بیماری هایی که در کمین زنان است

بیماری‌هایی وجود دارند که علیرغم اینکه مختص به جنس خاصی نیستند، اما در میان زنان شایع‌تر از مردان هستند.

 جدا از بیماری‌های به اصطلاح زنانه‌ای مثل سرطان رحم و ... که خاص ساختار بدنی زنان هستند و بنابراین فقط در زنان را مبتلا می‌کنند، بیماری‌هاییهستند که که در میان زنان شایع‌تر از مردان هستند. این مسأله دلایل مختلفی دارد، مثل برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی زنان که آن‌ها را بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این بیماری‌ها می‌کند.

حتی تجربه‌های اجتماعی و شخصی زنان هم در این مسأله مؤثر است. در ادامه با بیماری‌هایی آشنا می‌شویم که زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کنند.

۱- آرتروز

ریسک ابتلا به بیماری آرتروز در زنان، ۳ برابر بیشتر از مردان است. احتمالاً ساختار بدنی زنان در این مسأله نقش دارد، چون زنان در مقایسه با مردان، مفاصل و تاندون‌های انعطاف پذیرتری دارند. این انعطاف پذیری گرچه در هنگام بارداری و زایمان به کمک آن‌ها می‌آید، اما در عین حال زنان را در معرض خطر رگ به رگ شدن و انواع صدمات قرار می‌دهد، مسأله‌ای که منجر به ابتلا به آرتروز در آینده می‌شود. علاوه بر این، زنان کفل‌های پهن تری دارند، ویژگی‌ای که ممکن است روی توازن زانو‌ها تأثیر بگذارد و به آن‌ها فشار وارد کند. ریسک ابتلا به آرتزوز در زنان بالای ۵۰ سال بیشتر است. کمبود هورمون زنانه‌ی استروژن در این مسأله نقش دارد، چون استروژن از غضروف‌ها و مفاصل در برابر التهاب محافظت می‌کند. فعالیت فیزیکی و حفظ بدن در یک وزن مناسب، می‌تواند ریسک بیماری آرتروز را کم کند.

۲- آلزایمر

در گذشته تصور می‌شد، چون ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر با بالا رفتن سن افزایش پیدا می‌کند و زنان بیشتر از مردان عمر می‌کنند، زن‌ها بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که احتمالاً عوامل دیگری در این مسأله نقش دارند. یکی از این عوامل ژنتیک و دیگری تغییرات هورمونی است. یائسگی و افت سطح هورمون زنانه‌ی استروژن که به طور متوسط از سن ۵۱ سالگی آغاز می‌شود، احتمالاً در این مسأله مؤثرند. برای کاهش ریسک ابتلا به این بیماری، ذهن و بدن خود را فعال نگه دارید، به اندازه‌ی کافی بخوابید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید. درمان‌های پزشکی فقط می‌توانند سرعت پیشرفت این بیماری را کم کنند، اما توانایی متوقف کردن آن را ندارند.

۳- افسردگی

احتمال ابتلا به افسردگی در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است. زنان در مقایسه با مردان از نظر بیولوژیکی استعداد بیشتری در ابتلا به افسردگی دارند و شیمی اعصاب آن‌ها هم متغیرتر از مردان است. تغییرات هورمونی ماهانه و همینطور تغییرات و نوسانات هورمونی‌ای که بعد از زایمان و در دوره‌ی یائسگی رخ می‌دهند، ریسک ابتلا به افسردگی را بیشتر می‌کنند. نحوه‌ی فکر کردن و پردازش احساسات و همینطور درونی کردن اضطراب، می‌تواند عملکرد مغز را در قسمت‌هایی از آن کاهش دهد که مسئولیت تنظیم روحیه را برعهده دارند. اگر احساس ناامیدی می‌کنید، زودرنج شده اید یا احساس می‌کنید در هم شکسته اید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

۴- بیماری قلبی

بیماری قلبی گرچه یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در میان مردان و زنان است، اما احتمال مرگ بعد از حمله‌ی قلبی در زنان بیشتر از مردان است. اینکه چرا طی یک سال بعد از حمله‌ی قلبی، زن‌ها بیشتر فوت می‌کنند، مسأله‌ای است که هنوز مورد بحث است. یکی از رایج‌ترین دلایلی که برای آن مطرح می‌شود این است که زنانی که به بیماری قلبی مبتلا می‌شوند، در مقایسه با مردان همسن خود «بیمارتر» هستند، یا مشکلاتی مثل دیابت، فیبریلاسیون دهلیزی و مصرف سیگار را بیشتر از مردان به طور همزمان باهم دارند. علاوه بر این، از آنجایی که زنان اغلب اوقات نشانه‌های غیر معمولی در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه‌ی خود دارند، این مسأله باعث غفلت آن‌ها و در نتیجه تأخیر در مراجعه به پزشک و تشخیص بیماری می‌شود. همین امر شرایط را بدتر می‌کند. برای کاهش ریسک ابتلا به بیماری قلبی، ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و به طور مرتب آزمایش کلسترول، دیابت و فشار خون دهید.

۵- اضطراب

احتمال اضطراب در زنان در مقایسه با مردان بیشتر از ۲ برابر است. تحقیقات نشان می‌دهد نوسانات هورمونی می‌تواند زمینه ساز احساس اضطراب شود، به ویژه پایین بودن سطح فاکتور آزادکننده‌ی کورتیکوتروپین، هورمونی که واکنش‌های اضطرابی را تنظیم می‌کند. از آنجایی که این فاکتور در بدن زنان سطح پایین تری دارد، این مسأله آن‌ها را ۲ برابر بیشتر از مردان در برابر اختلالات مربوط به اضطراب آسیب پذیر می‌کند. علاوه بر این، اضطراب فقط تأثیر روانی ندارد. تحقیقی نشان داده است زنانی که بیشترین سطح از اضطراب را تجربه می‌کنند، در مقایسه با زنانی کمترین سطح از اضطراب را دارند، احتمال حمله‌ی قلبی در آن‌ها ۵۹ درصد بیشتر و احتمال مرگ بر اثر یکی از حملات قلبی ۳۱ درصد بیشتر است. اگر افکار مضطربانه‌ای دارید که فعالیت‌های روزمره‌ی شما را مختل می‌کنند و نشانه‌های فیزیکی‌ای مثل تپش قلب و تنگی نفس در خود می‌بینید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

۶- اختلال اضطراب بعد از آسیب روانی

احتمال ابتلا به اختلال اضطراب بعد از آسیب روانی در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است، چون آن‌ها بیشتر در معرض سوء استفاده‌های عاطفی، جنسی و فیزیکی هستند. همچنین احتمال تجربه‌ی آسیب‌های روانی در سنین پایین در دختران بیشتر از پسران است. اگر در گذشته آسیب روحی‌ای را تجربه کرده اید و حالا کابوس می‌بینید، دچار بی خوابی، افسردگی یا اضطراب هستید، مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند به شما کمک کند.

۷- مشکلات مربوط به دستگاه‌های ادراری و تناسلی

ساختار بدنی زنان مهم‌ترین علت بیشتر بودن عفونت‌های مجرای ادرار و بی اختیاری ادراری در زنان در مقایسه با مردان است. پیشابراه زنان تقریباً در نزدیکی واژن و مقعد آن‌ها قرار دارد، یعنی نقاطی که باکتری‌های زیادی در آنجا زندگی می‌کنند و همین مسأله ریسک عفونت‌های مجرای ادرار را در زنان بیشتر می‌کند. زایمان، سن و چاقی هم احتمال بی اختیاری ادراری را در زنان بیشتر می‌کنند. زایمان روی ماهیچه‌های کف لگن فشار وارد می‌کند، در حالی که این ماهیچه‌ها تکیه گاه مهمی برای مثانه و گردنه‌ی آن هستند و این فشار‌ها می‌توانند تأثیرات دراز مدتی بر بدن داشته باشند. نوشیدن به اندازه‌ی آب می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌های مجرای ادرار کمک کند و ورزش‌های مخصوص کف لگن هم می‌توننند به پیشگیری از بی اختیاری ادراری کمک کنند.

۸- لوپوس

لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند. «خود ایمنی» به این معنا است که بدن به بافت‌های خودش حمله می‌برد. بیماری لوپوس می‌تواند روی هر قسمتی از بدن، از پوست گرفته تا اندام‌های داخلی، تأثیر بگذارد. از آنجایی که این بیماری در زنان جوان‌تر شایع‌تر است، تصور می‌شود که احتمالاً بالاتر بودن سطح هورمون زنانه‌ی استروژن به همراه عوامل محیطی، باعث این بیماری می‌شود. همچنین تحقیقات جدید در حوزه‌ی ژنتیک نشان داده وجود دو کروموزوم ایکس در زنان، ریسک ابتلا به لوپوس را در آن‌ها بالا می‌برد. از آنجایی که این بیماری نشانه‌های مختلف و مبهمی دارد، تشخیص آن می‌تواند دشوار باشد، اما اگر دچار درد‌های عضلانی یا مفصلی هستید، ضایعه‌ی پوستی‌ای روی صورت تان به وجود آمده، احساس خستگی می‌کنید و از احساس درد در قفسه‌ی سینه رنج می‌برید، به پزشک مراجعه کنید. این بیماری هیچ درمان قطعی‌ای ندارد، اما با مصرف دارو و تغییر در سبک زندگی می‌توان آن را کنترل کرد و نشانه‌های آن را کاهش داد.

۹- اختلالات غذایی

محققان هنوز در مورد علت بروز آنورکسی (بی اشتهایی عصبی)، بولیمی (پرخوری عصبی) و دیگر اختلالات غذایی مطمئن نیستند، اما احتمالاً ترکیبی از ویژگی‌های بیولوژیک و تجربه‌های اجتماعی باعث می‌شود زنان بیشتر از مردان به این اختلالات مبتلا شوند. زنان بیشتر از هر بیماری روحی دیگری، بر اثر اختلال آنورکسی از دنیا می‌روند. از آنجایی که جامعه اهداف کمال گرایانه و دست نیافتنی‌ای در خصوص زیبایی زنان تعیین می‌کند، آن‌ها بیشتر از مردان مستعد اختلالات غذایی و مشکلات مرتبط با مسأله‌ی تصویر بدنی هستند. دختران از سنین بسیار پایین درگیر مباحث و مسائل مربوط به لاغری و زیبایی می‌شوند. همچنین شیمی مغز و ویزگی‌های روانشناختی زنان، آن‌ها را بیشتر از مردان مستعد این اختلالات می‌کند. اگر عادت‌های غذایی ناسالمی دارید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

۱۰- بیماری‌های مقاربتی

گرچه احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی در مردان و زنان به یک اندازه است، اما این بیماری‌ها تأثیرات بسیاری شدیدتری بر زنان دارند. ساختار بدنی زنان کار تشخیص نشانه‌های این بیماری‌ها را دشوارتر می‌کند و بسیاری از این عفونت‌ها هم غیر قابل تشخیص هستند. در نتیجه، احتمال درگیری با تأثیرات دراز مدت بیماری‌های مقاربتی، مثل بیماری التهابی لگن و ناباروری ناشی از بیماری‌هایی مانند کلامیدیا و سوزاک، در زنان بیشتر است. هرپس و سفلیس هم می‌توانند برای زنان و فرزند آن‌ها در دوران بارداری خطرناک باشند و ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) می‌تواند منجر به سرطان دهانه‌ی رحم شود. گرچه بسیاری از بیماری‌های مقاربتی نشانه‌ی خاصی ندارند، اما اگر متوجه هر گونه نشانه‌ی عجیبی مثل احساس سوزش در ناحیه‌ی واژن، ترشحات غیر معمول، ادرار دردناک، یا شکم درد در خود شدید، به پزشک مراجعه کنید. پیشگیری بهترین راه مقابله با بیماری‌های مقاربتی است، بنابراین واکسن اچ پی وی بزنید، از کاندوم استفاده کنید و گهگاه آزمایش دهید.

۱۱- سندرم خستگی مزمن

این سندرم که مهم‌ترین نشانه‌ی آن خستگی شدید است، احتمال ابتلا به آن در زنان ۴ برابر بیشتر از مردان است. علت بروز این سندرم هنوز کاملاً مشخص نیست، تشخیص ان می‌تواند دشوار باشد و هیچ درمان تأیید شده‌ای برای آن وجود ندارد. اما تحییقات جدید درباره‌ی علت ابتلای بعضی زنان به این سندرم نشان می‌دهد وجود بعضی پروتئین‌ها یا سیتوکین‌ها در خون می‌تواند التهاب بدن را افزایش دهد و باعث بروز این سندرم شود. سندرم خستگی مزمن گرچه نشانه‌هایی شبیه به بیماری‌های خود ایمنی دارد، اما در این دسته نمی‌گنجد. در حقیقت دانشمندان با توجه به یافته‌های خود معتقدند این سندرم یک بیماری التهابی است.

۱۲- سکته‌ی مغزی

زنان در مقایسه با مردان بیشتر دچار سکته‌ی مغزی می‌شوند و آمار مرگ و میر ناشی از آن در زنان بیشتر از مردان است. ریسک سکته‌ی مغزی در زنانی که قرص‌های ضد بارداری مصرف می‌کنند، تحت درمان جایگزینی هورمون با دوز‌های بالایی از استروژن هستند و همینطور زنان باردار و زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، بیشتر است. افزایش سطح هورمون‌ها تأثیر انعقادی بر خون دارد، بنابراین با بالا رفتن سطح هورمون‌ها یا تغییر سریع در میزان آن ها، خون می‌تواند به راحتی لخته شود. مشکلات ناشی از بارداری مثل پره اکلامپسی هم می‌تواند ریسک سکته‌ی مغزی را در دراز مدت بالا ببرد. علاوه بر این، زنان بیشتر مستعد دیگر ریسک فاکتور‌های سکته‌ی مغزی مثل بیماری‌های خودایمنی، میگرن و افسردگی هستند. با داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش، کنترل فشار خون و عدم مصرف سیگار، می‌توانید ریسک سکته‌ی مغزی را کاهش دهید.

۱۳- بیماری تیروئید

احتمال ابتلا به بیماری تیروئید در زنان، ۵ تا ۸ برابر بیشتر از مردان است. بیماری کم کاری تیروئید، شایع‌ترین اختلال تیروئیدی است. در اثر این بیماری، غده‌ی تیروئید کمتر از مقداری که برای تنظیم سوخت و ساز بدن لازم است، هورمون تولید می‌کند. اگر به کم کاری تیروئید مبتلا باشید، ۹۰ درصد احتمال دارد که این بیماری در اثر بیماری خود ایمنی‌ای به نام تیروئیدیت هاشیموتو به وجود آمده باشد. نشانه‌های تیروئیدیت هاشیموتو عبارت است از افزایش وزن، سر درد، افسردگی، خستگی، سردی دست‌ها و پاها، یبوست، خشکی پوست، ریزش مو یا کم پشت شدن موها، خشک و دردناک شدن مفاصل، درد‌های عضلانی، ضعف حافظه یا «مه آلودگی مغزی» و شدید یا نامنظم بودن قاعدگی در زنان. خوشبختانه این بیماری با یک آزمایش خون ساده، به راحتی قابل تشخیص است و با مصرف دارو درمان می‌شود.

۱۴- ام اس

ام اس دیگر بیماری خود ایمنی‌ای است که زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند. در اثر این بیماری، بدن به عصب‌های درون مغز و نخاع حمله می‌برد، که نتیجه‌ی آن احساس درد، بی حسی و ضعف است. احتمالاً بیشتر بودن چربی بدنی زنان باعث بیشتر شدن التهاب می‌شود، مسأله‌ای که در بروز بیماری ام اس نقش دارد. عوامل هورمونی و تفاوت‌های جنسیتی در مغز هم احتمالاً در ابتلا به این بیماری نقش دارند. درمان قطعی‌ای برای این بیماری پیدا نشده، اما روش‌هایی برای کم کردن سرعت پیشرفت ام اس وجود دارد که شامل درمان‌های فیزیکی، مصرف دارو و تغییر در سسبک زندگی می‌شود.

۱۵- سلیاک

سلیاک که با نام عدم تحمل گلوتن هم شناخته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی است که در اثر آن، بدن به سیستم گوارشی خود حمله می‌برد و نشانه‌های آن عبارتند از: اسهال، نفخ، گاز شکم و سوزش معده. بیشتر از نیمی از جمعیت مبتلایان به این بیماری را زنان تشکیل می‌دهند. نشانه‌های این بیماری ممکن است با سندرم روده‌ی تحریک پذیر اشتباه گرفته شود که آن هم در زنان شایع‌تر از مردان است. مصرف غذا‌های فاقد گلوتن می‌تواند نشانه‌های بیماری‌های سلیاک را کاهش دهد. جالب آنکه، بیماری هاشیموتو -که قبلاً به آن پرداخته شد- با دیگر بیماری‌های خود ایمنی مثل سلیاک هم مرتبط هستند. در حقیقت، بیماری هاشیموتو بیشتر همزمان با بیماری سلیاک رخ می‌دهد، یعنی اگر به یکی از این دو بیماری مبتلا باشید، ریسک داشتن هر دوی این بیماری‌ها در شما بالاتر است. علت این مسأله آن است که همان ژنی که ریسک بیماری سلیاک را بالا می‌برد، ریسک ابتلا به تیروئیدیت هاشیموتو را هم افزایش می‌دهد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.