3 خطر بزرگی که زمین را نابود می کند

شاید تا جایی بتوانیم خود را به آن راه بزنیم، ولی دیگر نمی‌توان بلایی را که بشر بر سر محیط‌زیست آورده است نادیده گرفت. به‌خصوص حالا که تأثیرات این بلاها درست تا پشت درِ خانه‌مان آمده و مسئلۀ تهدید زمین جدی‌تر شده است. اگر می‌خواهید از روز جهانی زمین به‌عنوان فرصتی برای آگاهی از مشکلات پیشِ رو استفاده کنید، خواندن این مقاله را به شما توصیه می‌کنم. در این مقاله،  خطرات بزرگ زیست‌محیطی که جوامع بشری هم‌اکنون با آن‌ها مواجه‌اند و راهکارهایی برای کاهش شدت این خطرات پیش از آنکه خیلی دیر شود ارائه شده است.

۱. تغییر اقلیم

شما هم احتمالاً متوجه گرم‌ترشدن هوا نسبت به سال‌های قبل یا خشک‌ترشدن اقلیم محل زندگی‌تان یا وقوع طوفان‌های غیرمعمول شده‌اید. حتی تغییرات بسیار کوچک دمای هوا باعث ازبین‌رفتن محصولات کشاورزی و کاهش مواد غذاییِ در دسترس بشر می‌شود. مهم‌تر از همه‌ این‌ها، افزایش دمای کرۀ زمین سبب آب‌شدن یخ‌های قطبی، وقوع سیل در بخش‌های مختلف جهان و به‌هم‌خوردن تعادل حیات‌وحش می‌شود.

می‌دانیم که این خطر واقعی‌ست، ولی برای جلوگیری از تشدید تغییرات اقلیمی چه می‌توان کرد؟ یکی از کمک‌هایی که از دست هر فرد برمی‌آید این است که از روشن‌کردن لامپ‌های اضافی و بدون مصرف خودداری کند یا به استفاده از لامپ‌های LED روی بیاورد و این‌گونه برق کمتری مصرف کند و یا خیلی ساده، مصرف گوشت قرمز را کاهش دهد (احتمالاً می‌پرسید که مصرف گوشت قرمز چه ربطی به گرم‌شدن زمین دارد؟ (در مقالات بعدی ارتباطش را توضیح خواهم داد.)

در سال ۲۰۱۷ رهبران جهان بر سر کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای به توافقی به نام توافق پاریس دست یافتند –هرچند ایالات متحده در این توافق حضور نداشت- و قدم‌هایی در راه افزایش جنگل‌های کره‌ زمین برداشته شد. افزایش پوشش گیاهی کره‌ زمین باعث کاهش دی‌اکسیدکربن موجود در جَو می‌شود و تأثیر گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. هر توافقی که در این زمینه حاصل شود، باید آمریکا هم در آن نقش داشته باشد تا در کنار بقیه‌ کشورهای جهان راهی برای داشتن جهانی سبزتر و سالم‌تر پیدا کنیم.

۲. جنگل‌زدایی

در بحث تغییر اقلیم به نیاز به جنگل‌زایی اشاره کردیم، ولی متأسفانه در عمل می‌بینیم که جنگل‌زدایی با سرعت بسیار زیادی در حال پیشروی‌ست.

جنگل‌زدایی در بخش‌هایی از آفریقا و آمریکای جنوبی و مرکزی به مشکلی بسیار بزرگ تبدیل شده است که روز‌به‌روز هم سرعت بیشتری پیدا می‌کند. جنگل‌زدایی نه‌تنها باعث کاهش تعداد درختان روی زمین و کاهش تولید اکسیژن و جابه‌جایی حیات‌وحش می‌شود، بلکه یکی از عوامل مهم در مبارزه با گرمایش زمین را هم به نابودی می‌کشاند و مسئلۀ تهدید زمین را جدی‌تر از پیش می‌کند؛ از‌بین‌بردن درختان به خشک‌ترشدن اقلیم‌ها هم منجر می‌شود، زیرا درختان با کشیدن آب‌های موجود در خاک و تبخیر آن، رطوبت هوا را افزایش می‌دهند.

جنگل‌های گرمسیری کرۀ زمین که در پایدارسازی اقلیم و بقای بشر نقشی حیاتی دارند، با سرعتی باورنکردنی در حال ازبین‌رفتن هستند؛ در هر ثانیه ۵/۱ هکتار از این جنگل‌ها از بین می‌رود. بشر تاکنون نیمی از جنگل‌های گرمسیری موجود در کره‌ زمین را ازبین برده است و اگر همین روند فعلی ادامه یابد، در چهل سال آینده هیچ جنگل گرمسیری روی این کره‌ خاکی باقی نخواهد ماند.

اگر به‌راستی این جنگل‌ها آن‌قدر مهم هستند، چرا بشر بی‌پروا کمر به نابودی‌شان بسته است؟

دولت‌های کوتاه‌بین و شرکت‌های چندملیتی به این جنگل‌ها به عنوان راهی برای پولدار‌شدن نگاه می‌کنند. متأسفانه آن‌ها اثرات بلندمدت قطع درختان و نابودی جنگل‌ها را نمی‌بینند.

خوشبختانه همۀ ما می‌توانیم با این مشکل مبازره کنیم. مثلاً می‌توانیم با استفاده از کاغذ‌های بازیافت‌شونده نیاز به قطع درختان بیشتر را کاهش دهیم یا خیلی ساده خودمان درختی بکاریم.

۳. آلودگی

آلودگی اشکال مختلفی دارد، ولی هرجایی که زندگی کنید احتمالاً شکلی از آن را در نزدیکی‌تان دیده‌اید. علائم و نشانه‌های بصری آلودگی بسیار واضح است؛ از زباله‎‌های ریز و درشت خیابان‌های نیویورک گرفته تا کیسه‌های پلاستیکی رها‌شده در کویرهای ایران و گرداب زباله‌های سرگردان در اقیانوس آرام.

دلیل این آلودگی افسارگسیخته که منجر به تهدید زمین می‌شود، میل ما به مصرف بیشتر و بیشتر است. هر روز چیزهای جدیدی می‌خواهیم و داشته‌های قبلی‌مان را بی‌دلیل دور می‌ریزیم. این مصرف بیشتر سبب می‌شود کارخانه‌های سازنده‌ این محصولات –که در بسیاری از کشورها نظارتی بر آن‌ها نیست- هم مادۀ اولیه‌ بیشتری مصرف نمایند و هم آب‌و‌هوای بیشتری را آلوده کنند.

اولین قدم برای کاهش آلودگی خیابان‌ها و آب‌و‌هوا این است که ذهنیتمان را تغییر دهیم. موقع خریدن هر کالایی ابتدا از خود بپرسید که آیا واقعاً به این محصول نیاز دارم؟ اگر جوابتان مثبت بود، از خود بپرسید که آیا خرید محصول دست‌دوم می‌تواند نیازم را برطرف کند؟ این کار می‌تواند مقدار زباله‌ تولید‌ی‌ ما را کاهش دهد.

دوم اینکه، اگر تاکنون زباله‌هایتان را بازیافت نمی‌کردید، بهتر است از همین امروز این کار را شروع کنید. با انجام این کارهای ساده می‌توانیم از تهدید زمین بکاهیم و دنیا را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کنیم.