تزریق واکسن آنفلوانزا در کشورهای غربی و اروپایی ممنوع است؟

به گزارش رکنا، این روز‌ها با شیوع بیماری آنفلونزا و آمار مرگ و میر در این زمینه، نگرانی‌ها افزایش یافته است. سالمندان و کودکان به دلیل داشتن دستگاه ایمنی ضعیف‌تر، بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند. برخی از پزشکان در راستای مهار این بیماری، افراد را به تزریق واکسن آنفلوانزا به عنوان یکی از عوامل پیشگیری ترغیب می‌کنند.

واکسن آنفلوانزا محتوی آنتی ژن‌های سطحی این ویروس است، این واکسن به صورت سوسپانسیون در سرنگ‌های آماده مصرف و به شکل مایع شفاف و بی‌رنگ در سرنگ‌های تک دوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تزریق این واکسن به افرادی که در معرض بروز عوارض آن هستند، توصیه می‌شود، اما با وجود خاصیت پیشگیرانه آن، باور‌هایی مبنی بر عارضه‌های جبران ناپذیر در افراد پس از تزریق وجود دارد که سبب تردید آن‌ها درخصوص استفاده از این واکسن می‌شود. از سوی دیگر برخی با انتشار اخباری مبنی بر ممنوعیت تزریق و توزیع واکسن آنفلوانزا در بعضی از کشور‌ها در فضای مجازی، بر نگرانی‌ها دامن می‌زنند. اما ببینیم این ادعا تا چه اندازه واقعیت دارد.

تزریق واکسن آنفلوانزا در آمریکا

جان اس. آبرامسون، رئیس سابق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های کمیته مشورتی در مورد واکسیناسیون، و رئیس سابق گروه کودکان در دانشگاه ویک فارست در وینستون، از سیاست فعلی ایالات متحده که در سال ۲۰۱۰ به اجرا درآمد، می‌گوید که طی آن توصیه شده است افراد مسن سالانه یکبار واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند.

واکسیناسیون آنفلوانزا از سال ۱۹۶۰ بخشی از برنامه بهداشت عمومی ایالات متحده بوده است که در ابتدا تنها معطوف به کودکان ۶ تا ۲۳ ماهه بود، اما بعد‌ها یعنی در سال ۲۰۰۴، گزینه زنانی که در فصل آنفلوانزا باردار می‌شوند هم به آن اضافه شد. این تصمیم به عنوان یک نتیجه از داده‌های متقاعد کننده نشان می‌دهد که میزان بستری و مرگ و میر ناشی از آنفلوانزا در کودکان، از ۶ تا ۵۹ ماهگی بوده که در سالمندان میزان کمتری مشاهده شده است.

بر همین اساس و از آنجا که بالاترین میانگین مبتلایان به آنفلوانزا در آمریکا، شامل کودکان و نوجوانان می‌شود، مدارس به عنوان یک بردار قدرتمند برای گسترش این بیماری محسوب می‌شوند، از این رو توصیه برای واکسیناسیون کودکان در این کشور بسیار زیاد است. میزان پوشش واکسن آنفلوانزا در زنان باردار با گذشت زمان از کمتر از ۱۵ ٪ به حدود ۵۰ ٪ افزایش داشته است که در آرژانتین میزان آن به ۹۵ درصد می‌رسد.

هشدار کمبود واکسن آنفلوانزا در اروپا

در مورد اثربخشی واکسن‌ آنفلوانزا در پیشگیری از این بیماری در آمریکا، شک و تردید‌هایی وجود دارد که البته مربوط به کاهش هر ساله اثربخشی آن است، این امر می‌تواند به دو عامل ویژگی‌های انتقال سویه‌های گردشی و میزان مطابقت واکسن‌ها در برابر آن گونه‌ها وابسته باشد.

میزان پوشش واکسیناسیون آنفلوانزا در بین گروه‌های پرخطر طی هفت سال گذشته در منطقه اروپا کاهش یافته است و نیمی از کشور‌ها از کاهش تعداد دوز‌های واکسن موجود خبر می‌دهند. این‌ها نتایج اولین بررسی جامع در مورد پوشش واکسن آنفلوانزای فصلی در منطقه اروپایی سازمان بهداشت جهانی (WHO) بین سال‌های ۲۰۰۸/۰۹ و ۲۰۱۴/۱۵ است که توسط مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (ECDC) و دفتر منطقه‌ای WHO برای اروپا انجام شده است. هر دو سازمان هشدار داده‌اند که کمبود واکسیناسیون آنفلوانزای فصلی در اروپا، پتانسیل محافظت از مردم در هنگام بروز سالانه این بیماری و فراگیری‌های آتی را به خطر می‌اندازد.

توصیه مدیر منطقه‌ای WHO به کشورهای اروپایی

واکسیناسیون موثرترین اقدام برای جلوگیری از بیماری شدید آنفلونزاست. با این حال براساس تحقیقات انجام شده در این باره، واکسیناسیون آنفلوانزا در تعدادی از کشور‌های منطقه اروپا رو به کاهش بوده است. مدیر منطقه‌ای WHO اروپا در این رابطه معتقد است؛ اکنون این نگرانی جدی برای افراد در معرض خطر بیشتر به ویژه افراد مسن، و در آینده به طور بالقوه برای کل جمعیت وجود دارد، زیرا تولید این واکسن‌های فراگیر ارتباط نزدیکی با میزان استفاده از آن‌ها دارد. او به کشور‌های اروپایی توصیه می‌کند، پوشش واکسیناسیون را افزایش دهند تا به هدف جذب ۷۵ درصدی در افراد مسن و سایر افراد در معرض خطر برسند.

همه کشور‌های عضو اتحادیه اروپا با هدف دستیابی به جذب ۷۵ درصدی افراد مسن و سایر گروه‌های آسیب پذیر در این سازمان عضو شده اند. با این حال این اهداف به نتیجه نرسید. "ECDC" متعهد است به منظور حمایت از تلاش‌های خود برای کنترل آنفلوانزای فصلی، با کشور‌های عضو همکاری بیشتری داشته باشد.

توصیه تزریق واکسن آنفلوانزا به زنان باردار

این واکسیناسیون به طور کلی برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن توصیه می‌شد، اما پوشش آن در بیشتر کشور‌ها زیر ۴۰ ٪ بود. تقریباً همه کشور‌ها واکسیناسیون آنفلوانزا را برای کارمندان مراقبت‌های بهداشتی توصیه کرده‌اند، اما اکثر آن‌ها میزان دریافت واکسن آنفلوانزا را به عنوان کمترین میزان در حدود ۴۰ درصد گزارش داده‌اند.

در کل، ۹۰ ٪ کشور‌ها در سال ۲۰۱۴/۲۰۱۵ در مقایسه با ۴۰ ٪ قبل از بیماری مسری H۱N۱ در سال ۲۰۰۹ توصیه‌ استفاده از این واکسن برای زنان باردار را داشتند با این حال به طور کلی پوشش نیمی از میزان مورد انتظار بود، نیمی از کشور‌ها میزان جذب زیر ۱۰ درصد را نشان می‌دادند و کمتر از نیمی از کشور‌ها (بیشتر در شرق اروپا) واکسیناسیون آنفلوانزا را برای کودکان خردسال توصیه کرده‌اند که در این شرایط هم پوشش واکسیناسیون کمتر از ۱ ٪ تا ۸۰ ٪ بود.

در جایی هم که واکسن‌ها به طور گسترده‌تری در دسترس هستند، توزیع و دریافت با موانع متعددی از جمله حقوق، مقررات و دسترسی، دسترسی و راحتی خدمات واکسیناسیون، هنجارها، ارزش‌ها و پشتیبانی اجتماعی و فرهنگی، انگیزه، نگرشها، دانش و مهارت‌های فردی مواجه است. در کشور‌هایی هم که ممکن است آنفلوانزا یک بیماری با اولویت محسوب نشود، تهیه و استفاده از واکسن محدود است.

ممنوعیت تزریق واکسن آنفلوانزا به‌ویژه در افراد بزرگسال درست نیست

در همین رابطه به گزارش حوزه بهداشت و درمان با حسین عرفانی رئیس اداره بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، گفت‌وگویی داشته است.

عرفانی ضمن رد ادعای ممنوعیت توزیع واکسن آنفلوانزا در کشور‌های اروپایی و غربی، تصریح کرد: ممنوعیت تزریق واکسن آنفلوانزا به‌ویژه در افراد بزرگسال به هیچ وجه درست نیست و هیچ منعی در زمینه تزریق این واکسن برای بزرگسالان وجود ندارد. در حال حاضر ۳۰ درصد مردم آمریکا واکسن آنفلوانزا را تزریق می‌کنند و بر اساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، کشور‌ها باید هر سال میزان پوشش واکسیناسیون آنفلوانزا را افزایش دهند تا تعداد بیشتری از جمعیت خود را تحت پوشش این نوع واکسن قرار دهند.

رئیس اداره بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، در ادامه تاکید کرد: وقتی زنان باردار، بیماران مزمن قلبی، بیماران ریوی، کلیوی، کبدی و افراد مبتلا به عارضه‌های عصبی واکسن آنفلوانزا را تزریق می‌کنند، یعنی این واکسن هیچ مشکلی برای افراد بزرگسال ایجاد نمی‌کند.

طبق آنچه در بالا ذکر شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که ادعای ممنوعیت توزیع و تزریق واکسن آنفلوانزا در کشور‌های اروپایی و غربی صحت ندارد و تنها میزان تقاضا در آن‌ها به دلایلی که بیان شد، کاهش یافته است.