ماجراهای رویش اولین دندان کودک شما / استقبال از مروارید کوچولو!

یک سال اول از زندگی هر نوزاد پر است از اتفاقات جدیدی که پدر و مادرها را گاهی خوشحال و البته گاهی ناراحت می‌کند. هر چند در برخی موارد این ناراحتی‌ها با استرس‌های ناآگاهانه والدین همراه است که کار آن‌ها را هر روز به پزشک و بیمارستان می‌کشاند.

به گزارش رکنا ، یکی از این اتفاق‌ها مربوط به رویش اولین دندان ها در دهان نوزاد است به طوری که پدر و مادرها ناگهان با حجمی از بی‌قراری و بداخلاقی نوزاد خود روبه‌رو می‌شوند. البته باید بگوییم که اگر از بیمار نبودن کودک خود مطمئن هستید باید خوشحال باشید که نوزادتان منتظر رویش اولین مروارید درخشانش است و تا کنون تمام بی‌قراری‌ها و ناآرامی‌هایش با دلیل منطقی که نباید نگرانی پشت آن وجود داشته باشد همراه است.

البته این بی‌قراری‌ها معمولا تا زمانی که نوک دندان‌ها از لثه بیرون بزند، ادامه پیدا می‌کنند. پس نگران نباشید؛ درآوردن دندان‌های شیری در عین‌ حال که یکی از مراحل اصلی رشد کودک محسوب می‌شود، اما سختی‌ها و گرفتاری‌های خاص خودش را هم دارد. شما می‌توانید با کمک برخی راهکارها، گذران این دوره را برای کودک‌تان آسان‌تر کنید.

بنابراین در این مطلب مصاحبه‌ای با دکتر فاطمه شجاع‌نوری؛ دندانپزشک کودک داشته‌ایم تا شما را با زیر و بم این دوره شیرین اما دردناک آشنا ‌کنیم و راهکارهایی برای تسکین درد و ناراحتی ناشی از دندان ‌درآوردن و کمک به حفظ سلامت دندان‌های نوزادتان در اختیار شما قرار ‌دهیم. پس به جای دستپاچه شدن و بی قراری‌هایی که از کودک به شما منتقل می‌شود با آگاهی از چم و خم ماجرای رویش اولین دندان فرزند دلبندتان به تسهیل شرایط برای او کمک کنید و البته با دلخوشی به استقبال اولین مروارید کوچک گرانبهایی بروید که با خود نشانی از سلامت کودک در پروسه رشد دارد.

نوزادان چه زمانی شروع به دندان‌درآوردن می‌کنند؟

دکتر شجاع نوری می‌گوید: «همه انسان‌ها به‌صورت طبیعی در دو مرحله دندان درمی‌آورند یعنی لثه به‌صورت طبیعی شکاف می‌خورد و دندان به حفره دهان راه می‌یابد و این خود یکی از ساختارهای بدن انسان است که از نوزادی می‌توان شاهد این رویش و رشد در آن بود. البته باید بگوییم که دندان‌درآوردن نوزادان، فرایندی تدریجی و زمان‌بر است که یک‌باره اتفاق نمی‌افتد.

اگر دقت کرده باشید می‌توانید نرم بودن لثه‌های یک نوزاد را در ماه‌های اول به‌خوبی مشاهده کنید. این لثه‌ها به زمان احتیاج دارند تا بتوانند به مکانی استوار برای مرواریدهای براق نوزاد شما تبدیل شوند. البته زمان تقریبی رویش اولین دندان‌های شیری در نوزادان ۶ ماهگی است که بسته به فاکتورهای متعدد، این زمان در نوزادان مختلف متغیر است. اما معمولا زودتر از سه‌ماهگی نمی‌رویند مگر در موارد بسیار نادر که حتی در بدو تولد هم مشاهده ‌شده است. معمولا این رویش تا سه سالگی ادامه دارد.»

صفر تا صد فرایند رویش دندان نوزاد!

جالب است بدانید هنگامی‌که نوزاد هنوز داخل رحم مادر است، دندان‌های او شروع به رشد می‌کنند. جوانه‌های دندانی نوزادتان که پایه‌ای برای دندان‌های شیری او هستند در زمانی که مادر باردار بوده، تشکیل ‌شده‌اند. علاوه بر این دکتر شجاع‌نوری به تندرستی می‌گوید: «دندان‌های شیری نوزادان تقریبا در پنج مرحله به ترتیب در دهان شروع به رشد می‌کنند.

در ابتدا دندان‌های پیشین یا جلویی فک پایین و بالا در شش تا هشت‌ماهگی، سپس در حدود ده تا چهارده‌ماهگی اولین دندان‌های آسیای شیری در دو فک آغاز به رویش می‌کنند و باقی دندان‌ها در حدود ۱۶ تا ۲۲ ماهگی در نیش دو فک می‌رویند؛ که البته رویش دندان‌های نیش درد بیشتری نسبت به دندان‌های دیگر دارند و درنهایت در ۲۵ تا ۳۳ ماهگی هم دندان‌های آسیای دوم شیری به‌عنوان آخرین دندان شیری درمی‌آیند. البته این نکته را نباید فراموش کرد که این فرایند در کودکان مختلف متغیر است؛ پس از زود یا دیر درآمدن دندان‌های شیری نوزادتان متعجب نشوید.»

علائم رویش دندان؛ از تورم لثه تا درد و بی‌اشتهایی

دکتر شجاع نوری می‌گوید: «دندان‌ در آوردن، الزاما برای همه کودکان علائم مشخصی ندارد و گاهی برخی کودکان به‌سادگی دندان درمی‌آورند و برخی دیگر درد زیادی را برای رویش دندان‌ها تحمل می‌کنند. پس خود را جای او بگذارید و تصور کنید نوزادتان چه دردی می‌کشد وقتی یک ‌دندان تیز و برجسته در لثه‌های ملتهب و دردناکش رشد می‌کند.»

این دندانپزشک کودک همچنین می‌گوید: «علائم رایج در اکثر کودکان شامل حساسیت لثه و احساس خارش، تورم لثه، بی‌قراری و بی‌اشتهایی و بی‌خوابی کودک و آبریزش دهانی است که گهگاه با درد شدید همراه است. والدین باید بتوانند زمان دندان‌درآوردن فرزندشان را از روی علائم آن متوجه شوند و زودتر برای رفع درد و ناراحتی آن اقدام کنند.»

تب یا اسهال از علائم رویش دندان هستند؟!

فقط کافی است که کنار مادر یا مادربزرگ‌ها بنشینید، قطعا تشخیص تب و اسهال کودک‌تان را چیزی جز دندان‌ درآوردن نمی‌دانند. دکتر شجاع‌نوری در این باره می‌گوید: «به‌رغم تصور قدیمی‌ها که دندان‌ درآوردن باعث تب یا اسهال می‌شود تاکنون هیچ مقاله علمی چنین نظریه‌ای را تائید نکرده است و اگر نوزاد دارای تب بالا یا اسهال شدید را پیش پزشک معالج کودک ببرید هیچ‌وقت به شما نمی‌گویند که دلیل این دردها، دندان‌درآوردن است.

با این حال اگر به ماجرای دندان‌درآوردن دقت کنید؛ متوجه تب یا اسهال در برخی از کودکان می‌شوید. درست ماه‌های رویش دندان با لمس اشیا توسط نوزاد تداخل پیدا می‌کند. نوزاد در این ماه‌ها شروع به کشف اطراف خود کرده و به هر چیزی که در اطرافش است، برای شناخت بهتر چنگ می‌زند. این لمس‌ها برابر است با جمع شدن میکروب‌ها در لابه‌لای انگشت‌های او که گهگاه برای خارش لثه‌ها به داخل دهان برده می‌شوند. پس به نظر می‌رسد همراهی تب و اسهال با دندان‌درآوردن به دلیل گذاشتن وسایل متفرقه آلوده در دهان توسط نوزاد برای کمک به از بین بردن خارش و حساسیت است.»

چگونه درد را کنترل کنیم؟

چگونه دردهای ناشی از رویش دندان را در کودکم از بین ببرم؟ این سؤالی است که ذهن بیشتر مادرها را با خود درگیر می‌کند. در واقع هیچ‌کدام از والدین دوست ندارند که شاهد درد کشیدن نوزاد خود هرچند مختصر باشند. لثه‌های کوچک و نرم کودک تحمل درد زیاد دندان ‌در آوردن را ندارد و به همین دلیل، این فرشته‌های کوچک همیشه با بی‌قراری و گریه و مریض شدن این دوران را سپری می‌کنند.

به همین منظور دکتر شجاع‌نوری توصیه می‌کند که در زمان رویش دندان‌ها لثه نوزاد خود را با ماساژ و با مالیدن ماده‌ای سرد آرام کنید. این کار باعث می‌شود تا خارش لثه کمتر شود. البته به‌صورت تجربی دادن نان یخ‌زده به کودک می‌تواند تا حد زیادی از بی قراری‌اش بکاهد. همچنین در صورت ادامه بی‌تابی بهتر است کمی مسکن در دوز معین به کودک داده شود. در این مسیر، دندانک‌ها وسایل مفیدی برای خاراندن لثه به شمار می‌آیند.

فراموش نکنید برای استفاده از مسکن در این مواقع حتما اول تائید پزشک را بگیرید و سرخود به فرزند خود دارو ندهید.

ژل‌‌های کاهش درد تأثیرگذار هستند یا نیستند؟!

در اغلب داروخانه‌ها ژل‌‌های کاهش درد برای دندان‌درآوردن نوزادان موجود است؛ اما سؤالی که پیش می‌آید این است که این ژل‌ها برای نوزاد مضر است یا مفید؟! دکتر شجاع‌نوری در این باره به تندرستی می‌گوید: «ژل‌های کاهش درد در نوزادان می‌تواند مفید باشد و برخی از آن‌ها بی‌ضرر هستند؛ اما بهتر است در دوره دندان‌درآوردن به دلیل جذب بالای لثه در آن زمان تا جایی که امکان دارد استفاده از ژل صورت نگیرد و بیشتر از دندانک‌ها یا دندانی‌ها استفاده شود.

همچنین می‌توان از یک پستانک ژله‌ای، آبی یا پلاستیکی برای نوزادتان در این مدت استفاده کرد. شما می‌توانید پستانک را در یخچال بگذارید تا سرد شود، اما از منجمد کردن آن خودداری کنید، چون به لثه نوزاد آسیب می‌رساند. می‌توانید از پستانک برای نوزاد استفاده کنید تا با جویدن آن کمی از دردش کاسته شود.»

تأخیر در رویش دندان؛ نگران باشیم یا نباشیم؟!

دکتر شجاع‌نوری می‌گوید: «تأخیر در رویش اولین دندان می‌تواند تا 18 ماهگی امری طبیعی باشد؛ اما در صورت طولانی شدن و درنیامدن دندان‌های شیری باید توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد. ممکن است این تأخیر مربوط به ساختار رشد نوزاد باشد. در عین حال تأخیر در رویش دندان با علل مختلفی همراه است که از آن جمله می‌توان به کمبود فاکتورهای معدنی مانند ویتامین D و C و کلسیم و فسفر، عوامل ارثی و کم‌کاری تیروئید اشاره کرد که باید برای اطمینان بر عدم وجود چنین مشکلاتی به پزشک مراجعه کرد.

مسواک زدن دندان‌های نو رسیده!

بهترین وسیله برای تمیز کردن دندان‌های تازه درآمده خصوصا قبل از دوسالگی مسواک انگشتی است که در عین این‌که می‌تواند دندان را تمیز کند برخوردش به لثه برای کودک دردناک نیست. دکتر شجاع‌نوری در این باره به تندرستی می‌گوید: «استفاده از خمیردندان در این سن تا زمانی که کودک قادر به تف کردن باشد ممنوع است و نظافت باید فقط با آب انجام شود.»

گاهی اوقات پیش می‌آید که درد رویش دندان در نوزاد طاقت‌فرسا شده و دیگر اوضاع از شرایط طبیعی خارج می‌شود، در چنین مواقعی والدین بهتر است راهکاری را انتخاب کنند تا خیال‌شان در عین حال آسوده شود. در واقع در صورت بی قراری زیاد و طولانی نوزاد بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود تا احتمال عفونت لثه‌ای منتفی شده و خیال پدر و مادر بابت سلامت کودک آسوده شود.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.