کشف مولکول آب در نمونه‌ های سنگ ماه برای اولین بار

به گزارش رکنا، دانشمندان برای سال‌ها تصور می‌کردند که قمر زمین خشک است اما در بیست سال گذشته نشانه‌هایی غیرمستقیم از وجود آب در قمر زمین یافت شد و دانشمندان دریافت احتمالاً مقدار کمی آب زیر سطح ماه مدفون است.

اگرچه دانشمندان در مطالعات قبلی موفق شده بودند اکسیژن و هیدروژن (عناصر سازنده آب) را در مواد معدنی ماه پیدا کنند، اما این اولین بار است که آب (مولکول H2O) به‌صورت مستقیم در نمونه‌های سنگ‌های ماه کشف شده است.

این سنگ‌ها توسط فضاپیمای «Chang'e 5» چین به زمین آورده شده‌اند و نشان می‌دهند سنگ‌های قمر زمین احتمالاً منبع آب ماه هستند. این کشف همچنین سرنخ‌های تازه‌ای درباره تاریخچه ماه در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد.

قمر زمین خشک است؟

دانشمندان برای سال‌ها تصور می‌کردند که قمر زمین خشک است اما در بیست سال گذشته نشانه‌هایی غیرمستقیم از وجود آب در قمر زمین یافت شد و دانشمندان دریافت احتمالاً مقدار کمی آب زیر سطح ماه مدفون است.

در سال 2008، محققان ادعا کردند که آب را در دانه‌های کریستالی آتشفشانی در نمونه‌های سنگ قمری جمع‌آوری‌شده توسط مأموریت‌های آپولو یافته‌اند. بااین‌حال، این مطالعه و سایر مطالعات پس از آن در واقع مولکول هیدروکسیل - اکسیژن و هیدروژن متصل به هم - را به جای مولکول های H2O شناسایی کرده بودند.

ماهواره‌هایی که به دور ماه می‌چرخند نیز، نشانه‌هایی از وجود یخ آب در سطح قمر زمین شناسایی کرده‌اند اما هیچ‌کدام به‌صورت مستقیم به وجود آب دلالت ندارد.

اکنون محققان آکادمی علوم چین در پکن دست به تجزیه‌وتحلیل هزار میکرومتر خاک قمر زمین زده‌اند که توسط فضاپیمای Chang'e 5 به زمین خورده شده است. آنها با استفاده از پراش اشعه ایکس، یک ماده معدنی یافتند که چهار درصد آن را آب (مولکول H2O) تشکیل داده است. آمونیاک، منیزیم و کلر از دیگر عناصر کشف‌شده در این نمونه بودند.

دانشمندان آکادمی علوم چین در این‌‌باره گفته‌اند: «این شکل جدیدی از آب ذخیره شده در ماه است. ساختار شیمیایی آن به‌طور قابل‌توجهی شبیه به کانی به نام «نووگربل نوویت» است که توسط زمین شناسان در نزدیکی یک آتشفشان روسیه در سال 2019 کشف شد. این ماده از گازهای داغ آتشفشانی که از نزدیک سنگ بازالت عبور می‌کند تشکیل شده است و ممکن است فرآیند مشابهی این ماده معدنی ماه را نیز ایجاد کرده باشد. البته این احتمال نیز وجود دارد که گازهای حاوی آمونیاک یا کلر ممکن است در آتشفشان‌های اولیه قمری وجود داشته است.»

منبع آب برای فضانوردان

درحالی‌که مقدار این ماده معدنی در خاک ماه بسیار ناچیز بود، استخراج آب از آن در مقایسه با سایر منابع بالقوه آب در قمر زمین بسیار آسان تر بود. اگر بتوان این ماده معدنی را در مقادیر قابل‌توجهی در نزدیکی یک آتشفشان قدیمی قمری یافت، می‌توان از آن به‌عنوان منبع آب برای فضانوردان آینده استفاده کرد.

پذیرفته‌شده‌ترین فرضیه برای چگونگی شکل‌گیری قمر زمین این است که ماه حاصل برخورد زمین و سیاره دیگری با ابعاد مریخ است. «سارا راسل» در موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: «وقتی این اتفاق افتاد، ماه حاصل از این برخورد، باید بیشتر مواد فرار خود مانند اکسیژن مورد نیاز برای آب را از دست داده باشد. به همین دلیل، بسیاری از دانشمندان فکر می‌کنند که ماه بیشتر آب خود را از برخورد سیارک‌ها به دست آورده است. اما اگر خاک ماه به‌طور گسترده‌ای غنی از مواد فرار مانند آمونیاک و کلر باشد، همان‌طور که نمونه Chang'e 5 نشان داد، می‌توان نتیجه گرفت که سیارک‌ها آب ماه را تامین نکرده‌اند و در عوض آب در داخل ماه در هنگام ایجاد آن شکل گرفته است.»

راسل در پایان گفت: «این تغییر بزرگی در درک ما از تحول ماه است، اما ما برای اثبات این موضوع به شواهد بیشتری نیاز داریم.»