از راهکارهای بلندمدت برای مقابله با جرائم خشن غافل نشویم

کریم صالحی، با اشاره به راهکارهای قانونی برخورد با مجرمان خشن، زورگیران و سارقان به عنف اظهارکرد: با توجه به اینکه راهکارهای بلندمدت برخورد با این جرائم زمانبر بوده و نمی‌تواند به سرعت پاسخگوی مشکل باشند، استفاده از برخوردهای سریع پلیسی که در بازه زمانی کوتاه اجرا می‌شود، وضعیت روانی جامعه را بهبود می‌بخشد و مردم را از وضعیت نگرانی کنونی خارج و آرامش را در جامعه برقرار می‌کند.

وی ادامه داد: همچنین باید پرونده این متهمان نیز با رعایت استانداردهای دادرسی که در مقررات کیفری ایران به رسمیت شناخته شده است به دادگاه رفته و در آنجا مشخص شود که این جرائم سرقت توام با آزار و اذیت بوده یا محاربه و افساد فی الارض بوده است. این رویکرد در راستای ایجاد آرامش در بین مردم است و این مفهوم را به جامعه منتقل می‌کند که پلیس در کنار مردم است و از آن‌ها حمایت می‌کند.

صالحی با بیان اینکه برخورد با مجرمان خشن می‌تواند به کنترل آثار روانی جرم کمک کند، گفت: همانطور که گفتم این موارد ممکن است در کوتاه مدت موثر بوده یا حتی در مرحله دادسرا بر روی مجازات مجرم تاثیرگذار باشد اما این شرایط در مراحل بالاتر رسیدگی به پرونده و درباره قضات باتجربه‌تر صدق نخواهد کرد. لذا قضات دادگاه کیفری یک و دیوان عالی کشور با فراغ بال و لحاظ اصول مسلم حقوق کیفری عنوان مجرمانه مناسب را اتخاذ می‌کنند.

ضرورت توجه به راه‌حل‌های ریشه‌ای برای کنترل جرائم خشن

صالحی با بیان لزوم توجه به راه‌حل‌های ریشه‌ای برای کنترل جرائم خشن تصریح کرد: ما باید اول رفتاری را که در سطح جامعه باعث این واکنش‌ها شده تشخیص دهیم. مجازات سرقت توام با آزار و تهدید مسلحانه پنج تا ۲۰ سال زندان را در پی دارد. اما سوال اصلی اینجاست که آیا کیفر می‌تواند پاسخگوی این معضل در جامعه باشد؟ اتفاقات مشابه در این زمینه هم در کشور ما و هم در کشورهای دیگر رخ داده است و در ساختار و نیازهای انسانی یک الگوی مشابه دیده می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که استفاده از ابزار کیفر نمی‌تواند لزوما در مقابل این جرائم موثر باشد و به ابزارهای دیگری هم نیاز است.

این جرم شناس ادامه داد:‌ یک نکته هم که باید به آن توجه شود این است که برخورد خشن با مجرمان خشن نمی‌تواند در بلندمدت پاسخگوی نیازهای ما برای حل معضل مربوطه باشد و نمونه‌های داخلی و خارجی آن پیامد مطلوبی نداشته‌اند. اخیرا نیز شاهد این موضوع بودیم که علی رغم برخورد جدی با مجرم خشن بزرگراه نیایش، تنها چند روز بعد جرم خشن دیگری در برخورد یک سارق با مامور نیروی انتظامی رخ داد.‌ در واقع این برخورد قدرت کافی برای بازدارندگی در مقابل سارقان احتمالی و بالقوه بعدی را نداشته است و از این رو لازم است که دیگر بخش‌ها نیز فعال شده و به راهکارهای بلندمدت توجه شود.

 صالحی با اشاره به راهکارهای پیشنهادی خود برای حل این معضل گفت: دو رویکرد کلی پیشگیری کیفری و غیرکیفری در برخورد با این جرائم وجود دارد. در رویکرد غیرکیفری، پیشگیری وضعیت‌محور و اجتماعی وجود دارد. در پیشگیری وضعیت‌محور مردم باید تلاش کنند تا خود را در موقعیت برخورد با جرائم خشن تا حد امکان قرار ندهند. راهکار دیگر که راهکار بلندمدتی است، تربیت و رشد افراد در بازه‌های زمانی بلندمدت است که از تربیت مجرمان و گسترش جرائم خشن جلوگیری شود.