نانولوله های کربنی چطور سلامت را به خطر می اندازد؟

نانوتکنولوژی، به‌عنوان علمی که موجب توسعه مواد حاوی فیبرهای بسیار ریز شده است، در حال تأثیرگذاری رو به افزایشی بر زندگی روزمره ما است. حال محققان برای اولین بار نشان داده‌اند که نانومواد باریک و بلندی که نانولوله‌های کربنی نامیده می‌شوند ممکن است همان اثر سرطان‌زایی را روی جانوران داشته باشند که آزبست دارد.

به گزارش مجله Current Biology،‌ این مواد می‌توانند آرایش سرطان «مزوتلیوما» را القاء کنند. این یافته‌ها در 25-10 درصد از 32 موش آزمایشگاهی به کار گرفته‌ شده در مطالعه دیده شده، با این‌ حال چنین اثری هنوز در انسانها دیده نشده است.

نانو لوله‌های کربن طویل، یک زیرنمونه از نانولوله‌ها هستند که از آنها برای ساختن موادی بسیار محکم و در عین‌ حال سبک‌ وزن استفاده می‌شود. استفاده از این مواد در تعدادی از محصولات صنعتی و مصرفی از جمله لوازم ورزشی همچون کلاه ایمنی، دوچرخه، هواپیما، ماشین‌های اسپرت و مادربورد کامپیوتر روزبه‌روز در حال افزایش است.

ماریون مک فارلن، استاد واحد سم‌شناسی انجمن تحقیقات پزشکی(MRC) در شهر لستر بریتانیا و محقق ارشد این پژوهش می‌گوید: «برخلاف مطالعات کوتاه‌مدت گذشته، این اولین باری است که آثار نانولوله‌های بلند و نازک که منجر به مزوتلیوما شده‌اند، در یک تحقیق طولانی‌ مدت روی موشها مورد بررسی قرار گرفته‌اند».

وی اضافه کرد: «مهمتر از همه این است که بدانیم همه نانوفیبرها خطرناک عمل نمی‌کنند. ما می‌خواهیم با تحقیق‌مان به صاحبان کارخانه‌ها و نهادهای نظارتی درباره انتخاب گزینه‌های کم‌خطرتر نانوفیبرها برای تولید نانومواد لازم در تکنولوژی‌های نوظهور، اطلاع‌رسانی کنیم».

تاتیانا چرنوا دانشمند ارشد در MRC و دیگر محقق این پروژه می‌گوید:«با استفاده از نتایج این تحقیق ما می‌توانیم با روش‌های امن‌تری کار تولید نانولوله‌های کربنی را پیش ببریم».

در آزمایش روی حیوانات، محققین نانولوله‌های بلند کربنی را در غشاء مایی ریوی ، ناحیه‌ای اطراف شش‌ها که مزوتلیوما در آنجا بروز می‌کند، قرار دادند.

مک فارلن می‌گوید: «به‌این‌ترتیب ما تغییرات غشاء مایی ریوی را در طول پیشرفت بیماری دنبال کردیم و شاهد بروز التهابات مزمن، فعال‌سازی مسیرهای سیگنال دهی در مراحل قبل از آنکوژنی شدن و در نهایت از کار افتادن و یا از بین رفتن ژن‌هایی که در برابر پیشرفت سرطان نقش محافظ را بازی می‌کنند، بودیم. مزوتلیومای ایجاد شده توسط نانولوله‌های بلند کربنی در موش‌ها، از بسیاری جهات مشابه نمونه‌های تومور بیماران ما بود».

محققین تأکید کرده‌اند که این خطر، فقط توسط نانوماده‌هایی که بلند، نازک و مقاوم در بدن قربانی هستند، ایجاد می‌شود.

مک فارلن در ادامه توضیحات خود گفته: «خصوصیات ساختمانی و فیزیکی این نانولوله‌های بلند و باریک بسیار مشابه آزبست است. سیستم ایمنی بدن در تشخیص نانولوله‌هایی که کوتاه‌تر و ضخیم‌تر بوده و یا درهم‌تنیده هستند، بسیار خوب عمل می‌کند. آنها می‌توانند توسط ماکروفاژها، بلعیده شده و از بدن خارج شوند».

البته موارد فوق، تنها اطلاعاتی نیستند که از این تحقیق به‌ دست‌ آمده است. محققان متوجه جزئیات جدیدی درباره اتفاقاتی که در طول دوره نهفتگی بسیار طولانی پیشرفت مزوتلیوما می‌افتد، شدند و توانستند اطلاعات جدیدی درباره مکانیسم پیشرفت مزوتلیوما به دست آورند.

مشاهدات روی موشها نشان داد که التهابات مزمن ناشی از نانولوله‌های بلند منجر به غیرفعال شدن همان ژن‌هایی می‌شود که فعالیت‌شان در انسانها توسط مزوتلیوما مختل شده بود. محققان دریافتند که متیل‌ دار کردن شدید و خاموشی مکان ژنی Cdkn2a در نهایت منجر به فقدان پروتئین‌های سرکوب‌کننده تومورهای p16 و p19 می‌شود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.