راه های درمان قطعی شوره سر

«شوره سر» پدیده فیزیولوژیک وابسته به سن و هورمون اندروژن است که می‌تواند براساس زمینه وراثت خفیف، متوسط یا شدید باشد.

شوره سر دو نوع است؛ شوره ساده و شوره‌ای که زمینه بیماری دارد. به طور کلی پس از دوران بلوغ که هورمون‌های جنسی به‌خصوص هورمون جنسی اندروژن مردانه ترشح می‌شود، بروز شوره‌های سر شایع می‌شود که در آقایان بیشتر و در خانم‌ها کمتر است. اولین بخش که تحت تأثیر هورمون جنسی فعال می‌شود، غدد چربی پوست است. این غدد چربی تا پیش از این در دوران کودکی فعال نیستند یا چربی مختصری ترشح می‌کنند که به همین دلیل کودکان پوست معمولی دارند و چربی پوست تنها در حد نیاز طبیعی تولید می‌شود اما بعد از بلوغ این هورمون‌های جنسی دو مکانیسم اثر بر غدد چربی دارند؛ افزایش اندازه و افزایش فعالیت. در واقع تعداد غدد چربی زیاد نمی‌شود، بلکه همان غددی که وجود داشته پرکار و بزرگ‌تر می‌شوند.

شوره ساده یا خشک

شوره ساده در افرادی دیده می‌شود که ترشح هورمون‌های جنسی از دوران نوجوانی در حد معمول است و زمینه ارثی و ژنتیک بیماری‌های غدد چربی پوست را ندارند. شوره ساده یا خشک در این افراد طوری است که پس از برس کشیدن موها، دانه‌ها یا پوسته‌های سفیدی روی لباس می‌ریزد. این مشکل در آقایان بیشتر از خانم‌هاست زیرا به طور طبیعی ترشح آندروژن در آقایان بیشتر است. معمولاً شوره ساده در سنین اوایل بلوغ ایجاد می‌شود و پس از ۲ تا ۳ سال خود به خود بهبود می‌یابد و برطرف می‌شود. این شوره‌ها غالباً خفیف هستند و فرد از مشکل دیگری مانند خارش یا سوزش رنج نمی‌برد.

استفاده از شامپوی ضدشوره معمولی در بهبود بسیار مؤثر است و اوایل در هر نوبت حمام گرفتن و سپس یک نوبت در هفته کافی خواهد بود و پس از دوره ۲ تا ۳ ساله، تمام می‌شود.

شوره چرب

نوع دیگر شوره که مهم‌تر است در اصطلاح «شوره چرب» گفته می‌شود. در ین حالت جوان متوجه می‌شود پس از بلوغ، پوست سر چرب شده که در قسمت‌های پشت، بازو و صورت به شکل جوش جوانی ظاهر می‌شود و در پوست سر به شکل شوره چرب خواهد بود. وقتی غدد چربی پوست بزرگ و فعال‌تر می‌شود، در واقع جریان گردش خون نیز افزایش می‌یابد که مواد غذایی بیشتری در اختیار غدد چربی قرار گیرد، در نتیجه باعث بزرگ و فعال شدن آن‌ها می‌شود. در این مواقع جوان ابتدا متوجه می‌شود پوست سر چرب شده و به‌رغم شستشوی معمولی و همیشگی باز هم پوست سر چرب است. با افزایش فعالیت غدد چربی، همان‌طور که ترشح چربی به سطح پوست بیشتر می‌شود، سلول‌های لایه سطحی پوست یا اپیدرم نیز فعال و پرکار می‌شوند.

به طور طبیعی لایه روپوست یا اپیدرم یک لایه سلول به نام «سلول‌های بازال» یا «مادر» دارد که حدفاصل اپیدرم با درم یا میان پوست قرار گرفته‌اند و در واقع در عمیق‌ترین بخش اپیدرم هستند و سلول‌های «کراتینوسیت» را می‌سازند. بین هر ۶ تا ۷ سلول مادر یک سلول ملانوسیت؛ مسئول رنگدانه پوست قرار دارد که از سطح بالایی نیز حدود همین تعداد سلول مادر، ملانوسیت را در بر گرفته است. سلول ملانوسیت رنگ را با توجه به ساختار ژنتیک پوست به این سلول‌ها انتقال می‌دهد و رنگ پوست را تعیین می‌کند. به طور طبیعی ۲۷ تا ۲۸ روز طول می‌کشد تا سلول‌های کراتینوسیت از عمیق‌ترین بخش اپیدرم خود را به سطح پوست برسانند. با نزدیک شدن به سطحی‌ترین سطح پوست، این سلول هسته را از دست می‌دهد و به سلول مرده تبدیل می‌شود که همراه با عرق و چربی به شکل خود به خود یا در حمام با کشیدن لیف یا کیسه می‌افتند.

به هر تار مو یک غده چربی متصل است. زمانی که این غدد چربی پرکار می‌شوند، چربی از همان منفذی که مو خارج شده به بیرون ترشح می‌شود و فرد متوجه چرب شدن ریشه موها می‌شود. بر اثر افزایش ترشح چربی ناشی از فعالیت هورمون آندروژن کنار زمینه ژنتیک، به جای اینکه سلول‌های کراتینوسیت طی حدود ۲۸ روز از بین بروند، در فاصله ۳ تا ۵ روز به سطح پوست می‌رسند و به دلیل اینکه فرصت زندگی طبیعی نداشته و هنوز هسته‌دار و زنده‌اند، جدا نمی‌شوند و نمی‌افتند. به علاوه، از لایه‌های زیرین هم سلول‌های کراتینوسیت به سرعت می‌رسند و روی هم جمع می‌شوند که پوسته چسبنده یا شوره چرب ایجاد می‌کنند. این شوره‌ها به پوست سر می‌چسبند و با شانه زدن فقط تعداد کمی می‌ریزند اما وقتی پوست سر خارانده می‌شود، به شکل تکه‌های چربی جدا می‌شوند. تصور عامه مردم بر این است که شوره باید خشک باشد زیرا پوسته است، در حالی که شوره چرب در نتیجه افزایش چربی‌سازی و فعال شدن رشد سلول‌های کراتینوسیت و تجمع آن‌ها به شکل پوسته‌های چرب و چسبنده ظاهر می‌شود.

درمان شوره چرب

حالت خفیف شوره چرب با استفاده از شامپوی ضدشوره بهبود می‌یابد اما در حالت متوسط تا شدید درمان باعث بهبود نمی‌شود زیرا فرد در اصطلاح پزشکی مبتلا به «درماتیت سبورئیک» التهاب یعنی روی زمینه سر است که با پوست چرب و شوره بروز می‌کند. شوره چرب به دلیل افزایش جریان خون درم و افزایش فعالیت و اندازه غده چربی، از همان منفذ خروج مو بیرون می‌آید و کنار آن سلول‌های کراتینوسیت نیز به دلیل جریان خون سریع به سطح پوست می‌رسند و جمع می‌شوند و به شکل پوسته همراه چربی در سطح پوست باقی می‌مانند.

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.