تعطیلات آخر تابستان از مرداب سراوان رشت دیدن کنید / فیلم

به گزارش رکنا، اگر با دیدن همان عکس اول از مرداب ، قلبتان برای سفر به شمال پرکشید و به دنبال این هستید که بدانید مرداب سراوان کجاست، مطمئن باشید با خواندن این مقاله و سفر به سراوان با قلم، غرق در لذت خواهید شد. بهترین زمان برای سفر به سراوان بهار است.

در نگاه اولی که به دریاچه سراوان نزدیک پارک جنگلی سراوان می‌اندازید، احتمالا به دنبال آب خواهید گشت! در مقابلتان منظره‌ای پر از درخت قرار دارد که کف آن سبزپوش است و شبیه به یک پارک جنگلی به نظر می‌رسد. سبز فسفری چمنزار مقابلتان آنقدر زیباست که شاید دوست داشته باشید پابرهنه به میان آن بدوید، اما بهتر است این کار را انجام ندهید و به شنیده‌ها درباره اینکه اینجا یک مرداب وجود دارد، اعتماد داشته باشید.

اگر چند دقیقه منتظر بمانید تا یک قایق قو از مقابل تان عبور کند، متوجه می‌شوید که زیر این زمین سبزپوش مردابی عمیق خفته است. مرداب سراوان سبزه‌زاری است که به جای دویدن در آن، باید سوار قایق شوید و با پارو زدن از قلبش عبور کنید.

مرداب سراوان کجاست؟

مرداب سراوان جزو جاهای دیدنی رشت است. این مرداب در بخش سنگر واقع شده و در نزدیکی آن هم روستای سراوان قرار دارد.

معرفی کلی مرداب سراوان

پارک جنگلی سراوان یکی از مشهورترین جاهای دیدنی رشت است و سالانه از مسافران زیادی پذیرایی می‌کند. این پارک جنگلی دیدنی‌ها و تفریحات متعددی دارد، اما اکثر گردشگران اتفاق نظر دارند که مرداب سراوان جذاب‌ترین جاذبه این پارک است.

اگر خبری از قایق‌ها نباشد، می‌توانید فرش سبزپوش مرداب سراوان را در اوج هماهنگی و جذابیت ببینید. خزه‌هایی که سطح دریاچه را پوشانده‌اند، بخاطر آفت‌های درختان و رطوبت زیاد منطقه ایجاد شده‌اند. جالب آنکه وقتی مدتی از عبور آخرین قایق یا شکافنده خزه‌ها می‌گذرد، آن‌ها شکاف به وجود آمده را دوباره پر می‌کنند تا فرش سبزپوششان یکدست شود و هیچ وصله‌ای نداشته باشد.

این مرداب از جاهای دیدنی رشت عمق زیادی ندارد اما مانند هر مرداب دیگری گل جاذبی دارد که هر چیز سنگینی در در قلب خود می‌کشد و غرق می‌کند.

طول مرداب سراوان به ۳۰۰ متر می‌رسد و امکان قایق‌رانی در بخشی از آن وجود دارد. در قسمت‌ انتهایی مرداب، معمولا هیچ قایقی عبور نمی‌کند، به همین دلیل سطح یک دستی دارد و فضای مناسبی برای عکاسی است. انگار که فرش سبزی روی این بخش از مرداب پهن شده و میزبان شاپرک‌ها، سنجاقک‌ها و پشه‌هایی است که روی آن می‌نشینند.

تاریخچه مرداب سراوان

مرداب سراوان در گذر سالیان دراز ایجاد شده و کسی دقیقا نمی‌داند این مرداب از چه زمانی وجود داشته است. جنگل سراوان در ابتدا یک منطقه بکر و دست نخورده بود، اما کم‌کم پای گردشگران به آن باز شد و الان به عنوان یک پارک جنگلی توریستی شناخته می‌شود.

جنگل مرداب سراوان یکی از بزرگ‌ترین جنگل‌های گیلان است که بخشی از آن حفاظت شده و ورود انسان‌ها به آن ممنوع است. بخشی از جنگل مرداب سراوان هم از سال ۱۳۷۰ به عنوان پارک جنگلی در نظر گرفته شده تا مردم در کنار لذت بردن از زیبایی‌های این جاذبه خدادادی، از امکانات رفاهی هم استفاده کنند.

خزه‌هایی که روی مرداب سراوان را پوشانده‌اند، شبیه به جادوگری با ظاهر فریبنده هستند. آن‌ها علیرغم زیبایی که دارند، جزو گیاهان مضر محسوب می‌شوند. حضور آن‌ها و پوششی که روی سطح آب ایجاد می‌کنند، اکسیژن آب را از بین می‌برد و شرایط زندگی را برای ماهی‌ها نامساعد می‌کند.

از طرفی آب راکد مرداب هم به طور طبیعی، اکسیژن کمی دارد. به همین دلیل برای زندگی آبزیان چندان مناسب نیست. با سفر به مرداب سراوان رشت متوجه می‌شوید که تنها غورباقه‌های بازیگوش به آب می‌پرند و هر از گاهی هم یک لاک‌پشت با طمأنینه خزه‌ها را می‌شکافد و از میانشان شنا می‌کند.

اطراف مرداب سراوان هم جنگل سراوان قرار دارد که خودش یک جاذبه گردشگری تمام عیار است. بعضی از درختان این جنگل مثل بیدمشک و توسکا و بلوط، بومی این منطقه هستند. همچنین از زمانی که این جنگل به یک منطقه گردشگری تبدیل شده، نهادهای مربوطه، درختانی مثل سرو نقره‌ای و کاج کاشته‌اند.

اگر بخت با شما یار باشد، شانس دیدن حیوانات دوست داشتنی جنگل مثل سنجاب، خرگوش، کبک، دارکوب یا حتی راسو را هم پیدا می‌کنید. البته خیلی منتظر حضور آن‌ها نمانید، حیوانات میانه خوبی با سروصدای مناطق گردشگری ندارند و ترجیح می‌دهند در قلب آرام جنگل به زندگیشان ادامه بدهند.

مرداب سراوان یا دریاچه سروان؟

صحبت‌های بسیاری درباره اینکه سراوان مرداب است یا دریاچه وجود دارد. بیایید ابتدا بررسی کنیم هرکدام از آن‌ها چه تعریفی دارند. دریاچه‌ گودالی است که به واسطه آب باران یا ورود یک رود به آن پر می‌شود، به آب‌های آزاد راه ندارد و ساکن است. در آب دریاچه معمولا پوشش گیاهی یکپارچه‌ای دیده نمی‌شود و زیست بوم موجودات مختلف است. مرداب مثل همین مرداب سراوان گودال کم‌ عمقی است که آب در آن جمع می‌شود.

مرداب سراوان معمولا به این دلیل ایجاد می‌شود که مانعی در مسیر جریان آب ایجاد شده و اجازه عبور نمی‌دهد. راکد ماندن آب به مرور زمان باعث رشد خزه و گیاهانی مثل نی یا نیلوفر می‌شود. آبگیر جنگل سراوان، ویژگی‌های یک مرداب را دارد، اما بسیاری از گردشگران به آن، دریاچه سراوان می‌گویند و به همین دلیل به این نام شهرت پیدا کرده است.

البته که در استان گیلان و در قلب جنگل‌های آن دریاچه‌های بسیاری هم وجود دارد.

مرداب سراوان کجاست؟

اگر از ورودی فاز دوم پارک جنگلی سراوان وارد شوید، مرداب مشهور این پارک را در سمت چپ می‌بینید. جنگل سراوان یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های ایرانی است که جزو جاهای دیدنی رشت و از توابع بخش سنگر محسوب می‌شود.

نزدیکی مرداب سراوان و پارک جنگلی، روستایی به نام سراوان هم وجود دارد که جزو توابع همین بخش است. این پارک و دریاچه، ۱۷ کیلومتر با رشت فاصله دارد و با حدود ۱۵ دقیقه رانندگی در اتوبان قزوین- رشت می‌توان به آن رسید.

مرداب سراوان روی گوگل مپ

وابسته به اینکه از کدام شهر به سمت دریاچه و مرداب سراوان رشت حرکت می‌کنید، مسیر متفاوتی برای دسترسی به این منطقه خواهید داشت. در قسمت‌های بعدی به صورت کامل درباره مسیرها صحبت می‌کنیم، اما به طور کلی با جستجوی مکان مرداب روی نقشه گوگل، می‌توانید بهترین مسیر از مبدأ به سمت این مرداب را پیدا کنید.

آب‌وهوای مرداب سراوان

آب و هوای شمال را که می‌شناسید. در فصل بهار رطوبت زیاد، آسمان بارانی و هوا خنک است. در تابستان هوا گرم می‌شود و شرجی بودن آن کمی آزاردهنده است و بارش هم کم‌تر می‌شود. در پاییز هوا تقریبا شبیه به بهار است،‌ اما به‌خاطر نزدیکی به فصل زمستان، دما در منطقه مرداب سراوان کمی پایین‌تر از بهار است و بدون پوشیدن لباس پاییزه، احساس سرما می‌کنید.

زمستان هم که قلمرو ننه سرماست و کوله بار پر از برفش را روی کوه، جنگل و دشت و دمن خالی می‌کند!

آب و هوای مرداب سراوان

آب و هوای مرداب سراوان هم شبیه به سایر قسمت‌های شمال ایران است. در فصل بهار بارش‌‌های بهاری و هوای خنک، مسافران را بیشتر از سایر فصل‌ها جذب می‌کند. در تابستان هوا گرم و شرجی می‌شود؛ البته در جنگل سراوان، درختان سر به فلک کشیده، مانع از رسیدن نور خورشید به زمین می‌شوند، به همین دلیل دمای هوا چند درجه از جاهایی که جنگل ندارد، خنک‌تر است.

پاییز هوا رو به سردی می‌رود، اما تا وقتی هنوز کامل سرد نشده باشد، هم بهترین زمان سفر به شمال و مرداب سراوان است، البته با چند دست لباس گرم! یادتان نرود که در دریاچه سراوان هم نور خورشید نمی‌تابد و هوا کمی سردتر از سایر جاهای دیدنی رشت است.

پوشش شبکه در مرداب سراوان

یکی از نقطه ضعف‌های جاذبه‌های طبیعی ایران، نبودن پوشش شبکه در آن‌هاست. البته در سال‌های اخیر این مشکل تا حد زیادی حل شده و اکنون حتی در ارتفاعات نقاط مختلف هم پوشش شبکه وجود دارد. مرداب سراوان نزدیک به ورودی فاز دوم پارک جنگلی سراوان است و خیلی در اعماق جنگل نیست.

به همین دلیل پوشش شبکه در این منطقه وجود دارد، اما ممکن است سرعت اینترنتتان پایین باشد. هرچقدر بیشتر به سمت قسمت‌های داخلی جنگل و مرداب سراوان پیش بروید، پوشش شبکه ضعیف‌تر می‌شود، تا جایی که در قلب جنگل درختان اجازه نمی‌دهند هیچ ارتباطی با دنیای بیرون از جنگل داشته باشید و شما را به آرامش دعوت می‌کنند.

در سفر به مرداب سراوان رشت، کاملا از دسترس خارج نمی‌شوید، اما بهتر است به عزیزانتان اطلاع دهید که قرار است به جنگل بروید و ممکن است برای چند ساعت آنتن نداشته باشید.

تفریحاتی که حوالی مرداب سراوان وجود دارد

تا اینجا فقط از مرداب سراوان و جنگل گفتیم، اما با رفتن به منطقه سراوان، تفریحات مختلفی هم وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را تجربه کنید، از تفریحات هیجان‌انگیزی مثل پینت‌بال و تیراندازی گرفته تا تفریحات آرام‌بخشی مثل کمپینگ در طبیعت. بیایید یک‌به‌یک این تفریحات را بررسی کنیم.

– قایق‌سواری

به محض اینکه چشمتان به فرش سبز پیش رویتان میفتد، کودک درونتان آستین روحتان را می‌کشد و خواهش می‌کند که به سراغ قایق‌های قویی بروید و به دل مرداب سراوان بزنید. کودک درون‌ها از شکافتن خزه‌های یک‌دست آبگیر هیجان‌زده می‌شوند!

قایق‌های قویی دو نفره هستند، البته خانواده‌های سه نفره‌ای هم که فرزند کوچک دارند، می‌توانند فرزندشان را وسط قایق بنشانند. همزمان با پاروزدن، قایق جلو می‌رود و خزه‌ها از سر راهتان کنار می‌روند. با کنار رفتن خزه‌ها آب مرداب سراوان انگار مجال نفس کشیدن پیدا می‌کند و سطح اکسیژنش بیشتر می‌شود.

– دوچرخه ‌سواری

دوچرخه سواری، تفریح کنار دریاچه‌ای نیست! چون قسمت‌های مختلف کنار دریاچه و مرداب سراوان غرق در گل‌ولای هستند و امکان عبور با دوچرخه از روی آن‌ها وجود ندارد. حتی هنگام پیاده‌روی هم باید مراقب باشید که پایتان را کجا می‌گذارید، چه بسیار کفش‌ها و شلوارهای سفید و روشنی که به خاطر فرورفتن در گل، برای همیشه سیاه مانده‌اند!

در پارک جنگلی و مرداب سراوان یک پیست مخصوص دوچرخه‌سواری برای خانواده‌ها وجود دارد. در این پیست می‌توانید تجربه رکاب زدن در هوایی مرطوب و نمزده و خنک را تجربه کنید. دوچرخه سواری در این فضا بعضی از افراد را به وجد می‌آورد و به رکاب زدن با سرعت بالا تشویقشان می‌کند و بعضی دیگر را به آرامش و کند رکاب زدن ترغیب می‌کند.

– پینت‌بال جنگلی

بیایید اعتراف کنیم سفر به شمال با دوستان هم‌سن و سال خودمان ده به نُه از سفر تنهایی یا سفر با خانواده جلوتر است! به هرحال دوست‌های صمیمی، شبیه به خانواده‌ای هستند که خودمان انتخابشان کردیم، افکار و رفتارهای شبیه به هم داریم و از کنار هم لذت می‌بریم.

مثلا وقتی با دوستانتان به جنگل و مرداب سراوان می‌روید، بعد از چند ساعت عکاسی، چشمتان به تابلوی «پینت بال جنگلی» می‌خورد. نگاهی به یک‌دیگر می‌اندازید و متوجه می‌شوید که همه به یک چیز فکر می‌کنید. چند دقیقه بعد شما هستید که در دل جنگل می‌دوید و به یک‌دیگر گلوله‌های رنگی شلیک می‌کنید! البته فضای محدودی برای پینت بال در نظر گرفته شده و امکان بازی کردن در تمام قسمت‌های جنگل وجود ندارد.

– موتور چهار چرخ

در تفریحگاه‌های شمال، کم‌تر مجموعه‌ای وجود دارد که موتور چهار چرخ نداشته باشد. بچه‌ها بیشتر از بزرگ‌ترها از موتورسواری در مرداب سراوان لذت می‌برند.

در پارک جنگلی و مرداب سراوان فضایی به عنوان پیست موتور چهار چرخ در نظر گرفته شده است. این موتورها کم‌خطر هستند و مسیر پیست هم با لاستیک مشخص شده. همچنین در هر ست، تعداد محدودی موتور در پیست بازی می‌کنند. در نتیجه احتمال آسیب رسیدن به فرزندتان بسیار کم است.

– باشگاه تیراندازی

در پینت‌بال منطقه مرداب سراوان به دوستانتان شلیک می‌کنید و در باشگاه تیراندازی هدف را می‌زنید. تیراندازی از آن ورزش‌هایی است که انگیزه و انرژی آدم را به هزار می‌رساند، به خصوص اگر موفق شده باشید وسط سیبل را نشانه بگیرید.

البته اگر اولین بار است این ورزش را تجربه می‌کنید، به هدف زدن، انتظار نامعقولی است. برای شما، همین که تیرتان به سیبل برخورد کند و به خطا نرود، یک پیروزی محسوب می‌شود.

– بازدید از دریاچه سراوان

سبز از آن دست رنگ‌هایی است که آدم هیچ وقت از تماشایش سیر نمی‌شود و دریاچه سراوان رشت هم سبزِ سبز است! بخشی از سبزهای آن ریشه دارد و درخت‌هایی است که برای تماشای برگ‌هایشان باید گردنتان را تاجایی که می‌شود خم کنید و به بالا بنگرید. بعضی از سبزها هم بی‌ریشه هستند و در مرداب سراوان زندگی می‌کنند.

بافت گیاهی مرداب سراوان

البته دریاچه و مرداب سراوان همیشه هم سبز نیست. مثلا اگر فصل پاییز به این منطقه بروید، مرداب شبیه به یک قالی دستباف به نظر می‌رسد که زمینه سبز دارد و روی آن با گل‌های زرد و نارنجی و قرمز پر شده. در فصل زمستان هم انگار یک روفرشی تمام سفید روی مرداب کشیده شده و باید دقت کنید تا بتوانید خزه‌ها را ببینید.

– گشت‌وگذار در پارک جنگلی سراوان

اگر تجربه قدم‌زدن در جنگل‌های شمال را داشته باشید و چشمانتان را ببندید و به آن کنید، آنچه که دیده، شنیده و لمس کرده‌اید، پیش چشمانتان ظاهر می‌شود و دوباره می‌توانید احساسش را تجربه کنید. با گشت‌وگذار در پارک جنگلی و مرداب سراوان این تصور به یک واقعیت دوباره تبدیل می‌شود.

راه رفتن روی علف‌های مرطوب، تماشای درختان بلند، احساس نم‌نم باران یا نسیم خنک روی پوست، گوش‌کردن به صدای پرنده‌ها و لمس ابرهایی که برای بوسه به خاک پایین آمده‌اند. ترکیبی بهشتی‌تر از این هم در مرداب سراوان داریم؟

– عکاسی

در دریاچه  مرداب سراوان رشت تا جایی که حافظه دوربین و موبایل و حوصله‌تان اجازه بدهد، می‌توانید عکاسی کنید! در این منطقه نقاط مختلفی برای عکاسی وجود دارد. در قلب جنگل سراوان درخت‌های سر به فلک کشیده‌ای هستند که نزدیک به هم قرار گرفته‌اند و قامت بلندشان جلوه بی‌نظیری برای عکس‌هایتان ایجاد می‌کند.

اگر به نزدیکی مرداب سراوان بروید هم جاهای بی‌نظیری برای عکاسی پیدا می‌کنید، چه در قایق‌های روی آب، چه در خشکی‌های کنار مرداب. مثلا در یکی از کناره‌های مرداب، سکوی چوبی شبیه به یک اسکله کوچک وجود دارد و یکی از قسمت‌های جذاب برای عکاسی است یا در قسمت دیگر قایقی قدیمی چوبی شبیه به قایقی که سهراب سپهری خواهد ساخت، قرار گرفته و می‌توانید در کنار آن بایستید و عکس بگیرید.

البته در همه قسمت‌های جنگل و مرداب سراوان نمی‌توانید ژست‌های نشسته عکاسی را امتحان کنید، زیرا رطوبت زیاد، زمین را گِل کرده و امکان نشستن روی آن وجود ندارد.

– پیک‌نیک

اینکه مسافرت با دوستان خوش می‌گذرد، به این معنا نیست که با خانواده هیچ تفریحی نمی‌توان داشت. با خانواده‌ هم می‌توان سفر لذت‌بخشی را تجربه کرد.. بالاخره سفر با خانواده هم نُه امتیاز دارد و فقط یک امتیاز از سفر با دوستان عقب است.

در پارک جنگلی سراوان، آلاچیق‌ها و سکوهایی برای نشستن و پیک‌نیک وجود دارد. در نزدیکی هر سکو هم یک منقل قرار دارد که شما را به درست کردن آتش و خوردن یک کباب تازه دعوت می‌کند. امکان پیک‌نیک در کنار مرداب سراوان وجود ندارد، اما سکوها و آلاچیق‌ها بسیار به مرداب نزدیک هستند و با کمی پیاده‌روی به آن می‌رسید.

– کمپینگ

جنگل و مرداب سراوان منطقه مناسبی برای افرادی هستند که تجربه کمپینگ ندارند اما به این کار علاقمندند. کمپ زدن در طبیعت بکر و بدون امکانات، جذابیت‌های خاص خود را دارد، اما ساده نیست و فقط افراد حرفه‌ای از عهده آن برمی‌آیند.

در فضاهایی مثل پارک جنگلی و مرداب سراوان هم می‌توان حس و حال خوابیدن در دل جنگل و فضای آزاد را تجربه کرد و هم امکانات رفاهی کافی در اختیار داشت. شما می‌توانید در مکان‌های تعیین شده، چادر بزنید، آتش روشن کنید، شب‌نشینی کنید و در نهایت هم شب را در چادر و زیر سقف آسمان بگذرانید.

تماشای آب نمای مارلیک

همه قسمت‌های مرداب سراوان و پارک جنگلی هنر دست طبیعت نیست، انسان‌ها هم آثاری در این جنگل پهناور دارند که زیبایی آن را دوچندان کرده است. یکی از این آثار آب نمای مارلیک سراوان است. این آبنما شبیه به رودخانه‌ای است که مسیری پر از آبشارهای کوچک را طی می‌کند و در نهایت به پایین می‌رسد.

اکثر ما صدای پای آب را دوست داریم، اما دریاچه اصلی یک مرداب است که هیچ صدایی به جز صدای قور قور قورباغه‌ها از آن شنیده نمی‌شود. بنابراین برای شنیدن صدای آب و تماشای آب جاری می‌توانیم به سراغ آبنمای مارلیک برویم و به تماشای آن بنشینیم.

جاهای تفریحی و دیدنی نزدیک به مرداب سراوان

مرداب سراوان تنها ۱۷ کیلومتر با رشت فاصله دارد؛ بنابراین تمام جاهای دیدنی رشت را می‌توان به عنوان تفریحگاه‌های نزدیک به مرداب در نظر گرفت که با ده دقیقه رانندگی می‌توانید به آن‌ها برسید. در این قسمت به جاذبه‌هایی اشاره می‌کنیم که حتی کم‌تر از ۱۷ کیلومتر با سراوان فاصله دارند. اگر یک یا دو روز برای گردش در مناطق اطراف رشت زمان داشته باشید، می‌توانید سری به تمام دیدنی‌هایی که در لیست پایین وجود دارد، بزنید.

– روستای سراوان

فیلم‌های شمالی منطقه مرداب سراوان را دیده‌اید؟ خانه‌های قدیمی که سقف‌هایشان انگار از علف خشک ساخته شده و دیوارهایشان هم با ملات ساختمانی قدیمی ساخته شده است. این خانه‌ها از زمین فاصله دارند؛ باید اول از پله‌هایشان بالا بروید و به ایوان برسید و از آنجا به داخل خانه بروید.

البته ایوان که نباید بگوییم، دریچه‌ای به سمت بهشت است! از روی ایوان که به روبه‌رویتان نگاه کنید، دشت‌هایی می‌بینید چه سبز! با مفهوم واقعی سبزینه هنگام تماشای منظره روبه‌روی خانه‌های روستای سراوان مواجه خواهید شد. خبر خوش آنکه بعضی از این خانه‌ها امکان اقامت مسافران را هم فراهم می‌کنند و به نوعی اقامتگاه بومی محسوب می‌شوند.

از دلبری‌های روستای سراوان بیشتر بگوییم؛ مردم این روستا صبح‌ها قبل از طلوع آفتاب با صدای خروس بیدار می‌شوند، در حیاطشان مرغ و اردک‌‌هایی زندگی می‌کنند که مشغول بازی هستند و. هر از گاهی هم صدای یک گاو از دور یا نزدیک به گوش می‌رسد. خلاصه آنکه روستای سراوان منطقه‌ای است که در آن زندگی به معنای واقعی واژه، جاری است!

– دریاچه سقالسکار

اگر به دریاچه سقالسکار رفتید، حتما به اندازه کافی از آن عکس بگیرید. وقتی برگشتید، هرکس عکس‌های طبیعت سوئیس را برایتان فرستاد و از زیبایی‌های این کشور گفت، عکس‌‌های سقالسکار را برایش بفرستید و بگویید نظرش درباره این جاذبه سوییسی در شمال خودمان چیست؟

تپه‌ای چمنی که در بالای آن چند خانه روستایی قرار دارد و در پایین شیب به یک دریاچه آبی و زلال می‌رسد. موج‌های دریاچه دست به دامان تپه می‌زنند. هر از گاهی دست پر به دریاچه برمی‌گردند و ممکن است تکه لباسی، لنگه کفشی یا حتی حشره‌ای را با خود بردارند و به آب ببرند، اما در اکثر مواقع دست خالی به دریاچه برمی‌گردند.

کنار ساحل دریاچه یک قایق چوبی قرار گرفته. وقتی به این قایق نگاه می‌کنید، انگار منتظرید یکی از مردهایی که در کارتون‌های بچگی می‌دیدیم، با قلاب ماهیگیری‌اش از راه برسد، قایق را به آب بیندازد، به میانه دریاچه برود و مشغول ماهیگیری شود. دریاچه سقالسکار مرا به یاد روستای «آن شرلی با موهای قرمز» می‌اندازد.

رودخانه سفیدرود و سیاه رود

ترکیب جنگل و رودخانه ندای حافظ را زمزمه می‌کند که: «بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین!» البته نه از آن گذرهایی که با آه حسرت همراه است، از آن گذرهایی که خیام می‌گوید: «بنشین و دمی به شادمانی گذران». دو رودخانه سیاه رود و سفید رود از قلب جنگل سراوان عبور می‌کنند.

از همان ابتدای سلام رودها به جنگل تا انتهای خداحافظیشان از یکدیگر، جاذبه‌های طبیعی یک به یک خودنمایی می‌کند. بعضی از قسمت‌های عبور رود از جنگل، در دسترس ما قرار دارد، اما قسمت‌هایی هم هستند که برای ساکنان همیشگی این جنگل دست‌نخورده باقی مانده‌اند و انسان به آن راهی ندارد.

موزه‌ میراث روستایی گیلان

در موزه میراث روستایی گیلان، شیوه زندگی روستاییان استان‌های شمالی کشور و به خصوص مردمان گیلک به تصویر کشیده شده. این موزه در فضای باز قرار دارد و شامل چند خانه قدیمی شمالی می‌شود. در خانه‌ها هم وسایل زندگی روستاییان قرار دارد تا مردم با بازدید از آن‌ها متوجه شوند که روستاییان گلیک روزشان را چطور شب می‌کنند. موزه‌ میراث روستایی گیلان، با هر موزه‌ای که تاکنون دیده‌اید، تفاوت دارد.

در این موزه از اشیائی که پشت شیشه محافظت می‌شوند و فقط باید تماشایشان کرد، خبری نیست. در این موزه مرداب سراوان همه چیز به همان شیوه روستایی چیده شده است و ناب زندگی روستایی را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند. البته در دسترس بودن وسایل به این معنی مجاز بودن لمس آن‌ها یا عکس‌برداری با فلش نیست. هنگام بازدید از میراث روستایی گیلان هم باید آداب موزه‌گردی را رعایت کرد.

کاروانسرای شاه عباسی

کاروانسرای لات مرداب سراوان یا شاه عباسی در روستای سراوان قرار دارد و یکی از جاهای دیدنی رشت است که بعد یا قبل از بازدید از مرداب سراوان می‌توانید به سراغ آن بروید. این کاروانسرا در زمان قاجار ساخته شده و یکی از آثار ملی ثبت شده در ایران است.

این کاروانسرا هنوز هم واقعا کاروانسراست! یعنی مسافران می‌توانند در این محل آبی به دست و رویشان بزنند، غذایی بخورند، چایی بنوشند و شب را در همانجا بخوابند. اگر به اقامت در فضاهای سنتی علاقه دارید، حتما برای شب‌مانی در روستای سراوان برنامه‌ریزی کنید.

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

میرزا کوچک خان جنگلی یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ ایران است. آرامگاه او هم بخاطر اهمیت این شخصیت برای ما ایرانی‌ها ارزشمند است و هم بخاطر معماری جذابی که دارد. آرامگاه میرزا کوچک خان یک عمارت کوچک شش ضلعی است که در کنار آن آرامگاه‌های دیگری هم قرار دارد. این آرامگاه در روستای سلیمان داراب قرار گرفته که فاصله چندانی با مرداب سراوان ندارد.

بازارهای هفتگی و محلی منطقه

بازار رشت را که می‌شناسید، بازارهای روستایی هم همان حس و حال را دارند، شاید هزار برابر بیشتر. در روستاهای اطراف بازارهای محلی و هفتگی وجود دارد که در آن پیر و جوان با لهجه شیرین گیلکی مسافران را برای بازدید از محصولات به مغازه‌شان دعوت می‌کنند. حتی قدم زدن در این بازار نزدیک مرداب سراوان هم روح را تازه می‌کند، چه رسد به خرید دست‌سازه‌های خوراکی و پوشیدنی و تزئینی مردم محلی.

اقامت در مرداب سراوان

در قسمت‌های قبلی درباره اقامت در خانه‌های روستایی یا کاروانسرای سراوان صحبت کردیم که امکان تجربه یک شب زندگی روستایی یا حتی کاروانی را برای شما فراهم می‌کنند. البته این روستا تنها محل اقامت نزدیک به مرداب سراوان رشت نیست. اگر قصد دارید در هتل اقامت کنید باید به سمت رشت یا لاهیجان یا سایر شهرهای نزدیک بروید، اما برای اقامت‌های ساده‌تری مثل مجموعه‌های بومگردی یا کمپینگ، فضاهای نزدیک‌ به دریاچه هم وجود دارد.

همانطور که گفتیم در پارک جنگلی سراوان امکانات مورد نیاز برای شب‌مانی در طبیعت فراهم شده است. شما می‌توانید در سکوها و آلاچیق‌های نزدیک مرداب سراوان چادر بزنید و شب را در همانجا سپری کنید. البته باید بدانید که افراد بسیاری به اقامت در این منطقه علاقه دارند، بنابراین باید برای سر و صدای بسیار و بیدار ماندن تا نیمه‌های شب آمادگی داشته باشید.

اقامت حوالی مرداب سراوان

اگر منظور از اقامت در حوالی مرداب،‌ کنار ساحل آن باشد، باید بدانید که چنین امکانی وجود ندارد. اطراف مرداب سراوان را سراسر گل و لای فرا گرفته و عملا امکان برپایی چادر در این محل وجود ندارد. از طرفی در اطراف مرداب میلیون‌ها حشره و موجود ذره‌بینی زندگی می‌کنند. شما با چادر زدن،‌ محل زندگی آن‌ها را اشغال می‌‌کنید و حتی در همان چند ساعت کوتاه هم زندگیشان را از حالت طبیعی خارج خواهید کرد.

بهتر است به اقامت در فضاهایی که برای انسان‌ها ساخته شده بسنده کنید و سایر قسمت‌های جنگل سراوان را برای صاحبان و ساکنان همیشگی آن باقی بگذارید. برای شب‌مانی در این منطقه به وسیله زیادی نیاز دارید؛ در پارک جنگلی سرویس بهداشتی و بوفه مواد غذایی وجود دارد. تنها کافی است چادر یا کیسه‌خواب، زیرانداز و هرآنچه برای طبخ غذا به آن نیاز دارید را همراه داشته باشید.

اقامت در هتل‌ها و اقامتگاه‌های نزدیک به مرداب سراوان

خانه‌های روستایی، کاروانسرای عباسی، ویلای جنگلی، آلاچیق‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی محل‌هایی هستند که در چند کیلومتری مرداب قرار گرفته‌‌اند و با کم‌تر از نیم ساعت پیاده‌روی به آن‌ها می‌رسید. اگر قصد دارید در هتل‌ اقامت داشته باشید، باید به رشت یا سیاهکل یا سایر شهرهای نزدیک بروید. بهترین هتل‌های رشت که می‌توانید برای اقامت انتخاب کنید را در ادامه نام می‌بریم.

    هتل کادوس

    هتل شبستان

    هتل پردیس

    هتل پامچال

    هتل اردیبهشت

بهترین زمان بازدید از مرداب سراوان

فصل بهار بهترین فصل سفر به شمال است و همه هم این را می‌دانند. بنابراین بهار شلوغ‌ترین فصل هم هست و هزینه‌های سفر هم در این فصل بیشتر می‌شود. اما آب و هوای خوب این فصل به تمام معایبش می‌ارزد! در تابستان هوا گرم و شرجی می‌شود، به همین دلیل تعداد مسافران کم‌تر از بهار است، اما تابستان فصل تعطیلی مدارس است و به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها این فصل را برای سفر انتخاب می‌کنند.

پاییز یکی از بهترین زمان‌ها برای سفر به مرداب سراوان محسوب می‌شود، زیرا هم خلوت‌تر از بهار و تابستان است و هم هوای خوبی دارد. البته اگر از نیمه دوم آبان به بعد به شمال سفر می‌کنید، حتما لباس گرم همراه داشته باشید. زمستان هم خلوت‌ترین و سپیدترین فصل شمال است.

در این فصل مرداب سراوان سپیدپوش و دیدنی است، اما دسترسی به آن سخت می‌شود. ممکن است ماشین در گل و برف فرو برود یا امکان راه‌رفتن در گل و لای نزدیک دریاچه وجود نداشته باشد. اگر در زمستان به سراوان می‌روید، تجهیزات سفرهای زمستانی را فراموش نکنید

زمان بازدید از مرداب سراوان

بیایید کمی هم درباره بهترین ساعت بازدید از مرداب سراوان صحبت کنیم. به نظر من صبح زود بهترین زمان بازدید از این مرداب است. در ساعات اولیه طلوع خورشید و حتی پیش از آن، ابرها به زمین نزدیک می‌شوند، علف‌ها پر از شبنم هستند، هوا تازه است و نسیم خنکی هم می‌وزد. البته بازدید در سایر ساعات روز هم لذتبخش است، اما بازدید در صبح به اندازه در آغوش کشیدن یک نوزاد و استشمام بوی گردن او لذت‌بخش است!

بهترین مسیر دسترسی به مرداب سراوان

برای رسیدن به مرداب سراوان دو مسیر پیش روی شما وجود دارد؛ یا باید از اتوبان رشت- قزوین به سمت این پارک جنگلی و مرداب بروید یا از میانبر سیاهکل به سمت سراوان.

اگر از رشت به سمت مرداب سراوان می‌روید، ابتدا باید خودتان را به اتوبان رشت- قزوین برسانید. ۱۷ کیلومتر به مسیر خود ادامه بدهید تا در سمت دیگر جاده، دوراهی نیروگاه را ببینید. بعد از دوراهی یک دوربرگردان وجود دارد، دور بزنید و وارد جاده نیروگاه شوید. مسیر خود را ادامه بدهید تا به ورودی فاز دوم پارک جنگلی سراوان برسید. دریاچه سراوان، در نزدیکی ورودی قرار دارد.

اگر از تهران به مرداب سراوان می‌روید، باید مسیر خود را در اتوبان قزوین- رشت به سمت رشت ادامه بدهید. چند دقیقه مانده به رشت، دوراهی نیروگاه را می‌بینید. وارد جاده شوید و به سمت ورودی فاز دوم رانندگی کنید.

مسیر دیگری که به عنوان میانبر سیاهکل به مرداب سراوان شناخته می‌شود، برای افرادی که کاربرد دارد که قصد دارند از سمت شرق به سراوان برسند. ابتدا باید از شهرهایی مثل لاهیجان، لنگرود یا آستانه اشرفیه به سمت سیاهکل بروید. در بلوار امام خمینی سیاهکل به سمت میدان شهدا رانندگی کنید و از میدان، وارد خیابان شهدا شوید.

مسیر مستقیم را تا رسیدن به میدان باهنر نزدیک مرداب سراوان ادامه دهید و وارد خیابان باهنر شوید. مسیر خود را مستقیم ادامه بدهید تا به جاده سراوان، سنگر، سیاهکل برسید.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که ابتدای جاده مرداب سراوان سنگر، سیاهکل در ورودی سیاهکل (از سمت لاهیجان) قرار دارد. بنابراین می‌توانید بدون اینکه وارد شهر شوید، به این جاده برسید و به سمت سراوان برانید. این جاده را تا انتها ادامه بدهید تا به اتوبان قزوین- رشت برسید.

سپس در اتوبان رانندگی کنید تا به دوربرگردان برسید. دور بزنید و وارد ضلع غربی اتوبان شوید و در نهایت از دوراهی جاده نیروگاه به سمت مرداب سراوان برانید. فاصله سیاهکل تا سراوان، ۲۷ کیلومتر است و طی نیم ساعت می‌توانید این مسیر را طی کنید.

وسایل و تجهیزات موردنیاز در سفر به مرداب سراوان

اگر همه وسایل مورد نیاز در دسترس باشد، کمپینگ و شب‌مانی در طبیعت چندان سخت نیست. بنابراین بهتر است پیش از سفر لیستی از وسایل ضروری تهیه کنید و همه آن‌ها را با خود ببرید. در ادامه به لیستی از وسایلی که اغلب خانواده‌های ایرانی برای بازدید از مرداب سراوان به آن‌ها نیاز پیدا می‌کنند، اشاره می‌کنیم.

    لباس گرم

    چند دست لباس راحت

    کفش مناسب برای پیاده‌روی در گل و لای

    زغال و ژل آتش‌زا (آتش را فقط در منقل‌هایی که در محل پارک جنگلی تعبیه شده، روشن کنید)

    وسایل مورد نیاز برای غذا

    چادر ضد آب

    کیسه زباله

    آب خوراکی

    پماد ضد گزش حشرات و داروهای ضد حساسیت و التهاب

    دوربین، موبایل و پاوربانک

    زیرانداز

    ظرف‌های مورد نیاز از جمله بشقاب، قاشق، لیوان، کتری یا فلاسک

    چادر یا کیسه خواب

توصیه‌هایی برای سفر به مرداب سراوان

    هیچ زباله‌ای در طبیعت جا نگذارید و همه چیز را همانگونه که تحویل گرفتید، تحویل بدهید. البته شاید دوست داشته باشید برای قدردانی در طبیعت، یک کیسه زباله اضافه همراه خود ببرید و زباله‌هایی که دیگران در طبیعت رها کرده‌اند را هم جمع کنید.

    بهتر است از پخش موسیقی خیلی بلند خودداری کنید. این موسیقی‌ها هم سایر مسافران را آزار می‌دهد و هم برای جانوران بومی منطقه آزاردهنده است.

    اگر در فصل پاییز به این منطقه سفر می‌کنید، لباس گرم همراه داشته باشید.

    پیش از سفر به سراوان، اخبار آب و هوا را چک کنید. در روزهایی که بارش شدید است، بازدید از مرداب سراوان کاری سخت و طاقت فرسا خواهد بود.

    پیش از استفاده از هر امکاناتی، هزینه ورودی آن را چک کنید تا در انتها به مشکل نخورید.

    اگر قصد دارید در طبیعت آشپزی کنید، حتما مواد مورد نیازتان را پیش از حرکت سمت مرداب سراوان بخرید و زغال خشک هم همراه داشته باشید.

    در پارک جنگلی سراوان امکانات رفاهی مانند آب برای شستشو، سرویس بهداشتی و آلاچیق وجود دارد.

    هنگام بازدید از مرداب مراقب کودکان باشید تا بیش از حد به لبه مرداب و گل و لای آن نزدیک نشوند.

کلام آخر؛ در مرداب سراوان روح مثل یک جوانه تازه می‌شود

طبیعت‌گردی برای ما انسان‌ها یک نیاز است و هرقدر ارتباطی که با طبیعت برقرار می‌کنیم، عمیق‌تر باشد، حالمان بهتر خواهد بود. سراوان و مرداب و جنگل‌هایش از آن دست جاذبه‌های طبیعی هستند که حتی خسته‌ترین روح‌ها را هم در آغوش می‌کشند، استرس ها و دغدغه‌هایش را پاک می‌کنند و آن‌ها را آرام و خوشبخت به صاحبانشان تحویل می‌دهند. طبیعت مرداب سراوان برای ذهن و روان ما مثل مادر آرامش‌بخش است.