بیماری نیوکاسل چیست؟

بیماری نیوکاسل ، یک بیماری به شدت مسری و اغلب حاد بوده که در پرندگان در سراسر دنیا یافت می‌گردد. پرندگان مبتلا به این بیماری شامل بوقلمون ها ، غازها ، اردک ها ، قرقاول ها ، کبک ها ، مرغ های دریایی و سایر پرندگان وحشی و اسیر ، از جمله شترمرغ ها و... می شوند.

این بیماری توسط یک سویه فوق حاد از خانواده پارامیکسوویروس‌ها تیپ 1 ایجاد می‌گردد. این بیماری به سه حالت ایجاد بروز می‌یابد: لنتوژنیک یا خفیف، مزوژنیک یا متوسط و ولوژنیک یا فوق حاد (که به نام بیماری نیوکاسل شناخته می‌شود).

سویه‌های لنتوژنیک به طور گسترده در دنیا منتشر بوده و به ندت باعث ایجاد یک شیوع می‌گردد. بیماری معمولا به صورت بیماری تنفسی بروز یافته اما افسردگی، تظاهرات عصبی و یا اسهال می‌تواند علامت کلینیکی غالب باشد. بیماری نیوکاسل به فرم فوق حاد خود جز بیماری‌های لیست‌ شده در OIE بوده که باید گزارش شود. بیماری نیوکاسل می‌تواند بسیار شبیه به آنفولانزا باشد بنابراین آزمایشات کلنیکی جهت تشخیص بسیار مهم است.

بیماری نیوکاسل چیست؟

بیماری نیوکاسل نوعی بیماری به شدت مسری و اغلب حاد بوده که در سراسر جهان پرندگان را درگیر می‌کند. این بیماری توسط نوعی ویروس از خانواده پارامیکسوویریده ایجاد می‌شود.

بیماری به سه فرم لنتوژنیک یا ضعیف، مزوژنیک یا متوسط و یا ولوژنیک یا حاد بروز می‌یابد. سویه لنتوژنیک بسیار گسترده بوده و مسئول تعداد کمی از شیوع این بیماری در دنیا است.

این بیماری معمولا به صورت تنفسی بروز یافته اما افسردگی، تظاهرات بالینی و یا اسهال می‌تواند غالب باشند. بیماری نیوکاسل فوق حاد یک بیماری تحت نظر OIE می‌باشد.

انتقال و گسترش بیماری نیوکاسل

بیماری نیوکاسل در اغلب مواقع به دلیل برخورد مستقیم با پرنده حامل و یا بیمار اتفاق می‌افتد. پرندگان آلوده ویروس را در مدفوع خود دفع کرده و محیط را آلوده می‌کنند. آلودگی پرندگان سالم می‌تواند از طریق تماس مستقیم با مدفوع و ترشحات تنفسی و یا غذا، آب، تجهیزات و یا لباس آلوده‌ صورت پذیرد.عامل بیماری می‌تواند به مدت چندین هفته در محیط باقی مانده مخصوصا اگر دمای محیط سرد باشد.

عموما ویروس در طول دوره انکوباسیون و مدت کمی بعد از بهبود پرنده دفع خواهد شد. پرندگان خانواده کبوترسانان می‌توانند عامل بیماری را تا یک سال و یا بیشتر دفع کنند. تحقیقات نشان داده که پرندگان وحشی قادر به ایجاد شیوع در گله‌های اهلی هستند.

ویروس در تمامی قسمت‌های لاشه پرنده‌ی بیمار یافت می‌گردد. بیماری به شرت مسری بوده و با ورود به گله‌ی مستعد، تمامی پرندگان طی 2 تا 6 هفته بیماری خواهند شد.

مخاطرات عمومی و علائم بالینی بیماری نیوکاسل

بیماری بیوکاسل یک بیماری زئونوز خفیف بوده که می‌تواند باعف کانژکتیویت در انسان شده ولی معمولا بیماری ضعیف بوده و خود محدودشونده است.

علائم بالینی بیماری نیوکاسل بسیار متفاوت بوده و به فاکتورهایی مانند سویه ویروس، گونه پرنده، سن پرنده، بروز عفونت‌های دیگر، استرس محیطی و وضعیت سیستم ایمنی مرتبط است. در برخی شرایط که ویروس فوق حاد گله را درگیر می‌کند تعداد زیادی پرنده از بین رفته و علائم خاصی مشاهده نمیگردد. بیماری وقوع سریع داشته و علائم بین 2 تا 12 روز پس از برخورد با ویروس بروز می‌یابد و به سرعت در گله منتشر می‌شود.

برخی از سویه‌ها به سیستم عصبی جمله کرده در حالی که برخی دیگر به سیستم تنفسی و یا گوارشی حمله می‌کند. علائم کلنیکی شامل:

 علائم تنفسی: نفس نفس زدن، سرفه، عطسه و رال تنفسی

    علائم عصبی: ترمور، بال و پای فلج، گردن چرخیده به عقب، چرخیدن به دور خود، اسپاسم، فلجی

    علائم گوارشی: اسهال

    افت کامل و یا نسبی تولید تخم مرغ: تخم مرغ‌ها ممکن است از نظر رنگ، اندازه، سطح، شکل متفاوت باشند.

    نرخ مرگ و میر متفاوت بوده و می‌تواند تا 100 درصد گله باشد.

روش تشخیص بیماری نیوکاسل

بیماری نیوکاسل ممکن است بسیار شبیه به آنفولانزا باشد بنابراین انجام تست آزمایشگاهی جهت تایید بیماری ضروری است. متد قابل قبول جهت تشخیص بیماری شامل جداسازی و تعیین خصوصیات ویروس است. روش‌های مورد تایید OIE جهت تشخیص بیماری‌های حیوانات (اینجا را کلیک کنید) می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. چندین متد آزمایشگاهی شرح داده شده شامل متدهای ملکولی و in vivo جهت تعیین سویه فوق حاد این بیماری جهت گزارش به OIE وجود دارد.

بیشتر بخوانید: بیماری گامبرو و اهمیت ضدعفونی علیه آن در مرغداری

کنترل و پیشگیری

واکسیناسیون جهت پیشگیری از ایجاد بیماری بهترین راه بوده اما در تمامی کشورها انجام می‌گردد. جهت تعیین ND Free باید بررسی‌های لازم بر اساس راهنمای OIE Terrestrial Animal Health Code صورت پذیرد. در نهایت پرورش دهندگان طیور باید قوانین سخت امنیت زیستی را اجرا نموده تا از ایجاد بیماری جلوگیری کند.

زمانی که بیماری در یک منطقه‌ی عاری از بیماری به وقوع بپیوندد در بیشتر کشورها سیاست محدودسازی اجرا می‌گردد. این موارد شامل:

    قرنطینه و ایزولاسیون قوی موارد وقوع بیماری

    معدوم سازی تمامی پرندگان بیمار پرندگانی که در تماس با بیماری بوده‌اند

    اجرای کامل شست و شو و ضدعفونی محل

    معدوم سازی صحیح لاشه

    کنترل صحیح آفات در گله

    خارج کردن کامل جمعیت درگیر و 21 روز عدم جوجه ریزی

    جلوگیری از برخورد پرندگان یک گله با پرندگانی که وضعیت سلامتی آن‌ها مشخص نیست

    کنترل دسترسی به فارم

پراکندگی جغرافیایی

بیماری در تمام دنیا یافت شده اما در کشور کانادا، ایالات متحده آمریکا و چند کشور اروپای غربی کنترل شده است. این بیماری در بخش‌های مختلف آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی همچنان شیوع یافته است. اگرچه، پرندگان وحشی به دلیل آنکه می‌توانند بدون بروز علائم به این بیماری مبتلا شده و به قسمت‌های مختلف پرواز کنند، ممکن است در قسمت‌های مختلفی دیده شود.