مکیدن از سه تا چهار ماهگی شکل می‌گیرد.

مکیدن شست یا انگشت یکی از اعمال سازشی اولیه است که کودک به وسیله آن خود را خوشحال می‌کند. این عادت یک احساس عمیق امنیت به کودک می‌بخشد که او به آن احتیاج دارد.

مکیدن و جویدن اشیا یکی از روش‌هایی است که نوزادان و کودکان کوچک به وسیله آن می‌توانند محیط اطراف خود را لمس کنند. کودک در سنین شیرخوارگی اغلب بعد از غذا خوردن انگشت خود را می‌مکد. برخی دیگر از کودکان به محض اینکه پستانک یا پستان را از دهانش بیرون بیاورند این کار را می‌کنند.

اگر کودک نتواند در دوره شیرخوارگی غریزه مکیدن را از طریق مکیدن شیر و از پستان مادر و پستانک ارضا کند به شیوه‌هایی مانند مکیدن شست و غیره جبران می‌کند.

اگر نوزاد و یا بچه کوچک شما چیزی در دهان می‌کند و یا انگشت خود را می‌مکد وادارش نکنید که این کار را متوقف کند. زیرا اگر این کودکان در محیط‌های طبیعی و شرایط عادی رشد کنند و محبت‌ها و توجه لازم والدین وجود داشته باشد موجب این می‌شود که کودک توجه به محیط اطراف داشته باشد و با امکانات تازه‌ای که او را با دنیای جدید پیوند می‌دهد، آشنا شود و به‌تدریج کمتر به مکیدن انگشت روی می‌آورد و کم‌کم آن را معمولاً به‌طور طبیعی تا قبل از سه تا چهارسالگی کنار می‌گذارد.

اگر غریزه مکیدن پس از یک سالگی به تدریج کم‌رنگ‌تر نشد، علل مختلفی مانند: حسادت، افسردگی، تغییرات جدید ناخوشایند تولد یک بچه جدید، ترس از والدین و یا رفتن به کودکستان و غیره می‌تواند وجود داشته باشد و همین‌طور ممکن است کودک بدون علت و طبق عادتی که در او تقویت شده است این کار را انجام دهد.

اگر مکیدن انگشت در سنین بالا مخصوصاً در سال‌های قبل از مدرسه رفتن مشاهده شود،‌اختلال است و باید این مسئله را جدی گرفت.

عوارض و مشکلاتی که مکیدن انگشت می‌تواند به‌بار آورد

ـ اگر این اختلال در سنین مدرسه وجود داشته باشد،‌باعث می‌شود که کودک از طرف دیگر همسالان مورد تمسخر قرار گیرد و باعث کاهش اعتماد به نفس در وی می‌شود.

ـ کودکانی که در سن رشد دندان‌ها هستند احتمال ایجاد مشکلات دندان برای آنها به وجود می‌آید.

ـ هنگامی که کودک انگشت خود را می‌مکد باعث می‌شود دهانش باز بماند و عادت کند همیشه از طریق دهان تنفس کند.

ـ همچنین مکیدن انگشت در بعضی مواقع باعث می‌شود کودک به علت اینکه زبانش در حالت عادی نمی‌ماند سرزبانی صحبت کند.

و همین‌طور مکیدن انگشت می‌تواند یک کودک را آن‌قدر آرام کند که دیگر توجهی به اطراف نداشته باشد. مثل مدرسه و معلم و کودک خیال‌پرداز می‌شود و نمی‌تواند به چیزی توجه و تمرکز کند.

توصیه می‌شود والدین این مشکل را در این مواقع جدی بگیرند:

1ـ کودکان از سه سال به بالا که اکثر مواقع انگشت می‌مکند.

2ـ کودکانی که زبانشان را موقع صحبت به پشت دندان‌ها می‌گذارند و تلفظ خوب انجام نمی‌دهند.

3ـ مواقعی که رشد دندان‌ها آغاز شده و مکیدن انگشت می‌تواند تأثیری در رشد دندان‌ها داشته باشد.

4ـ زمانی که کودک به درجه درک مسائل رسیده باشد و بتواند مفهوم حرف‌های شما را درک کند.

مکیدن انگشت در سنین بالا معمولاً شب‌ها قبل از خواب موقع گرسنگی،‌هنگام تماشای تلویزیون، بی‌خوابی و بیماری و استرس مشاهده می‌شود.

کودکان معمولاً با روش‌های مختلفی با استرس برخورد می‌کنند. یکی از روش‌های برخورد کودکان با استرس به دست آوردن امنیت از طریق مکیدن انگشت است.

برای از بین بردن این عادت معمولاً بعد از دوران شیرخوارگی استفاده از تنبیه تلخ کردن یا بستن شست و یا سرزنش و بی‌حرکت کردن آرنج بی‌فایده است و حتی موجب تشدید می‌شود. به یاد داشته باشید برخورد نادرست باعث می‌شود این عادت در کودک گسترش پیدا کند.

اگر شما بخواهید کودکی که اختلال مکیدن انگشت دارد از این کار دست بردارد

ـ باید اول جست‌وجو کنید که چرا این عادت را ترک نمی‌کند؟

ـ با چه شرایط استرس دست به گریبان است؟

ـ شرایط خانواده و فاکتورهای اجتماعی تأثیر زیادی روی شخصیت بچه‌های بزرگ‌تر دارد. آیا در مدرسه و یا خانه استرس وجود دارد؟

ـ اگر والدین پی به علت انگشت مکیدن کودکشان ببرند، اغلب می‌توانند با تغییر آن علت عادت کودکشان را ترک دهند. زیرا اگرآن مسئله که باعث به‌وجود آمدن استرس در کودک شده حل شود، کودک راحت‌تر عادتش را ترک می‌کند. گاهی هم کودکان انگشت خود را می‌مکند که جلب توجه کنند. حتی اگر این توجه منفی باشد. مثل دعوا و سرزنش کردن از سوی والدین به خاطر انگشت مکیدن.

توصیه‌هایی برای از بین بردن عادت مکیدن انگشت

با بچه‌ها صحبت کنید و بگویید که چرا باید این عادت را ترک کنند. یک مرتبه این ترک عادت برای کودک مشکل است. در ابتدا سعی کنید قرارهایی برای کودک بگذارید. مثلاً فقط هنگام تلویزیون انگشتش را به دهان نبرد و به‌مرور زمان موقعیت‌ها و زمان‌ها را زیادتر کنید.

با کودک قرار اشاره‌ای بگذارید و در نزد دیگران با آن اشاره‌ها به او بفهمانید که این کار را بکنند.

مکیدن انگشت برای کودکان بیشتر در مواقعی پیش می‌آید که بی‌کار هستند و یا عدم اطمینان دارند. در این مواقع وسیله‌ای به دست او دهید تا حواسش پرت شود. مثل اسباب‌بازی و یا خوراکی خوشمزه و یا کاری را که دوست دارد به او محول کنید و یا در بازی با او همراه شوید و سرگرمش کنید.

بهترین و مؤثرترین شیوه آن است که کودک را به‌طور غیرمستقیم به سمت اصلاح رفتار نامطلوب فوق هدایت کنیم و او را به کارهایی که مورد علاقه‌اش می‌باشد واداریم تا به تدریج این عادت از بین برود.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.

پورفخریان ـ کارشناس روان‌شناسی بالینی