بازگشت مجسمه 20 میلیون دلاری به ترکیه؛ داستانی جذاب و تاریخی

به گزارش رکنا، پس از سال‌ها کشمکش و بررسی‌های حقوقی، موزه کلیولند تصمیم به بازگرداندن مجسمه ‌ای ۲۰ میلیون دلاری به ترکیه گرفت. این مجسمه که منشاء واقعی آن یک منطقه غارت‌شده در ترکیه است، موضوع یک داستان بی‌نظیر تاریخی و حقوقی بوده است.

کشف مجسمه‌ای باستانی و سفر پر فراز و نشیب آن

داستان بازگرداندن یک مجسمه برنزی باستانی که در دهه ۱۹۶۰ توسط تعدادی از روستاییان در ترکیه کشف شده بود، اکنون سرخط خبرها است. این اثر هنری توسط دلالان هنری به خارج قاچاق شد و در نهایت در یکی از معتبرترین موزه‌های آمریکا قرار گرفت. اما اکنون، قرار است این اثر تاریخی به زادگاه اصلی خود بازگردد.

گمان می‌رود این مجسمه بدون سر که شمایل یک فیلسوف باستانی است، نمایانگر ارزش‌های فرهنگی کهن باشد. این اثر از سال ۱۹۸۶ در موزه هنر کلیولند به نمایش گذاشته شده و ارزش آن به بیش از ۲۰ میلیون دلار تخمین زده شده است. پس از تحقیقات طولانی و آشکار شدن منشأ غیرقانونی این مجسمه، دادستان منهتن دستور ضبط آن را صادر کرد و در نهایت تصمیم به بازگرداندن آن گرفته شد.

داستان کشف و غارت مجسمه

این مجسمه بخشی از مجموعه‌ای بوده که از منطقه‌ای به نام «Sebasteion» در شهر باستانی «بوبون» (Bubon) ترکیه به دست آمده است. این منطقه توسط رهبران محلی در زمان روم باستان ساخته شده بود و پس از زلزله‌ای بزرگ به ویرانه تبدیل شد.

چندین مجسمه و آثار هنری این منطقه برای مدت طولانی در زیر خاک مدفون بودند تا اینکه در دهه ۱۹۶۰ توسط مردم محلی کشف شدند. در این میان، قاچاقچیانی مانند «جورج زاکوس» و «رابرت هکت» این آثار را به بازارهای جهانی هنر قاچاق کردند و تلاش کردند منشأ جعلی برای آنها ایجاد کنند.

دفتر دادستان منهتن تاکنون موفق به ضبط ۱۵ اثر غارت‌شده از این منطقه شده که بیشتر آنها به ترکیه بازگردانده شده‌اند. مجموع ارزش این آثار به حدود ۸۰ میلیون دلار می‌رسد.

همکاری جهانی برای بازگرداندن آثار مسروقه

«آلوین برگ» (Alvin Bragg)، دادستان منطقه منهتن، در بیانیه‌ای اظهار داشت: «خوشحالم که موزه کلیولند به این نتیجه رسیده است که این اثر متعلق به مردم ترکیه است.» او ضمن قدردانی از همکاری موزه افزود: «این تحقیقات نشان‌دهنده قدرت همکاری بین‌المللی در بازگرداندن آثار فرهنگی به صاحبان اصلی آنهاست.»

حکم ضبط این اثر، بخشی از پژوهش‌های گسترده در مورد فعالیت‌های شبکه‌های قاچاق آثار باستانی بود. حتی در سال‌های اخیر، چندین اثر مشابه از مجموعه‌های معتبر در آمریکا به ترکیه بازگردانده شدند.

مطالعات علمی درباره منشأ مجسمه

تحقیقات دقیق علمی و تطبیق‌های مربوط به خاک داخل مجسمه با منطقه Sebasteion، نشان داد که این اثر بدون شک به این مکان باستانی تعلق دارد. شواهد دیگر شامل سیستم نگهداری پایه‌های سنگی که با ساختار مجسمه همخوانی داشت، این منشاء را تایید کرد.

این پژوهش‌ها همچنین به تغییر در هویت تاریخی این اثر منجر شد. در ابتدا تصور می‌شد این مجسمه تصویرگر «مارکوس آئورلیوس» باشد، اما تحقیقات جدید این فرضیه را رد کرد.

چشم‌انداز جدید برای همکاری‌های فرهنگی

موزه کلیولند اعلام کرده است که در حال بررسی امکان نمایش موقت مجسمه در آمریکا before انتقال نهایی آن به ترکیه است. همچنین، زمینه‌های جدیدی برای همکاری فرهنگی با مقامات ترکیه در دست بررسی است.