از زگیل تناسلی چه می‌دانید؟ / آیا رابطه جنسی بدون محافظت عامل اصلی است ؟

البته اگر این زگیل در نواحی حساسی از بدن مثل ناحیه تناسلی بروید، قطعا نگرانی‌های فرد را چند برابر می‌کند؛ به‌خصوص که شنیده‌ایم زگیل تناسلی می‌تواند عامل ابتلا به سرطان دهانه رحم باشد!

اگر نمی‌دانید زگیل تناسلی چیست، چرا ایجاد می‌شود و برای جلوگیری از دچار شدن به آن چه باید کرد و این‌که آیا تمام زگیل‌های تناسلی منجر به سرطان دهانه رحم می‌شوند یا خیر، گفت‌وگوی ما با دکتر شیرین نیرومنش، متخصص زنان، زایمان و نازایی و فلوشیب پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، معاون آموزش و پژوهش بیمارستان یاس و رئیس بخش حاملگی‌های پر خطر را بخوانید.

یک ویروس دردسرساز ویروســـــی بـــــه نـــــام HPV

(Human Papiloma Virus) وجود دارد که انواع و اقسام مختلف دارند. ویروس‌های «HPV» در دسته ویروس‌های جنسی قرار می‌گیرند یعنی از راه تماس جنسی منتقل می‌شوند و از نظر آزمایشگاه و از روی (DNA) با شماره مشخص می‌شوند: مثلا ویروس «HPV16» یا «HPV18» و ... که به دو نوع پرخطر و کم‌خطر هم تقسیم می‌شوند.

ویروس‌های کم‌خطر عامل زگیل تناسلی هستند؛ ضایعات برجسته که ممکن است متعدد باشند یا به صورت تگ و حتی به‌اندازه چند میلی‌متر باشند که می‌تواند رشد کرده و به‌اندازه یک توده چند سانتی‌متری در ناحیه تناسلی فرد باشد و معمولا از طریق جنسی، اگر خراش یا بریدگی روی پوست باشد، از راه تناسلی یا حتی از طریق وسایل آلوده منتقل می‌شود اما این ویروس‌های کم‌خطر (HPV) معمولا احتمال ابتلا به سرطان ندارند.

اما ویروس‌های پرخطر (HPV) به‌خصوص ویروس‌های شماره ۱۶ و ۱۸ می‌توانند احتمال خطر بروز سرطان دهانه رحم و همین‌طور چند سرطان مرتبط با روده بزرگ را تا حدی افزایش دهند.

سپری ایمن در برابر HPV

البته بیش از ۱۰ سال است که واکسنی به نام «HPV» در دنیا کشف شده که می‌تواند از ابتلا به سرطان دهانه رحم جلوگیری کند اما باید قبل از اولین رابطه زناشویی فرد تزریق شود تا به‌طور ۱۰۰ درصد ایمنی لازم در برابر این بیماری را ایجاد کند.

این واکسن که با نام تجاری «گارداسیل» شناخته شده، قبلا فقط به‌خاطر قیمتش در دسترس همه افراد نبود، چراکه تزریق هر سه نوبت این واکسن حدود یک میلیون تومان هزینه دارد؛ با این حال بسیاری از خانواده‌ها توان تهیه‌اش را داشتند، ضمن این‌که هزینه این واکسن بسیار کمتر از هزینه درمان بیماری‌هایی است که بر اثر ویروس (HPV) ممکن است ایجاد شود.

واکسنی که کمیاب شد!

چند وقتی است که به‌خاطر وضعیت ارز در بازار Store ایران واکسن (HPV) بسیار کمیاب شده و تمام کسانی که حتی یک یا دو نوبت قبلی واکسن خود را تزریق کرده‌اند، ایمنی لازم در برابر این ویروس را به دست نیاورده‌اند و باید منتظر نوبت‌های بعدی واکسن‌شان باشند.

کسانی که در حال حاضر یک یا دو نوبت قبلی واکسن (HPV) را دریافت کرده اما برای نوبت دوم یا سوم‌شان واکسن پیدا نمی‌کنند، ایمنی‌شان در مقابل این ویروس کامل نیست. البته براساس اخبار موجود از واردکنندگان این واکسن، احتمالا به‌زودی گارداسیل به داروخانه‌ها خواهد رسید و افراد می‌توانند در تماس باشند تا نوبت‌های یادآور واکسن را تزریق کرده و ایمنی‌شان کامل شود.

نحوه ایمن‌سازی در کشورهای دیگر

در بسیاری از کشورهای دنیا واکسن (HPV) حتی در هشت تا نه‌سالگی برای دخترها تزریق می‌شود؛ ما هم توصیه می‌کنیم افراد قبل از ازدواج این واکسن را تزریق کنند.

این واکسن باید در سه نوبت تزریق شود؛ هروقت اولین نوبت واکسن تزریق شد، دومین نوبت واکسن باید دو ماه بعد و سومین نوبتش شش ماه بعد تزریق شود و ایمنی کامل در برابر ویروس (HPV)، یکی دو ماه بعد از تزریق سومین نوبت واکسن ایجاد می‌شود.

متاسفانه در حال حاضر آلودگی به ویروس (HPV) و زگیل تناسلی در کشورمان بسیار شایع شده و توصیه می‌شود در شهرهایی که واکسن (HPV) در دسترس است، حتما قبل از ازدواج تزریق شود، چراکه می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را مقداری افزایش دهد.

زگیل تناسلی یعنی سرطان؟!

البته این‌طور نیست که هرکس به این ویروس آلوده شود، حتما به سرطان دهانه‌رحم هم دچار شود. حتی ممکن است این ویروس در بدن خود به خود از بین برود و هم می‌تواند سال‌های سال در بدن فرد باقی بماند و با هر تماس جنسی منتقل شود.

اگر زوجی قبل از ازدواج تجربه هیچ نوع رابطه جنسی نداشته باشند و هیچ‌کدام به‌خاطر تماس با لوازم آلوده، دچار (HPV) نشده باشند و بعد از ازدواج هم به هم وفادار بمانند، می‌توان گفت احتمال ابتلا به ویروس (HPV) تقریبا صفر است.

ضمن این‌که گاهی در دوره عقد و نامزدی، یا حتی کسانی که چند سال از ازدواج‌شان می‌گذرد، دچار ویروس (HPV) می‌شوند و این موضوع باعث بی‌اعتمادی زوج به هم می‌شود اما نکته قابل توجه این است که ویروس (HPV) می‌تواند مدت‌ها در بدن فرد بدون علامت باقی بماند و منتقل هم نشود؛ یعنی دوره کمون و نهفتگی دارد و معمولا بازه‌های زمانی متفاوتی برای آن ذکر می‌شود که از دو هفته تا هشت ماه است اما عموم افراد مبتلا به آن، دو تا سه ماه بعد از ابتلا به (HPV) دچار زگیل تناسلی می‌شوند.

بنابراین افرادی (به‌خصوص آقایان) که قبل از ازدواج رابطه جنسی بدون محافظت را تجربه می‌کنند، ممکن است به این ویروس آلوده شده و بدون علامت باشند اما بعد از ازدواج، ویروس (HPV) در بدن‌شان فعال شده و به همسرشان منتقل شود. البته مواردی از آلودگی به (HPV) بر اثر اپیلاسیون، تیغ آلوده و... هم گزارش شده اما عمدتا انتقال این ویروس از طریق جنسی و با ویروس «HPV16» و «HPV18» اتفاق می‌افتد که بهترین روش برای پیشگیری از آن تزریق واکسن است. بنابراین اگر واکسن در اختیار باشد، بهتر است پیش از ازدواج و برقراری اولین رابطه جنسی، این واکسن تزریق شود.

چه کسانی در خطرند؟

گاهی افراد ممکن است همزمان ویروس (HPV) کم‌خطر و پرخطر را با هم داشته باشند. بنابراین هم دچار زگیل تناسلی می‌شوند و هم دچار سرطان دهانه‌رحم یا بعضی سرطان‌های مقعدی و روده بزرگ خواهند شد.معمولا نوع پرخطر ویروس (HPV) است که نه‌تنها باعث زگیل تناسلی می‌شود که سرطان دهانه‌رحم هم ایجاد می‌کند اما این امکان هم وجود دارد که بعضی‌ها نسبت به این ویروس، خود به خود ایمنی پیدا کنند.

اما اگر کسی به ویروس (HPV) مبتلا شود، باید این چند نکته را برای کاهش احتمال بروز سرطان دهانه‌رحم یا پیشگیری از آن رعایت کند:

حتما باید مرتب بانظر پزشک باشد.

تست‌های پاپ‌اسمیر را براساس توصیه پزشک انجام دهد.

معاینه دهانه‌رحم از سوی پزشک انجام شود.

براساس توصیه پزشک، کولپوسکوپی انجام دهد: در این روش با یک میکروسکوپ دهانه‌رحم دیده می‌شود و نقاطی که دچار تغییر شده، با تکه‌برداری برداشته می‌شود. گفته می‌شود کولپوسکوپی10 سال قبل از بروز سرطان پیشرفته رحمی و سرطان واضح دهانه رحم می‌تواند آن را تشخیص دهد و با برداشتن آن ضایعه، درمان زودرس انجام می‌شود.