پشت پرده عجیب کاهش سرقت های مسلحانه در تهران

به گزارش رکنا، شاید تصور کنید اقدامات پلیسی باعث این کنترل عالی سرقت های مسلحانه بوده باشد ! باید بگویم اصلا چنین تصوری درست نیست ؟! شاید تصور کنید دشواری تهیه سلاح گرم باعث شده است تا آمار سرقت های مسلحانه کاهش یافته باشد که باز اشتباه می کنید ! چرا که آمار کشف اسلحه گرم افزایش یافته و عجیب اینکه قتل های مسلحانه روندی افزایشی داشته است !

پس دلیل چیست ؟! سا لهای نه چندان دور شاهد سرقت های مسلحانه زیادی از طلافروشی ها و بانک ها بودیم اما حالا نه تنها چنین آماری نزدیک به صفر است بلکه اگر سرقت مسلحانه ای هم رخ می دهد مانند آخرین سرقت مسلحانه از بانکی در تهران خنده دار و با مبلغ 5 میلیون تومانی است !

اصلی ترین و مهمترین دلیل کاهش آمار سرقت های مسلحانه محاسبه گر شدن مجرمان است ؟! آگاهی مجرمان به قوانین مجازات و مقایسه آن با ریسک پذیری و میزان پول به دست آمده از سرقت های مسلحانه آنان را به سمتی پیش برده است تا سراغ سرقت های مسلحانه نروند ! شفاف تر اینکه دزدان می دانند مجازات زندان سرقت مسلحانه بالاست و حتی سابقه کیفری شان سیاه تر خواهد بود و عجیب تر اینکه در سرقت های مسلحانه از بانک ها پول زیادی عایدشان نمی شود و اگر سرقت مسلحانه ای از جواهرفروشی ها داشته باشند با توجه به امنیتی بودن اقدامشان پلیس با حساسیت بیشتری پرونده را ردیابی و احتمال بازداشت شدنشان بسیار بالا و عواقب مجازاتشان سنگین خواهد بود.

این درحالی است که مسیرهای آسانتری در دنیای امروزی برای مجرمان وجود دارد که بی دغدغه براحتی ثروت بادآورده به دست می آورند ! یکی از این روش ها جرایم دنیای مجازی است که نه تنها آسان و در قالب نامرئی است بلکه در صورت ردیابی شدن مجازات سنگینی ندارد و همین برایشان جذاب است و شاهد افزایش جرایم اینترنتی هستیم و درصد بسیاری از این جرایم نیز قابل ردیابی نیستند چرا که به قول معروف مجرمان همیشه یک گام از پلیس جلوتر هستند !

و اما مسیر خطرناک تر که می توان گفت در حال حاضر حس امنیت را از مردم ربوده است زورگیری های خیابانی است ! در گذشته کیف قاپی بسیار متداول بود چرا که مردم دارو ندارشان را در کیف هایشان جا به جا می کردند از طلا گرفته تا پول ایرانی و ارز خارجی !اما با توجه به کارت های بانکی در کمتر کیفی پول نقد به دست می آید از سوی دیگر با توجه به ریسک پذیری بالا و امکان بازداشت در صحنه های سرقت مجرمان کمتر به سمت کیف قاپی می روند و تقریبا عادت کرده اند مالی را که می خواهند بدزدند کامل ببینند و مطمئن باشند در این سرقت چقدر عایدشان می شود !

از این رو مجرمان محاسبه گر در قالب باندهای یک یا دوموتوره با پرسه زنی در خیابان ها به زاغ زنی موبایل های گران قیمت بویژه آیفون 13 می پردازند و می دانند با زورگیری این گوشی های به چند هدف می رسند ! یک سرقت آسان و کم ریسک با درآمد میلیونی تر از سرقت مسلحانه از بانک ها یا کیف قاپی ! از سوی دیگر در صورت بازداشت مجازات سبک حتی باوجود بارها تکرار یک جرم !

به قول یک دزد حرفه ای که آیفون 13 دارید با جانتان بازی می کنید !یکی از دزدان هم می گفت چرا باید سرقت مسلحانه کنیم !وقتی در چند ساعت پرسه زنی می توانیم چندین موبایل بقاپیم یا با تهدید چاقو زورگیری کنیم و براحتی روزانه میلیون ها درآمد داشته باشیم با ریسک کمتر بازداشت چرا خودمان را به دردسر بیندازیم !

مجرمان محاسبه گر می دانند در صورت بازداشت می توانند طوری اعتراف کنند که سرقت شان ارزش ریالی کمتر از 20 میلیون تومان داشته باشد و طبق قانون زیر این مبلغ زندان ندارد و فقط ردمال دارد !از سوی دیگر این دسته از مجرمان می دانند بعد بازداشت زندان کمی تحمل می کنند و با ناله و واسطه گری اعضای خانواده شان بویژه مادرانشان می توانند از دلرحمی مالباختگان استفاده کنند و با پرداخت یک دهم درآمدشان از سرقت ها رضایت بگیرند و پس از آزادی باز سراغ سرقت هایشان بروند.

این چرخه اشتباه ادامه خواهد یافت چرا که قوانین مجازات نه تنها به روز نشده اند بلکه با سیاست زندان زدایی برخی از قوانین کار را برای مجرمان راحت تر کرده است که مهمترین آنها عدم مجازات زندان برای سرقت هایی با ارزش کمتر از 20 میلیون تومان است و مهمترین آنها اینکه یک مجرم اگر جرمی را بیش از یکبار مرتکب شود بخاطر تکرار جرم بیشتر مجازات نمی شود یعنی اگر یکبار زورگیری کند یا 20 بار فرقی ندارد و بخاطر یکبار زورگیری محاکمه و محکوم می شود که البته رضایت گرفتن از مالباخته ها پروسه ای است که باید رعایت شود و طبق آنچه در بالا اشاره شد براحتی رضایت می گیرند.

به نظر می رسد برای کنترل جرایمی مانند زورگیری که تنها وسایل مورد نیازش موتور و چاقو گاهی سلاح گرم است و می تواند حس امنیت را در جامعه هدف قرار دهد قوانین به روز شوند تا مجرمان محاسبه گر با خیالی آسوده و عدم نگرانی از سنگین بودن مجازات با منویی باز جرم مرتکب نشوند و مردم با احساس امنیت در هر ساعتی از شبانه روز و در هر نقطه خلوت و شلوغ در شهر تردد کنند.

مهدی ابراهیمی / ایران